Varekamp ergert zich aan
houding van het kabinet-Lubbers
Braks: inkomenssteun
slechts ter overbrugging
Marktgericht beleid voor
boeren meest attractief
V oorlichtingsdagen
mestwetgeving
Draagvlak
Duidelijke taak
Veel Brabantse varkensboeren naar België
KNLC-voorzitter Varekamp:
Organisaties moeten oog hebben
voor de tekenen van de tijd
Prof. dr. F. W. Rut ten:
"Dit kabinet erkent onvoldoende de
bijzondere positie van de agrarische
sector. Deze mening vertolkte
KNLC-voorzitter Varekamp in zijn
openingswoord voor de algemene
vergadering van het KNLC maandag
jl. Volgens hem blijkt deze houding
van het kabinet o.a. uit het feit dat
er onevenredig zwaar gesnoeid is op
de begroting van het Ministerie van
Landbouw en Visserij.
Begrijp mij goed zo voegde hij eraan
toe: "Ik sta achter de hoofdlijnen
van dit kabinetsbeleid. Wij mogen
onze financiële problemen niet door
schuiven naar de volgende generatie.
Een geleidelijk verder terugdringen
KNLC-voorzitter Marius Varekamp
besteedde aan het slot van zijn ope
ningswoord aandacht aan de eigen
organisatie en de daarbij aangeslo
ten tien provinciale landbouwmaat-
schappijen. "Uit de rijke geschiede
nis van onze organisaties blijkt dat
zij steeds initiatieven hebben gèno-
men in het directe belang van de le
den. Ik denk aan de oprichting van
aan- en verkoopcoöperaties, stam
boeken, coöperatieve banken, vei
lingen, boekhoudbureaus, onder
zoekinstituten, kweekbedrijven, ver
zekeringsfondsen enz. De jongste
loot aan de stam van deze boom is
het Fagoed-fonds dat volgende
maand officieel wordt geïntrodu
ceerd. Voor de financiering van on
roerend goed in de agrarische sector
is het een alternatief erbij, tot stand
gekomen op initiatief van het
KNLC", zei hij.
Voor de Nederlandse boeren en tuin
ders is een meer marktgericht beleid
op lange termijn het meest attrac
tief. Met die woorden besloot prof.
van het financieringstekort is nodig,
vooral ter wille van onze
bestaansmogelijkheden en werkgele
genheid in de toekomst. Maar dan
moet men land- en tuinbouw als een
van de trekpaarden van de economie
niet minder haver voorzetten".
De landbouwsector had juist in deze
tijd ontzien moeten worden, omdat
zij in een structureel andere situatie
verkeert dan de rest van het be
drijfsleven.
Extra lasten
Varekamp zei zich ook te ergeren
aan de houding van deze regering die
met de mond beleidt een
Varekamp ging in op de vraag hoe
de organisaties in de toekomst hun
taak als belangenbehartiger opti
maal kunnen vervullen. "Dan zullen
wij in de eerste plaats moeten na
gaan of er voldoende draagvlak is".
Met andere woorden: de organisa
ties zullen een zekere minimale om
vang moeten hebben om hun leden
een bepaald service-pakket te kun
nen bieden. Dat geldt zowel voor de
provinciale/gewestelijke organisa
ties als ook voor de landelijke orga
nisatie. "Ook als agrarische onder
nemersorganisaties zullen wij de te
kenen van de tijd moeten verstaan.
Onze leden, zowel mannen als vrou
wen, zijn beter geschoold dan enkele
decennia geleden. De specialisatie is
verder doorgevoerd en men is meer
gespitst op directe belangenbeharti
ging. Daar spelen de vaktechnische
F.W. Rutten, secretaris-generaal
van het ministerie van Economische
Zaken zijn inleiding maandagmid
dag jl. voor de algemene vergadering
van het KNLC. Prof. Rutten sprak
over "Economische politiek en posi
tie land- en tuinbouw". Hij ver
woordde nog eens het huidige beleid
van Economische Zaken: De erva
ring na de eerste oliecrisis in vele lan
den en bedrijfstakken heeft geleerd
dat een beleid gericht op bescher
ming van zwakkere bedrijven, een
gevaarlijke en op den duur ook on
houdbare weg is. De efficiënte pro
ducent, zoals de Nederlandse boer
en tuinder, is het meest gebaat bij
meer marktconformiteit, zo zei
Rutten.
