Aardappelhandel L. Verhagen: "Onze
aardappelsektor moet konkurrentieslag
in met goed en goedkoop produkt"
Plantenziektekundige Dienst gaat
strenger op aardappelopslag kontróleren
"Boeren moeten
marktgerichter
aardappelen gaan telen"
Dagelijks Bestuur ZLM op werkbezoek in West-Brabant
Voor niets....
Slagvaardig
Kwaliteit
Samenwerking
Kontröle op opslag
Het dagelijks bestuur heeft zojuist de sorteer en de bewaartoodsen gezien
van aardappelhandel Verhagen B. V. Voor in het midden direkteur L.
Verhagen met rechts kringvoorzitter J. Geluk en links sekretaris mr. J.
Oggel. Achter v.l.n.r. vice voorzitter A. Munters, voorzitter H.C. van
der Maas, sekretaris R. Hoitingrhoofd SEV ing. J. Markusse,
kringsekretaris J.v.d. Slikke (niet zichtbaar), J. Nieuwenhuijse en W.v.
Veldhuizen (net zichtbaar).
Een betere kwaliteit van het pro
dukt en een grotere commerciële
slagvaardigheid van de teler zul
len vooral bepalen of de Neder
landse aardappeltelers de slag met
de steeds nadrukkelijker aanwezi
ge konkurrentie België en West-
Duitsland met succes zullen weten
te winnen. Met een aantrekkelij
ke prijs en kwaliteit bevoorraden
notabene de Belgen aan het begin
van het seizoen onze verwerken
de industrie voor een belangrijk
deel! En zij willen meer. De Ne
derlandse aardappelteler moet dus
goed op zijn tellen passen". Dat
was de boodschap die direkteur L.
Verhagen van de in Dinteloord ge
vestigde aardappelhandel Verha
gen B. V. maandag 18 april j.l. het
dagelijks bestuur van de ZLM
voorhield. Het DB was te gast bij
de Kring West-Brabant. Een dis-
kussie met direkteur Verhagen en
een bezichtiging van dit in de der
tiger jaren gestichtte bedrijf waren
onderdeel van het bezoek.
De direkteur van het familiebe
drijf dat tot de middelgrote aard
appelhandelsbedrijven mag
worden gerekend, zei in de ge-
dachtenwisseling van mening te
zijn dat de boeren in het algemeen
nog onvoldoende en te opti
mistisch worden voorgelicht over
het aardappelgebeuren. Hoop op
een goede afloop voor dit seizoen
heeft hij niet, gezien de grote
voorraden. Verder is er sprake van
een toenemende konkurrentie van
andere EG-landen en daarom zal
alles in het werk moeten worden
gesteld om met een beter vakman
schap een kwalitatief zó goed pro
dukt te maken dat het door de
industrie graag wordt ontvangen.
Immers de industrie is de grootste
afnemer en die stelt hoge eisen.
Het pas sinds kort opkomende
kwaliteits-besef zal volgens Verha
gen over de volle breedte bij de te
lers ingang moeten krijgen. Op
lange termijn, zo stelt hij, wordt
onze konkurrentiepositie bepaald
door goedkoop en goed. "En we
mogen dan een redelijk export jaar
achter de rug hebben, toch mogen
we niet verwachten dat Spanje en
Portugal de komende jaren even
veel zullen importeren als het
voorbije jaar. Bovendien, de im
port vorig jaar loog er ook niet
om.
Zo slaagden de Belgen er in in de
periode 15 augustus tot 1 decem
ber niet minder dan 350.000 ton
aardappelen aan onze industrie te
leveren. Voornamelijk Bintjes van
goede kwaliteit en tegen een prijs
waarvoor de Nederlandse teler ze
toen nog niet wilde verkopen. "En
de Belgen en West-Duitsers willen
graag nog meer aan ons verkopen.
De Belgen willen al leveren toch
omstreeks de jaarwisseling". Ver
hagen die liever zaken doet met
Zuidwestelijke telers ("maar de
kwaliteit en prijs bepalen nu een
maal met wie handel wordt ge
daan") meent dat de volgende
strategie gevoerd moet worden:
De Nederlandse teler zal de aard
appelen vanaf het begin van het
seizoen aan moeten bieden tegen
een konkurrerende prijs, desnoods
een paar jaar voor praktisch niets.
Dan zal de verloren gegane markt
heroverd kunnen worden, gebeurt
dat niet dan zijn we een niet on
belangrijk deel van onze afzet
markt kwijt.
Dat vereist bij de telers een slag
vaardiger inspelen op de markt.
