Kwaliteit van plantmateriaal
geeft rendement
Het is weer voorbij die mooie herfst
Fruit plukken bijna voorbij
West-Duitsland:
areaal groenten in 1986
iets afgenomen
Er is al veel oogstwerk verricht op
THOLEN, maar er moet toch nog
wel het een en ander gebeuren voor
de late gewassen zoals witlofwortels,
gladiolen e.d. van het land zijn. Hoe
wel de grond vrij droog is geweest en
wel wat kan hebben is het om deze
tijd eerder te nat dan te droog.
Nu het weer omgedraaid is heeft men
pas in de gaten hoever we alweer in
het jaar zitten. Het is dan ook zaak
indien mogelijk het niet te veel op no
vember aan te laten komen. Het vroeg
op wintervoer rijden onder goede om
standigheden wel te verstaan is zeker
voor de zware kleigrond een goede
zaak. Her is hiervoor eigenlijk nooit
te droog al kan dit wel eens moeilijk
heden geven als de ondergrond hard
is. Goed ploegwerk met scherpe scha
ren en evt. woelers is nog steeds een
goede methode om de grond weer
voor te bereiden voor een nieuw
groeiseizoen. Spitwerk is in principe
eigenlijk nog beter en wordt steeds
meer toegepast maar heeft ook zeker
zijn beperkingen t.a.v. het onderbren
gen van gewasresten, onkruid en
groenbemesters. Al moet men ook
met ploegen groenbemesters zeker
niet inkuilen omdat dit het verte
ringsproces nadelig beïnvloedt, er is
hiervoor voldoende zuurstof nodig.
Het verteerde produkt is pas van nut
voor de plant. Flinke hoeveelheden
onverteerde plantéresten zoals tar-
westro en gras kunnen zelfs wat de af
gelopen droge zomer weer is gebleken
een behoorlijke groeiremming geven.
Buiten is het groeiseizoen ten einde
maar onder glas gaat dit voor een
aantal gewassen gewoon door, al heb
ben de korter wordende dagen hier
ook een behoorlijke invloed. De te
genwoordige slarassen kunnen echter
nog snel groeien. De gepote planten
zijn alreeds door het uitzonderlijke
mooie herfstweer erg groot wat zeker
zijn grenzen heeft, wil men teveel uit
val voorkomen. Met de nieuwe eisen
die men aan kropsla stelt en mede
door een spuitfout van de planten-
kweker, waardoor behoorlijk wat
plantmateriaal vernietigd moest wor
den, zijn er hier nog nooit zoveel ver
schillende rassen uitgepoot.
Een gedwongen grote rassenproef die
hopelijk geen geld gaat kosten. Leer
geld moet echter nog al eens dikwijls
betaald worden.
De kwaliteit van de plantboom heeft
direkt invloed op het ekonomisch re
sultaat van een aanplant. Daarom is
het van uitermate groot belang dat er
veel aandacht naar het plantmateri
aal uitgaat. Omdat de plantsystemen
steeds intensiever zijn geworden en
bovendien de levensduur van de be
planting steeds korter geworden is, is
het ook harder nodig geworden om
eerste kwaliteit bomen te planten.
De "ideale" boom is een boom met
voldoende vlak geplaatst zijhout op
een hoogte van tenminste 40 cm bo
ven de grond.
Veel zijhout
De hoogte van de produktie in het
tweede groeijaar hangt sterk af van de
hoeveelheid zijhout die een boom bij
het planten heeft. Als we alleen in het
tweede jaar een paar kilo minder
plukken omdat we een slechtere kwa
liteit boom geplant hadden, dan was
daar nog wel overheen te komen,
maar zo is het helaas niet. Uit vele
proeven blijkt telkens weer dat, als we
uitgaan van een mindere kwaliteit
boom, de produktieverschillen die in
het tweede jaar te zien waren ook in
het derde, vierde, vijfde etc. jaar op
treden.
Op de juiste hoogte
Zijhout dat lager dan 40 a 50 cm bo
ven de grond zit, zal na het planten
moeten worden weggesnoeid. Het is
jammer dat we deze "produktiekapa-
citeit" zo maar weggooien. De boom
kweker kan ervoor zorgen dat de
De ideale boom is een boom met voldoende vlak geplaatst zijhout op een
hoogte van tenminste 40 cm boven de grond.
