Van Delft in Drunen:
kassenbouwer bij uitstek
Nieuwe bewaartechniek brengt
fruit beter de winter door
Provincie Brabant staat open voor
initiatieven uit tuinbouwsektor
Op weg naar boomgaard-vers fruit
Omzet voor 't eerst boven 10 miljoen
In Lisse nieuw laboratorium
Plattelandsvrouwen op ekskursie
in etalage zaadbedrijf
Om het hele jaar door verse appels en peren te kunnen eten moet een
deel van de fruitoogst bewaard worden. Dat gebeurt tegenwoordig in
geavanceerde luchtdichte cellen. Computers sturen de bewaring van
het fruit.
Medewerkers van het DLO-Sprenger Instituut in Wageningen zijn
steeds op zoek naar methoden om de fruitbewaring verder te verbete
ren. Momenteel worden de eigenschappen van het plantehormoon
ethyleen onderzocht. Verwacht wordt dat in ethyleen-vrije opslagruim
ten fruit vers de winter door zal komen.
Het Sprenger Instituut heeft uitge
breid onderzoek verricht om de idea
le luchtsamenstelling voor
Nederlandse fruitrassen te bepalen.
Elk fruitras heeft weer eigen wensen
en de bewaaradviezen die fruittelers
krijgen worden daarop afgestemd.
Voor Cox's Orange Pippin wordt
bijvoorbeeld geadviseerd een kool
zuurgaspercentage van nul tot één en
een temperatuur van vier graden Cel-
cius. Golden Delicious wil het kouder
hebben (één tot twee graden), maar
tolereert meer koolzuurgas: vier
procent.
"De fruitbewaring bij lage zuurstof
percentages beperkt de ademhaling
van de vruchten enorm" verklaart
Sprenger-medewerker Alex van
Schaik. "Het is tot nu toe de beste
manier om de kwaliteit van het fruit
te bewaren".
Terwijl de experimenten om tot opti
male zuurstof- en koolzuurgehaltes te
komen nog niet afgerond zijn, wordt
een mogelijke volgende stap op het
bewaarpad al onderzocht. Het gaat
hierbij om de werking van het gasvor
mige ethyleen. Reeds is bekend dat
het rijpingsproces van een appel of
peer door het hormoon ethyleen
gestuurd wordt. Ethyleen zorgt er ook
voor dat het verouderingsproces van
vruchten begint. Het fruit maakt het
hormoon zelf. Verwacht wordt dat in
een ethyleenvrije bewaarruimte het
fruit minder zal verouderen. Het ethy-
leengas moet dan, net als het overtol
lige koolzuurgas, uit de lucht
gewassen worden.
Bakteriën in het gelid
Dit wassen of scrubben kan op ver
schillende manieren. Het biologisch
ethyleen scrubben is een veelbeloven
de methode die momenteel wordt be
proefd. Medewerkers van de
vakgroep mikrobiologie van de Land
bouwhogeschool wisten van het
bestaan van ethyleen-etende bakte
riën. Zij isoleerden deze mikro-
organismen en ontwikkelden samen
met het Sprenger Instituut een biolo
gisch filter. De bakteriën worden
geënt op poreus lavagesteente dat zich
in een plastik buis bevindt, het ge
raamte van de filter. De ethyleenrij-
ke lucht uit de bewaarruimte wordt
door het filter gepompt en de bakte
riën eten vrijwel alle ethyleen op. De
schone lucht wordt weer naar de koel
ruimte geleid. Een probleem dat de
praktische toepassing van de biologi
sche scrubber in de weg staat is de
temperatuurgevoeligheid van de bak
teriën. Bij de lage temperatuur in de
koelcellen is de aktiviteit van de ethy-
leeneters erg laag. De bakteriën eten
pas goed bij een temperatuur van der
tig graden. De lucht verwarmen voor
het gefilterd wordt en daarna weer af
koelen kost veel energie. Er wordt dan
ook gezocht naar koude- resistente
ethyleeneters.
De proefopstelling bij het Sprenger Instituut.
Bij alle experimenten wordt een smaak panel ingeschakeld.
Van Delft's Bedrijven BV in het Bra
bantse Drunen, een begrip in Zuid-
Nederland als kassenbouwer, ver
wacht dit jaar een omzet boven de 10
miljoen gulden.
Het is voor het eerst dat een van de
grootste kassenbouwers in het zuid
en deze grens overschrijdt. In het be
drijf, dat vijf gespecialiseerde onder
delen omvat, werken in totaal 65
mensen.
In Noord-Brabant, en in iets minde
re mate Limburg en Zeeland, heb
ben vele tuinders hun kassen in de
loop van meer dan 30 jaar door Van
Delft laten bouwen. Het bedrijf is
bijzonder aktief geweest in bekende
tuinbouwstreken als Asten-
Someren, Helenaveen, Haarsteeg,
Breda-Etten-Leur en in Zeeland on
der meer rond Rilland-Bath.
