De maand augustus op het
zuidwestelijk akkerbouwbedrijf
Consulentschap voor de Akkerbouw en de Tuinbouw te Goes
Augustus is een maand waarin som
mige gewassen nog volop in de groei
zijn. Voor andere gewassen, zoals
granen en erwten, is de tijd van
oogsten aangebroken. Deze gewas
sen hebben droog weer nodig voor
een vlotte oogst. Droog weer is ook
gewenst als er gedraineerd moet
worden of als men de grond gaat
ontsmetten. Hakvruchten daarente
gen hebben in augustus juist vocht
nodig.
Diverse oogstwerkzaamheden vra
gen in augustus weer onze aandacht.
In dit artikel wordt daarnaast de na
druk gelegd op de volgende punten:
kweekbestrijding voor de oogst van
erwten en granen
kwaliteit uien; vooral het tijdig stop
pen met de bladvlekkenziekte-
bestrijding
Drainage, vooral de keuze van het
omhullingsmateriaal
grondontsmetting onder goede om
standigheden
groenbemesting: bemesting en inzaai
Granen
De tarwe is op het moment van
schrijven ongeveer twee weken later
dan in andere jaren. Door zonnig en
warm weer wordt deze achterstand
snel ingelopen wat in verschillende
gevallen zal leiden tot het noodrijp
worden van het gewas.
De bestrijding van ziekten en plagen
is voor een groot deel voorbij.
Wie problemen heeft met kweek,
veenwortel (wortelonkruid dat veel
op perzikkruid lijkt) of aardappel
opslag kan deze onkruiden voor de
oogst van het graan bestrijden met
Roundup. De ervaringen hiermee in
andere jaren zijn erg goed. Bij toe
passing moet men op de volgende
punten letten:
het gewas:
- bij een niet te zwaar graangewas is
de kans op slagen groter
het stadium:
- minstens 7 dagen voor de oogst
spuiten
- de graankorrels moeten deegrijp
zijn en minder dan 30% vocht be
vatten
- het stro moet geel zijn terwijl de
knopen nog groen/geel zijn
het weer:
- niet te warm
- bewolkt
- hoge luchtvochtigheid
- 4-6 uur na het spuiten droog
dosering:
- 3 a 4 liter in hoogstens 300 a 400 li
ter water per ha
Graan bestemd voor de zaaizaad
teelt mag niet behandeld worden met
Roundup.
Wanneer we met een late oogst te
maken krijgen kunnen de omstan
digheden minder zijn. Het aantal
uren dat geschikt is om te dorsen
neemt af. Het is dan erg belangrijk
om met voldoende kapaciteit en zon
der storingen te kunnen maaidorsen.
Zorg dat uw maaidorser in orde is
voor u begint.
Rassen die gevoelig zijn voor schot
en korreluitval moet u voorrang ge
ven bij het dorsen.
Onderstaande tabel geeft hierover
informatie. Een en ander is ontleend
aan de Rassenlijst 1986 aangevuld
met gegevens over nieuwe rassen.
Ras Schot Korreluitval
Arminda
Citadel
Donjon
Granada
Granta
Marksman
Obelisk
Okapi
Saiga
Sarno
Taurus
Tombola
6
6
5
7
5
6
8r
7
8
7
5
8
8
7
7
6
6
7
celen vlak liggen. Percelen met veel
onkruid zijn moeilijk van stam te
dorsen. De maaidorser moet voor,
het dorsen van stam aangepast zijn.
Op percelen met veel onkruid kan
Reglone of Roundup ingezet
worden.
De toepassing van Roundup voor de
oogst van erwten is dit jaar voor het
eerst toegelaten. Evenals bij de gra
nen is het een goede manier om wor
telonkruiden te bestrijden. Ook hier
geldt dat het vochtgehalte van de
korrels minder dan 30% moet zijn.
De omstandigheden tijdens het spui
ten en de dosering zijn gelijk aan de
toepassing bij granen.
Met Reglone of Roundup behandeld
stro mag aan het vee vervoederd
worden.
Graszaad
Zodra de dekvrucht geoogst is dient
het jonge graszaad een N-bemesting
te krijgen. De overjarige percelen
kunt u bij de laatste keer dat u maait
bemesten.
mengd met maneb-tin tegen de phy-
tophthora.
Voor het doodspuiten van het loof
kan gebruik gemaakt worden van di-
noseb in olie, Reglone of Purivel.
Dit laatste middel is bij aanwezig
heid van de aardappelziekte minder
geschikt omdat het een trage en on
voldoende sporendodende werking
heeft.
Bij het doodspuiten van een nog wei
nig afgerijpt gewas en onder droge
omstandigheden, kan naveleindrot
optreden. Dit komt vooral voor bij
het middel Reglone. Gebruik in zo'n
geval liever een ander middel en
spuit het gewas dood in twee keer.