Tabel 1. Produktiegegevens van een proef waarbij van de rassen Cox's en Elstar
verschillende kwaliteiten plantmateriaal worden vergeleken. Proef geplant
voorjaar 1980, proeftuin Oosthuizen.
aantal
2e
3e
4e
5e
6e
2e t/m
veren
jr-
jr-
jr-
jr-
jr-
6e jr.
Cox's zwaar geveerd
14
5
12
6
12
16
52
licht geveerd
4
3
10
5
11
16
44
ongedeerd
0
2
8
8
10
15
43
Elstar zwaar geveerd
7
4
13
17
21
13
68
licht geveerd
1
2
13
16
20
13
64
ongeveerd
0
2
11
13
19
8
55
bron:
proeftuin Oosthuizen
Tabel 2. Effekt van het wegnemen van te laag geplaatste scheuten op het to
taal aantal scheuten en op het aantal scheuten hoger dan 30 of 40 cm (proef-
ras Winston).
veren
per boom
Wel/niet
opschonen
bron: P.F.W.
totaal
9,7
7,1
1977
boven 40 cm
3.4
5.5
totaal
7,0
2,7
1978
boven 30 cm
0,7
2,3
Op de BEVELANDEN is de pluk
van de hardfruitoogst 1986 op de
meeste fruitteeltbedrijven afgerond.
Nog een laatste pluk van de Jona
gold, want het zal bij dit ras altijd
een probleem blijven om voor 1 no
vember alles van de bomen te heb
ben, vooral bij oudere bomen zal dit
niet lukken.
Over het algemeen kunnen we
konstateren dat de kwaliteit van het
fruit zeer goed is. De mooie zomer
heeft de vruchten fraai doen kleuren
en de smaak is hierdoor uitstekend.
Met één probleem zullen we nog een
hele tijd blijven zitten, namelijk de
vroege rijping van het fruit. De hoge
dag- en nachttemperaturen, ook in
de maand oktober, heeft de appels
en peren sneller doen rijpen dan nor
maal. De afzet van het fruit is daar
om tot nu toe snel verlopen en het is
raadzaam om ook het fruit in de
koelcellen regelmatig te kontroleren
en tijdig af te zetten.
De fruitoogst 1986 is goed, maar het
is zeker geen topoogst, veel bedrij
ven kunnen uiteindelijk niet aan hun
geraamde kilo's komen. Een ander
punt is de maatsortering, deze leek
half de zomer goed te worden, maar
op het eind van het seizoen is de uit
groei van de vruchten geremd door
te weinig vocht. Die percelen waar
druppelbevloeiing wordt gegeven
met water van goede kwaliteit, zijn
ook dit,jaar een slag voor. Op dit
moment is de prijsvorming ronduit
teleurstellend. Alleen de nieuwe ras
sen Elstar en Jonagold kunnen bo
ven de gulden uitkomen. Ook de
Cox kan redelijk meedoen, maar alle
andere appelrassen laten het afwe
ten. Wanneer het evenrijpe schuur-
fruit verdwenen is en we moeten er
van uitgaan dat dit nu al het geval is,
zal de prijs hopelijk aan kunnen
trekken. Anders ligt het met de pere-
prijs. Zowel de Doyenné du Cornice
als de Conference gaan voor de
goeie maten vlot boven de gulden en
de afzet verloopt zeer snel. De pere-
prijs is eigenlijk het gehele seizoen
goed geweest.
Het verhaal is bekend, appels zijn
vroeger in produktie en geven een re
gelmatiger oogst, maar de prijs van
de peren is door de jaren heen vrij
konstant en op veel bedrijven een
bestaanspijler geworden in de min
dere jaren.
bomen al in een vroeg stadium wor
den opgeschoond tot 40 cm boven de
grond, waardoor er meer zijhout op
de gewenste hoogte ontstaat.
