Goedkope grondstoffen
houden mengvoeders laag in prijs
Stopa en hoge heffingen
"Boeren hebben ook in toekomst recht op
belangrijke vertegenwoordiging
in waterschapsbestuur"
Het ZAJK wijst het bewaakt
mengprijssysteem
voor suiker af.
CDA-kamerlid Eversdijk:
Melkveestapel 6% kleiner
dan vorig jaar
Directie CHV optimistisch:
"Naast eigenaren ongebouwd en gebouwd komen nu ook inwoners
en pachters in het bestuur van het waterschap, waardoor de kleur en
de sfeer van het waterschapsbestuur zal veranderen. Maar van belang
is dat het ongebouwd onverminderd behouden blijft. De boeren en
tuinders zijn in hun bestaansmogelijkheden immers direkt afhanke
lijk van het waterbeheer dat de waterschappen uitvoeren".
Dit zei drs. H. Eversdijk, Tweede Kamerlid voor het CDA, vorige week
vrijdag in zijn inleiding "Waterschappen op weg naar 2010", gehou
den op de jaarvergadering van de Zeeuwse Waterschapsbond te Hein-
kenszand.
De heer Eversdijk betoogde dat het aantal zetels in het waterschaps
bestuur niet alleen af moet hangen van het totale bedrag dat door een
bepaalde kategorie wordt opgebracht, maar dat in de eerste plaats moet
worden gekeken naar de aard van het belang van die kategorie. "Boe
ren en tuinders zullen daarom een belangrijke vertegenwoordiging in
het waterschapsbestuur horen te hebben".
Het door het Landbouwschap voorgestelde systeem biedt volgens het
Z.AJ.K. onvoldoende garanties dat de overschotproduktie wordt ingedamd.
Ten aanzien van de komende herzie
ning van het waterschapsbestel in Zee
land gaf de heer Eversdijk aan niet de
Staten van Zeeland voor de voeten te
willen lopen, maar dat aan schaalver
groting toch niet te ontkomen zal zijn.
Deze opvatting is o.a. ingegeven door
de gedachte dat waterschappen een
grote bestuurskracht moeten hebben
en een breed financieel draagvlak om
die bestuurskracht mogelijk te
maken.
Verkiezingen
"De recente verkiezingen in Zeeland
hebben bevestigd dat de belangstelling
van de inwoners voor waterschapsver
kiezing maar gering is. Het lijkt me
Vooral dankzij de goedkope
grondstoffen kan het zuidelijke
mengvoederconcern CHV in Veghel
op een redelijk gunstig jaar terugkij
ken. Het scheelde de aangesloten
boeren in Zeeland, Noord-Brabant
en zuidelijk Gelderland in ieder ge
val 4,50 per 100 kg mengvoer. In
het afgelopen jaar keerde het bedrijf
in totaal 36 miljoen gulden aan zijn
afnemers uit in de vorm van prijs-
correctie en kwantumkortingen.
Daarnaast kon een nettowinst van
10,1 miljoen gulden van de reserves
worden toegevoegd.
Bij de presentatie van de jaarcijfers
'85-'86, vorige week donderdag op
het hoofdkantoor in Veghel, toonde
de directie zich optimistisch voor de
komende jaren. Verwacht wordfdat
de mengvoeders nog wel even aan de
goedkope kant zullen blijven. On
danks de moeilijkheden die in een
aantal veeteeltsectoren bestaan, wist
de Cehavé vorig jaar zijn omzet van
mengvoeders nog met 2,3 procent
uit te breiden tot 2,5 miljoen ton.
De omzetstijging in de mengvoeders,
die nog steeds voor ruim 70% van de
totale omzet van het Veghelse be-
We zijn met onze Stopa-
bodemprijsregeling bezig in het in
komenjaar 1986. Door verschillende
"meevallers" is het fonds niet nega
tief geëindigd, maar zo ongeveer op
het nulpunt. Hoewel velen het met
ons eens waren dat voor 1986 een
kostendekkend beleid moest worden
gevoerd, is het toch wel spannend
hoe het één en ander uitpakt.
