veelzijdig
VIV-Europa 1986 zeer
Symposium Landbouwschap: Toch
optimisme over Nederlandse landbouw
Amro-onderzoek: veel
vertrouwen in
varkenshouderij
Thoolse boer in reklamefilm
Oost Duitsland
Merkx: bezuinigen op waterkeringen
gevaarlijk.
De Nederlandse landbouw hoeft niet bang te zijn als de bescherming
in de Europese Gemeenschap vermindert. Ons land zou op de wereld
markt geen slecht figuur slaan. Toch zullen voor de agrarische pro-
duktie minder mensen en minder grond nodig zijn. Dat was donder
dag 6 november te horen op het symposium 'Landbouw tussen eko-
nomie en politiek', waarmee het Landbouwschap in het Promenade
hotel in Den Haag het 25-jarig jubileum vierde van algemeen sekreta-
ris drs. Maarten de Heer.
Volgens de direkteur van het Land
bouw Ekonomisch Instituut (LEI),
prof.drs. J. de Veer, is de Neder
landse landbouw sterk kommercieel
gericht en in staat snel om te schake
len. De voorzieningen en de struk-
tuur van de landbouw zijn uniek van
kwaliteit, vond ook prof.mr. L.A.
Geelhoed, voorzitter van de Weten
schappelijke Raad voor het Rege
ringsbeleid.
Het roer moet om, was het betoog
van beide sprekers. Een van de we
gen die de Europese Gemeenschap
kan inslaan is de versterking van de
internationale konkurrentiekracht,
wat inkrimping van de voorraden
vraagt en minder bescherming van
prijzen en inkomens. 'Dan moet je
produktiekapaciteit verminderen'
Je kunt je van dit 'Pad der Deugden'
afvragen of het maatschappelijk en
politiek aanvaardbaar is', zo zei De
Veer.
Hij vermoedt dat de EG van krisis
tot krisis leeft en steeds tijdelijke
maatregelen neemt.
Welke oplossing Europa ook be
denkt: voor veel boeren zal geen
plaats meer zijn, zo was de overtui
ging van De Veer. Uittreding van
Van dinsdag 18 tot en met vrijdag 21
november wordt in het Jaarbeurs-
komplex te Utrecht weer de Vakbeurs
Intensieve Veehouderij gehouden.
Minister G. Braks zal ook deze keer
de opening verrichten. Evenals de
50.000 bezoekers die worden ver
wacht zal hij een zeer veelzijdige beurs
aantreffen.
Dit komt onder andere door het gro
te aantal standhouders. De beurs is
volledig volgeboekt. Bovendien wordt
er in de stands rekening meegehouden
dat er internationaal veel belangstel
ling bestaat voor deze beurs en als zo
danig ook voor de Nederlandse
intensieve veehouderij. De Jaarbeurs
hallen liggen op ongeveer 500 meter
loopafstand van het Centraal Station
van Utrecht; kies uitgang:
"Jaarbeurs".
Wie per auto naar de VIV komt, kan
een keuze maken uit 4.500 parkeer
plaatsen nabij de tentoonstellingsge
bouwen. Op de verkeersborden van
de autowegen rond Utrecht staat
"Jaarbeurs" aangegeven. Deze leiden
rechtstreeks naar de beurs. De ope
ningstijden zijn dagelijks van tien tot
zes uur. De toegangsprijs voor bezoe
kers bedraagt ƒ12,per persoon.
Een doorlopende toegangskaart is
verkrijgbaar voor ƒ20,De katalo-
gus kost ƒ10,In de Irene-,
Marijke- en Bernardhal zijn diverse
restaurants, waar zowel eenvoudig als
uitgebreid gegeten kan worden. Tele
fonisch is de beurs bereikbaar via
(030) 955911Ook de binnenstad van
Utrecht ligt op korte afstand van het
exploitatieterrein. Het centrum van de
stad is snel te voet te bereiken via een
wandeling door het NS-station en het
grootste overdekte winkelcentrum
van Nederland: "Hoog Catharijne",
dat hieraan vast is gebouwd. Het Mi
nisterie van Landbouw en Visserij
presenteert zich op de VIV '86 in
stand nr. 4010 in de Irenehal met vier
onderwerpen die in het beleid voor de
intensieve veehouderij centraal staan:
mest, welzijn, kwaliteit en bedrijfs
voering. Onderzoeksinstituten, kon-
sulentschappen, praktijkscholen, de
Landbouwuniversiteit Wageningen en
nog enkele andere diensten van het
ministerie laten op een kleine 500 m2
zien wat er op deze terreinen zoal uit
gedacht wordt. Over elk van de vier
onderwerpen is een speciaal voor de
boeren en een kleiner aantal begin
nende agrariërs bieden niet genoeg
soelaas. 'Het tempo waarin bedrij
ven verdwijnen zal aanzienlijk zijn.