Vooruitzichten
Tot 1990 verwacht prof. Rutten
voor land- en tuinbouw een beschei
den produktiegroei van 2 tot 2,5
procent per jaar. In de afgelopen
kwart eeuw bedroeg de groei gemid
deld zo'n 5 procent per jaar. Maar er
is volgens hem geen reden tot kla
gen. Sinds 1973 is de landbouwpro-
duktie met 65 procent gestegen, ter
wijl in het hele Nederlandse be
drijfsleven de produktiestijging
slechts 24 procent was in die
periode.
Zo kan het niet doorgaan!
Wat de problemen rond produktie,
export, voorraden en overschotten
betreft in de EG wees prof. Rutten
erop dat de kosten van exportsubsi
dies steeds verder zijn gestegen, ter
wijl de inkomsten van invoerheffin-
ondernemers-vriendelijk klimaat te
scheppen, maar de agrarische sector
juist wil opzadelen met extra
lasten". Ik wijs op de prijs van het
aardgas voor de glastuinbouw, de
belastingvoorstellen van de
commissie-Oort, waarin vooral bij
middeling en bedrijfsovername
agrarische zelfstandigen extra wor
den belast. Ik wijs ook nog eens op
de extra kortingen op de begroting
van Landbouw en Visserij wat be
treft vitale onderdelen als landin
richting, onderzoek, voorlichting en
onderwijs".
Wat het voorwaardenscheppend be
leid betreft wees hij op de vergaande
mestmaatregelen. "Wat nu gebeurt
heeft ons als bedrijfsleven zeker niet
voor ogen gestaan. De aanpak is zo
rigide in z'n bureaucratie dat de
praktijk er grote weerstand tegen
heeft".
organisaties als NTS, veilingen,
stamboeken, verenigingen van be
drijfsvoorlichting e.d. duidelijk op
in. Wij zien ook dat toeleverende en
afnemende bedrijven zich directer
tot de ondernemer wenden en -mede
uit eigen belang- een bepaald ser
vicepakket aanbieden. Tegelijkertijd
valt waar te nemen dat de overheid
zich wat terugtrekt van het boeren-
en tuinderserf".
Volgens de KNLC-voorzitter is er
voor de landbouworganisaties een
duidelijke taak weggelegd om als
overkoepelend geheel op te treden,
een kwalitatief goede, onafhankelij
ke en professionele service van de le
den te bieden en integraal de belan
gen van boeren en tuinders bij de
overheid te verdedigen en te beplei
ten. "Vertaald naar onze eigen
KNLC-situatie zie ik het KNLC niet
alleen als samenwerkingsorgaan van
tien verschillende provinciale/regio
nale standsorganisaties, maar ook
als samenwerkingsorgaan van pro
ducenten afkomstig uit verschillende
sectoren. Naar mijn mening wint het
geluid van een sector aan kracht,
wanneer het voorkomt uit de mond
van een grote organisatie, alle secto
ren omvattend". Hij voegde eraan
toe: In eigen huis zullen wij een dis
cussie over de toekomst van de orga
nisaties niet moeten schuwen. Daar
bij zal als uitgangspunt moeten die
nen dat wij duidelijk herkenbaar
zijn voor de leden. Dat vraagt een
nauwe samenwerking, zowel over de
provincie-grenzen heen alsook met
de confessionele organisaties. In dit
verband benadrukte de KNLC-
voorzitter nog eens nadrukkelijk dat
het KNLC een algemene organisatie
is die zich wil inzetten voor alle on
dernemers, mannen en vrouwen, op
grote en kleine bedrijven los van elke
religie.
Hij zei te beseffen dat hier een span
ningsveld lfgt met het beleid op korte
termijn dat zich vooral richt op de
actuele inkomenssituatie. "Wij zul
len evenwel de moed en de durf moe
ten opbrengen het beleid naar de
toekomst vorm te geven. Want door
de problemen nu niet aan te vatten
kan dezelfde situatie ontstaan als bij
een financieringstekort van de over
heid, nl. dat de problematiek in ver
hevigde mate wordt doorgeschoven
naar de volgende generaties. Mede
vanuit die beleidsverantwoordelijk
heid zullen wij niet alleen een lobby,
maar ook een beleidsorganisatie
moeten zijn. Een organisatie die
leeft, bouwt aan zijn toekomst". Al
dus besloot hij zijn toespraak.
gen zijn gedaald. Dat betekent onder
andere dat de netto-budgettaire
steun aan de agrarische sector sinds
1973 van 9 procent is gestegen naar
21 procent van de toegevoegde waar
de in de landbouw. "Daarom is het
onmogelijk om zo door te gaan",
betoogde de professor. Een meer
marktgericht beleid is nodig, dat
goed is voor EG-budget en lid
staten, belastingbetalers, consumen
ten, ontwikkelingslanden en han
delspolitieke relaties in de wereld.
