De maand september op het Zuidwestelijk akkerbouwbedrijf Aardappelen Doodspuiten Loof verwijderen Oogsten Zaaiuien Bewaring Graszaad Bruine bonen Knolselderij Bestrijding wortelonkruiden Bedrijfshygiëne Konsulentschap voor de Akker- en Tuinbouw te Goes September is één van de drukste maanden op het akkerbouwbedrijf. Uien, aardappelen en ook de bieten voor de vroege levering worden in de regel in september gerooid. Veel uren maken per dag terwijl de dagen steeds korter worden betekent dat er ook in het donker gereden moet worden. De verlichting van uw werktuigen en transporteenheden moet dan ook zé ker in orde zijn. Denk aan het motto "zien... en gezien worden". Naast de verlichting is het nodig bij herhaling te wijzen op het gevaar van draaiende delen van een machine. Ve len denken: "dat zal mij niet overko men", helaas zijn er elk jaar opnieuw veel ongelukken te betreuren (denk hierbij vooral aan de loofrollen op de aardappelrooier). September is een drukke maand waarin véél van u ge vraagd wordt, zowel lichamelijk als geestelijk, maar blijf attent, zowel in uw eigen belang als in het belang van uw gezin. Bij de oogst wordt er met de produkten ook veel grond ver sleept. In deze grond kunnen veel on gerechtigheden zitteh. Verderop in dit artikel wordt ingegaan op enkele be- drijfshygiënische maatregelen. Dit teeltseizoen gaat het de aardappel telers tot nu toe niet voor.de wind. Doorwas en droogte teisteren het ge was, uiteraard met van perceel tot perceel zéér grote verschillen. We kunnen inmiddels niet meer spreken van één moment waarop massaal doorwas is opgetreden. In juli en augustus zijn er diverse momenten ge weest waarop knollen doorgegroeid zijn. In eerste instantie leek de door was op een dermate vroeg moment te zijn gekomen dat over de mogelijk heid van glazige aardappels (water zakken) in de cel nog weinig werd gedacht. Inmiddels zijn er veel perce len waarin knollen doorgegroeid zijn die straks wel in de bewaarcel terecht zullen komen. Of er ook daadwerke lijk "waterzakken" zullen ontstaan zal afhangen van het verdere verloop van het groeiseizoen. Over de proble matiek rondom doorwas zal begin september een apart artikel in de land bouwbladen verschijnen. Op percelen met doorwas is een snel le afsterving gewenst. Zowel kleurstoffen als Reglone komen hier voor in aanmerking. Purivel is min der geschikt vanwege de trage werking van dit middel. Onder droge en war me omstandigheden heeft vooral in een groen gewas, kleurstof de voor keur boven Reglone i.v.m. de grote re kans op het optreden van naveleindrot bij gebruik van Reglo ne. Onder deze omstandigheden is het beter om 's morgens vroeg of 's avonds laat te spuiten. Blijf attent met aardappelziekte- bestrijding tot aan het doodspuiten toe Om een goede werking van de loofrol len te krijgen moeten de stengelresten na het loofklappen tenminste 15-20 cm lang zijn. In de praktijk betekent dit dat de klepels een lengteverschil moeten hebben dat gelijk is aan de ge middelde hoogte van de ruggen. Ten gevolge van slijtage kan dit verschil te klein geworden zijn. Kontroleer uw loofklapper op dit punt! Verder mo gen de ruggen niet beschadigd worden en moet al het hangende loof uit de geulen verwijderd worden. In verband met de kwaliteit van de aardappels is het belangrijk om een aantal punten goed in de gaten te houden: gebruik een spoorbreedte van 1.50 m en banden niet breder dan 25 cm, ter voorkoming van knolbeschadiging in de rug. 12 de grondtemperatuur moet hoger zijn dan 8°C. soepele invoer van de rug in de rooier (scharen glad, niet te steil en een geleidelijke overgang naar de zeefketting). probeer losse grond tot op het eind van de rooiketting te houden. Pas daarvoor de kettingsnelheid aan de rijsnelheid aan. de zeefketting moet bekleed zijn. Luchtkussenbekleding kan in de toe komst mogelijk perspektief bieden. de schudders zo weinig mogelijk ge bruiken. een valhoogte van max. 40 cm aan houden. droge, scherpe kluiten zijn ge vaarlijk. het gebruik van valbrekers (b.v. een zak stro) kan alleen maar bijdragen aan een goed resultaat. stortbak niet steeds volledig leeg- draaien. voorkom stortkegels bij het in- schuren. en een produkttemperatuur van 12-16°C. Veel ventileren tijdens deze periode is niet gewenst en alleen no dig als de temperatuur te hoog oploopt ofCondensatie moet worden bestreden. Voor luchtverversing tij dens deze periode is