Praten over arbeid, kan dat?
Konferentie positie
vrouw in de landbouw
Aan positie meewerkende vrouw kan veel verbeterd!
Agrarische studiereizen
Wenen: de stad met de vele namen!
Plattelandsvrouwen bestuderen koöperatie
MWBB B A Bl onder redaktie van deRedaktiekommis-
Wp IIII BT IBl4 B sie Bond van Plattelandsvrouwen voor
BB mwmA Zeeland en Brabant
BWBB BB BB Redaktieadres:
W |F II II IV Mevr. P.J. de Rooy-Janse
B IB W BW mm mm Postbus 42, 4424 ZG Wemeldinge
We noemen dat gewoon WERK en dat is dan iets dat gedaan moet
worden. De vraag is soms door wie en wat staat ertegenover. Voor
velen is 'werk' slechts dat waarvoor een geldelijke beloning wordt ge
geven. Hoeveel er wordt verzet in de vrijwillige sektor komt meestal
niet ter sprake. Het lijkt dat alleen betaald werk telt en alles dat ver
der gedaan wordt is in de sfeer van vrijwilligheid, dus bewust-zelf-
gekozen.
Zolang er voldoende werk is voor
een ieder wordt er geen zaak van ge
maakt en praten we er niet over. Tot
er een tekort aan arbeidsplaatsen is
dan gaan we ons erin verdiepen hoe
het komt en wat eraan gedaan zou
moeten worden.
We spreken dan over waardering en
her-waardering. Dat wil dan zeggen
dat we een lang gevestigde mening
willen herzien of er eerst eens diep
over nadenken.
Als we dan beginnen bij de beroepen
dan is het beroep van de voorouders
soms als achternaam gekozen. Om
er enkele te noemen: Boer, Dokter,
Molenaar, Bakker, Slager, Visser,
Knecht, Schrijver, Meester, Voogd,
Schilder, Kruidenier, Post, Wach
ter, Priester, enz., enz.
Hieruit kan men afleiden dat het be
roep een grote plaats innam en heel
belangrijk was voor de beoefenaren.
Men wilde wel zijn wat men was en
was trots op een goed stuk werk dat
uit de handen kwam.
Nu lijkt de waardering alleen te
bestaan uit het salaris dat men ont
vangt voor een stuk werk waar de
techniek dikwijls ook een groot aan
deel in heeft.
Gebed
Zoals bekend zijn er de 10 geboden,
er is daarbij geen enkel gebod om te
werken, maar wel een om te rusten.
De agrarische kommissie v.d. Platte
landsvrouwen organiseert i.s.m. de
Nationale Koöperatieve Raad de
kursus:
Wat is een koöperatie?
In deze kursus bespreken we wat een
koöperatie in de land- en tuinbouw
nu werkelijk is en wat haar onder
scheidt van niet-koöperatieve onder
nemingen.
Op objektieve wijze zal uiteengezet
worden wat de kenmerken van een
land- en tuinbouw koöperatie zijn en
hoe de koöperatie - in grote lijnen -
funktioneert.
Ter sprake komen: ontstaansgron
den, verschil koöperatief en niet
koöperatief, wetgeving, leverings-
afnameplicht, prijsvaststelling en
aansprakelijkheid.
De kursus wordt gehouden:
Plaats: Rabostreekbank, Voorstraat
17, Fijnaart, tel. 01686 - 2752.
Tijd: 9.00 - 11.30 uur.
Kosten: ƒ10,— p.p. voor de hele
kursus
Vrijdag 19 september 1986
Er staat heel gewoon dat men 6 da
gen mag werken maar de zevende is
de rustdag!
In de geschiedenis is te-lezen hoe het
werk en dan in de eerste plaats het
handwerk werd ondergewaardeerd.
Het 'werk' was voor de slaven en de
onderhorigen. De 'vrije' mensen
konden zich diverse soorten van ver
maak veroorloven. Vrouwen be
hoorden tot de groep die moest wer
ken OF ze was onderwerp van het
spel.
Ze kon b.v. verdobbeld worden en
ze werd zonder overleg uitgehuwe
lijkt waarbij de overeenkomst een
zeer materieel karakter had. Haar
wil en stem werden niet gehoord.