Vlak ingeplant
Eén van de meest tijdrovende werk
zaamheden in een jonge aanplant is
het uitbuigen van de scheuten. Vlak
ingeplante scheuten zijn in aanleg
vruchtbaarder dan stijl ingeplante
scheuten; bij deze laatste zal de
vruchtbaarheid door buigen moeten
worden bereikt. Naarmate de scheu
ten stijler staan ingeplant, zal dus
meer aandacht aan uitbuigen moeten
worden geschonken en zal het ook
meer tijd vergen.
Groeibeheersing
In een moderne beplanting is de ge
hele teelt erop gericht zo snel moge
lijk een evenwicht tussen groei en
vruchtbaarheid te bereiken. Op per
celen waar moeilijkheden zijn met de
ze groei/vruchtbaarheidsverhouding
kunnen we de oorzaak hiervan vaak
vinden in het feit dat in het tweede
jaar de produktie te wensen overliet
en de boom hierdoor te hard is gaan
groeien.
Welk type boom voor welk ras?
Onze appel- en perenrassen kunnen in
twee groepen worden ingedeeld: de
makkelijk verende rassen als Jona
gold, Elstar, Karmijn, Cox's, Golden.
En de moeilijk verende rassen Bos
koop, Summerred, Vista Bella, Dis
covery en alle pererassen. Van de
gemakkelijk verende rassen kan in het
algemeen een goede eenjarige boom
worden gekweekt. De moeilijk veren
de rassen vormen normaal gesproken
op de kwekerij het eerste jaar geen zij
hout. Om toch een goed vertakte
boom te planten, moeten we bij deze
rassen uitgaan van tweejarig plantma
teriaal. Voor de verschillende appel
en pererassen kunnen de volgende ty
pen plantmateriaal worden gebruikt:
Eenjarige boom. De gemakkelijk ver
ende rassen Jonagold, Elstar, Kar
mijn en Golden kunnen een goede
eenjarige boom opleveren. Voorwaar
de is echter wel dat op de kwekerij in
een vroeg stadium tot 40 cm wordt
opgeschoond. Vooral Jonagold
vormt een groot aantal te laag zitten
de veren die niet bruikbaar zijn en bij
het planten moeten worden wegge
snoeid. Knipboom. De hierboven ge
noemde gemakkelijk verende rassen,
kunnen ook als zgn. "knipboom"
worden opgekweekt. Een knipboom
wordt gekweekt door een ongeveer
de eenjarige boom in de winter op 50
cm boven de grond in te knippen. Als
reaktie op deze knip ontstaat een aan
tal sterk groeiende scheuten die op één
na worden weggeplozen. Doordat de
boom al een jaar vaststaat, zal de
overgebleven scheut hard gaan groei
en en zal deze "te vroege veren" ma
ken die op goede hoogte zitten en vlak
zijn ingeplant. Omdat een knipboom
over het algemeen meer en vlakker ge
plaatste veren heeft dan een eenjari
ge boom, zal voor rassen die
gemakkelijk veren de voorkeur gege
ven moeten worden aan een knip
boom boven een eenjarige boom.
Voor Jonagold is zeer geschikt om als
knipboom te kweken. Tussenstam-
boom. Bij het ras Cox's wordt reeds
lang de voorkeur gegeven aan bomen
op tussenstam vanwege de resistentie
voor stambasisrot van deze tus
senstam en de verminderde gevoelig
heid voor Cox's ziekte. Cox's bomen
op tussenstam zijn vaak erg mooi be
zet met veel horizontaal ingeplante ve
ren. Bomen op tussenstam hebben
bovendien vaak een wat rustiger
groeibeeld. Echter ook bij de rassen
Elstar en Karmijn, waar het voordeel
van een stambasisrot-resistente tus
senstam minder zwaar weegt, kunnen
prachtig geveerde bomen worden ge
kweekt door ze op een tussenstam te
oculeren. Bij peren wordt voor de ras
sen Triomphe de Vienne en alle stoof-
pererassen een tussenstam gebruikt
omdat deze rassen niet goed met twee
verenigbaar zijn. Tweejarige boom.
Om toch een voldoende hoge aan-
vangsproduktie te behalen zullen de
rassen die van nature niet in het eer
ste jaar veren vormen, als tweejarige
boom moeten worden geplant. We
denken hierbij aan de rassen Bos
koop, Summerred, Gloster, Vista Bel
la, James Grieve, Discovery en de
pererassen Conference en Doyenné.