Afhankelijk van de hoeveelheid
geoogst produkt (nationaal en in
ternationaal) zal de oogst het ene
jaar wel kunnen worden bewaard
terwijl men het andere jaar de
moed op zal moeten brengen om
direkt aan het begin van het sei
zoen al te verkopen en de bewaar-
kapaciteit onbenut te laten. "Het
afgelopen jaar hebben de meeste
telers tegen de achtergrond van de
droogte besloten het produkt vast
te houden. Wat gebeurt er? De
oogst valt erg mee maar het pro
dukt is in de hoop op een goede
prijs aan het eind van het seizoen
blijven zitten met de nu bekende
gevolgen. We moeten ophouden
met het moment van verkoop zo
sterk te laten bepalen door onze
bewaar mogelij kheden
Tevreden laat de West-Brabantse
aardappelhandelaar zich uit over
de inspanningen van het NIVAA
onder leiding van ir. A. van Ar-
kel. Dit ondanks het feit dat de ex
port naar West-Duitsland zo sterk
is teruggevallen. Hij wijdt dit o.m.
aan de hogere eisen die onze
Oosterburen om uiteenlopende re
denen aan het Nederlands produkt
zijn gaan stellen. "We moeten toe
geven dat de kwaliteit van onze
voor de Duitse industrie bestem
de Bintjes na bewaring en trans
port sterk tegen valt". Ook is er
de invloed van de aktie Ackergold
die toch wel succes heeft en voorts
de noodzaak tot bouwplanver
breding.
Er wordt dus vooruitstrevend ge
werkt om een deel van de eigen
markt te gaan voorzien. Zo kan in
Niedersachsen 70% van het aard
appelareaal al worden beregend!
ZLM-voorzitter de heer H.C. van
der Maas konkludeerde na de wat
hij noemde "nuttige diskussie",
dat er meer samenwerking en
overleg noodzakelijk is tussen
handel, industrie en telers "willen
we een stukje verloren gegane
voorsprong weer inlopen. Vanuit
hetzelfde belang zullen we de voor
het Zuidwesten van zo groot be
lang zijnde teelt van konsumptie-
aardappelen in stand moeten hou
den". Na een korte diskussie werd
het bedrijf bezichtigd. De DB-
leden raakten daarbij onder de in
druk van de wijze waarop dit be
drijf funktioneert en van de
degelijkheid en de kwaliteit die het
in alle opzichten uitstraalt, 's
Avonds was het dagelijks bestuur
te gast bij een vergadering van het
Kringbestuur van de Kring West-
Brabant. Eerder op de dag had het
gezelschap een rondrit gemaakt
door het kring-gebied. Voorzitter
J. Geluk liet daarbij enige kunst
werken zien die met het oog op
een betere waterbeheersing in het
Waterschap Volkerakpolder zijn
gebouwd. Op enige afstand werd
het werk bij de ophoging van de
kaden langs de Roosendaal-
se/Steenbergse Vliet gadegeslagen.
Deze verhoging is noodzakelijk
omdat de waterstand na de tot
stand gekomen verbinding met het
Zoommeer ongeveer een meter
hoger komt. De aangrenzende
boeren zijn er zeer tevreden mee;
het onderlopen van oeverlanden
langs de Vliet behoort nu tot het
verleden. Het gezelschap betrad
ook de zanderige kwelders langs
het Krammer/Volkerak. Nu nog
onbegroeid maar door het wegval
len van eb en vloed straks waar
schijnlijk bedekt met de gevreesde
distels. De merkwaardig genoeg
nog steeds aanwezige rotganzen
sloegen een en ander op veilige af
stand gade.
J. Wierenga
Bedrijfshygiëne is zeer belangrijk om de introduktie van ziekten, pla
gen of onkruiden op een perceel of bedrijf te voorkomen. Preventie
ve maatregelen moeten worden gezien als een investering om
toekomstige bestrijdingskosten uit te sparen. In dit verband is het goed
nogmaals stil te staan bij de gevolgen van aardappelopslag. Ook na
twee strenge winters waarin een belangrijk deel van de rooiverliezen
zal zijn doodgevroren.
Kwaliteit is leuk, maar produceren
wat de markt verlangt is belangrijker.
Dat is samengevat de boodschap die
de heer L. Wentholt, direkteur van
aardappelhandel C. Meyer B.V. te
Kruiningen, in de aandacht van de
aardappeltelers wil aanbevelen. Voor
al de industrie bepaalt de prijs van de
aardappelen, en dat is de kurk waar
de telers op drijven, het is daarom
ook logisch dat telers de op de ver
werking afgestemde teelthandelingen
uitvoeren waardoor ze een zo hoog
mogelijke prijs ontvangen. Toch ge
beurt dat in de ogen van Wentholt
nog onvoldoende. Eigenschappen
waar de boer zelf wat aan kan doen
en die hoog in het vaandèl van de in
dustrie staan geschreven zijn de grof
heid en hoe de aardappelen zijn
afgerijpt.