Witte boorden
Enige tientallen jaren geleden was de
waardering voor werk alleen daar
waar men er een witte boord bij kon
dragen. De reaktie daarop is dat ve
len in een ambtelijke baan zich niet
meer in zo'n uitmonstering toonden
en achter loketten bij overheidsin
stanties koltruien en spijkergoed de
overhand kregen. Men was modern
en ging-met-z'n-tijd-mee. Zoals bij
alles is ook dit weer aan het ver
anderen.
Verwarring
Ontstaat als blijkt dat er niet voor
een ieder werk is. Er ontstaan span-
Data: 5, 12, 19, 26 november en 10
december.
Opgave vóór 15 oktober a.s. bij:
mevr. C. Knook-Maris, tel. 01687 -
2660
mevr. N. Noteboom-v.d. Pol, tel.
01682 - 2414
mevr. R. Crezee-Dam, tel. 01684 -
2623
ZrL.M.-kantoor Zevenbergen, tel.
01680 - 27921
Programma
5 november
Wat is de koöperatie, hoe zijn ze
ontstaan.
Wat is het fundamentele verschil
met een niet koöperatieve onder
neming.
Ineke Duit, medewerkster N.C.R.
(Nationale Koöperatieve Raad).
12 november
Hoe funktioneert een koöperatie,
aansprakelijkheid statuten, wetge
ving besturen, enz.
ningen en zelfs een goede opleiding
is geen garantie meer voor het krij
gen van een baan. De mechanisatie
heeft veel werk overgenomen waar
van men in het begin de gevolgen
niet zo duidelijk zag. In de land
bouw zagen we het begin hiervan
maar omdat de arbeidsmarktverla-
ters uit de landbouw elders terecht
konden leek het niet zo veront
rustend.
Nu is de situatie wat dat betreft ook
in vaste banen gekomen. En de uit
breiding van werkloosheid wordt nu
mede veroorzaakt door het aanbod
van jongeren (schoolverlaters) en
vrouwen op de arbeidsmarkt.
Vooruit
Het is niet mogelijk de tijd van
'vroeger' te doen herleven. Er is een
ontwikkeling gaande en we moeten
mee. Er blijven altijd mogelijkheden
voor wie ze kan en wil zien maar ook
daar is inzet voor nodig. Grenzen
gaan open en dat geeft aan beide
kanten mogelijkheden maar ook een
bedreiging.
Het openstellen van alle beroepen
voor vrouwen heeft als reaktie dat
ook alle vrouwenberoepen voor
mannen openstaan.
Het sterkst is dat te zien in de verple
ging waar het aanbod van verplegers
nu relatief groot is.
Gezin
Bij de zelfstandige ondernemer is het
gezin nog steeds een van de grote
steunpilaren. De meewerkende echt
genote is een door de belastingdienst
moeilijk te aksepteren kracht.
Ook is het soms in een gezin moeilijk
als een van dè leden geen werk heeft
Ver weg in Oostenrijk ligt aan de Do-
nau de schitterende stad Wenen. Een
miljoenenstad, kongresstad, win
kelstad en ekonomisch centrum van
de handel tussen oost en west. Een he
le bezienswaardige stad, rijk aan im
posante bouwwerken.
Daarom heeft Agrarische Studierei
zen ook dit jaar weer een reis naar
Wenen op het programma staan en
wel van 5 tot en met 9 november 1986.
Het programma: 1ste dag: vliegreis
naar Wenen, stadsrondrit met bezich
tigen van de interessantste beziens
waardigheden. 2de dag: tocht door de
omgeving van Wenen en bezoek aan
agrarische bedrijven, bezoek aan de
19 november
Bezoek aan de Centrale Rabobank
te Utrecht, o.l.v. de heer W. Lager-
weg en Ineke Duit.
26 november
Diskussie over de koöperatie met
medewerking van Suiker Unie en
Cebeco Zuidwest.
Praktijkgerichte diskussie.
De heren W. Dijkstra, Suiker Unie
en de heer Loeven, Cebeco Zuid
west, zijn hierbij aanwezig.
10 december
Hoe funktioneert de Rabo Streek-
bank Noord-Westhoek als koöpera
tie in de praktijk.
De heer Coremans, direkteur Rabo
Streekbank.
De rol van de vrouw in de koöpera
tie nu en in de toekomst.
Ineke Duit, G. Middelkoop.
terwijl een ander lid onder de span
ning om het vooral toch vol te hou
den en dus onder druk leeft.
