De maand januari op het Zuidwestelijk akkerbouwbedrijf
korte wenken
akkerbouw
De feestdagen en de jaarwisseling
zijn weer achter de rug en het
jaar 1989 ligt voor ons. Wat ons
dit jaar weer te wachten staat, is
voor ieder een vraag. Ieder jaar
kent zijn eigen verrassingen. De
jaarlijks wederkerende bijzon
derheden bij de zaai-, gerst- en
oogstperiode in afhankelijkheid
van het weer, maken het akker
bouwbedrijf tot een boeiend ge
heel. Hoewel de prijsontwikke
lingen van granen en peulvruch
ten wel eens ontmoedigend zijn,
zullen de voorbereidingen voor
1989 er weer op gericht moeten
zijn om een zo goed mogelijk re
sultaat te kunnen behalen. Blijf
bij de tijd!
Sloten en drainage dienen goed te funktioneren. Systematische kontröle kan
eventuele storingen aan het licht brengen
Blijf bij de tijd! In deze tijd van het jaar zijn er veel voorlichtingsbijeen
komsten, waar u veel informatie kunt verkrijgen
De Studieklubs en de Verenigingen
voor Bedrijfsvoorlichting houden
samen met de Konsulentschappen
hun voorlichtingsbijeenkomsten,
waar veel informatie gegeven wordt.
Informatie die u nodig hebt bij de
voorbereiding van uw teeltplan voor
dit jaar. U dient een keuze te maken
welke gewassen u dit jaar gaat telen
en hoe u dit dan gaat doen. Daarbij
zijn de saldogegevens en de teelt-
technische kennis van diverse gewas
sen een eerste vereiste.
Tijd besteden aan administratie is
ook nodig. Veel boeren ligt dat niet
zo. Toch is het van belang het be-
drijfsgebeuren zowel financieel als
technisch op papier te hebben. Hier
door kan worden voorkomen dat be
paalde dingen uit de hand lopen.
Voor het vastleggen van de teeltge-
gevens voor meerdere jaren is het
bouwboek beschikbaar. Het is een
losbladig systeem met ringband.
Bestelling is mogelijk door storting
van ƒ35,op postrekening nr.
2249700 van het PAGV te Lelystad,
met vermelding van 'bouwboek'
PAGV. Op de voorgedrukte bladen
is het mogelijk een groot aantal ge
gevens van de teelt van gewassen,
zoals vruchtopvolging, perceelsgege-
vens, zaaizaad/ bemesting enz. te
noteren. Over een reeks van jaren
vormt dit voor later een waardevolle
bron van informatie. Naast het
bouwboek kunnen de volgende uit
gaven voor u van dienst zijn.
- Kwantitatieve informatie, ƒ20,
giro 2249700 PAGV te Lelystad
- Rassenlijst ƒ12,25. giro 1037754
t.n.v. Leiter-Nijpels, Maastricht
- Handleiding 1988, chemische
bestrijding van ziekten, plagen en
onkruiden in landbouwgewassen,
ƒ4,giro 1690875 t.n.v. CAD-
Gewasbescherming te Wageningen
De leden van Akkerbouwstudie-'
klubs of Verenigingen voor Bedrijfs
voorlichting krijgen deze Handlei
ding weer toegestuurd. Bij de aktie
'Kwaliteit en Bewaring' van aardap
pelen, die deze winter in alle regio's
in het Zuidwesten worden gehou
den, staat de aardappel centraal. Er
worden 4 bijeenkomsten gehouden
met per bijeenkomst 1 onderwerp.
De onderwerpen zijn: bakkwaliteit,
bewaarverliezen, blauw en lange be
waring. Het zijn interessante en leer
zame bijeenkomsten. Zeker de moei
te waard om ze te bezoeken.
Bouwplan
Vele akkerbouwers zoeken naar al
ternatieve gewassen in hun bouw
plan. De druk van de overschotten
bij de tarwe, de kwotering bij suiker
bieten en de prijsdaling van peul
vruchten zijn daar debet aan. De te
genvallende opbrengsten van het af
gelopen jaar van de in het voorjaar
ingezaaide zaadgewassen, mag niet
als maatstaf genomen worden om
een gewas wel of niet op te nemen in
het bouwplan. Uitgangspunt voor
deze beslissing moet het meerjarig
gemiddeld saldo zijn.
Bij het maken van een keuze uit de
groep 'kleine gewassen' spelen
oogst- en prijsverwachting een grote
rol, evenals de teeltrisiko's. Het is
ook van belang te weten hoe deze ge
wassen in het vruchtopvolgingssche-
ma ingepast kunnen worden. Deze
vruchtopvolgingsschema's zijn toe
gevoegd aan het bouwboek van het
PAGV.
Bemesting
Het bemestingsplan wordt in de win
ter opgemaakt. Een en ander is goed
uit te voeren als u beschikt over ge
gevens van een grondonderzoek.
