Fagon en
financiële zorgen
Dagelijks bestuur KNLC over:
onderwijs en ondernemerschap
Landbouwkundig onderzoek
dreigt eiland te worden
HB-vergadering KNLC
Ir. C.J.A.M. de Bont: Terughoudend prijsbeleid
voorwaarde voor gezonde Europese landbouw
Kommissievergadering landbouw
Bezinning op taak en
plaats landbouwkundig
onderzoek
Staatssekretaris Ploeg
krijgt gelijk:
bij vliegspuiten wel
rekening houden met
woonkernen
Het dagelijks bestuur van het Koninklijk Nederlands Landbouw-
Comité wijdde in zijn vergadering van 16 juli jl. nogal wat aandacht
aan onderwijszaken. Een delegatie uit de beleidskommissie Onder
wijs weer het dagelijks bestuur op de noodzaak ervoor te zorgen dat
op het landelijke sekretariaat voldoende kapaciteit aanwezig is om de
omvangrijke taken op dat terrein aan te kunnen. Er zijn grote veran
deringen in het onderwijsbestel in de maak, waarover het KNLC het
zijne aangaande het onderwijs ten plattelande en voor land- en tuin
bouw moet zeggen. In de provincies krijgen de landbouworganisaties
als bestuurders van allerlei scholen met allerlei herstrukturering te
maken en het KNLC zal daar zijn diensten bij hebben aan te bieden.
Het hoofdbestuur van het Koninklijk Nederlands Landbouw-Comité
verhandelde in zijn vergadering op 3 juni j.l. om te beginnen de fi
nanciële jaarstukken. Het financiële verslag over 1985 werd vast
gesteld. Zo ook de begroting voor 1987. Die houdt een verhoging van
de contributie-afdracht van de aangesloten provinciale landbouw-
maatschappijen in van 4°7o. Een deel van het hoofdbestuur had wel
moeite met zo'n verhoging, maar in het algemeen werd deze tenslotte
toch verantwoord geacht. Voor 1986 was n.l. geen contributieverho
ging toegepast, er zal nog een klein tekort resteren. De betreffende
stukken zullen nu ter definitieve goedkeuring worden voorgelegd aan
de algemene vergadering, die dit jaar op 24 november wordt ge
houden.
Het dagelijks bestuur hoorde de
wensen aan, stelde wat kritische vra
gen over de meeste dienstige vormen
waarin het een en ander in de toe
komst zou kunnen geschieden en
nam zich voor over enige tijd zijn
eigen gedachten en plannen aan de
orde te stellen.
Het besprak ook de stand van zaken
met betrekking tot de vorming van
een 'HAS-West' (fusie van de hoge
re landbouwschool te Dordrecht en
de hogere tuinbouwschool te
Utrecht). Zeer binnenkort zeggen de
instellingen zelf, de medezeggen
schapsraden, het hunne over de door
het bevoegd gezag ministerie en
KNLC, voorgelegde fusieplannen
die door een gezamenlijke stuur
groep met werkgroepen zijn voor
bereid.
"Als gevolg van Brusselse beleids
bijstellingen zal zich in de komende
jaren als tendens gaan voordoen, dat
de EG-landbouw, al dan niet gedwon
gen, gaat zoeken naar de mogelijkhe
den van andere dan de zgn. zware
marktordeningsprodukten. Waar
schijnlijk is de Nederlandse land- en
tuinbouw, waarvan al ruim de helft
van de produktie valt onder de zgn.
lichte marktordeningsprodukten en
vrije produkten, daartoe beter in staat
dan die in andere landen".
Dit zei ir. C.J.A.M. de Bont, hoofd
van de sociaal-ekonomische afdeling
van het Landbouwschap, tijdens de
onlangs gehouden algemene vergade
ring van de Vereniging van Hagelver-
zekering Maatschappijen in
Nederland.
Socio-strukturele maatregelen
Het sociale element van het EG-
markt- en prijsbeleid voor de land
bouw wordt volgens hem geleidelijk
uitgehold door restriktief prijsbeleid
en produktiebeheersende maatrege-
Nederland mag zich niet internatio
naal isoleren. Verschillende woord
voerders lieten in dat kader het
woord 'landbouw-Eureka' vallen,
een agrarische versie van het EG-
samenwerkingsprojekt voor nieuwe
technologiën.