Statistieken
Een hele serie statistieken geeft aan
hoe de lijnen vanaf 1950 lopen en
dat is schokkend om te zien hoe ons
land er af komt. Over de landbouw
wordt in die statistieken niet meer
gerept.
Het lijkt dat een en ander zich in de
landbouw al als onvermijdelijk heeft
ingeworteld. Men paste zich aan aan
de toestand en probeerde het hoofd
boven water te houden.
Toch is het heel belangrijk dat ook
in de kring van de agrarische wereld
men zich blijft bezighouden met
waardering en herwaardering.
Onze landelijk voorzitster zegt
hiervan:
'De herwaardering van arbeid heeft
alles te maken met zoals dat heet, de
onzichtbare maar onmisbare onbe
taalde arbeid van vrouwen. Wan
neer men zal komen tot het herver
delen van de arbeid, dan zal eerst al
le arbeid naar waarde geschat moe
ten zijn'.
Belemmeringen
Zelfs al wil iemand het allemaal per-
fekt regelen, dan komen er toch veel
problemen op tafel. Enkele kunnen
zijn:
- financieringen, bedrijfsovername
- inkomen van de ouders
- vernieuwingen aksepteren door de
ouders
- kennis en ervaring van de ouders
- onervarenheid van de jonge opvol
ger maar ook diens durf en inzet
voor een moderne aanpak
Praten over...
Het lijkt heel goed om met een groep
hierover te praten. De eigen proble
men worden daardoor minder groot.
In onze tijd gaan we gewoon anders
om met datgéne dat ons bezig
houdt. Als ik in boeken kijk over het
plattelandsleven vroeger in verschil
lende delen van de wereld, dan
wordt duidelijk dat er in die oude tij
den een andere uitlaat was. Men
trok zich meer terug in de eigen ge-
dachtenwereld, door zich dagenlang
af te zonderen in bos of bergen, of
vakantieplaats Melk, de eeuwenoude
ommuurde stad met woningen date
rend uit de Renaissance en het be
roemde benedictijnse klooster, tocht
langs de Donau en een folkloristische
avond in Krems, die ook al 1000 jaar
oud is. 3de dag: wandeling door de
binnenstad van Wenen met bezoek
aan de Stephansdom en de Kapuzi-
nergruft met de graven van vele
Oostenrijkse vorsten, operette
voorstelling in de Volksopera. 4de
dag: panoramatour. 5de dag: bijwo
ning van de oefeningen in de Spaan
se Rijschool, tocht door het Weense
Woud en lunch in het Helenadal, te
rugvlucht naar Amsterdam.
En verder:
Londen: van 29 november tot 2 de
cember 1986, 4-daagse trein-boot-
busreis.
PJZ-agenda
20 sept., Afd. Oost Zeeuws-
Vlaanderen bezoekt de molen te
Spui. Verzamelen op parkeerterrein
bij de molen om 14.00 uur. Opgaves
bij Ina, tel. 01153 - 2257.
27 sept., Afd. Goes organiseert
bowling-avondje in 'Bowlingcen
trum Goes'. Kosten: ƒ7,50 voor de
leden en ƒ10,voor niet-leden. Op
geven bij Leenjan, tel. 01130 - 1417.
3 okt., Afd. Noord-Beveland gaat
een avondje bowlen eveneens in
'Bowlingcentrum Goes'. Opgeven
bij Conny, tel. 01109 - 282.
Winter, Afdelingen Noord- en Zuid-
Beveland in kombinatie, de afdelin
gen Oost Zeeuws-Vlaanderen en de
afdeling West Zeeuws-Vlaanderen
zoeken met spoed toneelspelers voor
de toneelstukken die deze winter
weer gespeeld worden. Bel even snel
een bestuurslid op om je op te geven,
in ieder geval voor eind september!
men hield zich bezig met volkskunst.
Tijdens het houtsnijden - beschilde
ren van voorwerpen met volksmotie
ven - het spinnen en weven, was er
ongestoorde tijd om na te denken.
Men nam daartoe de tijd en kwam
tot een bevredigende oplossing voor
zichzelf die dan wel paste in het kui
tuurpatroon en de religie. ïn onze
ogen was dat vanzelf niet steeds de
beste oplossing maar wij kijken te
rug en dat is gemakkelijker, omdat
dan de gevolgen bekend zijn.
