Kritiek op prijsvoorstellen niet mals
nieuws
uit
brussel
Hormoongebruik verlegt zich
van kalveren naar runderen
Naast afbraak mcb's
krapper marktbeheer
Hazelnotenprojekt
Europees landbouwcommissaris Frans Andriessen heeft het zichzelf
niet gemakkelijk gemaakt. Zijn voorstellen een heffing te leggen op
de raffinage van oliën en vetten mag op flink verzet rekenen van de
EG-ministers van landbouw. Ook de Amerikaanse producenten van
soja-bonen kunnen onmogelijk blij zijn met dit voorstel. De plannen
om de huidige prijsvoordelen van de Duitse en Nederlandse boeren
teniet te doen door een definitieve afbraak van de positieve mcb's
zijn hard aangekomen in deze twee landen, ook al was het bekend
dat dit, om de woorden van Andriessen te gebruiken, "eens moest
gebeuren".
(R. Winkel, Brussel)
De Westduitse minister van Landbouw,
Ignaz Kiechle kondigde in een officiële
reactie an, dat hij zich in de raad met
hand aan, tand zou verzetten tegen de
prijsverlaging voor granen, de mcb-
voorstellen en de nieuwe vetbelasting.
Ook van Nederlandse en Britse zijde
werd negatief gereageerd op de hef
fing op oliën en vetten.
Zowel Howe als Van den Broek
toonden zich bevreesd voor reper
cussies op het handelspolitieke
front, met name van de kant van de
Verenigde Staten. Ook de positie
van magarinefabrikant Unilever zal
niet vreemd zijn aan de Nederlandse
en Britse opstelling.
Volgens Amerikaanse gegevens im
porteerde de Europese Gemeen
schap vorig jaar voor 2,77 miljard
dollar aan oliehoudende zaden uit de
VS. Naar in Brussel verluidt heeft
EG-commissaris Willie De Clercq,
die er enkele weken geleden op het
nippertje in slaagde een handelsoor
log met de VS te voorkomen, mede
met het oog op de Amerikaanse be
langen tegen het 'voorstel gestemd.
Amerikaanse functionarissen in
Brussel gaven maandag onmiddel
lijk te kennen dat de heffing "zeer
gevoelig" zou kunnen liggen in de
VS. Een nieuw handelsconflict ligt
dus op de loer.
Financiële redenen
De Commissie heeft duidelijk ge
maakt dat zij de heffing vooral om
financiële redenen nodig heeft. Met
de ondersteuning van de markt voor
oliën en vetten is dit jaar meer dan
vier miljard ecu (1 ecu is 2,33) ge
moeid. Als de effecten van de toetre
ding van de olijfolie-producenten
Spanje en Portugal volledig door
gaan werken, zou dat wel eens zes
miljard kunnen worden. De heffing
zal dit jaar een half en volgend jaar
al ruim 2,1 miljard kunnen opleve
ren, zo is de verwachting. De maat
regel gaat overigens gepaard met
prijsverlagingen voor soja en kool
zaad (5 en 3,5 procent), de introduc
tie van garantiedrempels voor olijfo
lie en soja en een beperking van de
interventieperiode voor olijfolie.
Ook in de graansector wil Andries
sen weer korter interveniëren, zo
blijkt uit zijn voorstellen. Hij wil de
aankoopperiode terugbrengen van 7
tot 4 maanden, te weten van februari
tot mei. De Europese boerenorgani-
saties, verenigd in de COPA, hebben
zich gekeerd tegen elke "uitholling
van het interventiemechanisme".
De meeste graanprijzen moeten vol
gens Andriessen licht omlaag. Hier
tegen is vooral van Duitse zijde me
teen krachtig geprotesteerd. De Duit
se boerenorganisaties hebben uitge
rekend dat alle maatregelen tezamen
zullen leiden tot een daling van de
graanprijs met gemiddeld 15 pro
cent. Daarmee zijn de Duitse boeren
terug op het niveau van 30 jaar gele
den, zo beweren zij. Volgens Kiechle
kan hij na de pijnlijke beslissingen
over melk en rundvlees in december
met geen enkele inkomensverlaging
meer naar huis komen.