Minister Braks liet zich wat genuan
ceerder uit over dit onderwerp. We
moeten onze bestaande voorsprong
niet zonder meer uit handen geven,
vond hij. Een landbouw-Eureka leek
hem niet makkelijk te verwezenlij
ken. Bij de landbouw gaat het im-
Diskussiethema 1985/86
De resultaten van het door het
KNLC in zijn aangesloten organisa
ties in het afgelopen winterhalfjaar
aan de orde gestelde diskussiethema
'Ondernemerschap tussen vrijheid
en gebondenheid' zijn beschikbaar
gekomen (gepubliceerd in dit blad).
Het dagelijks bestuur nam er met
grote belangstelling kennis van. Met
die resultaten zal bij het verdere be
leid rekening worden gehouden, al
behouden besturen van KNLC en
provinciale organisaties uiteraard
hun eigen verantwoordelijkheid die
o.a. ook door de geldende omstan
digheden wordt bepaald.
Het dagelijks bestuur wil de geuite
wens ter harte nemen om zo'n dis
kussiethema periodiek te herhalen,
bijv. om de ongeveer drie jaar.
ir. C.J.A.M. de Bont.
len. De Europese Commissie heeft
mede in verband met genoemde rena-
tionalisatierisiko's gepoogd nu met
een pakket van zgn. socio-strukturele
maatregelen daar een antwoord op te
geven. Met vrij beperkte financiële
middelen wordt geprobeerd iets te
doen aan bedrijfsbeëindiging, exten-
mers in belangrijke mate om door de
overheid gefinancierd onderzoek,
terwijl Eureka een projekt van grote
multinationale ondernemingen is.
Fusies
Binnen het nationale onderzoek
werd aangedrongen op een betere in
tegratie met als belangrijk onderdeel
de fusie van instituten die verwante
werkterreinen hebben. Want, zoals
Blauw (VVD) opmerkte, 'in het fun
damentele onderzoek blijft een plan-
tecel een plantecel en een gen een
Graag wordt het pleidooi van het
Landbouwschap gesteund om de
WIR-milieutoeslag te handhaven.
Het verbeteren van het milieu en de
werkomstandigheden in land- en
tuinbouw maakt afschaffing totaal
onverantwoord (men denke aan de
investeringen i.v.m. de mestwetge
ving, ook bijv. aan de bevordering
van substraatteelt).
Zeer gereserveerd staat het dagelijks
bestuur tegen een initiatief tot wijzi
ging van de Interimwet die verplaat
sing van 'varkenskwota' van tekort-
naar overschotgebied moet verhin
deren: weinig zinvolle gelegenheids
wetgeving.
De georganiseerde landbouw mag
volgens het dagelijks bestuur niet be
rusten in de weigering van de over
heid inzake de gevraagde, rechtvaar
dige schadevergoeding i.v.m. de
kernramp. Het dagelijks bestuur
was het eens met de bezwaren die he
laas laat zijn ingebracht tegen de re
geling van de bouwbegeleiding in de
reeds door het Landbouwschap be
handelde algemene aannemings-
voorwaarden voor bedrijfsgebou
wen in de landbouw. Hierin wordt
die bouwbegeleiding een zwaardere
taak, een soort direktievoering, toe
gedacht dan in de praktijk gebruike
lijk is (nl. alleen adviseur van de
boer).
sivering van de produktie, extra on
dersteuning van benadeelde gebieden
en bebossing. Waarschijnlijk, zo zei
ir. De Bont, moet dit pakket als een
eerste aanzet worden gezien, dat als
de lidstaten er positief op inhaken,
verder kan worden ontwikkeld.
Toekomstig Europees beleid
"Hoofdlijn voor de komende jaren in
het Europese beleid zal een terughou
dend prijsbeleid moeten zijn. Dit ook
als enige mogelijkheid om de afzet-
kansen te vergroten en nieuwe tech
nologieën qua verwerking van
produkten niet te blokkeren. Op die
manier kan de EG land- en tuinbouw
ook een rol in internationaal verband
blijven vervullen en deze versterken.