Motieven
In motieven van volkskunst zijn
soms heel duidelijk beelden te zien
van wat de mensen bezig hield. Kijk
maar eens naar de motieven op onze
merklappen.
Een van de veel voorkomende mo
tieven is de levensboom en de vogels
in die boom. Ze staan soms voor de
kinderen in het gezin, maar dat
komt meer voor in de z.g. huwelijks
boot. In de levensboom vinden we
de bezigheden en de liefhebberijen
van de maakster die toen ze de merk
lap maakte nog heel jong was.
'In onze mooie dreven,
in de tuin van het leven,
in een heel grote boom,
die met inzet van alle bladeren
een goed klimaat tracht te be
naderen,
daar speelt de vogeldroom
de fabels van de vogels en
de hoogste boom'.
Dit eerste couplet van de fabel over
vogels en de hoogste boom is de in
leiding van de visie die de vogels in
deze fabel hebben over werk en over
vrij zijn. Het gaat verder:
'Alle vogels waren daar
om te overleggen met elkaar,
over het thema van werk en vrij,
om aandacht te vragen,
om argumenten aan te dragen,
om te zetten op een rij
dit chaotisch allerlei'.
Kreatief
Dat ook mensen in onze tijd kreatief
kunnen denken is duidelijk:
Een patiënte van over de 80 jaar, lag
in een groot ziekenhuis. Ze was ziek
en moest geholpen. Juist in die tijd
kwam er een jonge verpleger op haar
kamer en dat wilde ze niet. Het ging
toch door en ze vond de volgende
oplossing. Ze sprak hem aan als
'zuster' en had zo een voor haar goe
de aanpak van de ongewenste si
tuatie.
Plattelandsvrouwen
Het is geweldig zoals de Ned. Bond
van Plattelandsvrouwen het onder
werp Herwaardering van Arbeid
aanpakt en het is te hopen dat veel leden
zich hierin willen gaan verdiepen. Er
over praten?
Natuurlijk kan dat!
P.J. de Rooy-Janse
Voor uw aanmelding, nader overleg
of het aanvragen van de brochure
Agrarische Studiereizen 1986, kunt u
opbellen naar het Sekretariaat van
Agrarische Studiereizen, mevrouw L.
Deumer, Roermondsplein 20, 6811
JN Arnhem (085) 512087 tussen 08.00
en 18.00 uur.
Van 22 tot en met 25 september
a.s. zal in Den Haag de interna
tionale workshop 'Operational
strategies for reaching women in
agriculture' worden gehouden.
Het doel van de workshop is, na
te gaan in hoeverre beleid en uit
voering van en door de over
heidsinstanties in de diverse lan
den ten aanzien van de positie
van de vrouw in ontwikke
lingslanden verbeterd kan wor
den. Aan de workshop zal door
vertegenwoordigers uit een vijf
tiental landen worden deelgeno
men, waaronder vertegenwoordi
gers uit een aantal Afrikaanse
landen, Zuid-Amerikaanse lan
den en uit India en Indonesië.
21
Op 1 september j.l. is het lang
verwachte rapport van de com
missie Van Zeil over de positie
van de meewerkende vrouw op
het bedrijf in de openbaarheid
gekomen. Aan dit rapport heb
ben behalve de overheid, ook het
Landbouwschap, de organisaties
van plattelandsvrouwen en het
midden- en kleinbedrijf meege
werkt. Uit de inhoud blijkt dat er
aan de positie van de meewerken
de vrouw nog veel kan worden
verbeterd. De samenstellers doen
daarover een aantal realistische
aanbevelingen in de richting van
de overheid. Het rapport consta
teert daarnaast dat man en
vrouw binnen de bestaande re
gels en mogelijkheden ook zelf al
initiatieven kunnen nemen.
De commissie van Zeil verwacht
blijkens haar rapport veel van
goede voorlichting om bewust
wordingsprocessen op gang te
brengen. Tijdens de openbare
vergadering van het Landbouw
schap, woensdag 3 september j.l.
stipte voorzitter M. Varekamp de
verschijning van het Fapport aan.
In een kort kommentaar merkte
hij op dat het mede de taak van
het landbouwschap is erop toe te
zien dat de aanbevelingen en uit
dagingen uit dit rapport in prak
tijk worden gebracht.
