Herinneringen aan de schooltijd
p.j. zuid
geluid
Kursus voor jonge
agrarische vrouwen in
Tholen en
West-Brabant
Pacht en quotum
1TII III! 11T Redaktieadres.
De natuur
in beeld
redaktie Henk Tegels
Blijspel van toneelvereniging "De Plattelanders'
PJZ AGENDA
PJGN nieuws
-
MWJk Jk li onder redaktie van deRedaktiekommis-
Mf II II WW sie Bond van Plattelandsvrouwen voor
Ilk. IPI^ Zeeland en Brabant.
mT WW II II Mevr. P. J. de Rooy-Janse M.A.
W lL W W VI WF Postbus 42, 4424 ZG Wemeldinge.
Tijdens de "Schrijfdag" in Noord-Brabant kregen de deelneemsters
de opdracht een kort stukje te schrijven over het onderwerp: Herin
neringen aan de schooltijd. Daarna werden de stukjes ingenomen en
weer uitgedeeld zodat ieder het stukje van een ander had en dat moest
voorlezen. Wat een schat aan belevenissen kwam toen naar voren.
Besloten werd dat een bloemlezing van de stukjes voor de pagina
"Voor de Vrouw" zou worden samengesteld. En hieronder volgen
dan de stukjes.
De eerste dag staat onuitwisbaar in
mijn geheugen gegrift. De groene
deuren, waarvan er maar een open
ging, de lange gang, zwart met wit
betegeld met aan weerszijden de ge
nummerde kapstokken. Drie deuren
rechts gaven toegang tot de lokalen
en links de toiletten. Nieuw, want
thuis hadden we nog een huisje bui
ten. Aan het eind van de gang de
deur naar het kolenhok, de sanktie-
plaats bij uitstek. In de klas was alles
hoog, de juf (een ijzig mens), de ta
fel van de juf, de ramen met gerani
ums en je bank helemaal vooraan.
Bibberend en hevig onder de indruk
zat ik daar, een stukje papier voor
mijn neus. Ik keek eens in mijn kast
je, leeg. Vervolgens verschoof ik het
dekseltje van m'n inktpot, ik moest
gaan staan anders kon ik er niet
goed inkijken. Er zat iets glimmends
in en donkerblauw. En er dreef een
stofje in. Ik blies, Oh lieve een tel
daarna
Een ander schrijft: Mijn lagere
schooltijd bracht ik door op eer
tweeklassige dorpsschool. In het ene
lokaal de juf met klas 12 en 3 en in
het andere de meester met de andere
klassen. We zaten in de eerste klas
en kwarqen 's morgens op school, er
stonden Duitse wagens voor en de
soldaten kwamen binnen, ze joegen
ons met de bajonet op het geweer
naar buiten. We zijn die winter niet
naar school geweest, ze hadden de
school nodig om er een keuken te
vestigen.
Mijn lagere school stond in N.Hol
land dicht bij de zee en we woonden
op 2 km afstand en we liepen dat el
ke dag, onderweg haalden we nog
drie kinderen op. Met één van de
meisjes heb ik tot in de ULO geze
ten, altijd naast elkaar.
Aan de IJssel stond een andere
school en het was een uur lopen er
heen. Het mooiste plekje op school
was het kolenhok. Soms was ik ex
pres vervelend om daarin terecht te
komen. Daar lagen n.l. oude schrif
ten en boeken. Had ik straf, dan zat
ik tussen het kolengruis te lezen. Ik
vond dat het fijnste wat je maar be
denken kon.
Mijn schooltijd in Amsterdam was
in oorlogstijd, dan gierde het luchta
larm soms door de.school. We hol
den dan naar de grote vensterbank
om daaronder een veilig plekje te
vinden op de grond. Daar zaten we
dan duwend en griebelend te wach
ten tot het sein "veilig" ging. Om
dan weer "normaal" verder te gaan
met de lessen.
