Bedrijven die kontrakten niet naleven op zwarte lijst?
Nogmaals 'tarweopbrengsten'
Bij aardappels rooien komt veel grond mee
Het is goed om door te kunnen werken
"De komputer de baas?"
De oogst van aardappelen is op
ZUID-BEVELAND vorige week
weer hortend en stotend op gang ge
komen. Dat viel, vooral op de
zwaardere grond, niet mee. Er is in
het algemeen veel aanhangende
grond met de aardappelen mee naar
binnen gekomen. Dit hoeft voor de
bewaring echter geen problemen te
geven.
Een voordeel van deze aanhangende
grond is dat de aardappelen wat
minder blauwgevoelig zijn. Dit is
gunstig gezien het feit dat het o.w.g.
rond de 410 schommelt. Het zijn
over het algemeen mooie partijen
aardappelen, hiermee bedoel ik dat
ze dit jaar erg grof zijn. Dit is
gunstig voor de afzet naar de ver
werkende industrie en het prijsver
schil tussen 35-50 mm en de 50 mm
opwaarts.
Nu nog even een reaktie op het stuk
je van de G.S.C. in dit blad vorige
week. Om met de laatste zin van het
stukje te beginnen onderstreep ik dat
het inderdaad de goede weg is die de
G.S.C. momenteel bewandelt.
Over hoe het verschil in opbrengst
kan zijn ontstaan, 6900 kg/ha ten
opzichte van 7500 kg/ha, is de vori
ge keer genoeg geschreven. Dat er
geen diskussie nodig is zoals de
voorzitter vorige week schreef is te
bestrijden. Er is wel degelijk een ver
schil tussen Urban en b.v. Obelisk
ook op Zuid-Beveland. Dit komt
ook naar voren in de baktarwe proe
ven van het PAGV te Lelystad, in
het noorden en in het zuidwesten
van het land. Dit hebben we vorige
week ook in dit blad kunnen lezen.
Urban brengt altijd 5-10% minder
op ten opzichte van Obelisk. Dit
houdt in dat Urban ongeveer een
stuiver per kilo meer op moet bren
gen. Want de financiële opbrengst
wordt namelijk nog steeds bepaald
door kilogram opbrengst maal prijs.
En om met de woorden van de voor
zitter te besluiten, iedereen mag daar
het zijne over denken (en schrijven).
Tot slot dan de bietenkampagne.
Deze is momenteel in volle gang. De
kilogram opbrengst ziet er goed uit
De afgelopen week was een bijzon
der spannende voor de sperziebo-
nentelers in WEST BRABANT
ZUID. Dagelijks was de weers
voorspelling nachtvorst of vorst aan
de grond en dat terwijl nog ongeveer
200 hektare sperziebonen geplukt
moesten worden. Vorst is er in ons
gebied niet gekonstateerd zodat in
tegenstelling tot andere jaren in ok
tober nog boontjes geplukt konden
worden van goede kwaliteit.
Gemiddeld werd er 7000 kg per ha
geplukt voor een prijs die rond de
gulden lag; voor een 2e oogst niet
gek. Op de meeste bedrijven met
sperziebonen in hun bouwplan bren
gen de boontjes veruit het hoogste
financiële rendement op. De laatste
jaren is er enige uitbreiding in deze
teelt gekomen omdat enkele bedrij
ven zich gaan specialiseren zijn in
het plukken, wassen en afzetten van
sperziebonen. Voornamelijk akker
bouwers doen op participatiebasis
zaken met deze bedrijven.
Qua financieel rendement komt het
een stuk beter uit dan boontjes op
kontrakt telen, vooral in een jaar als
door ongunstige weersomstandighe
den weinig kilo's geplukt worden.
Een bedrijfstak die het gehele jaar
alleen het suikergehalte, 14-15%,
blijft achter t.o.v. vorig jaar. De bie
ten kwamen over het algemeen ook
'schoon' uit de grond.
Waar we wel op moeten letten is het
schoonhouden van de weg en/of
waarschuwen voor slipgevaar. Ze
ker, zoals nu, als het regent. Het is
weer vroeg donker en een ongelukje
zit zoals eerder gemeld in een klein
hoekje.
Het weer heeft zich in de laatste
week van september nog eens van de
goede kant laten zien. Ook in THO-
LEN EN ST. PHILIPSLAND is daar
volop van geprofiteerd. En dat was
hard nodig ook, nadat er in de voor
afgaande week op donderdag plaat
selijk veel regen viel. Een aantal pol
ders in ons gebied kreeg ofwel 's
morgens of 's avonds een fikse bui te
verduren.