Als er, ondanks de gunstige situatie
van dit moment in de loop van
augustus toch nog een sterke aan
tasting door phytophthora optreedt
kan het nodig zijn dat het gewas eer
der doodgespoten wordt. Als op
meer dan een vijfde van de planten
zieke blaadjes voorkomen moet het
gewas doodgespoten worden. Een
gewas met veel loof kan eventueel in
Enkele weken voor de oogst van wintertarwe kan daarin een bestrijding
van wortelonkruiden worden uitgevoerd met Round-up
Erwten
Voor het van stam dorsen moet het
gewas gelijkmatig afgerijpt zijn. Bo
vendien is het een vereiste dat de per-
Aan veldbeemd, aan gewoon rood-
zwenk en aan roodzwenk met fijne
uitlopers wordt meestal 60 kg N ge
geven. Op wat zwaar ontwikkelde
eerstejaars roodzwenkgewassen is 30
kg N voldoende.
Bij Engels raaigras is het effekt van
een herfstbemesting afhankelijk van
de gewasontwikkeling. Een N-gift
van 30 a 45 kg N per ha is gewenst
als het gewas matig onder de dek
vrucht vandaan komt of als het ge
was aan de late kant nog wordt
gezaaid.
Cirkelmaaien na de oogst van tarwe
is gunstig voor de opbrengst van
veldbeemd. Het is belangrijk om
kort te maaien. Roodzwenk reageert
veel minder op vroeg cirkelmaaien.
Dit mag ook niet te kort gemaaid
worden omdat anders het groeipunt
weggemaaid wordt.
Aardappelen
Vorig jaar was de ziektedruk van de
phytophthora in augustus bijzonder
groot. Veel percelen werden in enke
le dagen geheel besmet. Dit leidde in
sommige gevallen tot het vervroegd
doodspuiten van het gewas.
Op dit moment is nog niet te voor
spellen hoe de situatie dit jaar in
augustus zal zijn.
Berucht zijn in dit verband de - soms
maar enkele - dagen dat het gewas 's
morgens lang vochtig blijft. (Elke
graanoogstperiode kent wel een aan
tal van die dagen dat men niet vóór
de middag het graan in kan!!).
Zorg er in ieder geval voor dat ook
tijdens de afrijping van het aardap
pelgewas dit op tijd met manebtin
bedekt wordt. Tijdens de drukte van
de graanoogst wordt dit punt nog
wel eens verwaarloosd.
Luizen
Moeten alleen bestreden worden als
ze werkelijk van betekenis aanwezig
zijn. In augustus is een behandeling
zelden noodzakelijk. Als schade-
drempel geldt: 50 luizen per samen
gesteld blad. Apart spuiten met veel
water (liefst tegen de avond) heeft de
voorkeur boven het spuiten ge-
twee keer doodgespoten worden.
Eerst 3/4 van de dosering en 2 dagen
later nog een halve dosering.
De eerste helft van juli is er veel aan
dacht besteed aan de doorwas, o.a.
in de berichtgeving via de radio en
het zuidwestelijke telefoonbandje
(01806-14166). Op dit moment
(15-20 juli) kan vastgesteld worden
dat de situatie sterk uiteenloopt en
varieert van percelen met in het ge
heel geen doorwas tot gewassen met
bij 100% van de planten doorwas-
verschijnselen. De verdere gang van
zaken is moeilijk te voorspellen,
sterk afhankelijk als deze is van het
weer. Aan de hand van het verloop
in augustus zal mogelijk in het arti
kel van de maand over september
nader ingegaan kunnen worden op
de konsekwenties die de doorwas
meebrengt voor oogst en bewaring.
komt dan een wit pluis voor, waarin
zich de luizen bevinden.
Deze zuigen aan de jonge wortels
waardoor de groei stagneert en soms
zelfs planten afsterven.
Bij een zware aantasting kan even
tueel wat ekstra stikstof gestrooid
worden.
Koolzaad
De beste zaaitijd van dit gewas is
eind augustus.
Gemiddeld is de zaaizaadhoeveel-
heid 7 kg per hektare.
Het meest verbouwde ras is Jet
Neuf, terwijl Belinda en Darmor wat
in opkomst zijn. Voor late zaai is
Darmor minder geschikt. Belinda
geeft bij een late zaai juist een goede
opbrengst.
Knolselderij
Blijf het gewas kontroleren op aan
wezigheid van luizen en wantsen. Bij
aanwezigheid van wantsen groeien
de hartblaadjes niet meer en worden
ze zwart. Verder dient het gewas om
de 14 dagen gespoten te worden te
gen de bladvlekkenziekte. Het ras
Monarch is hiervoor gevoeliger dan
Roem van Zwijndrecht. Vooral bij
warm en vochtig weer kan de blad
vlekkenziekte zich snel uitbreiden.
Als reeds aantasting aanwezig is kan
1 of 2 keer een systemisch middel zo
als Benlate of Bavistin gebruikt
worden.
Na warm en droog weer in augustus
en september kan inwendig bruin
van de knollen optreden. Door in
augustus met 2 kg Maneltra-Borium
op 1000 liter water te spuiten is dit te
voorkomen.
Uien
Bladvlekkenziekte breidt zich vooral
in vochtige perioden uit.