Hoge heffingen
Over oogst 1985 werd in de afgelo
pen zomer een calamiteitenheffing,
een naheffing, opgelegd van
250,per ha. Op een enkele uit
zondering na is deze heffing binnen
de betalingstermijn binnengekomen.
Slechts enkelen hebben gebruik ge
maakt van een betalingsregeling. We
daarom het overwegen waard om niet
op de komende waterschapswet te
wachten en over te stappen op een
systeem van indirekte verkiezing voor
de huishoudelijke vervuilers", aldus
Eversdijk. Hij gaf overigens toe niet
te kunnen voorspellen wat de invloed
zal zijn van de toetreding van de in
woners en pachters tot de besturen,
maar ziet vooralsnog geen redenen
om daar pessimistisch over te zijn.
Hergebruik slib
Tijdens de jaarvergadering ging de
voorzitter van de Zeeuwse Water
schapsbond, K.J.A. baron Collot
d'Escury, dieper in op de verwikke
lingen rond het zuiveringsslib. Uit
drijf zorgen, is helemaal te danken
aan de grotere verkoop van varkens
voeders. De stijging van 5% in deze
sector mag verwonderlijk heten, ge
zien de interimwet en de meststof-
fenbepalingen. Het is inmiddels ech
ter bekend dat het bouwverbod de
groei van de reusachtige varkenspo
pulatie in met name Brabant nauwe
lijks heeft kunnen remmen. De CHV
heeft daar de vruchten van geplukt.
De stijging in de varkensvoeders
bleek royaal voldoende om de daling
van de verkoop van rundvee- en lig-
diervoeders op te vangen. Deze sec
toren gingen met resp. 1,2 en 0,2%
procent achteruit. Bij de rundvee
voeders heeft de superheffing daar
uiteraard alles mee te maken, even
als de vrij goede ruwvoeroogsten vo
rig najaar. Sinds de invoering van de
superheffing breidt in Brabant de
stierenhouderij zich uit.
Kwaliteitsverbetering
Nadat de Veghelse CHV jarenlang
de groei in het boerenbedrijf met de
grootste moeite wist bij te benen, is
er nu duidelijk een tijd van stabilisa
tie aangebroken. Algemeen direk-
zijn hierover zeer content, omdat
hiermee wordt aangegeven dat men
het beleid in het algemeen begrepen
heeft. Of men het er altijd mee eens
is, is een ander hoofdstuk! Onder
tussen zijn de hoge heffingen over
1986 ook in praktijk gebracht. De
500,areaalheffing per ha gaat
één dezer dagen de deur uit bij het
Landbouwschap! We hopen van
harte dat deze heffing ook goed be
grepen wordt. Het past natuurlijk
slecht in deze malaise, waarin de ak
kerbouw momenteel verkeert. Daar
naast zijn de verdubbelde heffingen
per 100 kg gecertificeerd pootgoed
ook in praktijk gebracht. Voor de
fijnere maten wordt 1,60 berekend
en voor de grovere maten 0,80.
gangspunt noemde hij het nuttig
hergebruik van het slib, waarbij het
slib een gelijkwaardige behandeling
krijgt als de overige meststoffen. "Bij
gelijke positie moet de afzet aan de
vrije markt worden overgelaten". Als
de normen waaraan het slib moet vol
doen zouden worden verscherpt,
waardoor geen hergebruik meer mo
gelijk is, dan zullen de noodzakelij
ke extra kosten van afzet en
verwijdering door de Zeeuwse huis
houdens opgebracht moeten worden,
aldus Collot. Hij schat dat deze
kosten op kunnen lopen tot ƒ5 mil
joen per jaar.
Momenteel bedraagt de slibproduk-
tie van de rioolwaterzuiveringsinstal
laties in Zeeland zo'n 1500 a 2000 ton
droge stof per jaar. Als alle zuive
ringsinstallaties klaar zijn zal deze
hoeveelheid oplopen tot 9500 ton.
"Voor de afzet van dit slib zal zo'n
6000 ha landbouwgrond nodig zijn",
aldus de heer Collot d'Escury.
Hij wees er daarbij op dat er ontwik
kelingen gaande zijn die het herge
bruik van slib in de landbouw zullen
bemoeilijken. In dit verband noem
de hij de opstelling van een provinci
aal slibplan, de diskussie over het
meststoffenoverschol en de wet bo
dembescherming.
