Kleine ondernemers hebben
plafond vaak al bereikt
Marktbeleid mode-
kreet, interventie
blijft nodig
IJsbrand Chardon op Internationaal
Concours Hippique in Axel
Mengelingen
Ir. C.J.M. Wijnen van LEI:
Beeld schuift op
Misverstand
Petje af
Wol en wolvet
Schelhaas ziet herstel zuivelmarkt
Markt in herstel
Melkprijs kan slechter
Het perspektief dat voor enkele jaren nog bij veel melkveehouders
leefde, is omgeslagen in onzekerheid. Jonge bedrijfsopvolgers staan
voor grote investeringen en moeten melk bijkopen om voort te kun
nen boeren. De toekomst is voor velen een sprong in het duister. Nie
mand wil graag afvallen en dus neem je het zekere voor het onzekere.
Hoewel de Rabobank officieel zegt de aankoop van melkkwota niet
te willen financieren, ontkomt ook zij niet aan de vraag naar vreemd
vermogen om melk bij te kopen. Er is volgens de makelaars in kwota
een florerende handel ontstaan die niet meer te stuiten is. De banken
doen daar volgens hen zonder uitzondering wel degelijk aap mee. Het
afschaffen van de WIR heeft daar geen enkele invloed op.
Vorige week werd over de handel in
melkkwota een thema-avond belegd
door de Werkgroep Beter Zuivelbe
leid in Purmerend. Kritische melk
veehouders uit vooral Noord-
Holland kwamen hier bijeen om
meer zicht te krijgen op de kansen
die kleinere bedrijven (tot 30 melk
koeien) nog hebben. In diverse krin
gen worden deze bedrijven als te
klein beschouwd om te overleven.
Het Landbouwekonomisch Instituut
(LEI) bevestigt dit in een recent ver
schenen rapport hierover.
Ir. C.J.M. Wijnen, schrijver van het
LEI-rapport, schetste op deze avond
de situatie van de huidige kleine be
drijven (minder dan 300.000 kg
melk). Hij stelt vast dat het beeld
van kleine bedrijven in de tijd op
schuift. Over 10 a 15 jaar zullen be
drijven met nu nog 25-30 melkkoei
en te klein zijn om er een volledig ge
zinsinkomen uit te halen. Op die be
drijven is nu nog wel het inkomen op
peil te houden, maar ze kunnen niet
meegroeien in de tijd. De financiële
middelen ontbreken hen daartoe.
Wijnen gaf met zijn verhaal duide
lijk aan dat er op dit moment geen
beleidsruimte aanwezig is om deze
bedrijven te ondersteunen en zo het
platteland leefbaar te houden. De
weg van geleidelijk aan uitbreiden
met niet al te grote investeringen is
voor deze kategorie van bedrijven
afgesneden.
Een gericht struktuurbeleid ont
breekt dus, waarvan op dit moment
de kapitaalkrachtigste bedrijven het
meest van profiteren. Wijnen vond
het moeilijk een absolute grens aan
te geven tussen kleine en middelgro
te bedrijven. 'Een bedrijf met min
der dan 300.000 kg melk is over niet
al te lange tijd al een klein bedrijf'.
'Kijken we naar de struktuur en om
vang van de huidige kleine bedrijven
dan zien we dat een verdere
produktie-verhoging er op deze be
drijven er gewoon niet in zit', aldus
ir. Wijnen. 'Deze bedrijven bevin
den zich vaak in een vicieuze cirkel
en komen daar niet uit. De
produktie-omstandigheden (verka
veling, ontsluiting en stalling) zijn
een sta in de weg. Vooral jonge boe
ren ervaren dit als pijnlijk. Verbete
ring van de bedrijfsvoering is alleen
mogelijk door nog een beter vak
manschap aan de dag te leggen.
Maar dat zet meestal te weinig zoden
aan de dijk. Het plafond voor deze
ondernemers is vaak al bereikt'.
C. Wijnen
'Het is een misverstand te denken
dat kleine bedrijven door gebrek aan
vakmanschap hun produktie niet
weten te verhogen', beklemtoonde
Wijnen. Dat beeld is achterhaald
door onze studie. Hun inkomensba
sis is te smal en dan is het niet tot in
lengte van jaren vol te houden als
melkveehouder. Zeker als men be
denkt dat deze veehouders minimale
bedragen uitgeven aan luxe en verze
keringen en er een sober levenspa
troon op na houden'.
'Er komt nog een vervolg op deze
studie, waardoor we een nog scher
per beeld proberen te krijgen van de
situatie op de Nederlandse melkvee
bedrijven na invoering van de super
heffing in de EG', deelde ir. Wijnen
verder mee. Hij neemt zijn petje af
voor de kleine bedrijven in Neder
land. 'Zij zijn vaak vindingrijk,
waardoor nieuwe ontwikkelingen
eerder toegepast worden', meent hij.
