'Ik houd van schoon water, voor nuen later'
Landbouwschap: Onaanvaardbaar
dat agrariërs dubbel moeten
betalen voor stormvloedkering
Nieuwe slogan van het hoogheemraadschap West-Brabant
Bestuurssamenstelling
Twee diensten
Belang-betaling-
zeggenschap
'Bowane' naam vereniging
bokkewagenrijders
In kasteel Bouvigne te Breda is het Hoogheemraadschap West-Brabant gevestigd.
"Ik houd van schoon water voor
nuen later". Op een enkel
waterschap na, waar nog geen
definitief bestuur is gekozen, is
de waterschapskoncentratie in
West-Brabant officieel afgerond.
In plaats van 45 waterschappen
verzorgen nu 9 waterschappen
met een gemiddelde grootte van
17.000 ha voor een goede water
beheersing en de detailontwate
ring. Deze 9 waterschappen heb
ben in tegenstelling tot vele ande
re waterschappen niet de taak om
voor de kwaliteit van het opper
vlaktewater te zorgen.
De zorg voor een goede kwaliteit
van het water ligt in handen van
het hoogheemraadschap West-
Brabant. Dit schap heeft een
werkgebied van 165.000 ha en
beslaat het West-Brabantse ge
bied tot Tilburg. Binnen dit ge
bied liggen de 9 gekoncentreerde
waterschappen.
Eind jaren zestig werden de plan
nen gepresenteerd van een werk
groep die door Gedeputeerde
Staten van Noord-Brabant was
ingesteld om te komen tot reor
ganisatie van de waterschappen.
Naast samenvoeging van de
heemraadschappen Mark en Din-
tel, de Roosendaalse en Steen-
bergse Vliet, de Brabantse Ban-
dijk en het zuiveringsschap De
Donge hielden deze plannen ook
in om te komen tot de vorming
van een afzonderlijk zuiverings
schap. In grote lijnen zijn deze
voorstellen aangenomen alleen
tot de vorming van een apart zui
veringsschap is het niet gekomen.
Doordat de kwaliteit van het wa
ter door allerlei vervuilingen
sterk terugliep en diverse instan
ties er zich van bewust waren dat
er zo snel mogelijk gehandeld
moest worden, werd in 1971 het
waterschap West-Brabant op
gericht.
De natuur moest een handje ge
holpen worden. Daar de Wet ver
ontreiniging oppervlaktewater in
1970 in werking was getreden
wist waterschap West-Brabant al
direkt wat er te doen stond. Deze
wet legt de bestrijding van de wa
tervervuiling in handen van de
provinciale besturen, die op hun
beurt deze taak kunnen overdra
gen aan het waterschap.
Omtrent de bestuurssamenstel
ling zijn toen de nodige woorden
vuilgemaakt. Vanuit de land
bouw en de waterschappen
kwam fel verzet tegen de meer
derheid van de vervuilers in de
bestuurssamenstelling. Het ver
vuilen is geen verdienste is toen
gesteld. Doordat ook de koördi-
natie van de diverse taken de no
dige tijd vroegen duurde het nog
tot 1977 voordat het Hoogheem
raadschap West-Brabant tot
stand kwam met Breda als plaats
van vestiging.
De algemene vergadering wordt
gevormd door 10 vertegenwoor
digers van de grondeigenaren, 5
vertegenwoordigers van de eige
naren van gebouwen, 10 verte
genwoordigers van huishoudelij
ke vervuilers en 10 van de in
dustriële vervuilers. Zij zijn be
last met de zorg voor een goede
kwaliteit van het oppervlaktewa
ter, de zorg voor het op peil hou
den van het water op de Vliet, de
Mark, de Dintel en de Roode
Vaart, de zorg voor de scheep
vaart op bovengenoemde rivieren
en de bescherming van het gebied
tegen buitenwater.
