zei"
Centraal stond goed
agrarisch
produktiemilieu
Hij was voorat een
praktische bestuurder!
"Doeleman deed wat hij
'Bij een uitnodiging als deze, om
ten afscheid een op schrift gestel
de bijdrage te leveren, stel ik mij
zelf direkt de vraag.
Wat zou ik gezegd hebben maar
nog meer hoe zou ik het gezegd
hebben. Want met bepaalde ak
senten en woordspelingen kan je
soms veel beter uitdrukking geven
aan watje precies bedoelt, althans
voor mij geldt dat ik met het
woord zeker zo makkelijk speel als
met de pen. Ik voldoe overigens
graag aan dit verzoek, zeker tegen
de achtergrond om het aantal
sprekers zo beperkt mogelijk te
houden bij dit soort gelegenheden.
Afscheid van Ad Doeleman nemen
betekent voor mij het verbreken
van een goede bestuurlijke relatie.
Na een korte periode van aan el
kaar wennen wisten wij goed wat
we aan elkaar hadden en we hiel
den in afwezigheid op vergaderin
gen net zoveel rekening met elkaar
als wanneer we wel beide aanwe
zig waren.
Dat kan alleen als aan enkele voor
waarden voldaan kan worden:
Je moet bij informele en formele
kontakten betrouwbaar zijn, je
duidelijk uitspreken, goed kennis
"Iedere boerenbestuurder kent wel
dat gevoel als hij weer eens de he
le dag van huis moet. In het voor
jaar als de zon schijnt en de akkers
grijs beginnen te worden en overal
in het land mensen aan de slag
gaan. Of in de zomer en in het na
jaar als het al een hele tijd heeft ge
regend, maar dan komt de zon door
en opnieuw op weg naar een ver
gadering zie je een combine of een
aardappelrooier in het land. Dat ge
voel, hoe zou het nu thuis zijn. Of
de gedachte, eigenlijk zou ik daar
nu moeten zijn. Meestal hebben we
wel geleerd dat gevoel deskundig te
onderdrukken. Als het goed is ook
zo deskundig dat het werk thuis
goed geregeld is. Maar toch, dat
gevoel!
Ook Ad heeft dat gevoel gekend en
er mee moeten leven. Het heeft
hem wel moeite gekost! Het was
op een vergadering van de Hoofd
afdeling Akkerbouw van het Land
bouwschap, één van de vele
plaatsen waar wij hebben mogen
samenwerken en het was in het
natte najaar van 1984. Allemaal za
ten we met dezelfde gedachten.
Maar het was Doeleman die onder
de vergadering even naar de tele
foon liep om naar Nieuwerkerk te
bellen en aan Mies te vragen hoe
het erbij stond, of ze bezig waren
en hoe het ging. Dit is slechts één
voorbeeld.
Het zou met vele andere kunnen
worden aangevuld. Het geeft de
grote betrokkenheid van Ad Doele
man bij zijn bedrijf aan. Geen ZLM
en geen andere bestuurlijke verant
woordelijkheid heeft hem daar van
kunnen losweken. Hij is een goeie
boer!
Praktijk
Een betrokkenheid die zijn funktio-
neren als bestuurder echter nooit
heeft belemmerd. Integendeel, Ad
Doeleman is ondanks de vele
bestuurlijke verantwoordelijkheden
die op hem werden gelegd, en mis
schien wel juist daardoor, de prak
tische akkerbouwer gebleven die
middenin de praktijk staat en pre
cies op de hoogte is met alles wat
daar -om gaat! Een praktische
bestuurder dus, met veel oog voor
alle moderne ontwikkelingen. Van
daar zijn belangstelling voor de he
le ontwikkeling van de
automatisering; hij werd niet voor
niets voorzitter van de SIVAK. Van
daar zijn grote interesse voor onder
wijs en voorlichting.
P. Blokland
van zaken hebben, bereid zijn tot
luisteren en opmerkzaam zijn.
Ad, deze basis was bij jouw in rui
me mate aanwezig. Je kon dan
ook met gezag funktioneren; men
luisterde in je organisatie naar je,
men vertrouwde je in breder over
leg en deze wisselwerking gaf ook
jou steun. Mede daardoor kon je
landelijk boer en tuinder vertegen
woordigen zoals je hebt gedaan.
Je bent in je bestuurlijk werk boer
gebleven: waren er besluiten ge
nomen dan moesten ze uitgevoerd
worden.
Lukte dit niet snel genoeg soms
mede doordat ambtelijke molens
Ad Doeleman, een bestuurder pur-
sang. Met sterke wortels geplant in
de bodem van Schouwen-
Duiveland. Dat herken je onmiddel
lijk aan de manier waarop je hem
hoort spreken over Zeeland! Gene
raties Doeleman hebben daar ge>
leefd en mede leiding gegeven in
W.J. Sanderse
Driejaren geleden kondigde Doele
man aan, dat hij het voorzitter
schap van de ZLM nog drie jaren,
ofwel nog een halve zittingsperio
de zou voortzetten. Het einde van
die driejarige periode viel dan sa
men met het afsluiten van de
2-jarige periode als voorzitter van
de Gewestelijke Raad voor Zee
land van het Landbouwschap. Na
afloop van een ZLO-vergadering
indertijd lichtte hij zijn besluit toe.