Maar hij koppelde daar meteen de
vraag aan vast of een beleidsombui
ging ook goed is voor de boer. En
zijn antwoord was: Ja. Hij betitelde
land- en tuinbouw als een sterke sec
tor van de nationale economie.
Het kompenseren van de achteruit
gang in de landbouwinkomens mag
hooguit een overbruggingskarakter
dragen. De kompensatie zou alleen
in specifieke situaties moeten wor
den gegeven. Minister Braks van
landbouw en visserij heeft dit maan
dagmorgen gezegd aan het begin van
een driedaags kongres in Noordwij-
kerhout over de sociaal-
ekonomische gevolgen van de her
ziening van het landbouwbeleid van
de Europese Gemeenschap. Het
kongres is georganiseerd door de
Nationale Kommissie van het Euro
pees Centrum voor de Bevordering
van de Beroepsopleiding in de land
bouw en ten plattelande (CEPFAR).
De inkomensondersteuning maakt
deel uit van de sociaal-strukturele
maatregelen van de Europese Kom
missie, het dagelijks bestuur van de
EG, ter ondersteuning van de plan
nen om de overproduktie in de Eu
ropese landbouw terug te dringen.
Volgens Braks mogen die maatrege
len niet los worden gezien van de
aanpassingen van het markt- en
prijsbeleid. Hij beschouwt de even
eens voorgestelde vervroegde pen
sionering van agrariërs met 55 jaar
als een nuttig aanvullend instru-
De voorlichtingsbijeenkomsten die in
het kader van de nieuwe mestgeving
gehouden zullen worden, zullen in de
week van 1 t/m 4 december op de vol
gende plaatsen en tijdstippen plaats
vinden.
Veehouders die verhinderd zijn de bij
eenkomst bij te wonen waarvoor zij
zijn uitgenodigd, kunnen één van de
andere bijeenkomsten bezoeken.
Op 1 december: Almkerk (Woudri-
chem), "Wapen v. Emmikhoven",
9.30-12.00 uur; Almkerk (Woudri-
chem), "Wapen v. Emmikhoven",
13.30-16.00 uur; Sprundel, "Vergou
wen", 9.30-12.00 uur; Sprundel,
"Vergouwen", 13.30-16.00 uur.
Op 2 december: Boxtel, Café "De
Adelaar", 9.30-12.00 uur; Boxtel,
Café "De Adelaar", 13.30-16.00 uur;
Vessem, Gemeenschapshuis "Den
Boogerd", 9.30-12.00 uur; Wintelre,
Gemeenschapshuis "De Rosdoek",
13.30-16.00 uur; Vierlingsbeek (Hol-
thees, Maashees, Groeningen), Café
"De Zwaan", 13.30-16.00 uur; Ter-
heijden, "Harmoniezaal", 9.30-12.00
uur; Terheijden, "Harmoniezaal",
13.30-16.00 uur; Werkendam, Dorps-
ment. Zij moet wel gepaard gaan
met een afname van de produktieka-
paciteit.
De bewindsman acht het geen goed
idee van de kommissie de jaarlijkse
uitkering voor vervroegd uittreden
de boeren ook uit te keren als de
boeren hun bedrijf overdoen aan een
van hun kinderen.
Ook heeft Braks bezwaar tegen
plannen jonge .boeren die hun pro
duktie verbeteren, ekstensiveren of
overschakelen op alternatieve pro-
dukties een premie per hektare te
verschaffen. Hoewel het 'op zichzelf
geen onsympathiek voorstel is' ver
wacht hij veel problemen bij de kon-
trole. Overschakeling op andere pro-
dukten brengt volgens hem het ge
vaar met zich mee van verplaatsing
van de overproduktie. Positief is de
bewindsman wel over het plan geld
uit te trekken voor maatregelen ten
behoeve van natuur- en landschaps
behoud in kwetsbare agrarische ge
bieden.
De financiële ondersteuning van
boeren in ons land die bij hun be
drijfsvoering rekening houden met
natuur- en landschapsbelangen zou
volgens hem tot een Europeés nivo
kunnen worden verbreed.
huis "Sleeuwijk", 9.30-12.00 uur;
Dussen (-Hank), Gemeenschapshuis
"Koppelpaarden", 13.30-16.00 uur;
Zierikzee, "Huis v. Nassau",
9.30-12.00 uur.