In de polders waar dit niet het geval
was kan reeds vanaf het begin van de
vorige week goed aardappelen ge
rooid worden. Half in de week was
dat echter pas mogelijk in de wat
nattere gebieden en dan ging het nog
niet van een leien dakje. Vooral on
der in de ruggen blijft het, vanwege
de tijdens de natte zomer opgelopen
struktuurschade, erg lang nat. Er
moest dan ook over het algemeen
erg veel grond worden verreden,
voor de aardappelen in de cel lagen.
Zelfs aan het eind van de week zagen
de vrachten aardappelen nog erg
zwart van de aanhangende grond en
lag de rooikapaciteit vooral op de
wat zwaardere gronden nog laag
t.o.v. andere jaren.
De kilogramopbrengst is, evenals de
sortering, goed. Wel bestaat de in
druk dat er plaatselijk op de lichte
gronden de sortering wat achterblijft
vanwege de wat grote aanslag en wat
zuurstofgebrek gedurende de natte
periode.
De oogst van de uien verliep vanwe
ge het weer ook niet zoals velen dat
gepland hadden. Om toch wat op
droogkosten te kunnen besparen,
gaven veel kollega's de voorkeur aan
een korte droogperiode te velde.
Maar vanwege de onverwachte grote
hoeveelheid regen, duurde deze pe
riode eigenlijk wat te lang, waardoor
kleurverlies is opgetreden. Hetgeen
een zwakkere positie in de toch al
slechte afzetmarkt betekent.
Tussen de buien door is er de laatste
weken ook nog wat Engels raai ge
zaaid. Een groot aantal percelen is
slecht van onder de dekvrucht tarwe
vandaan gekomen. Veel tarwe was
dit jaar niet geschikt als dekvrucht
t.g.v. de sterke legering. Daardoor
moest er veelal onder wat minder
gunstige omstandigheden worden
overgezaaid. Krijgt men er dan di-
rekt nog een flinke bui overheen,
dan ontstaat er een fikse korst,
waarbij dan maar weer afgewacht
moet worden of het gras daar weer
doorheen komt.
Wat positievere geluiden zijn er over
de suikerbietenoogst. De op
brengsten vallen over het algemeen
mee, terwijl het gehalte ondanks de
sombere zomer niet tegen .yalt.
Vooral de afgelopen week was het
ideaal weer voor onze bieten. Hope
lijk duurt deze periode nog een aan
tal weken, zodat de aardappel- en ui-
enoogst goed binnen kan komgn en
er een begin gemaakt kan worden
met het zaaien van de wintertarwe.
Een gewas wat we ondanks het
steeds lager wordende saldo, niet in
ons bouwplan kunnen missen.
Tot slot willen wij onze streekgenoot
Flip van den Hoek en zijn gezin nog
feliciteren met de toewijzing van een
bedrijf in de Flevopolders. Hopelijk
is dat tevens een stimulans voor kol
lega's in de volgende ruilverkave-
lingsblokken om bij een volgende
uitgifte ook eens een gokje te wagen.
Alles wat rijden kan, rijdt in de
WESTHOEK. Traktors met wa
gens. Volgeladen met aardappels en
bieten. De aardappels hebben de
overhand, want met alle man- en
machinekracht worden deze inge-
schuurd. Van 's morgens niet al te
vroeg tot in de late avonduren wordt
er gewerkt om dit produkt binnen te
krijgen. En het gaat, dankzij de dro
ge dagen die achter ons liggen.
We hadden er niet zoveel moed in.
De grond was te nat, te veel verre
gend, te klef fig. Weken achter el
kaar hadden de sproeisporen vol
gestaan. Vanaf die dijk gezien zagen
we het water als een glinsterend lint
door het land liggen en bange voor
gevoelens bekropen ons dan. We we
ten in de Westhoek maar al te goed
wat modderen is. Want er ligt heel
wat zware klei in onze regio. Steeds
meer komen we tot de ontdekking
dat deze ook niet alles is. Dan ineens
komen toch de droge dagen vol zon.
Er wordt gewerkt. Zaterdag en zon
dag ook. Niet alleen aardappels
rooien. Er lag nog meer te wachten.