Met zestig procent van de melkkoei
en zullen we in de toekomst dezelfde
hoeveelheid melk produceren', aldus
de direkteur van het LEL
Als de markt in de landbouw niet
voorop komt te staan, zo zei Geel
hoed, dan zal voor nog meer pro-
dukten een kwoteringsregeling ko
men. In de afzonderlijke landen, die
dan elk een deel van de produktie
voor hun rekening nemen, blijft
door de verhoging van de produkti-
viteit toch het aantal landbouwbe
drijven afbrokkelen. Een groot be
zwaar van deze evenredige verdeling
van de armoede vond Geelhoed het
ontbreken van een stimulans om de
produktie te konsentreren en om te
specialiseren.
Volgens algemeen sekretaris van het
Landbouwschap, drs. Maarten de
Heer, is het toekomstige landbouw
beleid een mengeling van gerichtheid
op de markt en sociaal beleid. Ook
zullen niet-agrarische funkties ont
wikkeld worden, onder andere in de
rekreatieve sektor.
VIV vervaardigde brochure beschik
baar. Bezoekers kunnen deze gratis
meenemen.
Mest
In de afdeling "Mest" wordt uiter
aard vooral aandacht besteed aan de
problematiek van de overschotten.
Op drie manieren kan aan dat pro
bleem - dat in feite het probleem is
van een overschot aan mineralen - iets
worden gedaan: sanering bij de bron
(ofwel minder mineralen in veevoer),
vergroting van de afzet van mest naar
akkerbouwgebieden en tenslotte ver
werking van mestoverschotten. Wat
dieper wordt ingegaan op het onder
zoek om te komen tot minder mine
ralen in het veevoer en dus in de mest,
op de opslagmogelijkheden van
mengmest en op het drogen van
pluimveemest. Ook de zure regen-
problematiek, voor een deel veroor
zaakt door ammoniakuitstoot uit o.a.
de landbouw, komt hier aan de orde.
Welzijn
In het onderwerp "Welzijn" staan de
leefomstandigheden van de land
bouwhuisdieren centraal. Er wordt
een en ander verteld over de nieuwe
ontwerp-Gezondheids- en welzijnswet
voor dieren, maar daarnaast laat het
onderzoek een aantal zaken "in'het
echt" zien. Een voorbeeld van dat
laatste is een nieuw groephuisvestings-
systeem voor vleeskalveren, dat nog
in onderzoek is bij het Instituut voor
Veeteeltkundig Onderzoek "Schoon-'
oord" en het IMAG. Het Centrum
voor de Pluimveehouderij "Het Spel-
derholt" vertoont een video over het
daar ontwikkelde "etage-systeem",
een alternatieve huisvesting voor leg
hennen.
Kwaliteit
Bij "Kwaliteit" komen enige zaken
aan de orde die veel invloed kunnen
hebben op de kwaliteit van de eind-
produkten. Zo is er aandacht voor de
inspanningen van het fokkerij-
onderzoek om te komen tot varkens
en slachtkuikens met meer vlees en
minder vet. Ongedierte in stallen kan
een negatieve invloed hebben op de
kwaliteit van de produkten. Daarom
geeft het Konsulentschap in algeme
ne dienst voor Dierhygiëne en Gewas-
Trots
Met enige trots wees De Heer op de
jaloezie waarmee de technologische
ontwikkeling van de Nederlandse
landbouw wordt bekeken. 'De land
bouw kan snel veranderingen reali
seren. Nieuwe produkten zullen de
sektor weer uit de problemen moe
ten helpen'. De Heer was ook opti
mistisch over de konkurrentie bin
nen de EG. 'We moeten niet bang
zijn voor zuidelijke landen. We zul
len ze op de markten tegenkomen.