April 1939, bijna 7 jaar en voor het
eerst naar school, ik had ernaar uit
gezien. Het was knikkertijd en mijn
twee oudere broers hadden zakken
vol. Ik kreeg 2 cent en mocht daar
knikkers voor kopen bij Hanne
Peek, een rommelwinkeltje naast de
school. Het waren klei-knikkers die
op school "Hanne Peeks gebakken"
werden genoemd. Wat voelde ik me
rijk met 20 knikkers. Toen de school
gevorderd was in de oorlog door de
Duitsers kregen we les in een koestal
en een kippenhok. We moesten toen
per dag een turf of een blok hout
meebrengen. Dat zijn trieste herin
neringen. We schreven ook briefjes
naar elkaar in cijfers en zo kreeg ik
een briefje van Johan of ik zijn
vriendinnetje wou worden, dan
-krwg' ric 2 *seheWm*jW.
twee verroeste te zijn.
Als 6 jarige liep ik een uur om op
school te komen met eerst een stukje
weg met heel dikke en holle wilgen
bomen. 's Winters was het soms al
wat schemerig bij het naar huis gaan
en dat vond ik dan griezelig om er
langs te moeten. Maar ik was dan
bijna thuis en dat gaf vertrouwen, 's
Middags terug was er vaak een oude
heer die dan telkens vroeg hoe ik
heette en hoe oud ik was. Dat was
leuk en griezelig tegelijk.
Wat ik nooit zal vergeten omdat het
zo oneerlijk was: Een van de onder
wijzers had de "leuke" gewoonte
om als de bel ging te zeggen "Ik zeg
wel wie er naar huis mogen". In het
begin van het schooljaar dacht ik
nog dat het zou helpen als ik netjes
zou zitten, maar ik kwam er al gauw
achter dat de meester zijn lievelin
getjes het eerst liet gaan. Ik kan ze
nu nog opnoemen. Mijn bankgenote
en ik waren altijd bij de laatsten en
dat lieps soms zo uit dat mijn vader
eens op school kwam om te zied
waar ik bleef. Ik neem het de onder
wijzer nog steeds kwalijk dat ik zo
veel vrije tijd onnodig in de school
bank heb doorgebracht.
Gedurende mijn schooltijd beleefde
ik veel als kind maar een gebeurtenis
maakte diepe indruk. Mijn opa was
overleden, ik was 7 jaar, en in mijn
ogen was hij heel oud. Ik geloof dat
hij 71 geworden is. Nu ik ouder ben
vind ik 71 niet zo oud meer maar
toen wel. We woonden in een nieuwe
polder en moesten naar "het oude
land" voor de begrafenis met het he
le gezin in de auto over de afsluitdijk
naar Overwijssel. Spannend, mede
omdat we allen in het zwart waren.
Aangekomen op de plaats moest ik
achterblijven. Ik was de kleinste en
mijn moeder vond mij te jong om al
mee te gaan naar het kerkhof. Wat
^róófTTergêW ten "dfc
koetsen die voor kwamen rijden,
koetsen zwart, paarden zwart, hui
lende vrouwen met zwarte kleder
drachten, een zwarte kist. In mijn
herinnering een soort zwarte optocht
die langzaam vertrok en mij met een
huishoudster of zo achterliet.
Omdat ik de vijfde klas over moest
doen zat ik in klas 5 en 6 samen met
mijn zusje. Mijn zusje was erg bang
van de juf en begon snel te huilen als
ze een standje kreg. Ik werd dan heel
boos op de juf en ik kreeg straf. Dat
gebeurde dikwijls en ik heb me daar
door niet prettig gevoeld die twee
schooljaren.
Het handwerken op school was een
ramp de handwerkjuffrouw zei al
tijd: dat \yordt niks met jou en mijn
enige onvoldoende was een 5 voor
handwerken. Ze heeft geen gelijk ge
kregen want ik maakte de meeste
kleding zelf voor mij en mijn beide
dochters.
Het Kerstfeest van school werd al-
tijd"*gevierd in de grote Hervormde
kerk op het marktplein. We liepen
dan als het ware in optocht door het
Veluwse stadje naar de oude kerk.
Er waren veel kinderen, veel muziek
en veel gezang, een indrukwekkende
gebeurtenis. Na afloop kregen we
een leesboekje en een sinaasappel.
We waren met 7 kinderen thuis en
nu hadden we allemaal een hele voor
onszelf.
Meneer, Adrie heeft vieze praat ge
zegd. Wat heeft hij dan gezegd? Dat
zeg ik niet want dat is vieze praat.
Dan blijf je maar tot na schooltijd
en dan schrijf je het maar op. Ik
bleef dus na en schreef het woord
op, het was "Prulleke".