Gras zaaien voor zaad was er bij in
geschoten bij het te veel aan nat. Nu
zien we ploegen. Ploegen met de
zaaimachine er achter aan. Zaaivoor
rijden voor wintertarwe. Hier en
daar is gezaaid. Die wintertarwe
heeft nog tijd over en dat ligt bij het
door redelijk gedraaid heeft is de
vollegrondstuinbouw. Of het nu
koolsoorten of winterpeen betreft
bijna alle groenten brachten in prijs
meer op dan vorig jaar. Dit is het di-
rekte gevolg van de inkrimping van
ruim 10% bij de vollegrondsgroen-
ten. Voornamelijk de grotere bedrij
ven zijn dit jaar afgevallen na enkele
jaren met teleurstellende resultaten.
Ook het natte groeiseizoen is natuur
lijk in meer of mindere mate debet
aan deze ontwikkeling.
Publikaiies in weekbladen van enke
le topmedewerkers van Albert Heijn
krijgen bij de tuinders nauwelijks
aandacht. Nederlandse tuinders
doen het, zoals algemeen bekend,
wat kwaliteit betreft goed, alleen
wat de prijs aangaat ligt het soms
niet in de lijn van dit grootwinkelbe
drijf zodat vaak in het buitenland
gekocht wordt.
Wat aardappelen betreft bekijkt Al-
bert Heijn in ieder geval het produkt
niet al te kritisch. In enkele vesti
gingen worden voor een hoge
prijskonsumptie-aardappelen ver
kocht die uiterlijk het predikaat voer-
aardappelen nauwelijks waardig
zijn. En dat met beursnoteringen die
voor het gesorteerde produkt rond
een dubbeltje schommelt.
Een paar aardappelhandelaren gaan
nu vlak voor of tijdens de oogst
moeilijk doen over de prijs waar
voor zij bij de telers gekontrakteerd
hebben. Aardappelen te velde die op
meerjarige of eenjarige basis gekon
trakteerd zijn voor ongeveer 15 cent
per kg veldsgewas blijken nu opeens
niet meer te voldoen. Aardappel
ziekte en andere smoesjes worden
aangehaald om het kontrakt te ver
breken of om de overeenkomst te
herzien met een aanmerkelijk lagere
prijs.
Of het nu aardappelen, uien of an
dere gewassen betreft, jaarlijks is het
niet naleven van kontrakten een te
rugkerende gebeurtenis die in de
meeste gevallen alleen de boer als
sluitpost geld kost. Meer solidariteit
en openheid over nare ervaringen
zou in deze al een stap in de goede
richting zijn. Of moeten we als land
bouw zoals een West Brabants
kringbestuurslid het voorstelde,
maar een zwarte lijst opstellen van
bedrijven die zich zonder risiko over
de rug van de landbouwer willen ver
rijken.
gras wel even anders. De nachten
van de afgelopen week zijn te koud
om het zaad te laten kiemen en
groeien. Wel zal hopelijk van deze
kou het suikergehalte in de bieten
toenemen, want dat is aan de lage
kant. Met zo'n laag gehalte krijg je
je kwotum niet vol en je portemon-
naie ook niet.
Dat die centenzak niet gevuld zal
worden begint steeds meer duidelijk
te worden. Afgelopen week was er
een boer blij dat hij nu tenminste z'n
vlas.in brand kon steken. Helemaal
waardeloos moest het toch ge
ruimd. Na twee dozen lucifers ge
bruikt te hebben is hij huiswaarts ge
keerd en heeft de maaimachine op
gezocht en het afgereden. Van één
kant, want rondom rijden ging ook
nog niet. Zulke zaken zijn treurig en
vragen veel van het zenuwgestel.
We weten dat we in oktober zitten,
maar toch als we rondrijden, polder
in polder uit, zie je dingen die je an
ders in oktober vergeten bent.
Ten eerste zijn de bomen nog steeds
voorzien van een groene blader
kroon. We zien nog steeds dat stro
geperst en afgevoerd wordt. Het
gonst en het ronkt van het gerij. Het
is goed om door te kunnen werken
en zodoende de financiële zorgen
van dit jaar even te vergeten.