Fosfaat
Bij een Pw-getal van 25-45 wordt u
geadviseerd de bemestingstoestand
op peil te houden door te bemesten
naar onttrekking, over de gehele ge
wascyclus berekend is deze gemid
deld ca. 70 kg fosfaat per ha. Het is
daarbij een goede werkwijze om de
gewassen als aardappelen en grove
tuinbouwgewassen wat ektra te ge
ven en bij de tarwe wat minder. Dit
omdat dit gewas minder reageert op
een fosfaatbemesting bij een goede
fosfaattoestand. Als het Pw-getal la
ger is dan 25, zult u ekstra moeten
bemesten om het Pw-getal omhoog
te brengen. Dit kan ook uitstekend
met organische mest gebeuren, deze
is op dit moment weer goedkoop.
Kali
Bij een gevonden kalitoestand met
een K-getal van 18-26 is het advies
voor gronden met meer dan 15%
slib om de toestand op peil te hou
den door te bemesten naar de ont
trekking over de gewascyclus. Ge
middeld is dit ca. 150 kg K20 per
ha. Bij een ekstensief bouwplan zon
der aardappelen kan dit wat lager
liggen, zo'n 110 kg K20 per ha. In
verband met de blauwgevoeligheid
van aardappelen is het eveneens ge
wenst om goede kalitoestanden te
handhaven. Bij een bouwplanbe
mesting waarbij u alle kali voor 4 of
5 jaar aan aardappelen geeft is dus
een gift nodig van 600 resp. 750 kg
kali per ha gedurende 4 of 5 jaar,
liefst in het najaar gegeven. De niet-
kali behoeftige gewassen kunt u dan
overslaan. Bij een K-getal lager dan
18 dient u ekstra te bemesten boven
de onttrekking om het streefgetal te
bereiken.
Stikstof
De stikstofvoorraad in de grond kan
van jaar tot jaar en van perceel tot
perceel sterk uiteenlopen. Daarom is
het uitlaten voeren van stikstofon-
derzoek in januari/februari een goe
de zaak. U dient zich hiervoor nu
aan te melden bij de monsternemer
in uw gebied. Het stikstofadvies is
een goed hulpmiddel gebleken bij
het bepalen van de (eerste) stikstof
gift. Vooral voor suikerbieten en
vlas is de hoogte van de N-gift be
langrijk met het oog op kwaliteit.
Een teveel kost hier dubbel geld.
Onderzoek op bietencysteaaltjes
Met het oog op een eventueel uit te
voeren grondontsmetting in
augustus-september 1989 kan vóór
half april nog grondonderzoek uit
gevoerd worden op percelen waar in
1990 bieten zullen worden ver
bouwd. Als u de besmet
tingstoestand voor de bietenteelt van
dit jaar wilt weten, is het nu toch wel
de hoogste tijd dit te laten onderzoe
ken. Bieten telen waar al van te vo
ren vaststaat dat goede opbrengsten
niet haalbaar zijn, is onver
antwoord.
Ontwatering
Sloten en drainage dienen goed te
funktioneren. Afgelopen jaar is dui
delijk gebleken waar het wel pn waar
het niet in orde was. Onvoldoende
ontwatering op een perceel is/altijd
schadelijk. De grond is later bereid-
baar, waardoor later gezaaid kan
worden. Maak nu de eindbuizen
goed zichtbaar zodat u gemakkelijk
kunt kontroleren of de drainage nog
funktioneert. Tijdens een regenrijke
periode kunt u dan kontroleren of ze
nog wel voldoende werken door de
hoeveelheid water in een bepaalde
tijd te meten. Ook kunt u op lagere
of nattere plekken op het perceel de
grondwaterstand bepalen. Deze mag
nooit hoger dan 50 cm beneden
maaiveld komen.
Egaliseren ploegsneden over de vorst
Een egaliserende werking van de
grond kan, vooral voor gewassen die
een fijn ondiep zaaibed vragen,
gunstig zijn. Voor zover het nog niet
gebeurd is, kan het alsnog. Wel
moet voorkomen worden dat er in
de ondergrond door verdichting
toch nog spoorvorming optreedt.
Dit kan schade geven aan de groei
van de gewassen. Op slempgevoelige
gronden is een dergelijke bewerking
als regel niet aan te bevelen.
Bewaring van aardappelen en uien
Om aardappelen in hun kiemrust te
houden moet de gewenste bewaar-
temperatuur tijdens de bewaarperio
de konstant blijven. De aardappel is
een levend produkt, dat warmte en
vocht produceert. Daarom is het
noodzakelijk de temperatuur regel-
OM DE VRUCHTBAARHEID van
de grond op peil te houden moet er
minstens evenveel organische stof
worden toegevoegd als er wordt ont
trokken. Denk aan een groenbe-
mesting gewas onder dekvruchten of
eventueel daarna. Toepassing van
dierlijke organische mest op de stop
pel of een kombinatie van beide. Het
op peil houden van het organische
stof gehalte van uw grond dient een
onderdeel van uw bemestingsplan te
zijn.