Maar ook de discussie over de mone
taire aangelegenheden dreigt bijzon
der moeilijk te worden. Dat is trou
wens al gebleken bij de bijzonder
langdurige onderhandelingen in de
commissie zelf. Andriessen wilde
aanvankelijk terug naar de moge
lijkheid van positieve mcb's, maar
heeft op dit punt het onderspit moe
ten delven. Net als nu het geval is
zullen er na toekomstige wijzigingen
in de wisselkoersverhoudingen al
leen nog maar negatieve mcb's ont
staan. Deze mcb's worden vervol
gens binnen twee jaar geneutrali
seerd door een automatische prijs
verlaging in ecu's, aldus het
voorstel.
Prijsverlagingen
Een en ander heeft tot gevolg dat er
automatisch prijsverlagingen ont
staan in land en met een sterke
munt, zoals Nederland en Duits
land. De Nederlandse en Duitse boe
ren, profiteren nog als enige in de
EG van positieve mcb's (die werken
als een subsidie op de export en een
heffing op de import uit andere EG-
landen). De voorgestelde ontmante
ling van deze mcb's leidt tot een prijs
afspraak van 2,9 procent voor
melk, 2,4 procent voor graan en 1,9
procent voor artdere produkten. Dat
is voor Nederland en West-
Duitsland niet zonder meer aan
vaardbaar. Verwacht mag worden
dat de landbouwraad met name op
dit punt enkele harde noten heeft te
kraken. De ministers van Landbouw
komen aanstaande maandag al bij
een voor een eerste bespreking van
de prijsvoorstellen.
Frans Andriessen verdedigde zijn
"restrictieve" voorstellen maandag
met een verwijzing naar de sterk op
gelopen kosten van het landbouwbe
leid. Als zijn plannen worden goed
gekeurd kan de EG dit jaar 1,3 mil
jard ecu besparen en volgend jaar
een ruime 3,5 miljard, aldus An
driessen. Daarmee hoopt hij een bij
drage te leveren aan het oplossen
van de overschotproblemen en van
de acute financiële crisis die de Ge
meenschap teistert. Voor Nederland
betekenen de voorstellen een prijs
daling van gemiddeld 2,4 procent.
Nadat het Produktschap voor Vee en Vlees er een paar maanden ge
leden in het geheim al over vergaderde, kon de klok er eigenlijk op
gelijkgezet worden. De zorgen over het gebruik van groeihormonen
in de veehouderij namen toe en eind vorig jaar werden op enkele
plaatsen al "verdachte" dieren opgespoord. Begin deze maand
kwam een omvangrijke hormoonaffaire aan het licht en sindsdien is
Nederland andermaal in de ban van een schandaal met groei
hormonen.
De gevolgen ervan zijn nog nauwe
lijks te overzien. De consument laat
veel rund- en kalfsvlees bij de slagers
liggen en de Consumentenbond eist
controle van de urine van al het
slachtvee. Nederland dreigt de grens
te sluiten voor Belgisch rund- en
kalfvlees, als de Zuiderburen volhar
den in de export van vlees met groei
hormonen. En minister Braks kan
geen garantie geven dat het Neder
landse vlees hormoonvrij is. De ver
warring wordt nog groter, wanneer
de deskundigen hun meningsver
schillen over de gevaren voor de
volksgezondheid in de media uit
vechten. In de kalverhouderij
bestaat een Identificatie- en Re
gistratiesysteem (I- en R-regeling),
dat preventief werkt. Heel anders
ligt dat bij de volwassen runderen,
waarvan wel schetsen bestaan, maar
daarmee is geen sluitend registratie
systeem op te zetten. "De hor-
moonspuiters hebben de laatste ja
ren het front verlegd van de kalveren
naar de afgemolken koeien, die voor
de slacht nog een tijdje worden afge-
mest. Juist in het vlees van deze die
ren zijn meerdere keren groeihormo
nen aangetroffen", aldus adjunct
directeur drs. F. Pluimers van de
Rijksdienst voor de Keuring van Vee
en Vlees. De door de veehouders af
gestoten melkkoeien worden vaak
verkocht op dë markt of aan de
koopman af-boerderij. Wat er daar
na met de koe gebeurt, onttrekt zich
meestal aan de ogen van de boer. In
een enkel geval ziet hij dezelfde koe
nog eens terug op de markt en kan
hij soms nauwelijks geloven, dat het
om hetzelfde dier gaat dat hij een
week of zes eerder van de hand heeft
gedaan. Een dierenarts, die anoniem
wenst te blijven zegt dat op de be
drijven "waar het gebeurt", vrijwel
zeker geen bonafide dierenarts over
de vloer komt. Van een gezonde
concurrentie tussen de veehouders is
volgens hem geen sprake meer, om
dat de "gewone" mester het zonder
meer moet afleggen tegen de gebrui
kers van groeihormonen.