G. Poldervaart
C.A.T.-Tiel
C.V.Z.-nieuws
Het mooie najaarsweer is voorbij.
Toch heeft dat weer er voor gezorgd
dat de oogst zeer voorspoedig verlo
pen is. Het meeste fruit is opgeslagen
in de koelhuizen of wordt direkt
afgezet.
Het warme droge weer heeft er ook
voor gezorgd dat het fruit zeer snel af-
rijpt. Dit is te zien bij de aanvoer op
de veiling: veel gele partijen Cox's
O.P., Elstar, maar ook reeds Golden
Delicious. Dit geeft te denken, zeker
als we bedenken dat we de komende,
weken gekonfronteerd gaan worden
met het z.g.n. "schuurfruit", fruit
dat niet gekoeld is. Door de snelle af
rijping zal het noodzakelijk zijn om
dit fruit snel te ruimen. We doen de
konsument er geen plezier mee dat wij
versleten appelen aanbieden.
De variatie in aanbod tussen de ver
schillende fruitsoorten is zo groot dat
er gemakkelijk kan worden uitgewe
ken naar ander fruit als appels en pe
ren. De prijzen van de Odin,
Boskoop, Lombarts, Karmijn en de
kleine maten van alle appelrassen wa
ren zeer laag. Veel komt in de gewo
ne interventie of pré-interventie
terecht.
De grote maten van Cox's O.P. en de
nieuwere rassen in zijn totaliteit doen
het redelijk goed.
De prijzen van de industrie-appelen
zijn ook laag. Industrie-peren zijn he
lemaal niet te verkopen. De omslag
van het weer is gepaard gegaan met
op sommige plaatsen hagel; de scha
de is wisselend van ernstig tot matig.
Residuen
De Nederlandse Stichting voor Fyto-
farmade (Nefyto) heeft onlangs een
brochure uitgegeven over residuen in
voedsel. Produkten van land- en
tuinbouw maken verreweg het
grootste deel uit van ons voedselpak
ket. Van die produkten gaat er jaar
lijks zo'n dertig procent verloren
door planteziekten, insektenplagen
en schimmels. Dit ondanks allerlei
maatregelen en na de teelt. Als er
geen chemische middelen waren,
zouden deze verliezen nog veel gro
ter zijn.
In veel gebieden op deze wereld,
vooral daar waar de bevolking sterk
groeit, worden de mensen onvol
doende gevoed. Aan de onmisbaar
heid van de moderne gewasbescher
mingsmiddelen kan niet getwijfeld
worden. Met de erkenning van die
noodzaak wordt wel vaak tegelijk de
vraag gesteld of het gebruik van die
middelen risico's voor de gezond
heid van de consument met zich
meebrengt. Deze brochure heeft ten
doel deze vraag te beantwoorden. U
kunt deze -gratis-brochure aanvra
gen bij de Nefyto, tel. 070 - 514851.
Volgens voorlopige cijfers is er dit
jaar in West-Duitsland op 48.000 ha
groenten in de vollegrond geteeld, iets
minder dan de 49.500 ha in 1985. Een
flinke uitbreiding van het areaal zien
we bij spinazie 40%), waarvan vo
rig jaar 900 ha werd geteeld. Was in
West-Duitsland het augurken-areaal
vorig jaar 1200 ha, nu is dat 21
meer. Ook de beteelde oppervlakten
met uien (+11%), bloemkool 7%)
en stambonen 7%) zijn uitgebreid.
Belangrijk minder is aangeplant van
herfstrodekool, 34% minder dan de
1300 ha in 1985. Met bijna 20% af
genomen zijn de arealen van vroege
peen, rode bieten en vroege wittekool.
Het areaal onder glas in West-
Duitsland; vorig jaar 1219 ha, is ca.
3 ha kleiner geworden. Meer augur
ken zijn onder glas geteeld 4%),
maar daarentegen minder koolrabi
(-5%) en tomaten (-3%).
PGF
Vrijdag 24 oktober 1986
15