Hij zei toen, dat hij dan ca. 10 ja
ren de verantwoordelijkheid van
de organisatie ZLM en in belangrij
ke mate ook van de Zeeuwse
Land- en Tuinbouw zou hebben
gedragen. 10 jaren funktioneren in
deze hoedanigheid vond hij lang
genoeg. Hij was van mening, dat
vernieuwing op zijn tijd, zowel
voor jezelf als voor de organisatie
verfrissend kan werken. Dat wa
ren toen begrijpelijke en respekta-
bele argumenten. Anderzijds ver
baasde mij dat standpunt omdat ik
geenszins de indruk had, dat hij
onder dit werk gebukt ging. Inte
gendeel, alles wees erop dat hij de
uitdaging met ambitie, enthousi
asme steeds heeft aanvaard. Hij
was toen ook juist prima inge
werkt in de problematiek waar
met name de Zeeuwse land- en
wat trager lopen, dan kwam je er
gernis die je aan de binnenkant op
kropte, meestal met enig vuur en
verve naar buiten.
Dat deed zich nog duidelijker voor
als men met niet al te zuivere voor
wensels onder afspraken probeerde
uit te komen of ze om te buigen, of
wanneer men je als persoon ne
geerde.
In dergelijke omstandigheden
draaide je de knop van je radio
ontvanger uit en was je voorlopig
uit de ether.
Persoonlijk heb ik dit bijzonder in je
gewaardeerd.
Ad, tot slot dit: je hebt bestuurlijk
goed 'geboerd'. Je hebt een goede
reserve op gebouwd of gekregen.
Je bent dit krediet waard.
We hebben bestuurders nodig in
de voorliggende tijd die wat 'ach
ter de hand hebben'.
Jij hebt een andere beslissing ge
nomen die ik respekteer. Laat dit
'saldo' dan een uitgngspunt zijn
voor jou en je vrouw om dankbaar
terug te zien op deze periode.
Hartelijk bedankt en het ga je
goed'.
Piet Blokland
besturen van gemeenten, water
schappen en allerlei organisaties. In
die rij heeft hij zijn plaats met ere
ingenomen, bekwaam, degelijk,
een tikkeltje impulsief soms. Als ty
pische representant van een alge
mene organisatie. Iemand die als
zodanig een standsorganisatie op
levensbeschouwelijke grondslag in
feite ongewenst vindt, maar het
verder als een gegeven aksepteert
dat ze er zijn. Die vervolgens ook
bereid is om op een loyale en
konstruktieve wijze samen te wer
ken. Wanneer dat dan ook nog kan
in een sfeer van vriendschap en ver
trouwen, dan is de basis aanwezig
om samen iets goeds tot stand te
brengen. Die basis was er".
W.J. Sanderse,
Voorzitter van het Overlegorgaan
van de drie Zeeuwse
Landbouworganisaties
tuinbouw mee te kampen had.
Toen juist speelde het probleem of
de Grevelingen zoet zou worden,
danwel zout zou blijven. Niemand
was méér thuis, juist in deze pro
blematiek dan Doeleman. Het zoet
waterprobleem voor de Zeeuwse
land- en tuinbouw heeft bijzonder
veel inzet van hem verkregen.
Natuurlijk had de bedrijfstak ak
kerbouw zijn bijzondere belang
stelling. Resultaten van zijn inzet
voor Zeeland worden zichtbaar.
Maar dit moet dan wel gezien wor
den in kombinatie met zijn ijver
voor goed agrarisch onderwijs en
een overheidsbeleid voor de land
bouw waarbinnen ontwikke
lingsmogelijkheden worden gebo
den. Zo is inmiddels de Takorgani-
satie Akkerbouw Zeeland opge
richt welke zich met name richt op
de toepassing van de automatise
ring in de akkerbouw. Verder mag
worden aangenomen, dat het
landbouwonderwijs in Zeeland
een passende struktuur zal krijgen
met in ieder geval een nieuw ge
bouw voor de RMAS van Goes.
Doeleman heeft door zijn persoon
lijke inzet en mede door zijn pro
vinciale en landelijke kennis aan al
i i
i Wanneer een voorzitter van
i een standsorganisatie terug- i
J treedt, dan betekent dat voor
i een sekretaris van een Ge-
j westelijke Raad van het Land- i
J bouwschap dat je iemand min- J
r der vaak gaat ontmoeten.
J Iemand, die je tot dan toe kon
i tegenkomen als voorzitter van
J zijn organisatie of als lid van de i
J Gewestelijke Raad of als me- J
i demens.
J We mogen ervan uitgaan dat i
i de heer Doeleman in zijn funk-
J tie van voorzitter van de ZLM i
voldoende zal worden belicht. J
i Ons leek het voor de hand te J
liggen eens even stil te staan bij i
i zijn funktie van lid respektieve-
j lijk voorzitter van de Geweste-
J lijke Raad van het Landbouw- i
i schap voor Noord-Brabant J
respektievelijk Zeeland.