Controle
Van de kalveren, die naar het slacht
huis gaan, kan door de I- en R-
regeling in elke fase worden vast
gesteld waar ze vandaan komen.
Voor, tijdens en na de slacht bekij
ken RVV-keurmeesters de conditie
en gezondheid van de dieren en
speuren zij naar mogelijke spuit-
plekken. Voorts wordt per koppel
van maximaal 25 dieren één dier en
één per bedrijf onderworpen aan een
microscopisch weefselonderzoek.
Als dit onderzoek uitwijst dat hor
monen zijn gebruikt, wordt alsnog
zorgvuldig gezocht naar spuitplek-
ken. De aangetroffen plaatsen gaan
per post naar Wageningen. Levert
dit dubbele onderzoek in het cen
traal laboratorium een positief resul
taat op, dan volgt afkeuring en ver
nietiging. De onderzoekuitslag kan
sinds eind vorig jaar als wettig en
overtuigend bewijs worden gebruikt
door het Openbaar Ministerie. Voor
de volwassen runderen bestaat nog
steeds geen identificatiesysteem, al
wordt daar -ook al in verband met
de bestrijding van dierziekten- al ja
ren driftig naar gezocht. Wellicht
brengt ook hier de micro-electronica
(een chip, waarmee niet gefraudeerd
kan worden) uitkomst. De meeste
afgemeste stieren gaan direct naar
het slachthuis. "Het hormoonge
bruik bij deze dieren komt nog uiter
mate zelden voor", zegt F. Plui
mers. Veel bezorgder is hij over de
vette koeien, die ter slacht worden
aangeboden. Het oog van de
meester, in dit geval een vakbekwa
me keurmeester, is hier goud waard.
Hij moet natuurlijke afwijkingen
(zware nek, kleine uier, onrustig ge
drag, e.d.) opmerken. Pluimers:
"Een goede keurmeester heeft gauw
door dat er wat mis is. Die voelen
dat als het ware aan, al heeft dit na
tuurlijk ook te maken met kennis en
ervaring. De besten sturen we het he
le land door om hun kennis te ver
breiden".
"Speurneuzen"
Een verdacht dier wordt door meer
dere keurmeesters bekeken en als er
uiteindelijk een spuitplek wordt ge
vonden, is het vervolgens een paar-
dagen wachten geblazen op de uit
slag van het centraal laboratorium in
Wageningen. Sinds eind vorig jaar is
een afspraak gemaakt tussen de AID
en het Openbaar Ministerie hoe te
handelen in geval van het gebruik
van hormonen.
De Officier van Justitie kan, met de
RVV-onderzoekuitslag in de hand,
besluiten tot een "voorlopige maat
regel": de betrokken veehouder kan
dan de dieren van zijn bedrijf alleen
nog (laten) afvoeren in het bijzijn
van de AID, die de dieren volgt tot
de slachthaak, waar een nauwgezet
onderzoek volgt. De beste "speur
neuzen" van de RVV komen dan -al
moeten ze soms van verre komen- in
actie. Alle dieren gaan vervolgens
"door de molen", zoals dat recente
lijk is gebeurd met een paar honderd
kalveren op de Veluwe.
Jack Luyten
De voorstellen voor het markt- en
prijsbeleid in 1987/'88 van de com
missie zullen nog moeten worden
goed gekeurd door de Raad van
Landbouwministers. Hoewel dat
vóór 1 april a.s. dient te gebeuren,is
het zeer twijfelachtig of de voorstel
len tijdig en ongeschonden de Raad
passeren.
