Verslag Gerberateelt in Denarkas
25-jarig jubileum
ing. A.J. van Oijen
Op ekskursie met een ongenode gast
Open middag koolproeven
PAGV Lelystad
Stormschade
Zaadteeltbericht
Nu de 2e teelt Gerbera's bij Denarkas is afgesloten is het interessant
om te zien hoe de resultaten van kastypen en teeltsystemen zijn ge
weest, omdat bij dit 2e teeltjaar immers van de ervaringen van het
le teeltjaar geprofiteerd kon worden.
Lichtontvangst blijkt sterker dan vorig jaar een rol te spelen; tempe-
ratuurongelijkheid is vreemd genoeg bij Gerbera's veel minder be
langrijk (in de gegeven situatie). Het totale energieverbruik lag 22%
hoger dan vorig jaar, maar de produktie was nagenoeg gelijk hoewel
de kwaliteit aanzienlijk beter was. Het op substraat telen leverde een
aanzienlijke meerproduktie op; echter de jaarkosten zijn vooral door
de hoge plantkosten zo hoog dat het rendement ervan marginaal is.
Substraatteelt
Er is bij Denarkas voor het 2e jaar
Gerbera's op steenwol geteeld in het
6-rijensysteem. De steenwol bestond
uit broden van 10 x 12 x 100 cm,
waarop 4 planten in een steenwol-
pot, ieder met een eigen druppelaar,
stonden.
De kwaliteit van de bloemen van de
steenwolteelt is doorlopend goed ge
weest, het verschil is niet meer dan
0,2 dagen met de bloemen van de
grondteelt, dus verwaarloosbaar.
Voordat de uitval massaal ging op
treden in de grondteelt-was de voor
sprong van de steenwol 20%, daarna
werd het ruim 27%.
Die voorsprong wordt in voorjaar,
zomer en herfst behaald en in de
winter niet, dan produceert de
grondteelt beter. Uiteindelijk ver
dienden we ƒ8,50 per m2 meer op de
steenwolteelt.
Daartegenover staan hogere plant
kosten en 15% meer arbeid om de
bloemen op de substraat te oogsten,
zodat de winst eigenlijk nog maar
marginaal is en het daarom interes
sant is om te zoeken naar een steen-
wolmethode die wél de voordelen
(meerproduktie) heeft, maar minder
last van nadelen (hoge plantkosten).
Op zich is het rendement van de Ger
berateelt de afgelopen twee jaar, on
danks de vrij hoge produkties, zeer
matig geweest en er hoeft maar iets
te haperen of het rendement is nega
tief, iets wat bij een opstartende
steenwolteelt nogal eens voorkomt.
Laagwaardige warmte
Laagwaardige warmte is op vele
plaatsen in Nederland beschikbaar.
In Noord-Brabant is een duidelijke
toepassing van restwarmte (koelwa
ter) van de Amercentrale, maar er
zijn veel meer mogelijkheden. Toe
passing van dit type warmte, dat nu
zeg maar de sloot in loopt, is
prijstechnisch voordeliger, maar
heeft teelttechnisch als konsekwentie
dat het een veel lagere maksimum-
watertemperatuur heeft in de meeste
gevallen, dat het veel trager door het
verwarmingscircuit stroomt en dat
dientengevolge het verschil in
aanvoer- en retourtemperatuur veel
groter is dan in de nu gebruikelijke
verwarmingssystemen
Bij Denarkas wordt in een simulatie
van laagwaardige warmte van de be
nodigde verwarmingskapaciteit in
een geschermde venlokas van 180
W/m2, 54 W/m2 door de laagwaar
dige warmte verzorgd. De benodigde
resterende kapaciteit wordt door het
'oude' net van 51-ers geleverd.
Dit LW-net blijkt 68% van de totale
energievraag te dekken. In het na
jaar bij relatief hoge buitentempera
turen is dit percentage hoger en in
het voorjaar ergo lager.
In het najaar wordt eigenlijk alleen
ten behoeve van de C02-konsumptie
met het oude net bijgesprongen. In
de winter en het voorjaar bij lage
nachttemperaturen en wanneer het
energiescherm opent is er echte
noodzaak om ekstra warmte te
leveren.
In totaal is er 32% van de energiebe
hoefte bijgeleverd door het oude net
én de C02-branders, die 2,6 m3/m2
op jaarbasis verbruikten, wat 6,5%
van de totale energiebehoefte is.
Een voor ons moeilijk vast te stellen
verschijnsel zijn de stilstandsverlie-
zen van de bestaande ketel, omdat
bij Denarkas de andere afdelingen
op dezelfde ketel meedraaien. Deze
stilstandsverliezen kunnen met zach
ter weer aanzienlijk zijn. Via de
warmtestroommeters is te zien dat
het rendement 's zomers met
30-25% afneemt. In vergelijking met
de bestaande verwarmirjgssystemen,
waar natuurlijk ook stilstandsverlie
zen optreden, zullen bij toepassing
van LW-warmte derhalve iets meer
stilstandsverliezen optreden dan in
de oude situatie.