'Te snel wordt getwijfeld aan de le
vensvatbaarheid van deze bedrijven
door buitenstaanders, hoewel daar
toe zeker niet altijd aanleiding hoeft
te zijn'.
Jan Landeweer
Sun Heat Systems, nieuw
droogsysteem voor
landbouwprodukten
Sun Heat Systems is een droog
systeem voor granen, grassen, peul
vruchten, zaden, uien, aardappelen en
bloembollen. Door stralingskollekto-
ren wordt zonne- en stralingsenergie
omgezet in warme, droge lucht. Door
het gebruik van deze warme lucht met
zeer lage luchtvochtigheid kan het
Vrijdag 29 mei 1987
droogproces aanmerkelijk verkort
worden bij zeer geringe operationele
kosten.
Afhankelijk van de kapaciteit kan de
Sun Heat Systems droger de lucht met
15-20 graden Celsius verwarmen. Het
systeem is milieu- en energievriende
lijk, de investering kan in twee a drie
jaar worden terugverdiend. De Sun
Heat Systems drooginstallatie biedt
volgens de fabrikant de gebruiker de
volgende voordelen: Mogelijkheid tot
snel en goedkoop drogen van diverse
gewassen, derhalve beter rendement
uit teelten (denk aan interventienor
men voor granen, een-fase-methode
bij uien; Vergroting van kapaciteit en
effektiviteit van bestaande konventi-
onele drogers; Tijdsbesparing en ri-
sikovermindering door vroeger
oogsten; Hoog rendement, ook bij
marginale weersomstandigheden; Ar-
beidsextensiviteit en betrouwbaar
heid; Beperkte investering, lage
operationele kosten; Milieu- en ener
gievriendelijk, interessante premiemo
gelijkheden. Voor meer inl. tel.
050-183233 of 03481-1784.
Wol is de zachte vezelbedekking
van het schaap. De wol die nage
noeg het hele lichaam van het
schaap bedekt, bestaat uit afzon
derlijke wolvezels. De wolvezels
worden door de kronkelingen en
bindharen gebundeld tot stren
getjes en stapels en vormen sa
men het vlies.
Als natuurlijke vezel heeft wol al
de eigenschappen die van belang
zijn voor bescherming tegen wis
selende weersinvloeden. Deze
eigenschappen maken het ge
bruik van wol aantrekkelijk. Wol
is elastisch en veerkrachtig, is
sterk warmte en koude isolerend,
heeft een groot vochtopnemend
vermogen, is water afstotend en
is gemakkelijk te kleuren. Voorts
is het onontvlambaar, het
schroeit alleen. Het wolverbruik
in Nederland is ongeveer 2 kg per
persoon per jaar. De inlandse
wolproduktie is goed voor 10%
van de jaarlijkse behoefte.
Wol bevat vet. Dit wolvet heeft
een bijzondere eigenschap; het is
afwasbaar vet. Het lost in koud
water gemakkelijk op. Het is
reukloos en wordt niet ranzig.
Voor het verwerken wordt de wol
gewassen. Bij dit wassen komt
dit vet, lanoline, in het waswater
terecht. Door middel van centri
fugeren wordt deze lanoline uit
het waswater verzameld. Het
wolvet heeft ook een huidver-
zachtende werking. Door de spe
cifieke eigenschappen heeft lano
line kosmethische betekenis.
Kosmetiek is de kunst om de
schoonheid van het lichaam te
verhogen of te behouden (Van
Dale). De lanoline wordt o.a. ge
bruikt bij de bereiding van huid
crèmes.
"t Is niet gedacht
maar 't maakt wel zacht'
J.H. Lantinga
'De landbouw heeft de afgelopen jaren vele mode-oplossingen en slo
gans over zich heen horen gaan. Een nieuwe, en zeer belangrijke loot
aan deze stam is marktgericht beleid. Zonder twijfel zit hier een ge
zonde kern in, maar het gevaar is dat het teveel doorslaat. Het resul
taat zal dan niet anders zijn dan van alle andere mode-oplossingen.
Het probleem wordt verschoven, maar blijft bestaan. De overschot
ten zullen minder groot worden, maar de inkomens onbevredigen
der'. Dat zei H. Schelhaas, voorzitter van het Produktschap voor
Zuivel, bij de opening van de bestuursvergadering van vorige week.
Op Tweede Pinksterdag (8 juni) houdt de Ruitersportvereniging Axel, waarin de landelijke rijvereniging De Oranje-
ruiters en de ponyclub De Kleppertjes samenwerken, haar traditioneel internationaal concours hippique.
Dit jaar bestaan de Oranjeruiters 50 jaar, en de Kleppertjes 25 jaar, als vereniging de oudsten van Zeeland. Om dit
te vieren, en de bezoekers van het concours iets ekstra's aan te bieden heeft de ruitersportvereniging Axel, IJsbrand
Chardon uit Schipluiden bereid gevonden op Tweede Pinksterdag naar Axel te komen.