En ze zullen ook onze produkten
kopen'.
Volgens direkteur De Veer van het
LEI zal de Nederlandse melkveehou
derij in de toekomst vooral bestaan
uit moderne, efficiënte, intensief ge
voerde bedrijven. De produktie per
koe zal hoog zijn. De bedrijven zul
len een eigen voederwinning kennen.
De grondgebonden vleesproduktie
krijgt door het verwachte tekort aan
kalveren een belangrijke rol, ver
wacht hij.
De Veer pleitte voor onderzoek naar
nieuwe gewassen en nieuwe aanwen-
dingsmogelijkheden met name in de
akkerbouw. Vakmanschap, de mo
gelijkheid snel om te schakelen, ge
richtheid op de markt zijn hierbij
van belang. Sommige boeren en
tuinders krijgen problemen met het
ondernemerschap, zei De Veer.
'Aan de eisen die het management
en de automatisering stellen kan niet
iedereen voldoen'.
bescherming hier in samenwerking
met de afdeling Bestrijding van Dier-
plagen van het Ministerie van VROM
uitgebreid voorlichting over het voor
komen en bestrijden van vliegen, tem
pexkevers, ratten en muizen. Ook
wordt aandacht besteed aan de proef-
projekten met integrale ketenbeheer-
sing bij mestvarkens en slachtkuikens.
Het Voedselvoorzienings in- en ver
koopbureau tenslotte laat een en an
der zien van de klassifikatie naar
kwaliteit. Daarbij wordt ook moder
ne klassifikatieapparatuur getoond.
Bedrijfsvoering
Het segment "Bedrijfsvoering" is
vrijwel geheel gewijd aan de automa
tisering in de intensieve veehouderij.
Er is aandacht voor procescomputers
en vooral ook voor de nog vrij nieu
we managementsystemen. In de stand
worden de verschillende mogelijkhe
den gedemonstreerd en wordt aange
geven waarop men moet letten als
men zelf programma's wil aan
schaffen.
Mestoverschot kost boer zo'n
25 mille
Het wegwerken van mestoverschot
ten gaat boeren in totaal gemiddeld
circa 25.000 gulden kosten. De mi
nisters Braks (Landbouw) en Nijpels
(VROM) hebben dit de Eerste Ka
mer laten weten naar aanleiding van
de behandeling van de Meststoffen
wet in de Senaat.
De ministers zeggen dat het afzetten
van mestoverschotten de naar schat
ting 22.300 boeren die een overschot
hebben, in de komende vier jaar ge
middeld 4100 gulden zal kosten.
Daarbovenop zullen zij een heffing
moeten betalen voor de overschot
ten. Die zal per bedrijf over vier jaar
gemeten gemiddeld 3600 gulden
zijn. De totale veehouderij (90.000
bedrijven) zal daarnaast 1 tot 1,5
miljard gulden moeten investeren in
mestopslag. Per bedrijf zal dat
11.000 tot circa 16.500 gulden zijn.
Schapen
Niet uitgesloten is dat in de toe
komst ook de mest van schapen, gei
ten, eenden, konijnen en pelsdieren
onder de wet wordt gebracht, aldus
Braks en Nijpels.
Het overgrote deel van de varkens
houders in Nederland heeft vertrou
wen in de toekomst van het eigen
bedrijf. Dat blijkt uit een onderzoek,
dat de afgelopen zomer door de Am-
ro Bank in samenwerking met het bu
reau Agro-markt onder
varkenshouders werd ingesteld.
Ook over de ontwikkeling van het ei
gen bedrijf in 1986 zijn de onderne
mers in meerderheid positief gestemd:
39 procent kwalificeert de ontwikke
ling in 1986 van het eigen bedrijf als
"goed tot zeer goed". Daarnaast
spreekt 44 procent het oordeel "ma
tig" uit, terwijl een minderheid van
17 procent minder positief is gestemd.
Veel ondernemers met vertrouwen in
de toekomst van het eigen bedrijf de
monstreren dat vertrouwen tevens
door het plegen van investeringen.