Nader onderzoek moet leren hoeveel
dit precies is.
Ing. Loek Koop
Projektleider Denar Kas B.V.
Traditiegetrouw hield de zaad-
teeltstudieklub "Eiland Tholen" op
27 augustus j.l. haar ekskursie naar
een aantal zaadpercelen van zomer
bloemen. Een groep van planten die
kwa variatie in soort, ras en kleur
maar ook kwa areaal, verreweg de
grootste is op Tholen. Dankzij de
mooie zomer bleek de gewasontwik
keling al ver te zijn gevorderd. Veel
percelen waren vrijwel uitgebloeid
en stonden te rijpen. Bovendien was
er, toch zeker van de vroegbloeiende
gewassen, al vrij veel weggeoogst.
Het gaat echter bij de bezoekers van
deze ekskursie's niet in de eerste
plaats om het bloemetjes kijken,
maar om espekten als; ziekte- en on-
kruidbestrijding, resultaten, oogst-
kriteria, produktie etc. De percelen
die door de leider van de ekskursie,
de heer Schik, voor dit doel waren
uitgezocht, boden hiervoor voldoen
de gelegenheid.
Ondanks een ongenode en lastige
gast was de opkomst met 35 perso-
De volgende proeven zijn te be
zichtigen:
- Plantafstandenproeven witte kool
(66.000 - 133.000 pl./ha).
Veldproef met plantbewaring witte
kool
(koelcel 1 en 7°C gedurende 1, 2, 4
en 6 weken).
- Veldproef ter vaststelling van de
groeicurve van Deense witte bewaar-
kool bij twee rassen en drie
plantdata.
- Gebruikswaardeproeven spitskool
(herfstteelt) en witte kool t.b.v. de
verse markt bij 66.000 pl./ha.
Onkruidbestrijdingsproef rode
kool met verschillende methoden,
middelen en toepassingstijdstippen.
- Veldproef met enkele vervangende
gewassen (o.a. rode kool) na een
vervallen teelt, waarbij een bodem
herbicide is toegepast.
- Veldproef met kluitplanten van
bloemkool welke tijdens de opkweek
op verschillende wijzen zijn bemest
- Veldproef bloemkool met toepas-
nen zeker geslaagd te noemen. De
ongenode gast was Charlie, een or
kaan, die al enkele dagen een groot
deel van Europa teisterde. Ook in
ons land en met name in de zaadteelt
had hij in sommige percelen door
zand verlies, vrij veel schade veroor
zaakt. Onder de deelnemers moch
ten we ook de burgemeester van
Tholen de heer Van der Munnik be
groeten. Een mooie gelegenheid om
kennis te maken met het voor Tho
len zo belangrijke zaadteeltvak als
mede met de zaadtelers en de zaad-
teeltstudieklub. De gewassen die de
heer Schik ons liet zien alsmede de
explikatie die hij hier bij gaf, waren
met hier en daar wat hoogstandjes,
interessant en leerzaam. Bij een vol
gende aflevering willen we hier wat
uitgebreider op ingaan. Dit was de
vierde en laatste ekskursie van dit
seizoen. Er bleek steeds veel belang
stelling voor te bestaan. Voor de
zaadteeltstudieklub en de voorlich
tingsdienst een bewijs, dat ze in een
behoefte voorzien.
sing van GA 4/7 ter beïnvloeding
van koolvorming en afrijping.
- Oriëntatieproef nieuwe bloemkool
en broccoli-typen (o.a. Romanesco
en Sprouting broccoli).
- Veldproef spruitkool waarin mid
delen ter bestrijding van Mycos-
phaerella zullen worden getoetst.
Behalve deze tien interessante veld
proeven zullen ook enkele binnen-
presentaties zijn te bezichtigen. Dat
betreft:
- Effekten kooltransport op struk-
tuur en konditie van de grond.
- Koolvlieg.
- Spuittechniek bij spruitkool (betere
indringing in het gewas).
- Kool- en bietecysteaaltjes in spruit
kool, bloemkool en sluitkool.
Tijdens de open middag zullen on
derzoekers bij hun objekten paraat
zijn en toelichting verstrekken.
Zowel individuele bezoekers als
groepen zijn welkom. Groepen kun
nen desgewenst een gids krijgen,
mits tevoren de komst is aangekon
digd. PAGV, tel. 03200 - 22714.