Om het oppervlaktewater zuiver
te maken en te houden beschikt
het hoogheemraadschap over
twee belangrijke middelen nl. het
verlenen van vergunningen zoals
het afgeven van een lozingsver
gunning om op het oppervlakte
water te lozen en het zuiveren
12
van afvalwater. Bijna al het huis
houdelijk en industrieel afvalwa
ter wordt via de riolering naar
zuiveringsinstallaties getranspor
teerd. In totaal 25 zuiverings
installaties verwijderen ruim
95% van de afvalstoffen uit het
water. Na zuivering wordt het
water weer op het oppervlakte
water geloosd. Door de strengere
eisen die tegenwoordig aan het
slib gesteld worden zijn de afzet
mogelijkheden beperkt. Het me
rendeel van het slib wordt nu na
droging vervoerd naar regionale
vuilstortplaatsen.
Een met name voor de landbouw
belangrijke taak is een goede wa
terbeheersing van de West-
Brabantse rivieren die naast het
afvoeren van water evenzo water
moeten kunnen aanvoeren. Ver
der hebben deze rivieren een boe-
zemfunktie. De voltooiing van de
Philips- en Oesterdam heeft in
grijpende gevolgen gehad voor
de waterbeheersing. Voordat de
beide dammen aangelegd waren,
werd het overtollige water uit de
Mark en Vliet door de sluizen bij
Dinteloord en De Heen op het
buitenwater geloosd. Dit lozen
kon alleen bij eb plaatsvinden als
de stand van het buitenwater laag
was. Door de getijdebeweging
werd dit water via de Ooster-
schelde naar de Noordzee af
gevoerd.
Na het afsluiten van de Ooster-
schelde is er achter de Philips- en
Oesterdam een meer ontstaan
met een vrijwel konstant peil. Dit
meer, het Zoommeer, ontvangt
nu het overtollige water van
Mark en Vliet. Zou door extreme
neerslaghoeveelheden de wa
terstand in het Zoommeer toch te
hoog worden, dan bestaat er nog
de mogelijkheid om via het Bath-
se spuikanaal in de Westerschel-
de te lozen.
Om een gedeelte van Noord-
Brabant te beschermen tegen het
buitenwater onderhoudt en be
heert het hoogheemraadschap
zo'n 60 km dijken, van Bergen
op Zoom tot Waalwijk. Na de
watersnoodramp van 1953 werd
in 1954 door de Tweede Kamer
de Deltawet aangenomen. Voor
West-Brabant betekende dit dat
vrijwel alle dijken die aan het
buitenwater grensden hersteld,
vernieuwd of opgehoogd
moesten worden. Voor het uit
voeren van deze taak werd toen
het hoogheemraadschap de Bra
bantse Bandijk opgericht.
Hoogheemraadschap West-
Brabant beschikt over een amb-
Het is onaanvaardbaar dat boeren
en tuinders via de waterschapslasten
dubbel moeten betalen voor de
stormvloedkering in de Nieuwe Wa
terweg. Het Landbouwschap schrijft
dit in een brief aan de Tweede Ka
mer. De regering wil het geld voor de
stormvloedkering niet alleen uit de
schatkist halen maar ook uit de op
brengst van waterschapsomslag in
gebieden die aan zee grenzen.
'Doordat de waterschappen alleen
een omslag kunnen opleggen aan ei
genaren van onroerend goed, wor
den de kosten in de samenleving on
gelijk verdeeld', zo schrijft het
schap. 'Een agrarische ondernemer
in Groningen met een bedrijf van 50
hektare zou volgens het voorstel van
de regering dertien jaar lang jaar
lijks 250 gulden ekstra moeten beta
len. Dat geldt niet voor bijvoorbeeld
een huurder in Rotterdam'. Toch
zou overstroming voor de hele sa
menleving een ramp betekenen.
Het is volgens het Landbouwschap
ook principieel verkeerd om van wa
terschappen een bijdrage te vragen
voor de stormvloedkering. De wa
terschapsomslag is alleen bedoeld
voor de uitvoering van de taak van
het waterschap in zijn eigen gebied.
Het Landbouwschap zou het verder
onjuist vinden als de stormvloedke
ring ook wordt betaald uit het bud-
ringstechnische werken en een
technologische hoofdafdeling.