Ten aanzien van de terugdringing van
de verontreiniging in het afvalwater
en dus ook in het slib zou volgens de
waterschapsbond meer aan de bron
gesaneerd moeten worden.
teur ir. A. Oomen van de CHV tij
dens de persconferentie: "Verdere
groei is zeker niet meer onze eerste
doelstelling. Dat is nu vooral kwali
teitsverbetering. Daarmee proberen
we onze concurrentiepositie binnen
de EG overeind te houden. Daar
naast besteden we meer aandacht
aan milieu-aspecten".
In het lopende boekjaar zullen de
varkensvoeders verder worden aan
gepast aan de eisen die vanuit de
Meststoffenwet èn de Wet Bodem
bescherming zullen worden gesteld.
Via de samenstelling van de meng
voeders moet worden gestreefd naar
verlaging van het stikstof- en fos
faatgehalte in dierlijke mest. In dit
verband tipte de CHV-direkteur ook
het Promestproject in Helmond aan,
waar volgend jaar een proeffabriek
met een capaciteit van 100.000 ton
mest van start gaat. Het wordt voor
al in oostelijk Brabant de hoogste
tijd voor dit soort experimenten.
Oomen: "Volgend jaar, met de
nieuwe meststoffenwetgeving, zullen
de boeren in Brabant meer dan 20
miljoen gulden aan overschotheffin
gen moeten opbrengen".
Men vindt deze bedragen bij de
maandelijkse afrekening van de keu
ringsdiensten van de NAK. Of deze
heffingen voldoende zijn, zal in het
lopende seizoen blijken. Deze hef
fingen, de areaalheffingen en de hef
fingen per 100 kg, brengen tezamen
een kleine 30 miljoen op. Aange
zien 5 miljoen nodig is voor de
vaste kosten (propaganda al 3 mil
joen) blijft ter beschikking van de
garantieregeling over 1986 zo'n 25
miljoen. En daarmee kan in ieder ge
val meer dan 100.000 ton pootaar-
dappelen worden overgenomen.
Mocht dat niet genoeg zijn, dan
kunnen de andere heffingen in wer
king treden, maar deze worden niet
eerder opgelegd dan volgende zo
mer. Wanneer er duidelijk minder
uit de markt wordt genomen dan de
bovengenoemde 100.000 ton, dan
Het bestuur van het Zeeuws Agra
risch Jongeren Kontakt heeft grote
moeite met de huidige voorstellen
voor de suikerregeling zoals deze
door het Landbouwschap is voor
gesteld. Dit bleek in de november-
vergadering waarin de suikerproble-
matiek centraal stond.
De kritiek van de ZAJK-bestuurders
richt zich op twee punten. Op de eer
ste plaats heeft het bestuur grote
moeite met regelingen, die er op neer
komen dat telers die meer produce
ren dan het toegewezen quotum,
daarvoor in feite beloond worden
met een hogere quotumtoewijzing in
de daarop volgende jaren. Dit ten
koste van telers die zich wel aan het
quotum hebben gehouden. De huidi
ge voorstellen van het landbouw
schap, aangeduid met het 'bewaakte
mengprijssysteem' wordt om deze
reden dan ook afgewezen. In dit
voorstel wordt gewerkt met een jaar
lijks voortschrijdende referentie, die
er op neer komt dat een teler op een
hogere quotum toewijzing kan re
kenen naarmate hij meer bijdraagt
aan de overschotproduktie van sui
ker. Telers die wel uitsluitend hun
quotum voltelen (A en B quotum)
krijgen dientengevolge ook een lage
re quotumtoewijzing. Een dergelijk
systeem werkt volgens het ZAJK on
rechtvaardig en biedt ook onvol
doende garantie voor het inkomen
van de overschotproduktie. Het
ZAJK-bestuur kiest dan ook voor
een vast quotum per teler.
wordt aan het eind van het seizoen
terugbetaald over de goedgekeurde
arealen, dus per ha! Dat betekent
ook "kostendekkend" beleid.
Overschotten?