Er kwam heel wat los aan andere
herinneringen, misschien bij U ook
Een deelneemster
De vrouwenregiogroep van Tho-
len/West-Brabant heeft het initiatief
genomen tot het organiseren van een
kursus 'Agrarische Vrouw, hoe is
het met jou?' Deze kursus wordt be
schouwd als de beste opstapkursus
voor jonge agrarische vrouwen die
wel eens wat meer willen weten van
de landbouw, en de positie die de
vrouw in de landbouw inneemt. In
vele regio's werd deze kursus reeds
gegeven. Vrouwen die de kursus
meemaakten waren doorgaans zeer
enthousiast over de kursus. Enthou
siast enerzijds vanwege dat wat ze in
de kursus leerden en anderzijds van
wege de leuke kontakten die ze over
hielden.
De kursus wordt gegeven op 6 ach
tereenvolgende dinsdagavonden, na
melijk: 14, 21 en 28 februari en 7, 14
en 21 maart. De kosten bedragen
slechts 18,— per persoon. De kur
sus wordt gegeven in Gemeenschaps
huis 'De Vaert' te Welberg. Kon-
taktpersoon voor de kursus is Jac
queline Simons, Kerkegors 1 te
Steenbergen tel.: 01670-63457. Je
kunt je telefonisch bij Jacqueline
opgeven (vóór 27 januari).
Nadere informatie over de kursus
Waarom deze kursus? Jonge vrou
wen, die met een boer of tuinder
trouwen, krijgen vaak met veel nieu
we zaken te maken.
"Zal ik wel of niet gaan werken op
het bedrijf"; "Ik wil mijn eigen
baan aanhouden, maar hoe kan ik
dat regelen?"; "Is het belangrijk dat
ik meepraat over de bedrijfsoverna
me? Maar ik heb er geen verstand
van"; "Ik werk graag mee op het
bedrijf, maar ik weet zo weinig van
Vrijdag 20 januari 1989
de achtergronden!"; "Hoe doen an
dere vrouwen dat?".
Dit is maar een kleine greep uit de
vele vragen, die ongetwijfeld wel
eens bij je opkomen. In geval je zelf
thuis het bedrijf wil overnemen ko
men er weer andere zaken op je af.
De kursus "Agrarische vrouw, hoe
gaat het met jou?" bied je de gele
genheid informatie op te doen over
je eigen toekomstmogelijkheden in
de land- en tuinbouw en samen met
andere jonge agrarische vrouwen
hierover te praten en ervaringen uit
te wisselen.
De inhoud
Wat er precies gaat gebeuren in de
kursus, is niet van te voren te zeg
gen. Want de kursisten bepalen zelf
het programma. Binnen zekere gren
zen, dat wel. Zo zal de inhoud be
trekking hebben op de land- en tuin
bouw en de positie van de vrouw
hierin. Het gaat hierbij niet om diep
gaande feitenkennis van enkele on
derwerpen. Het aksent ligt veel meer
op het verkrijgen van inzicht in ach
tergronden en wat je er zelf mee te
maken kunt hebben. De kursus biedt
een oriëntatie in het land- en tuin
bouw gebeuren.
Dit betekent, dat er niet alleen infor
matie gegeven wordt, maar dat er
ook ruim de gelegenheid is om sa
men te praten en ervaringen uit te
wisselen. De kursusstof zal in de
kursus op verschillende manieren
aangeboden worden. Film, inleidin
gen, op papier, door middel van spe
ler, door samen te praten etc. Het is
een kursus, waarin je aktief bezig
zult zijn met de land- en tuinbouw
en je eigen (toekomstige) positie
daarin.
Op vrijdag 27 jan. organiseert de
P.J.Z. van Noord-Beveland een
diapresentatie over de natuur op
Noord-Beveland en in hel
Zeeuwse. De avond zal verzorgd
gaan worden door de heer Van
Arenthals.
De heer van Arenthals is een na
tuurliefhebber en jager. Op
Noord-Beveland staat hij bekend
door z'n mooie diaseries die in
het verleden door hem zijn sa
mengesteld. Ook voor de P.J.Z.
heeft hij een mooie serie samen
gesteld wat zeker de moeite
waard zal zijn om te zien, want
ook dicht bij huis zijn er nog
steeds mooie plaatsen om te foto
graferen gezien door de lens van
een amateurfotograaf.