In elk geval lijkt me dat vanuit de Ne
derlandse positie een betere benade
ring dan het verder opschroeven van
de interne marktafscherming die dan
gepaard zal moeten gaan met strin
gente produktiebeperkende maatrege
len", aldus besloot De Bont zijn
toespraak.
gen'. Genoemd werden onder ande
re fusies van het RIN en de Dors-
kamp, het Sprenger Instituut en
IBVL, en IOB en IPO. Daarbij zou
het niet alleen moeten gaan om een
bestuurlijke fusie, maar vooral ook
om de mogelijkheid tot personeels-
uitwisseling. Tazelaar (PvdA) wilde
aan het ter beschikking stellen van
meer geld voor het onderzoek de
voorwaarde koppelen dat op deze én
andere manieren de efficiëncy wordt
verbeterd.
Wat betreft de financiering stelde de
minister dat hij zich kon voorstellen
dat de huidige fifty-fifty verdeling
tussen overheid en bedrijfsleven
waar het de proefstations betreft,
gewijzigd kan worden als het be
drijfsleven duidelijke wensen heeft
voor aanvullend onderzoek.
Pluimvee
De heer Van Noort (CDA) maakte
bezwaar tegen het schrappen van de
leerstoel pluimveeteelt. Hij wees er
op dat dit grote gevolgen kan heb
ben voor deze toch niet onbelangrij
ke produktietak. Volgens de minis
ter is de opheffing voorafgegaan
Financiering agrarisch onroerend
goed
Het hoofdbestuur nam met grote be
langstelling kennis van het z.g. on
dernemingsplan tot oprichting van
het beleggingsfonds FAGON. Het
nam nu het formele besluit dat het
KNLC deel zal nemen in de oprich
ting van de, niet-commerciële, stich
ting FAGON, samen met hoogst
waarschijnlijk Rabobank-
Nederland, Heide-Mij en wellicht
enkele andere financiële instellingen
en landbouworganisaties. Deze
stichting gaat dan het beleggings
fonds oprichten, dat grote beleggers
gaat interesseren voor het beschik
baar stellen van vermogen. Deze
particuliere grondbank koopt land
bouwgronden aan om ze in erfpacht
uit te geven. Van sommige kanten
werd toch nog wel gewezen op het
belag van het instituut pacht. Dit
zou niet direct gaan lijden onder ac
tiviteiten van FAGON. Deze laatste
is immers steeds gedacht als "een al
ternatief erbij" voor grondfinancie-
ring. Maar de verbetering van de
pachtregeling moest ook de nodige
aandacht blijven houden. Het
hoofdbestuur zag in overgrote meer
derheid wel degelijk nut in een bij
komend grondfinancieringsinsti-
tuut. Het wilde zich positief opstel
len en gaf dan ook het groene licht
om aan FAGON verder te werken.
Het nieuwe beleggingsfonds zou dan
in komend najaar operationeel kun
nen worden.
Het hoofdbestuur was slecht te spre
ken over de aarzelende houding van
de overheid met betrekking tot ver
goeding van schade van de gevolgen
van de ramp van Tsjernobyl. Er is
duidelijk aanwijsbare schade gele-
Ondanks de voorbeeldfunktie, die het
landbouwkundige onderzoek in het
geheel van het wetenschappelijk on
derwijs heeft vervuld, ziet minister
Braks tóch aanleiding zich op de
plaats, taken en werkwijze van het
landbouwkundig onderzoek in de toe
komst, te bezinnen. Waarschijnlijk
dit najaar zal een ontwikkelingsplan,
dat zich richt op vernieuwing van het
onderzoek t.b.v. de marktsektor en
tegelijkertijd aanzetten geeft tot een
offensiever milieu-onderzoek aan de
Kamer gepresenteerd worden. De be
windsman kondigde dit aan tijdens de
viering 12 juni jl. in Wageningen van
het 50-jarig bestaan van het Sprenger
Instituut.