L-I
Een Gewestelijke Raad van het
Landbouwschap is het samenwer
kingsorgaan van de werkgevers-
en werknemersorganisatie in de
landbouw in een provincie.
Dit betekent dat om daaraan vorm
te geven, men bereid moet zijn tot
overleg, tot samenwerking, men
moet een samenbindende figuur
zijn. Doeleman was dat op een uit
muntende wijze.
Altijd bereid tot overleg, tot sa
menwerking om op die wijze de
krachten te bundelen in het belang
van de landbouw. Steeds ook be
reid en in staat om zaken te relati
veren door ze terug te koppelen
naar de boerenpraktijk van elke
dag of juist door ze te plaatsen in
een ruimer verband.
De Gewestelijke Raad van het
Landbouwschap heeft een belang
rijke funktie bij de belangenbehar
tiging op het terrein van ruimtelijke
ordening en bij de inrichting en be
heer van het landelijk gebied. Het
is het gebied waar de landbouw
andere maatschappelijke belangen
ontmoet zoals landschap, natuur,
rekreatie, die steeds meer invloed
krijgen. Dan is het de kunst om in
F. de Waal
deze ontwikkelingen een belangrij
ke bijdrage geleverd.
Het was steeds goed vergaderen
met hem. Als voorzitter was hij
zeer korrekt. Hij gaf ieder de ruim
te maar streefde nadrukkelijk een
zakelijke afhandeling na. Deze ei
genschappen gekombineerd met
een hartelijke kollegialiteit, zorg
den er voor dat steeds in een op
bouwende sfeer vergaderd is ten
dienste van de Zeeuwse
landbouw.
Drie jaar geleden dacht ik: ik hoop
dat hij er nog drie jaar bij doet. Hij
heeft dat niet gedaan. Dat dwingt
respekt af. De ZLM en de diverse
het overleg met kracht van argu
menten de ander te overtuigen.
De heer Doeleman was daartoe in
staat omdat hij ook blijk gaf oog te
hebben voor die andere belangen.
Als geen ander realiseerde hij zich
dat kompromissen gesloten
moesten worden; voor hem was
duidelijk dat konfrontaties vrijwel
altijd ten nadele van alle betrokken
'partijen zouden uitvallen.
Centraal in zijn benadering stond
een goed agrarisch produktiemi-
lieu waarin de boeren op een eko-
nomisch verantwoorde wijze een
goed bestaan zouden kunnen vin
den. Alle facetten die daarbij van
belang waren hadden en kregen
zijn belangstelling; van een goede
betaalbare zoetwatervoorziening
tot en met de Europese Land
bouwpolitiek.
Het sekretariaat heeft een on
dersteunende, een dienstverle
nende funktie voor het bestuur.
Voor het bestuur is een goed wer
kend sekretariaat belangrijk. De
heer Doeleman wist een sekretari
aat te inspireren te enthousiasme
ren en te stimuleren. Hij liet een
sekretariaat profiteren van de er
varingen die hij in de andere pro
vincie of op landelijk nivo opdeed.
Een sekretariaat is blij met zo'n
bestuurder en dat is in het belang
van de belangenbehartiging in de
landbouw.
Als sekretaris van de Gewestelijke
Raad van het Landbouwschap
ontmoette je ook de mens Doele
man. Dan ontmoet je iemand die
belangstelling heeft voor de mens
in zijn omgeving en die kon
luisteren.
Door het terugtreden van Doele
man als voorzitter van de Z.L.M.
neemt iemand afscheid, die een
heel eigen plaats had in de totale
belangenbehartiging van de
landbouw.
De landbouw zal hem missen,
maar wij óók.
ing. K. Bankers
drs. IJ.L. Boom
overlegstrukturen verliezen dus
een kundig en ervaren bestuurder.
Doeleman vertrekt evenwel niet
naar elders, maar krijgt nu meer
tijd voor zijn mooi akkerbouwbe
drijf in Nieuwerkerk. Toch ben ik
er van overtuigd, dat men her en
der beroep zal blijven doen op de
ze man met zoveel bestuurser-
varing.
Ik wens hem en zijn gezin een fijne
toekomst toe. Ik hoop dat hij over
een tijdje kan glimlachen als hij de
landbouwbestuurders weer eens
gebogen ziet over moeilijke voor
stellen en besluiten. Hij kan dan
denken: Gelukkig dat ik daarvoor
de verantwoordelijkheid niet meer
hoef te nemen.
Doeleman opvolgen is geen een
voudige zaak. Toch heb ik er ver
trouwen in, dat de samenwerking
om een gezamenlijk doel te berei
ken, dat Doeleman zo oprecht
nastreefde, ook door zijn opvolger
Huib van der Maas praktijk zal
worden. Aldus blijven we in Zee
land goed op weg.
De heer Van der Maas wens ik in
zijn nieuwe funktie veel geluk.
Frans de Waal
voorzitter van Rayon Zeeland
van de NCB
4