Dit jaar bouwt het Drunense bedrijf
naar schatting 35 a 40.000 vierkante
meter kassen in zuidelijk Nederland.
Met een omzet van tussen de 3 en 4
miljoen gulden is Van Delft's Kas
senbouw het grootste onderdeel van
het bedrijf, dat ook op het gebied
van centrale verwarming een naam
te verliezen heeft.
Grootvader Peerke van Delft begon
het bedrijf in 1895 als hoefsmederij.
Toen daar te weinig brood in zat,
werd na verloop van jaren de aanwe
zige kennis gebruikt om roldaken
voor de tuinbouw te fabriceren,
waarmee de eerste stap op het terrein
van de kassenbouw was gezet. Vanaf
1952 stortte Van Delft zich geheel op
het bouwen van kassen, eerst van
hout en vanaf 1960 met staal-
konstruktie.
Weer enkele jaren later deed het alu
minium zijn intrede. Van Delft
bouwde in '63 zelfs als eerste in Ne
derland een aluminium kas.
Deze foto dateert van de periode '14- '18, toen soldaten in de smederij
van grootvader Peerke van Delft (links op de foto) moesten helpen met
paarden beslaan
De oogst van de bewaarrassen gaat
deze week beginnen.
De opgaven voor het koelen zijn
voor het grootste deel verwerkt. De
totale opgave is belangrijk groter
dan vorig jaar: 21 miljoen kilo,
waarvan 6 miljoen kg peren en 15
miljoen kg appelen.
Uit de verdeling tussen de verschil
lende bewaarmethoden blijkt, dat er
een tendens is te bespeuren naar kor
ter bewaren, vooral de korte bewa
ring is sterk toegenomen.
De vruchtanalyse-uitslagen zijn bin
nen; de cijfers wijzen allemaal in de
richting van lage c.a.-gehaltes en vrij
hoog kaligehalte. Het is niet te ho
pen dat dit verstrekkende gevolgen
zal hebben voor de bewaring.
Het aanbod was de afgelopen week
groot: 1.100 ton appelen en 1.050
ton peren.
Bij de appelen was de James Grieve
het hoofdras met bijna 700 ton, bij
de peren de Beurré Hardy met 545
ton.
In de afgelopen week is er ook vrij
veel Alkmene aangevoerd: 165
ton. De maatsortering was gunstig:
125 ton boven 70 mm en 40 ton van
de' maat 65 mm.
Ook bij dit ras een zeer hoog percen
tage klasse I.
Het verpakken in tweelagenkratten
is begonnen, elke dag hebben we een
redelijk aanbod gehad van verpakte
Alkmene.
De prijsvorming was wisselend en
sterk afhankelijk van de mate van
kleuring.
Prijsvergelijking uit het marktbe
richt is daardoor onmogelijk. Het is
dan ook niet juist om de prijsvor
ming en daaraan gekoppeld de me
ning of verpakken wel of niet be
taald wordt, te halen uit het dage
lijks overzicht van de prijzen.
Wanneer we de kwaliteit en kleur in
de vergelijking opnemen mogen we
voorzichtig de konklusie trekken dat
de ekstra kosten van het verpakken
in ieder geval betaald worden, zeker
als we de subsidie van het Centraal
Buro meerekenen.
Op 16 september heeft de eerste
voorverkoop van Conference plaats.
Onlangs is te Lisse het Centraal on-
derzoeklaboratorium voor de Weef
selkweek van Tuinbouwgewassen
(COWT) gereed gekomen. In dit la
boratorium wordt het weefselkweek-
onderzoek van het laboratorium
voor Bloembollenonderzoek (Lisse),
het Proefstation voor de Bloemiste
rij (Aalsmeer) en het Proefstation
voor de Boomteelt en het Stedelijk
Groen Boskoop)" gebundeld.
Minister Braks zal de officiële ope
ning verrichten. Op 9 oktober wordt
"open huis" gehouden waarbij u de
gelegenheid wordt geboden het
COWT-gebouw te bezichtigen. Er
wordt ook een informatiemarkt ge
houden, waarop de weefselkweek
vanuit verschillende hoeken wordt
belicht. Deelnemers aan deze infor
matiemarkt zijn o.a. de Vereniging
van Weefselkweekbedrijven, de
Landbouwhogeschool, het Instituut
voor de Veredeling van Tuinbouw
gewassen (IVT), De Dorschkamp,
onderwijs, keuringsdiensten en
uiteraard het COWT zelf.