Echter, niet alleen de zorg voor de
kwaliteit heeft in die overwegingen
een rol gespeeld. Ook een meer open
opstelling en een bredere taakvervul
ling zijn noodzakelijk. Minister
Braks: "Mede in het kader van inte
grale kwaliteitsbeheersing pleit ik na
drukkelijk voor meer samenhang
tussen de bewaar-, bewerkings- en
verwerkingstechnologie en de teelt
van land- en tuinbouwprodukten".
door overleg met het Spelderholt en
een interne reorganisatie waarbij is
gekozen voor een disciplinaire aan
pak. Een organisatorische herschik
king derhalve, waar de minister zich
niet in wilde mengen.
den (groenteteelt, schapenhouderij,
melkveehouderij) die direct vergoed
kan en moet worden,
indirecte schade, moet wellicht eerst
worden onderzocht, maar ook hier
is vergoeding op zijn plaats.
De kabinets(in)formatie kwam ook
ter sprake. Onderstreept werd dat
een kostenverlichting voor de agrari
sche sector in het nieuwe regeerak
koord thuis zou horen. Er is nl al een
paar honderd miljoen gulden lasten
verzwaring berekend als gevolg van
de afschaffing van negatieve WIR en
vermogensaftrek en de voorstellen
voor de Commissie-Oort.
Het gaat erom, hoe dan ook, de
rampzalige verplichte korting van de
melkquota de volgende twee jaar te
voorkomen, zo stelde het hoofd
bestuur. De melkopkoopregelingen
zullen dan ook, nationaal, afdoende
moeten worden verbeterd, eventueel
na een analyse van hun falen tot nu
toe. Als een "premie op minder" op
een of andere manier daaraan ook
een bijdrage kan leveren (beschik
baar krijgen van tijdelijke over
schrijving van quotum) dan moet
zo'n systeem, o.a. voorgesteld door
de OLM, met spoed worden bestu
deerd, aldus het hoofdbestuur.
De Hoge Raad heeft staatssekretaris
Ploeg in het gelijk gesteld in de pro
cedure, die de landbouwvliegers en
de landbouwluchtvaartbedrijven te
gen hem hadden aangespannen. De
Hoge Raad heeft hiermee het arrest
van het Gerechtshof en het vonnis
van de President van de Rechtbank
te Den Haag vernietigd.
De inzet van het geding was de af
stand, die bij het spuiten van gewas
beschermingsmiddelen met vliegtui
gen in acht moest worden genomen
ten aanzien van gevoelige objekten
als woonkernen, scholen en zieken
huizen e.d.
In eerste instantie had de President
van de Haagse Rechtbank het
besluit, dat deze minimumafstanden
regelt, gedeeltelijk buiten werking
gesteld. Praktisch resultaat daarvan
was dat bij het vliegtuigspuiten geen
rekening behoefte te worden gehou
den met woonkernen e.d. die boven
de wind (bovenwinds) van het te
bespuiten perceel liggen.
De minimumafstand, zoals door
staatssekretaris Ploeg vastgesteld,
wordt door deze uitspraak van de
Hoge Raad weer bindend.
Met onmiddellijke ingang dienen
spuitvliegers zich weer aan de oor
spronkelijke afstandvoorschriften te
houden, dus tenminste 50 meter
voor de objekten in bovenwindse
richting en 100 meter voor objekten
in benedenwindse richting. Spuit-
vliegen op een kleinere afstand is
strafbaar op basis van de Bestrij
dingsmiddelenwet.
Bij de kontrole tijdens het komende
spuitseizoen zal hieraan door de Al
gemene Inspektiedienst streng de
hand worden gehouden.
Het Nederlandse landbouwkundig onderzoek is te veel nationaal ge
richt. Het dreigt een eiland, een gesloten circuit te worden dat te wei
nig kontakt heeft met wat er in het buitenland gebeurt. Dat was de
vrees die door woordvoerders van zowel PvdA, CDA als VVD werd
uitgesproken tijdens de uitgebreide kommissievergadering over het
landbouwkundig onderzoek van 16 juni jl.
4
Vrijdag 20 juni 1986