slechts een gerin ge ventilatie voldoende (b.v. 2 uur per week). vloeibare kiemremmingsmiddelen moeten direkt na de wondheling wor den toegediend (2 a 3 weken na het inschuren). Poedervormige middelen bij het in brengen alleen toepassen op partijen die droog zijn en weinig ontveld. Poe- derbrand is voor de frites-industrie een slechte kwaliteitsfaktor! Over de toepassing van kiemremmingsmidde len volgt binnenkort een apart artikel. De zaaiuien hebben het op veel per celen erg moeilijk gehad. De droogte heeft het gewas te snel doen strijken, waardoor de kg-opbrengsten op veel Bij het loofklappen mogen de ruggen niet beschadigd worden en moet al het hangende loof uit de geulen. U kunt uzelf goed kontroleren door een dag na het inschuren een monster aardappels dun te schillen. Als min der dan 10% van de knollen rooibe- schadiging vertoont is het goed. Denk aan uw veiligheid! Probeer geen verstoppingen te verwijderen in een draaiende machine Als het produkt goed de cel ingaat is dat zeker nog geen garantie dat het ook goed de cel uitkomt. Vanaf het inschuren moet er nog veel gebeuren voor het handhaven van een goede kwaliteit. rooi alleen als het produkt goed is afgehard. sla nooit natgeregende aardappels op in de cel. voorkom beschadiging door: - valhoogte max. 40 cm - bovengrondse kokers beschermen met strozak. - transporteurs vooral bij "knik"- punten in de lijn, goed bekleden. - bandsnelheid max. 40 m/minuut. gezonde, natte partijen met veel grond moeten evenals partijen met zieke knollen direkt worden ge droogd. Het droogproces verloopt het snelst wanneer gebruik wordt ge maakt van buitenlucht die kouder is dan de temperatuur van het produkt. Bij het drogen met "geschikte" bui tenlucht mag de temperatuur van het produkt i.v.m. wondheling niet onder de 10°C komen. Bij probleempartijen en lage buiten temperaturen dient de buitenlucht hierbij enige graden te worden opge warmd (max. 20°C). wondheling Na het inschuren of drogen dient re kening te worden gehouden met een wondhelingsperiode gedurende 10 a 14 dagen. Deze wondheling verloopt gunstig bij een hoge luchtvochtigheid percelen niet mee zullen vallen. Om dat de sortering fijn zal zijn, kan het nuttig blijken om de opraper uit te rusten met een ketting met steek 36 i.p.v. steek 41 (of eventueel steek 41 bekleden). Om te kunnen voldoen aan de kwaliteitseisen die op de buiten landse markt gesteld worden, is er in Nederland veel aandacht besteed aan de snelle oogstmethode met een kor te of geen velddroogperiode. Bij de ze oogstmethode dient zo snel mogelijk na het binnenbrengen gestart te worden met drogen. Het drogen kan het beste plaatsvinden met lucht die opgewarmd wordt tot ±25°C (gebruik een thermostaat). De verhitter mag pas verwijderd worden wanneer de uien in de bovenste laag de temperatuur bereikt hebben van de ingestelde waarde van de verhitter. Praktijk waar nemingen tonen aan dat dit droogproces meestal 4 a 5 dagen duurt. Wanneer de verhitter uitge schakeld is moet doorgedroogd wor den met buitenlucht. De temperatuur van deze buitenlucht moet lager zijn dan die van de opgeslagen uien. Bij het ventileren met een lagere buiten temperatuur vindt er afkoeling en droging Van de uien plaats. Dit dro gen moet zo lang worden volgehou den totdat de hals van de uien niet meer wil rollen tussen duim en wijs vinger. Bij de snelle oogstmethode moet de kapaciteit van ventilator en verhitter voldoende hoog zijn, maar ook op elkaar afgestemd. De ventila tor dient bij voorkeur een kapaciteit te hebben van 150 m3 per uur per m3 uien bij een statische druk van 250 Pa. Deze kapaciteit is aanzienlijk hoger dan voor aardappelen. Als de venti lator aan deze eisen voldoet kan één voudig de kapaciteit van de verhitter bepaald worden. Het opwarmen van 1 m3 lucht per uur met 1 °C vraagt een vermogen van 0,35 W. Uitgaande van een ventilatorkapaciteit van b.v. 20.000 m3 lucht per uur zal bij een gem. min. temperatuur van 15°C de benodigde kapaciteit kunnen worden gesteld op 20.000 x (25 - 15°C) X 0,35 70 kW of 60.000 kcal. Uit meerjarig onderzoek is gebleken dat begin september de beste zaaitijd is voor Engels raaigras. Het moet in ieder geval gezaaid zijn voor 1 okto ber. Moet er in een graanstoppel ge zaaid worden, dan eerst een oppervlakkige bewerking uitvoeren met triltand of rotorkopeg om de graankorrels te laten kiemen. Enige tijd later ploegen met goed