Meer en meer ontdekken we, dat
het weer vastere vormen gaat aan
nemen. De zon kan overdag nog
heerlijk schijnen, maar in de mor
gen en in de avond kan het al be
hoorlijk koud zijn. Voor die kou
zijn we wel wat huiverig, want als
we bij de aanvang van november
de aardappelen nog niet uit heb
ben, dan lopen we risiko's van
blauw worden. Blauw aan de
aardappelen is bij de handel niet
geliefd, want blauw aan de knol
wordt zwart in het vet. Een koop
man koopt geen werk en liefst
koopt hij een kwaliteit die buiten
gewoon goed is en waar praktisch
geen uitval in zit. De prijs die de
koopman wil en kan besteden is en
blijft laag en zo uit het hoofd ge
rekend verliezen we bij verkoop
thans een dubbeltje per kg.
Eigenlijk moet je je afvragen
waarom de boerenstand nog aard
appels verbouwt. We zijn geen
liefdadigheidsinstelling al zou je
het soms wel eens denken. Drie ja
ren achter elkaar slechte uien- en
aardappelprijzen. Dit jaar verbou
wen we als gevolg van de suiker
regeling minder bieten en hup dan
maar meer pootgoed de grond in,
want de aardappel is nog een vrij
gewas. Eind september met de
schijfegge door de plantuien rijden
en tel uit dan je winst. Dan maar
liever meer tarwe uitzaaien dit na
jaar, want daar word je wel niet
rijk van, maar ook niet straatarm.
De vorige maand zagen we plaat
selijk kweek bestrijden in de aard
appelen en pas geleden vollevelds
kweek bestrijden in een tweejarig
lucernegewas. Men rilt er van als
men het aantal liters van het goe
de chemisch middel bij elkaar op
telt en vermenigvuldigt met de
prijs. Men vraagt zich dan wel af
of dat allemaal nog kan. Kweek-
gras, klein hoefblad, veen wortel,
hanepoot en melkdistel zijn zeer
lastige onkruiden en over het al
gemeen duur in de chemische
bestrijding. In het begin van de
vijftiger jaren hadden we alleen
nog maar kleurstoffen en
groeistoffen en verder een kultiva-
tor en een stoppelploeg. Met deze
wapens was de boer van toen veel
mans, maar we mogen niet verge
ten, dat er toen nog heel wat
korrektie-werk met de hand na
dien nodig was. Van de andere
kant mogen we wel stellen, dat een
stoppelploeg vele soorten onkrui
den in één bewerking bestreed en
dat de selektieve werking van di
verse chemische middelen veelal te
eenzijdig was. Beslist loont het
daarom de moeite om in de stop
pel de wortelonkruiden eens te
karteren en daarna te beslissen of
we er chemisch of mechanisch te
gen aan gaan.
Het heeft van de zomer gras gere
gend en nog steeds hebben de
koeien volop te eten. Het gras
komt met regen en het gaat weg
met regen en omdat afgelopen sei
zoen alles later is, geloven we dat
er nog een hele poos gras genoeg
in de weiden zal zijn. Veel weide
en graszaadhooi is verrot en de la
te grasgroei kan dus nog heel veel
kompenseren. De opbrengsten van
de konsumptie-aardappelen zijn
bijzonder hoog en het percentage
bonken is groter dan vorig jaar.
Een gevolg hiervan is dat het per
centage kriel lager zal zijn en dat
er minder voeraardappelen aange
boden zullen worden. Toch be
hoeven we niet ongerust te zijn,
dat de koeien te weinig eten zul
len krijgen. Door de inkrimping
van de veestapel is er ook minder
voer nodig. Ieder moment van de
dag weten we via onze eigen kom
puter hoeveel voer er voor het vee
beschikbaar is, hoeveel voer we
nodig hebben en wat we het beste
kunnen aankopen. In de veehou
derij is alles via de komputer uit
te rekenen en te doseren. Bij de
akkerbouw schijnt dat allemaal
veel moeilijker te zijn, maar daar
geloven wij niet in. Ook hij dient
aan de hand van gegevens beslis
singen te nemen, zijn gewasbe
scherming te regelen, zijn
bemesting aan de hand van het on
derzoek vast te stellen en het ge
heugen van de komputer vol te
stoppen met kennis en ervaring
enz. enz. Worden wij op deze wij
ze de komputer de baas, dan zal
onze taak gemakkelijker worden.
Vroeger dacht ons personeel met
ons mee, maar dat hebben we niet
meer en daarom zullen we nu dus
alle hulpmiddelen die ons ten
dienste staan in moeten schakelen.
De boer van vandaag moet met
zijn tijd mee en zich niet dood-
worstelen in eenzaamheid op zijn
eigen bedrijf.
8
Vrijdag 9 oktober 1987