Op 3 december: Soerendonk (Maar-
heeze), Café "De Sport", 9.30-12.00
uur; Soerendonk (Maarheeze), Café
"De Sport", 13.30-16.00 uur; Boxtel,
Cafë "De Adelaar", 9.30-12.00 uur;
Koudekerke, Hotel "Walcheren",
9.30-12.00 uur; Heinkenszand, "De
Stenge", 13.30-16.00 uur.
Op 4 december: Someren (-Eind (1)),
Zaal "Velings" (Café "De Platte
Vonder"), 9.30-12.00 uur; Someren
(-Eind (2)), Zaal "Velings" (Café
"De Platte Vonder"), 13.30-16.00
uur; Neerkant (Deurne), Café "Inter
nos", 13.30-16.00 uur; Liempde, Zaal
"Amicitia", 9.30-12.00 uur; St. Oe-
denrode, Gemeenschapshuis "01-
land", 13.30-16.00 uur;
Zevenbergsehoek (Klundert, Zeven
bergen), Café "Vriendschap",
9.30-12.00 uur; Lage Zwaluwe
Hooge), Café "Witte Zwaan",
13.30-16.00 uur; Axel, Cult. Centrum
"De Halle", 9.30-12.00 uur; Bier
vliet, Café-Restaurant "Tobbetje'.',
13.30-16.00 uur.
Statenlid: bio bedrijven
naar industrieterrein
Als het aan het Brabantse staten
lid B. van den Eijnde ligt, moe
ten gedeputeerde staten van
Noord-Brabant ervoor zorgen
dat grootschalige varkens- en
kippenmesterijen worden ver
plaatst naar industrieterreinen.
Van den Eijnde (CPN) kwam
met dit voorstel tijdens de alge
mene beschouwingen in het Bos
sche provinciehuis.
De agrarische sector is volgens
het statenlid uitgegroeid tot een
volwaardige industriële be
drijfstak. Met name in Brabant
zijn er nogal wat intensieve vee
houderijen die niet voor niets tot
de 'bio-industrie' worden gere
kend. Dit soort bedrijven hoort
niet in het buitengebied, maar op
een industrieterrein thuis. Ze zijn
daar ook beter bereikbaar, en
richten minder schade aan na
tuur en milieu aan. Een ander
voordeel is, zo betoogde het Bra
bantse statenlid, dat er door ver
plaatsing van de bio-industrie
meer ruimte komt in het buiten
gebied voor de grondgebonden
landbouw en de recreatie.
Het bouwverbod, dat twee jaar
geleden door minister Braks van
Landbouw is opgelegd, is er de
oorzaak van geweest dat tot dus
verre zo'n twintig Brabantse boe
ren geheel of gedeeltelijk naar
België zijn uitgeweken. Het gaat
zonder uitzondering om varkens
houders, die hun bedrijf naar
België hebben overgeheveld dan
wel grond hebben gekocht om
stallen te bouwen of hun mesto
verschotten te deponeren. De di
rectie van de NCB-slachterij in
Boxtel maakt dit bekend. Het be
drijf heeft in veel gevallen de on
derhandelingen met de Belgen
gevoerd, zorgt voor de biggen en
heeft voor dat doel zelfs een
dochteronderneming in België
opgericht: Bepotra BV in Kalmt-
hout. Daar wordt een ruimte ge
huurd om de vetgemeste biggen
te slachten.
De meeste Brabantse varkens
houders zoeken op de vlucht
voor de interimwet in ons land,
hun heil in de relatief 'varkensar-
me' provincies Antwerpen, Lim
burg en Brabant. Het ziekterisico
is daar lager en bovendien ken
nen deze provincies veel akker
bouw, wat gunstig is voor de af
zet van mest.
Volgens de slachterij-directie is
het niet de bedoeling om op de
Belgische markt te opereren. Dat
zou niet eens kunnen, omdat het
Nederlandse varken belangrijke
verschillen heeft met het Belgi
sche. Wekelijks worden bij onze
zuiderburen zo'n duizend biggen
geslacht. Naar schatting lopen er
17.000 krulstaarten van Neder
landse origine op Belgische bo
dem rond.
Waar staan wij als algemene organisatie van agrarische ondernemers
en waar willen wij naartoe? Vanuit het verleden is de huidige positie,
de structuur van onze organisatie te verklaren. Maar ik vraag mij af:
is dit wel de meest optimale wijze van belangenbehartiging van onze
leden? Natuurlijk kunnen en mogen wij niet voorbijgaan aan de
historische rol van de landbouworganisaties.
4
Vrijdag 28 november 1986