afgestel de voorscharen om graanopslag te voorkomen. Over de mogelijkheden voor bestrijding van tarwe-opslag en andere onkruiden is al een apart arti- keL geschreven dat begin augustus aangeboden is aan de landbouw bladen. De kwaliteit van bruine bonen wordt vooral bepaald door de beschadigin gen op de zaden. Vooral bij dorsen uit het zwad moet beschadiging goed in de gaten worden gehouden. Zwad- dorsen is met de in Zeeuws- Vlaanderen bekende mobil-viners goed uit te voeren. Deze mobil-viners veroorzaken ook bij wat vochtiger bonen bijna geen beschadigingen. Zwaddorsen met de gewone maaidor sers is een stuk moeilijker. Slechts bij een zéér egale afrijping en goed vast houdend droog weer kan men met de ze machines acceptabel uit het zwad dorsen (bij een goede afstelling). Kort na het maaien ruiteren is arbeidsinten siever, maar geeft minder risiko. Vooral bij onregelmatig afrijpende bonen of bij late afrijpingen is ruite ren bijna noodzakelijk gezien de droogkosten en de kwaliteit. Bij zwaddorsen dient men wel langer te wachten met maaien dan men voor ruiteren gewend is. Op stam staande bonen lopen vrijwel geen risiko, men moet daarom proberen om de bonen zo lang te laten afrijpen dat men vrij snel na het maaien kan zwaddorsen. Adviezen kweek klein hoefblad akkermelkdistel akkerdistel veenwortel akkermunt Om beschadigingen te voorkomen moet men bij de maaidorsers letten op: - géén scherpe slaglijsten - ruime mantelopening - géén scherpe randen aan vijzels - laag trommeltoerental (maar wel voldoende toeren voor schudders) Vooral met wat oudere maaidorsers kunnen goede resultaten worden ver kregen. Net als in erwten is ook in bo nen voor de droge oogst de mogelijkheid aanwezig om met Roun dup te spuiten in het afgerijpte gewas (wel 10-14 dagen wachten alvorens te maaien). Het is een extra mogelijk heid om wortelonkruiden te bestrijden. Als de volle hoeveelheid stikstof nog niet gestrooid is, kan begin septem ber nog een overbemesting uitgevoerd worden met 50-80 kg zuivere stikstof. Bij elke overbemesting bestaat er kans op verbranding in het hart. Probeer daarom (alhoewel dat erg moeilijk is) om vlak voor eén regenbui stikstof te strooien. Ónder droge, warme om standigheden kan knolselderij voor al op lichte grond last krijgen van boriumgebrek. Onder deze omstan digheden is het gewenst om nog eens met borium te spuiten. Gebruikt wordt 2 kg Maneltra-Borium per ha.' Dit kan gemengd worden gespoten bij de bladvlekkenziekte-bestrijding. De bladvlekkenziekte-bestrijding moet tot in oktober voortgezet worden. Blijf kontroleren op wantsen, indien nodig spuiten met 0,5 liter mevinfos of 1 kg Undeen in 500 liter water per ha. In een droge, warme nazomer kan men met intensieve grondbewerkin- gen redelijke resultaten bereiken bij de bestrijding van diverse wortelon kruiden. Chemische bestrijding zal echter in veel gevallen betrouwbaar der zijn. Na de oogst van de granen en andere vroege gewassen zijn er vol op mogelijkheden hiervoor. Bedenk 2-4D Roundup 3-4 6-9 5 6-8 5-6 5-6 4-5 (of 4-5 MCPA) 6-8 -6-7 6 2-4 D is aanmerkelijk goedkoper dan Roundup. In september kan vaak onder gunstige omstandigheden worden gedraineerd. Het "even" open laten van de drainsleuf is dan mogelijk. wel dat als de groei eruit is laat in het seizoen, de resultaten vaak tegenval len. Probeer een bestrijding uit te voe ren bij groeizaam weer en een hoge luchtvochtigheid. Soms is het gewenst om na de oogst van een gewas de on kruiden wat stikstof te geven om een snelle hergroei te verkrijgen. Zowel Roundup als groeistoffen werken pas goed op onkruiden met voldoende bladmassa. Na een bespuiting moet zeker 2 weken gewacht worden, alvo rens een bewerking uit te voeren. Hoe minder de groeiomstandigheden zijn, hoe langer de wachttijd. In een gras- groenbemester kunnen ak kermelkdistel, akkermunt en klein hoefblad goed met groeistoffen bestreden worden. Doe dit vooral niet te laat. Algemeen geldt dat Roundup altijd in 1 keer moet worden verspo ten. Daarentegen zijn er bij groeistof fen de beste ervaringen opgedaan door de geadviseerde hoeveelheden in 2 keer te verspuiten. Bedenk dat veel verontrustende ziek ten en plagen in de akkerbouw grond gebonden zijn. Dat betekent dus dat verdere verspreiding van deze ziekten en plagen vooral plaats vindt door het Vrijdag 29 augustus 1986

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1986 | | pagina 12