Wat betreft die grofheid meent Wen
tholt dat een aantal telers dit seizoen
te nauw gepoot heeft. Door de over
het algemeen kleine potermaat had
den de boeren poters over, enkelen
hebben daarom maar dichter gepoot,
zonder in ogenschouw te nemen dat
daardoor ook de sortering lichter
wordt. Uit de koude cijfers blijkt ech
ter dat een paar ton per ha minder bij
een iets grovere sortering beter is dan
een wat hogere opbrengst.
Om de aardappelen goed afgehard in
de koeling te laten verdwijnen moet
het gewas van half tot eind septem
ber de gelegenheid krijgen om van na
ture af te rijpen, aldus Wentholt. Om
het gewas zo lang mogelijk groen te
houden geven veel telers nog laat een
bemesting stikstof waarna ze de bo
vengrondse delen zwaar doodspuiten.
"Dat vormt niet de beste basis voor
een goede bewaring".
Volgens de heer Wentholt moet de
Nederlandse boer zijn teeltwijze nu
bijstellen: "Dan is het voor een Euro
pese kostprijs zeker mogelijk om een
goede aardappel op de markt te bren
gen, zelfs van een betere kwaliteit dan
die in de ons omringende landen. Die
lagere Europese kostprijs is voor de
boeren in ons land zeker niet on
haalbaar".
Rooiverliezen van zo'n 350.000 knol
len per ha zijn in het verleden geen
uitzondering gebleken. Dit aantal is
zelfs het tienvoudige van het aantal
knollen dat men normaal bij de teelt
van konsumptie-aardappelen poot. In
geval van een strenge winter zal een
belangrijk deel van de rooiverliezen
kapot vriezen, zeker in die situaties
waar voor de winter geen kerende
grondbewerking heeft plaatsgevonden
waardoor de verliesknollen boven in
de bouwvoor zijn gebleven en er geen
sneeuw aanwezig is.
Opslagplanten in volggewassen vor
men niet alleen een lastig te bestrij
den onkruid maar betekenen voor de
teler een direkt planteziektenkundig
risiko. Opslagplanten kunnen een eer
ste infektiebron vormen voor de aard
appelziekte, Phytophthora
infestans. Ook de Coloradokever kan
zich goed vermeerderen op deze
planten.
Aardappelopslag betekent echter
vooral een groot gevaar voor aardap
pelmoeheid, veroorzaakt door het
aardappelcysteaaltje. De vruchtwisse
ling, als preventieve maatregel om
aardappelmoeheid te voorkomen,
funktioneert niet meer door aardap
pelopslag.
Een 1 op 2 of zelfs een 1 op 4 teelt
kan een kontinuteelt worden! Nor
maal gesproken loopt het aantal aal
tjes in de jaren tussen twee
aardappelteelten terug met ongeveer
30% per jaar. Bij aanwezigheid van
opslag mag men gemiddeld rekenen
op minimaal een drie-voudige toena
me. Dit scheelt dus een faktor 4 a 5.
Om dit effekt te kompenseren is een
grondontsmetting met een optimaal
resultaat nodig.
Op plekken waar opslagplanten groei
den kunnen op deze manier zware
besmettingen ontstaan. Via grondbe
werkingen zullen deze besmettingen
worden uitgesmeerd over het perceel.
Uit oogpunt van aardappelmoeheid is
opslag dan ook onaanvaardbaar.
De Plantenziektenkundige Dienst
gaat met ingang van dit teeltseizoen
scherper letten op de aanwezigheid
van aardappelopslag en daar waar
veel opslag aanwezig is, deze als aard
appelteelt aanmerken. De gevolgen
hiervan zijn dat de teler maatregelen
moet nemen om te blijven kunnen
voldoen aan de vruchtwisselingsvoor-
schriften. Dus de volgende teelt uit
stellen, resistente rassen telen of een
grondontsmetting uitvoeren.
Met de opslagkontrole zal omstreeks
1 juli worden aangevangen omdat
rond die datum vermeerdering van
het aardappelcysteaaltje heeft plaats
gevonden. Tot die tijd heeft de teler
dus de mogelijkheid aanwezige opslag
aktief te bestrijden, bijvoorbeeld door
toepassing van Roundup.
Dank zij de vorst zullen in 1987 wel
licht geen of slechts zeer weinig telers
van de Plantenziektenkundige Dienst
bericht ontvangen dat hun opslag als
teelt is aangemerkt. Waakzaamheid
blijft geboden want niet ieder jaar is
Koning Winter behulpzaam. Iedere
opslagplant is er één teveel!
ir. A. Oldenkamp,
Plantenziektenkundige Dienst
L. Wentholt
Opslagplanten in een volgewas betekenen een direkt plantenziektekundig
risiko.
Vrijdag 29 mei 1987
7