Net als andere overheden legt een
waterschap belastingen op. Zij
gaat hierbij uit van het beginsel
"belang-betaling-zeggenschap"
Wie belang heeft bij de taken van
het hoogheemraadschap betaalt
mee in de kosten en heeft via ver
tegenwoordigers inspraak in het
bestuur.
Er bestaan drie soorten heffin
gen: de waterkeringsomslag en
de waterbeheersing; deze heffin
gen worden betaald door dege
nen die onroerend goed, zowel
land als gebouwen, bezit. De in
komsten uit deze omslagen wor
den gebruikt voor het aanleggen
en onderhouden van dijken, slui
zen en boezemkaden. Ten derde
is er de verontreinigingsheffing.
Iedereen die huishoudelijk of in
dustrieel afvalwater loost in de
riolering of op het oppervlakte
water moet deze heffing betalen.
Als grondslag voor deze heffing
dient de vervuilingseenheid. Dit
is de hoeveelheid afvalstoffen die
dagelijks per inwoner worden af
gevoerd met het afvalwater. Elk
huishouden in West-Brabant van
2 of meer personen moet voor
3,5 vervuilingseenheid betalén.
Van het totale budget van 75
miljoen wordt ruim 90% uitgege
ven aan zuiveringskosten.
Water met een slechte kwaliteit
komt in West-Brabant niet meer
voor en in 75% van het opper
vlaktewater kan gesproken wor
den van een goede tot zeer goede
waterkwaliteit. Voor de toe
komst wordt er alles aan gedaan
om afvalstoffen die nu nog niet
door een zuiveringsinstallatie
get voor versterking van dijken langs
rivieren. Dit zou ten koste gaan van
versterking van dijken in het rivie
rengebied. Als de stormvloedkering
niet uit de schatkist te betalen is, kan
de bouw worden uitgesteld, vindt
het schap.
Te Nieuwegein is vrijdag 13 januari
1989 een vereniging opgericht van,
door en voor bokkewagenrijders.
Tot nu toe was er geen organisatie
op dit gebied aktief. De nieuwe vere
niging heeft een landelijk karakter.
Informatievoorziening, afstemming
en ondersteuning van regionale akti-
viteiten, advies aan beginnende bok
kewagenrijders en het organiseren
van een landelijke samenkomst, zijn
de toebedachte taken. Bij deze
oprichting was meer dan de helft van
de Nederlandse bokkewagenrijders
welke er nog (of weer) zijn, aanwe
zig. Als naam werd gekozen 'BO
WANE' als afkorting van
'Bokkewagen-minnend Nederland'.
Voor verenigingszaken kunt u te
recht bij Jan Oskam, Tussenlanen
38, 2861 CE Bergambacht, tel.
01825-2427; voor technische aange
legenheden bij Anton in 't Veen, tel.
01891-15316.
Vrijdag 20 januari 1989
In het werkgebied van het Hoogheemraadschap West-Brabant liggen
de waterschappen: de Agger, Zoom vliet, Vierlinghpolders, de Mark-
Vliet landen, de Ham, de Markgronden, de A a of Weerijs, de Boven
Mark en de Dongestroom.
telijk apparaat om velerlei werk
zaamheden uit te kunnen voeren.
Dit apparaat is samengesteld uit
twee diensten nl. een administra
tieve en technische dienst. In het
hoogheemraadschapshuis Bou
vigne in Breda werken 160 mede
werkers terwijl in de buitendienst
120 mensen werkzaam zijn. De
administratieve dienst bestaat uit
2 hoofdafdelingen: een voor al
gemene zaken en een voor finan
ciën. De technische dienst bestaat
uit een technische hoofdafdeling,
een hoofdafdeling beheer zuive-
verwerkt kunnen worden toch te
kunnen scheiden. Het verwijde
ren van chemicaliën zoals aceton
en verfstoffen, en zware metalen
zoals lood en kwik behoort nog
niet tot de mogelijkheden.
Eeuwenlang hebben de water
schappen de mens tegen het wa
ter moeten beschermen, nu is de
belangrijkste taak van het hoog
heemraadschap West-Brabant
datzelfde water te beschermen te
gen de mens.
J. van Tilburg