Hopelijk is men er zich van bewust,
dat het-geen de zaadteeltstudieklub
in samenwerking met de voorlichter
de heer Schik U op dit terrein aan
biedt, uniek is in Nederland. Doe er
Uw voordeel mee en blijf komen
want het is een vak waarop je nooit
raakt uitgekeken en nooit bent uit
geleerd.
Bij het afsluiten van dit ekskursiesei-
zoen willen we iedereen die hieraan
zijn medewerking heeft verleend,
hartelijk dank zeggen. Dit betreft de
heren K.E. Schik en Ir. P.M. Spoo-
renberg, de telers die toegang gaven
tot hun percelen en informatie ver
strekten, de Veiling St. Annaland
O. en in 't bijzonder de deelnemers,
die weer en wind trotserend, trouw
deze bijeenkomsten bezochten.
Dankzij de medewerking van zove-
len én de grote deelname, kunnen we
terug zien op een zeer geslaagd eks-
kursieseizoen.
Zaadteeltstudieklub
"Eiland Tholen"
D.L. Koppenhol, sekr.
Op 1 november a.s. is het 25 jaar ge
leden, dat de heer Van Oijen als be-
drijfsvoorlichter glas- en
vollegrondsgroenten in dienst trad bij
het toenmalige RTC in 's-
Hertogenbosch. Hij kreeg het rayon
zuidoost Brabant met Someren als
standplaats. Na hier ruim 5 jaar ge
werkt te hebben werd hij
ruilverkavelings-deskundige van
Noord-Brabant met standplaats Bre
da en in 1969 volgde zijn benoeming
tot bedrijfstakdeskundige volle
grondsgroenten, met eerst weer de
provincie Noord-Brabant als werkge
bied, maar in 1983 werd hier ook Gel
derland aan toegevoegd.
Dit was echter nog niet het eind van
alle veranderingen, want na praktisch
zijn hele ambtelijke leven in dienst te
hebben gestaan van de groenteteelt,
kwam in september 1985 de omme
zwaai naar boomteelt en stedelijk
groen en aanvaardde hij de funktie
ing. A.J.v.Oijen
van bedrijfstakdeskundige voor deze
takken in de provincies Brabant, Gel
derland, Limburg en voor de boom
teelt ook Zeeland.
In al die jaren heeft Van Oijen zich
ontpopt als iemand met een enorme
werklust en een drang om alles wat hij
aanpakt ook grondig te doen. Deze
eigenschap, gekoppeld aan een - door
jarenlange ervaring - enorme kennis,
heeft hem met name in de volle-
grondsgroenteteelt een zeer voor
aanstaande plaats bezorgd, niet alleen
in de regio, maar zeker ook landelijk.
De talloze artikelen van zijn hand in
de vakpers getuigen hiervan.
Dit alles, gevoegd bij zijn belangstel
ling voor het kursuswerk en zijn gro
te interesse voor zowel het totale
sektorgebeuren als voor de individue
le ondernemer hebben ertoe geleid,
dat hij èn in ambtelijke kring èn bij
het bedrijfsleven enorm veel waarde
ring ondervindt.
Als een vorm van tegenprestatie
wordt hem door het Konsulentschap
voor de Akkerbouw en Tuinbouw te
Tilburg, samen met het bedrijfsleven,
een receptie aangeboden, waarvoor
een ieder welkom is. Deze receptie zal
plaatsvinden op vrijdag 26 september
a.s. van 14.30 tot 16.30 uur in Boer
derij Denissen, Gen. Eisenhowerweg
1 te Berkel-Enschot.
Selecron 500 EC, tegen
insekten in spruitkool
Selecron 500 EC, een nieuw insekti-
cide van Ligtermoet, is toegelaten in
de teelt van spruitkool. De werkzame
stof is profenofos, een organische fos-
forverbinding. Selecron bestrijdt al
le rupsensoorten en melige koolluis en
heeft een goede nevenwerking tegen
aantasting van late koolvlieg.
Momenteel zijn op het proefbedrijf van het PAGV diverse koolproe
ven zeer bezienswaardig. Wie kennis wil nemen van het PAGV-
onderzoek bij deze belangrijke gewasgroep is op vrijdag 12 septem
ber tussen 13.30 uur en 16.30 uur welkom.
De storm van de afgelopen week heeeft vooral veel schade toegebracht aan
de perenaanplant. Op sommige percelen is 20% of zelfs meer van de bijna
pluk rijpe oogst afgevallen. Een schadepost waarvoor de sektor zich niet kan
verzekeren. De oogst van de tarwe is in ons werkgebied zeer verschillend ge
vorderd. Zo staat op Noord Beveland nog ca. 40% vast terwijl de tarwe op
Tholen praktisch binnen is. Overigens is plaatselijk relatief veel tarwe uitge
waaid door de stormachtige wind.
Vrijdag 5 september 1986
17