DE TIJD OM WINTERTARWE te
zaaien is na 10 januari voorbij. U
kunt nu beter uw keuze op zomer
granen laten vallen. U kunt met de
zaai hiervan omstreeks eind januari
beginnen. Zorg echter voor een goe
de zaaizaadbescherming en dat het
zaad goed gedekt ligt. Vooral de
eerstgezaaide percelen krijgen het
meest bezoek van duiven en ander
gevogelte.
WANNEER U NAJAAR 1988 En
gels raaigras hebt gespoten met Tra-
mat en dit gewas is om welke reden
dan ook mislukt, is de kans op scha
de bij de volgende gewassen het ge
ringst: suikerbieten, erwten en mais.
DE TEGENWOORDIGE WERK
TUIGEN en motoren zijn veel te
duur om er slordig mee om te gaan.
Een regelmatige onderhoudsbeurt is
matig te kontroleren en eventueel te
ventileren om zo de ontwikkelde
warmte en het vocht af te voeren. Bij
vorst moet enkel intern geventileerd
worden om in de gehele ruimte een
zo gelijkmatig mogelijke tempera
tuur te krijgen en kondensatie zoveel
mogelijk tegen te gaan. Lukt het
echter niet om de kondensatie tegen
het plafond weg te houden, dan is
het aanbrengen van één of meer cir
culatieventilatoren een goede oplos
sing. Deze zijn ook leverbaar met
een warmtespiraal. Daarmee kan de
lucht boven de hoop iets opgewarmd
worden waardoor deze meer vocht
kan opnemen. Blijf uw produkt
kontroleren! Voor veel partijen is dit
deze winter i.v.m. rot geen overbo
dige luxe. Als u uw aardappelen af
levert, zullen deze opgewarmd moe
ten worden tot tenminste 15°C.
Blauwgevoelige partijen (dat zijn dit
jaar de meeste) tot 18°C. De inge
blazen lucht mag niet warmer zijn
dan 20°C.
Uien die vochtig zijn gaan vlug in
kwaliteit achteruit. Regelmatig ven
tileren met droge lucht is gewenst.
Gestreefd moet worden naar een be-
waartemperatuur van 0-2°C. Alvo
rens tot aflevering over te gaan,
moeten koud bewaarde uien eerst op
een wat hogere temperatuur worden
gebracht door ventilatie met warme
re buitenlucht. Er moet wel worden
voorkomen dat de uien nat worden
afgeleverd.
Onderhoud werktuigen en machi
nes, bedrijfshygiëne
Goed onderhoud en tijdige vervan
ging van aan slijtage onderhevige
onderdelen is nodig. Hiermee kan
worden bereikt dat de machines tij
dens het gebruik goed funktioneren,
zodat er vlot gewerkt kan worden.
De apparatuur goed schoonmaken is
nodig voor een lange levensduur,
maar ook uit het oogpunt van be
drijfshygiëne. Wat het laatste be
treft, schadelijke schimmels en/of
bakteriën maar ook onkruidzaden
kunnen door aanhangende grond
worden overgebracht. Goed reinigen
is noodzakelijk. Voorkomen moet
worden dat bijvoorbeeld gezond
pootgoed en zaaizaad al bij het po
ten of zaaien worden besmet. Voor
komen is beter dan genezen.
A.P. den Hollander
bedrijfsvoorlichter CAT Goes
nodig. Vele kleine reparaties en on
derhoudsbeurten kunt u zelf uitvoe
ren. Begin echter niet aan motoren
e.d. te sleutelen wanneer u niet hele
maal zeker van uw zaak bent.
HANDELINGEN die wellicht door
uw dealer moeten gebeuren zijn o.a.
kont role op het hydraulisch systeem
(pomp-druk-leidingen) en de cilin
der compressie. Het testen van de
verstuivers, welke grote invloed op
het brandstofverbruik hebben zijn
zaken die u moet laten doen. Een
grondige, kontrolebeurt nu kan u in
het komende seizoen veel tijd en geld
besparen.
WAT TE DOEN met een partij
aardappelen waarin veel natrot,
Phytophthora en of vorstschade in
voorkomt? Zeer belangrijk is het dat
de partij droog blijft en er regelma
tig luchtverversing plaatsvindt. Een
regelmatige kontrole, - 30-40 cm
diep onder de oppervlakte van de
aardappelhoop, geeft op dit punt de
grootste zekerheid.
BIJ DE TEELT VAN POOTAARD-
APPELEN is vakmanschap bij de
selektie onmisbaar. Vooral bij de
komst van een groot aantal nieuwe
rassen is kennis vergaren via scho
ling nodig om vakman te kunnen
zijn en blijven. De Keuringsdienst
stelt u hiervoor in de gelegenheid.
Neem deze kans te baat. Meldt u aan
01100-14710. Mogelijk biedt de teelt
van pootgoed ook een nieuw
perspektief voor u!
Vrijdag 6 januari 1989
Op wat zwaardere grond kan een egaliserende grondbewerking gunstig zijn
om een goed zaaibed voor fijne zaden te verkrijgen
12