Zo wordt in 1986 door tweederde van
alle ondernemers in de varkenshou
derij in het eigen bedrijf gêïnvesteerd.
Opmerkelijk in dit verband is ook de
grote aandacht, die modernisering
van bedrijfsgebouwen en stalinrich
ting van de investeerders krijgt. In
vesteringen hierin worden door 69
procent van deze ondernemers ge
noemd. Daarnaast komen zaken als
uitbreiding mestopslag, machines,
aankoop of vervanging van voeder
installaties, vervanging van het be
drijfsgebouw of aankoop van grond
veelvuldig aan de orde. Tijdens het
onderzoek bleek 29 procent van de
ondernemers reeds investeringsplan
nen te hebben voor 1987. Eenderde
van de ondernemers kon daarover
nog niets zeggen, terwijl niet meer dan
37 procent verklaarde geen plannen
te hebben.
Investeringen in bedrijfsverplaatsing-
en en binnen of buiten het koncentra-
tiegebied danwel plannen daartoe
voor 1987 zijn de onderzoekers niet
tegengekomen. Mestproblemen, zoals
de afvoermogelijkheden van mest,
tracht men veeleer op te lossen mid
dels investeringen in de aankoop van
grond, uitbreiding van mestopslag en
mestverwerking.
Automatisering
Net als bij soortgelijke onderzoeken
in andere agrarische sektoren werd
ook onder de varkenshouders de me
ning gepeild ten aanzien van automa
tisering. Ook hier bleken
ondernemers met een positieve hou
ding veruit in de meerderheid.
Ruim éénderde van de ondernemers
met een procescomputer heeft boven
dien nog konkrete investeringsplan
nen op dit gebied. Niet meer dan 45
procent van alle ondernemers denkt
nooit in proces-automatisering te
gaan investeren.
Van administratieve automatisering
door middel van een eigen computer,
is nog slechts mondjesmaat sprake.
Binnenkort zal op de Leipziger
Messe een reklamefilm in pre
mière gaan die is opgenomen in
Tholen. In dit filmpje (duur: 8
minuten) draait het om de zaai-
machine van de heer W. Timmer
mans te Oud Vossemeer, een
produkt van de Saxonia-
fabrieken in de DDR, geïmpor
teerd door Van Gemert en gele
verd door landbouwmechanisa-
tiebedrijf Van Trier. Als achter
grond fungeren de Vossemeer-
brug, molen "de Jager" en na
tuurlijk de "Marehoeve" van de
heer Timmermans.
(foto Eendrachtbode)
De Unie van Waterschappen heeft
zich gekeerd tegen de plannen van de
overheid om de rijksbijdrageregeling
in het onderhoud van waterkeringen
te halveren. De voorzitter van de
Unie van Waterschappen ir.
W.J.L.J. Merkx noemde deze plan
nen op de ledenvergadering van de
Unie maandag 10 november j.l. ge
vaarlijk en verkeerd.
Hij wees erop dat een gevolg van de
plannen zal zijn dat de kosten van
dijkonderhoud langs de zee en de ri
vieren daardoor steeds meer voor re
kening komen van een beperkte
groep burgers namelijk zij die vlak
achter de weringen wonen. Sprekend
over een samenhangend waterbeheer
stelde de voorzitter niet zonder meer
te willen stellen dat de zorg voor
hoeveelheid en kwaliteit beslist in
één hand dienen te zijn. In het alge
meen is het bestaande stelsel overi
gens wel in staat een samenhangend
waterbeheer te behartigen. Over de
ze kwestie zal een rapport ver
schijnen.
Ruilverkavelingskursus West
Zeeuws Vlaanderen
In navolging van vorig jaar zal ook
dit jaar een ruilverkavelingskursus
worden gestart voor bestuursleden
en leden van de ZLM, NCB en
CBTB uit de ruilverkaveling in voor
bereiding Sluis, Oostbprg, Schoon-
dijke/Breskens en Zuidzande. De
kursus zal plaatsvinden in Hotel de
Eenhoorn te Oostburg en zal aan
vangen telkens om 13.30 uur op de
volgende data: 15 december, 5 ja
nuari, 12 januari en 19 januari.
Vrijdag 14 november 1986
5