Komen er overschotten van beteke
nis? Dat is eigenlijk nog helemaal
koffiedik-kijkerij. De eerste aanbie
dingsperiode, die van november, is
inmiddels achter de rug. Ruim 5.000
ton werd aangeboden, waaronder
ongeveer eenderde deel afgekeurde
phoma-partijen. Hoewel we te ma
ken hebben met een zeer goede
oogst, lijken de afzetkansen toch iets
gunstiger dan vorig jaar. Vooral de
grove maten liggen nogal wat gunsti
ger in de markt dan het afgelopen
jaar. Ook het uitvalpercentage lijkt
wat groter dan vorig jaar. Maar la
ten we niet te vlug een optimistisch
beeld geven. Dit temeer daar in di
verse afnemende landen beta
lingsmoeilijkheden grote problemen
kunnen leveren. Overigens blijkt
duidelijk dat de Stopa-bodemprijs
hier en daar alweer functioneert.
Aan de ene kant jammer, maar aan
de andere kant een geruststelling dat
er een bodemprijs is.
Stopabeleid 1987
Inmiddels zijn de discussies over
1987 nog steeds in volle gang. Dat er
een regeling komt in 1987 staat vrij
wel vast. Daarover is in de "schap
pen", maar ook in de landbouwor
ganisaties, een grote mate van over
eenstemming. Het belangrijkste dis-
C-suiker
Een tweede punt van kritiek richt
zich op de hoogte van het totale na
tionale quotum. Het Landbouw
schap heeft gekozen voor een totaal
quotum van 915.000 ton wit-suiker.
Het totale A- en B-quotum is door
de E.G. vastgesteld op 872.000 ton.
Het Landbouwschapvoorstel bete
kent dat er in ieder geval 43.000 ton
C-suiker geproduceerd moet wor
den. Het ZAJK-bestuur is van me
ning dat dit geen goed uitgangspunt
is. De prijsopbrengst van de C-
suiker drukt niet alleen de mengprijs
voor alle door de telers geproduceer
de bieten naar beneden, maar belast
ook de reeds oververzadigde wereld
markt op onverantwoorde wijze.
Dit laatste gaat ook sterk in tegen de
belangen van suikerproducerende
ontwikkelingslanden. Deze ontwik
kelingslanden, die nog minder alter
natieven hebben dan de boeren hier,
worden nu al erg benadeeld door de
E.G.-suikeroverschotten die op de
wereldmarkt worden afgezet.
Het ZAJK-bestuur kiest dan ook
voor een totaalquotum van 872.000
ton witsuiker, bestaande uit A- en B-
suiker alleen. Het door het Land
bouwschap 'beheerste mengprijs
systeem' heet een compromis te zijn
tussen de telers en de suikerin
dustrie. Het ZAJK-bestuur is van
mening dat de belangen van de sui
kerindustrie hierin onevenredig in
zijn meegewogen ten koste van de te
lers. De industrie heeft er namelijk
belang bij dat er zo veel mogelijk
bieten verwerkt worden.
cussiepunt is momenteel de verhou
ding areaalheffing - plombeheffing
en de hoogte van de prijsgaranties.
Hoewel we hier over de discussies
graag in december, dus in deze
maand, hadden willen afronden is
dat uitgesteld voorlopig tot januari.
Tenslotte
We hopen van harte dat de praktijk
begrip blijft tonen om de hoge hef
fingen op te brengen. Een kosten-
baten-analyse wijst stellig in de rich
ting van hoge heffingen in plaats van
terug te vallen tot de voerprijs in de
markt. Maar er zijn uiteraard wel
grenzen. Een uiterste zorgvuldig
overleg blijft noodzakelijk om de
goede koers te blijven varen.
Swifterbant,
A. Vermeer
Uit een steekproef-onderzoek van het
Centraal Bureau voor de Statistiek
blijkt dat de totale rundveestapel be
gin oktober 4.939.000 dieren omvat
te. Vergeleken met dezelfde periode
vorig jaar betekent dit een afname
van 3%, de melkveestapel is in deze
periode met 6% of 138.000 stuks af
genomen tot 2.176.000 koeien. De to
tale mestveestapel was op 1 oktober
jl. 138.000 stuks groter dan een jaar
eerder en omvatte 1.209.000 dieren.
Vrijdag 5 december 1986
9