De bestrijding dient plaats te vinden
tot half augustus. Eventueel kan
men bij de laatste bladvlekkenziek-
tebestrijding nog een systemisch
fungicide zoals Benlate toevoegen.
Wanneer men na half augustus de
bladvlekkenziekte nog bestrijdt
blijft het gewas te lang groen. Dit
betekent een late oogst wat zeer na
delig is voor de kwaliteit. Hoe be
langrijk kwaliteit is bleek vorig jaar
wel.
Ook aan de preimot dient nog steeds
aandacht besteed te worden. Tegen
het eind van het seizoen begeeft het
rupsje zich namelijk aan het loof
naar de bollen en vreet daarin gaat
jes, aan de onderzijde. Onder voch
tige omstandigheden kan dit aanlei
ding geven tot schimmelinfektie.
Mogelijk kan ook het optreden van
koprot hierdoor in de hand worden
gewerkt.
Tot zeven dagen voor de oogst kan
Ook in augustus vragen de aardappelen nog de volle aandacht. Geef de
aardappelziekte geen kans
Karwij
Zodra de dekvrucht geruimd is moet
op dit gewas na erwten en vlas
respektievelijk 40 en 80 a 100 kg
stikstof gestrooid worden.
In droge en warme perioden in
augustus en september wordt dit ge
was vaak ernstig aangetast door de
wollige karwijluis. Op de wortels
Grondsoort op draindiepte
Laat nu grondmonsters nemen.
U hebt dan de gegevens op tijd
beschikbaar
worden gespoten met cypermethrin
(Cymbush), deltamethrin (Decis),
mevinfos (o.a. Phosdrin) en per-
methrin (div. merken). Diazinon
heeft een veiligheidstermijn van 3
weken en een betrekkelijk korte wer
kingsduur komt voor deze behandeling
niet meer in aanmerking.
Om misverstand te voorkomen dient
nog te worden opgemerkt dat de kop-
rotschimmel niet alleen langs de
wondjes veroorzaakt door de prei
mot, de plant kan besmetten. Een
(late) behandeling tegen de preimot
biedt geen enkele zekerheid dat men
zijn gewas vrijwaart van koprot. Bij
koprot zijn de weersomstandigheden
van doorslaggevende betekenis en
blijkt met name een late afrijping en
de aanwezigheid van uienafval en
aangetaste plantuien in de omgeving
het optreden in de ha^d te werken.
Het is van groot belang dat de
bespuiting met een kiemrem-
mingsmiddel op het juiste moment
plaatsvindt. Het juiste moment is als
de eerste verschijnselen van strijken
worden waargenomen. Te laat spui
ten geeft onvoldoende effekt omdat
het middel naar de bol getranspor
teerd moet worden. Toevoeging van
een uitvloeier versterkt het effekt
van de MH bespuiting. Na het spui
ten moet het minstens 10 uur droog
zijn.
Pas op voor overwaaien van MH 30
op een nabij gelegen perceel witlof.
MH 30 kan daaraan ernstige schade
geven!
Bekijk, zeker wanneer u volgens de
snelle methode oogst, of uw
ventilator- en kachelkapaciteit wel
voldoende is. Haal er eventueel een
deskundige bij zodat fouten worden
voorkomen. Bent u er zeker van dat
uw thermometer de juiste tempera
tuur aangeeft?
Drainage
Afgelopen winter hebben we in de
natte perioden de percelen met water
overlast weer duidelijk naar voren
zien komen. Op veel percelen die
zo'n dertig jaar geleden gedraineerd
zijn is deze drainage toe aan vervan
ging. Bedenk dat uitstel u alleen
maar geld kost.
Wanneer we de kosten van rente, af
schrijving en onderhoud van de drai
nage berekenen komen we gemid
deld aan zo'n 150 a 200 gulden jaar
lijkse kosten per hektare.
De opbrengstderving als gevolg van
een slechte drainage kan in een nat
jaar erg groot zijn. Een opbrengst
derving van 10% bij een bruto-
opbrengst van 5000 gulden per hek
tare is 500 gulden per ha.
De maanden augustus en september
zijn vaak bijzonder geschikt om te
draineren. De omstandigheden
waaronder gedraineerd wordt zijn
voor een goede werking van de drai
nage van groot belang.
Draineer daarom alleen bij droog
weer en droge bodemomstandighe
den. Het omhullingsmateriaal dient
aangepast te worden aan de grond
soort. In onderstaande tabel kunt u
zeer globaal zien bij welke grond
soorten welke omhullingsmaterialen
gebruikt kunnen worden.
Bij ingesloten laagtes verdient hei
aanbeveling de sleuven vol te storten
Omhullingsmateriaal
25Ü afslibbaar of veen
25S afslibbaar - zonder zware ijzer
afzetting
- met zware ijzeraf
zetting
geen
dun materiaal o.a. glasvlies
en nylon.
volumineus materiaal o.a.poiypro-
pyleenvezel
polystyreen-
korrels
turf.
12
Vrijdag 8 augustus 1986