De avond begint om 20.00 uur in
de zaal van bar "Corcordia" in
Wissenkerke. Tevens zullen er
hapjes geserveerd worden.
Bestuur Noord-Beveland
In februari komen "De Plattelan
ders" weer met een nieuw stuk op de
planken in het "Ledel Theater" te
Oostburg: "Gjjèèn bjèèn om op te
staan".
Het is een blijspel in drie bedrijven,
geschreven door J. Hemmink-
Kamp, maar is door de leden zelf
vertaald in het dialect. Frans Haak
heeft de regie.
Het stuk speelt zich af op een boer
derij met een weduwnaar met een
hond.
U kunt het zien op vrijdag 3 februa
ri, zaterdag 4 februari en vrijdag 10
februari, aanvang 20.00 uur. Toe
gangskaarten zijn te verkrijgen bij
sigarenzaak Dhaenens te Oostburg,
tel. 01170-2532.
De spelers die meedoen zijn Bram
Luteyn, Koos Dieleman, Jan Poissa-
mier, Marja Casteleyn, Ko Henke,
Betsie Brakman, Tonny Rijnberg,
Cees Verhage, Erna de Smet, Cor v.
Belois, Suzie Dekker.
Fijnaart 21 januari langlaufen. Re
servedatum 11 febr. Kosten: 34,75
p.p. Opgeven bij Bas Dane:
01687-2384.
Langstraat 20 januari: Dropping.
Vertrek Zidewinde 20.00 uur. Dins
dag 31 januari: informatie-avond
over Melkerkoorts om 20.00 uur in
het Cultureel Centrum Zidewinde te
Sprang-Capelle, de heer Akkermans
van de Gezondheidsdienst zal deze
avond toelichten onder het thema
"De betekenis van melkerkoorts
voor mens en dier".
Noord-Beveland 27 januari diapre
sentatie over de natuur op Noord-
Beveland en het Zeeuwse. Deze
avond wordt verzorgd door de heer
Van Arenthals. Plaats: bar "Con
cordia" te Wissenkerke. Aanvang:
20.00 uur.
Trui verloren!!!
Wie heeft bij vergissing een donker
blauwe Esprit-trui met het opschrift:
"direction Esprit" meegenomen tij
dens de zeskamp in de praktijk te
Schoondijke op 7 januari j.l. Graag
kontakt opnemen met Gerdian Tim
merman tel.: 01192-1432.
De landbouworganisaties zijn ver
deeld in de kwestie van wie het quo
tum is: in elk geval van de pachter
gedurende de pacht. Maar bij pacht-
beëindiging zouden - zo vinden
KNLC en CBTB - de pachter en de
verpachter de opbrengst bij verkoop
van het quotum moeten delen. De
KNBTB dacht er anders over. Als
gevolg daarvan nam de minister een
eigen besluit: het quotum is van de
verpachter bij het einde van de
pacht. Braks baseerde zijn stand
punt op een rechterlijke uitspraak,
maar dat was een uitzonderlijk ge
val. De Agrarische Kommissie van
de PJGN vindt dat een slecht
besluit. Ze kan zich meer vinden in
de KNLC-benadering.
Leasen en melk
De kommissie Melkveehouderij van
het Landbouwschap is voor het lea
sen van melk per fabriek. Het kon-
trakt moet (in het lopende jaar) voor
31 juli worden afgesloten. De Agra
rische Kommissie is niet blij met lea
sen. Het voegt weinig toe aan de hui
dige mogelijkheden. De fiskale ge
volgen zijn nog onduidelijk, maar
zullen zeker niet positief zijn. Bo
vendien zal de leaseprijs zo hoog zijn
dat de huurder er nagenoeg niets aan
heeft. En wat gebeurt er als een
pachter zijn quotum gaat verhuren.
Wil de verpachter dan ook een deel?
De Agrarische Kommissie zou veel
liever zien dat "rekening-
courantsysteem" opnieuw aandacht
zou krijgen. De essentie daarvan is:
onderschrijders komen in het jaar
daarop als eerste in aanmerking
voor verevening, voorzover er vere
veningsruimte is. En die is er vast
niet als er geleasd mag worden.
21