De Provincie Brabant voelt er voor
om, gelet op de problemen die zich in
de andere agrarische sektoren afspe
len, de glastuinbouw mede te helpen
ontwikkelen. Onder andere heeft men
daartoe de gedachte geopperd een
projektbureau voor tuinbouw op te
richten, om zodoende de diverse ini
tiatieven uit de provincie te kunnen
koördineren.
Het idee van een projektbureau speel
de vooral begin dit jaar, toen het zich
nog liet aanzien dat "de tuinbouw"
vanuit meerdere plaatsen in de pro
vincie tot projekten wilde komen. Het
plan tot oprichting van een projekt
bureau was gebaseerd op de veron
derstelling dat een aantal adviezen
gevraagd zou worden. Het bureau
zou dan de aktiviteiten in Breda en
Made op elkaar af moeten stemmen,
zo vertelde ons desgevraagd de heer
Van Dijk van de afdeling Ekonomi-
sche Zaken van de Provincie Brabant.
Nu bestaat er alleen nog voor de lo-
katie Made een stimuleringsgroep, zo
dat onderlinge afstemming niet langer
aktueel is. Er zijn verder nog wel los
se initiatieven die de glastuinbouw
verder willen ontwikkelen, doch de
ze zijn niet gebonden aan een projekt
bureau. Het projektbureau heeft dus
nog geen gestalte gekregen. De heer
Van Houtum van de afdeling Land
en Tuinbouw van de Provincie Bra
bant voegde er nog aan toe dat het
toch best mogelijk is dat het projekt
bureau er komt, mits er vanuit de
tuinbouwsektor behoefte aan is. Kon-
krete plannen bestaan er in ieder ge
val nog niet. Ondersteuning van de
glastuinbouw vormt wel onderdeel
van het ekonomisch beleid. Hij on
derstreepte ook nog eens het belang
van tuinbouwkoncentratiegejpieden.
De voordelen daarvan wegen op te
gen de nadelen, onder andere wijst hij
daarbij op het gebruik van restwarmte
van de Amercentrale in de Plukma-
desepolder. Dat dat energievoordeel
nu enigszins tegen zou vallen wijt hij
aan de heersende lage prijs van de
brandstoffen die een nivellerend ef-
fekt heeft.
Op initiatief van de agrarische kom
missie van de Thoolse en Phi-
lipslandse plattelandsvrouwen, to
gen onlangs ruim 30 enthousiaste
vrouwen naar een bloemenproefveld
te Stavenisse. Bloemen houden van
mensen, moeten ze gedacht hebben
toen ze de uitnodiging ontvingen en
dus kwam, tot grote vreugde van de
voorzitter, mevr. Stoutjesdijk, vrij
wel iedereen. Voor de kinderen hoef
je voor zo'n gelegenheid niet thuis te
blijven, want die neem je gewoon
mee.
De ligging van het perceel is uniek.
Niet alleen omdat het uitsluitend via
een doodlopende weg te bereiken is
of omdat het tussen twee dijken ligt
ingeklemd, maar door het geweldige
uitzicht dat de zeedijk op dit punt
biedt.
Het proefveld behoort toe aan het
partikulier zaadbedrijf Sahin-Zaden
te Alphen a/d Rijn en bestaat uit een
zeer breed sortiment éénjarige perk-
planten. De indeling is systematisch
opgebouwd naar geslacht, soort en
ras en bevat planten uit vele delen
van de wereld. Naast overwegend
kultuurplanten komen er ook bota
nische soorten in voor. Het doel van
het proefveld is velerlei. Enerzijds is
het het werkterrein van de selekteur
voor het uitproberen van nieuwighe
den etc., anderzijds voor kontröle-
veldjes van afgeleverde en ontvan
gen partijen. Maar het dient ook als
showtuin voor de kliënten.
Het is de etalage van het bedrijf.
Het wordt om die reden door zaken
mensen uit velerlei landen bezocht
alsmede door botanici uit Wage
ningen.
De dames - waaronder een aantal ge
renommeerde tuinbezitters - hadden
grote bewondering voor het vele
moois dat hier te zien was.
Zij toonden veel belangstelling voor
de onbekende en minder bekende
planten. Van die, waarvan de namen
en of de kenmerken konden worden
opgetekend - en er werd veel ge
schreven - zal er volgend jaar zeker een
aantal de eigen tuin gaan sieren,
sieren.
Grote waardering was er ook voor
Mevr. Neele, die het geheel op een
voortreffelijke wijze verzorgt en on
derhoudt terwijl ze er op een enthou
siaste manier over weet te vertellen.
Het was een leerzame en interessante
middag. Met een uitstapje als dit en
dat zo dicht bij huis, heeft de agrari
sche kommissie ongetwijfeld een
goede beurt gemaakt.
D.L. Koppenhol
14
Vrijdag 19 september 1986