De voorstellen omvatten o.a. de vol
gende hoofdlijnen. Het ongewijzigd
handhaven van de richt- en interven
tieprijzen e.d. voor de meeste pro
dukten (in de Europese valuta
eenheid EVE), terwijl ook de mede
verantwoordelijkheidsheffingen op-
melk en granen ongewijzigd blijven
(resp. 2 en 3% van de prijs). Voor
suiker zouden, vanwege de nog
resterende financiële tekorten over
1986/'87 van ca. 450 min, niet al
leen opnieuw (en nu hogere) zoge
naamde crisisheffingen moeten wor
den toegepast naast de A- en B-
heffingen van respectievelijk 2 en
39,5%. Ook wordt nu voorgesteld
de interventieprijs en de basisprijs
voor bieten te verlagen met 2%.
Voor enkele graansoorten worden
prijsverlagingen voorgesteld, name
lijk voor de richtprijs van gerst, mais
en sorghum (2,3%) en de interven
tieprijzen van voedertarwe (2,6%),
mais (2,5%), gerst, rogge en soghum
(2,6%) en durumtarwe (4,7%).
Voor durumtarwe wordt gelijktijdig
voorgesteld de steun per ha te verhogen
met 12,4% tot 127,9 EVE. Voorts wordt
voorgesteld voor de granen de
maandelijkse staffelvergoedingen te
RVV-adjunct-directeur Pluimers: Pas op voor
clandestiene handel langs de deur...
"De groeihormonen, die in Ne
derland worden gebruikt komen
voor een belangrijk deel uit Bel
gië, maar ze worden ook hier ge
maakt. De AID zit er bovenop
om lieden, die hiermee handel
drijven, te pakken. Het is inmid
dels wel duidelijk dat de hormo-
nen vaak aan de man worden ge
bracht door mensen, die bij boe
ren langs de deur gaan", aldus
RVV-adjunct-directeur drs. F.
Pluimers.
Hij adviseert de veehouders goed
uit te kijken en zich vooral niets
wijs te laten maken door vlotte
babbelaars. "Ze, en dat zijn
clandestiene handelaren, bewe
ren dan middelen te verkopen die
wel een verbetering van de groei
te zien geven, maar niets met
hormonen te maken hebben.
Boeren moeten hier zeer bedacht
op zijn en uitkijken dat ze geen
middel wordt verkocht, dat in
werkelijkheid een "pepmiddel"
is met hormonen.
verminderen en de interventieaan
koop te beperken tot de periode fe
bruari tot mei. Tevens worden nade
re kwaliteitseisen voorgesteld, zoals
verlaging van het vochtgehalte tot
14%. Wat betreft de medeverant
woordelijkheidsheffing wordt nage
gaan of deze ook op -al dan niet
ingevoerde- graansubstituten kan
worden gelegd.
Voor eiwitrijke produkten (erwten,
bonen, lupinen) wordt voorgesteld
de minimumprijzen met 10% te ver
lagen, evenals de richt- en steun-
drempelprijzen.
Boter en poeder
Wat betreft de interventie van boter
en magere melkpoeder wordt aan
sluitend op de besluiten in december
jl. voorgesteld dat de Commissie de
mogelijkheid krijgt deze op te schor
ten indien de voorraden meer dan
300.000 ton bedragen en als de gemi-
delde marktprijzen in de EG hoger
liggen dan 90% van de interven
tieprijs.
De opschorting geldt voor zover in
de betrokken lidstaat de prijs ook
boven genoemde 90% ligt. Tevens
kan de Commissie voor boter in het
geval de voorraden groter zijn dan
200.000 ton de kwaliteitscriteria
aanscherpen en de aankoopprijs
aanpassen aan de seizoenmatige wij
zigingen in de boterproduktie.
Voor rundvlees wordt nu voor
gesteld het gemeenschappelijk classi
ficatiestelsel definitief door te voe
ren en enige categorieën bijeen te
voegen.
Voor schapevlees wordt voorgesteld
de ooipremie tot een maximum van
500 dieren per bedrijf te verlenen
buiten de z.g. benadeelde gebieden.
R. Winkel
Voor het Hazelnotenprojekt
waaraan in het ZLM-blad van 13
februari jl. aandacht is geschon
ken en waarin belangstellenden
werden opgeroepen zich te mel
den, zijn inmiddels voldoende
reakties binnen gekomen. Bin
nenkort zal met betrokkenen na
der van gedachten worden gewis
seld over de wijze waarop een en
ander kan worden opgezet.
Eventueel zal nog nadere infor
matie volgen.
Vrijdag 20 februari 1987
5