IJsbrand Chardon nationaal kampioen, en reserve-wereldkampioen (1986 Ascot Engeland) zal met zijn vierspan
adembenemende shows presenteren, terwijl hij later in het middagprogramma met zijn tienspan (allen vossen) zal
optreden. Twee Belgische kombinaties tonen hogeschool-dressuur, terwijl ook de springwedstrijd klasse Z paarden
om de felbegeerde NCRV-springtrofee, weer op het programma staat. Jan M. Murre
'Theoretisch is het niet uitgesloten
om via direkte inkomenssubsidies
het inkomen in de landbouw redelijk
op peil te houden, maar in een tijd
van bezuinigingen en beperkingen
zal een nieuwe inkomenssubsidie
slecht bescheiden kunnen zijn; veel
meer dan een aalmoes zal deze voor
de Nederlandse landbouw niet wor
den. Overigens zijn de krachten die
de landbouw voeren naar een meer
marktgericht beleid, wereldwijd en
zeer invloedrijk. De landbouw zal er
verstandig aan doen, zich op een
meer marktgericht beleid in te stel
len', aldus Schelhaas. Hij waar
schuwde wel voor het afschaffen van
de interventie. Er is een groot ver
schil tussen produkten met een zwa
re marktordening zoals melk en gra
nen en bijvoorbeeld de tuinbouw. In
de tuinbouw is de flexibiliteit bij het
aanbod vrij groot, terwijl de markt
wordt gekenmerkt door een stijgen
de vraag. De zuivelsektor en de
graansektor bepleiten daarom te
recht het vangnet van de inter
ventie'.
'Van groot belang op lange termijn
voor de landbouw is daarom een po
litiek gericht op produktiebeper-
king. Ik doel hierbij op een beleid,
gericht op het uit produktie nemen
van produktiemiddelen (w.o.
grond), een vervroegde uittreding
e.d.
'De zuivelmarkt is nog niet in even
wicht, maar vele - echter niet alle -
indikatoren wijzen wel in de richting
van herstel. De volgende faktoren
kunnen in dit verband worden
vermeld:
- de melkaanvoer: gedurende de eer
ste vier maanden van dit jaar was de
Nederlandse melkaanvoer bijna 6%
lager dan in dezelfde periode van vo
rig jaar, terwijl in de EEG de melk
aanvoer ca. 4% daalde. Opmerke
lijk is vooral de daling in april. In
voorgaande jaren trad in de laatste
weken van het scheidende kontin-
gentsjaar een scherpe daling op en
gaf de eerste week van april een ster
ke stijging te zien. Dit jaar echter zet
de in februari en maart opgetreden
daling zich in april versterkt door (-
7%), dit zeer waarschijnlijk als ge
volg van de ekstra korting van 6,5%
op de heffingvrije hoeveelheden en
de tot 100% van de richtprijs ver
hoogde superheffing. In de komen
de twee jaar is een verdere daling
van de melkaanvoer te verwachten,
met in de winter tijdelijke schaarste-
verschijnselen voor de niet-vet
bestanddelen van de melk (melkeiwit
e.d.).
- de voorraden: de afbouw van de
voorraden zet thans door: begin mei
was er nog 918.000 ton boter be
schikbaar bij het interventieburo te
gen vorig jaar 1,1 miljoen ton. Het
moet mogelijk zijn de botervoorraad
dit melkprijsjaar af te bouwen tot
een 3 a 400.000 ton bijv. via afzet in
de mengvoedersektor en als neutraal
vet op de algemene en industriële
vettenmarkt.
- de eksport naar derde landen: de
eksport vanuit de EEG naar derde
landen laat hoogstens een licht en
weifelend herstel zien; de eksport
vanuit Nederland van vet en mager
poeder en boter ligt nogal wat boven
die van vorig jaar, maar de eksport
van gekondenseerde melk blijft
moeilijk en ook die van kaas naar
derde landen is lager dan vorig jaar.
'De gemiddelde zuivelwaarde in Ne
derland was met ca. ƒ66,50 per 100
kg de eerste vier maanden van dit
jaar iets hoger dan in dezelfde perio
de van vorig jaar (maar lager dan in
de eerste drie maanden van 1984 en
1985). In de komende maanden zal
een negatieve invloed uitgaan van de
verwachte daling van de interventie
prijs voor boter met 2% (met een in
vloed van ƒ0,40 a ƒ0,50 per 100 kg
melk op de gemiddelde zuivelwaar
de) en misschien van een mogelijke
verlaging van de m.c.b.'s. In de ko
mende herfst en winter echter zal de
schaarste vooral van de melkeiwit-
komponent, de zuivelwaarde tijde
lijk kunnen doen stijgen tot aanzien
lijk boven het nivo van vorig jaar.
De werkelijk uitbetaalde melkprijs
over 1986 viel per saldo mee. De da
ling t.o.v. 1985 was slechts een half
procent tegen een verwachte daling
van 1,5%'.
17
