Kursusonderwijs
pluimveehouderij
Zuid- Nederland
in-all
Mogelijkheden bedrijfs all
out nader onderzocht
Ir. A. Meijering: gerichte stierkeuze beperkt
aantal zware bevallingen bij melkvee
Virus maakt onder paarden op
Walcheren vele slachtoffers
Vliegen mogen geen
kans krijgen
Om de melkproduktie op gang te houden, moeten koeien elk jaar een
kalf ter wereld brengen. Die geboorten gaan echter vaak met moei
lijkheden gepaard. Van de twee jaar oude koeien (vaarzen), die voor
het eerst kalven, heeft vijftien procent een zware bevalling. Tien pro
cent van de eerstgeboren kalveren overleeft de bevalling zelfs niet. Bij
oudere koeien verloopt de geboorte in vijf procent van de gevallen
moeizaam. Omdat problemen rond de geboorte schade voor de koe,
het kalf en de boer betekenen, heeft ir. Albert Meijering onderzocht
of gerichte stierkeuze een uitkomst kan bieden. In het proefschrift "Ge
boortemoeilijkheden in de melkveefokkerij", waarop Meijering op 14
mei aan de Landbouwhogeschool promoveerde, toont hij de voorde
len van een "pinkenstierenprogramma" aan.
Afkalfproblemen kunnen in hoge mate voorkomen worden door een
gerichte stier keuze bij pinken en vaarzen.
Naast het bestaande onderwijs op het gebied van de pluimveehoude
rij worden voor het seizoen '86/'87 op de praktijkschool in Horst en
aan de MAS te Helmond praktijkkursussen gegeven. Er is een keuze
mogelijk uit vier kursussen waarin het ontwikkelen van het onderne
mersschap van de (aankomende) pluimveehouder centraal staat.
Geboortemoeilijkheden ontstaan
doordat het kalf te groot is om pro
bleemloos het nog niet volgroeide ge
boortekanaal van de vaars te
passeren. Twintig jaar geleden opper
den fokkerijdeskundigen de mogelijk
heid van gerichte stierkeuze. Men zou
pinken moeten laten dekken door
stieren die weinig geboortemoeilijkhe
den en doodgeboorten veroorzaken.
In de jaren zestig-en zeventig voerden
de Nederlandse KI-verenigingen lang
zaam een zogenaamd "pinkenstieren
programma" in.
In 1977 begon Albert Meijering op
het Instituut voor Veeteeltkundig On
derzoek "Schoonoord" in Zeist met
onderzoek naar de inzet van pin-
kenstieren. De praktische uitvoering
van het programma vertoonde nogal
wat gebreken. Bovendien was niet
duidelijk of pinkenstieren de meest
aangewezen weg naar vermindering
van geboorteproblemen vormden. Na
de registratie van de aard van de pro
blemen en de verzameling van de ge
gevens sterk verbeterd te hebben,
werkte Meijering in de Verenigde Sta
ten (Universiteit van Illinois) aan een
methode voor de verwerking van de
gegevens. In zijn proefschrift be
schrijft hij hoe op een betrouwbare
manier stieren kunnen worden aanbe
volen voor pinken.
Belangrijke verbetering
Als veehouders van de aanbevolen
stieren gebruik maken, zullen hun
vaarzen minder problemen bij het
kalven ondervinden. Volgens Albert
Meijering, die inmiddels in dienst is
bij het konsulentschap in algemene
dienst voor de rundveeverbetering, is
gerichte stierkeuze een zeer praktische
mogelijkheid voor het terugdringen
Het is op korte termijn zeker niet voor
alle bedrijven interessant om over te
schakelen op bedrijfs all in-all out.
Men moet ook proberen de resulta
ten te verbeteren door te kijken naar
voeding, klimaat en herkomst van de
biggen. Met name voor de kleinere
bedrijven (tot circa 400 ligplaatsen)
die slechte resultaten halen kan het
wel interessant zijn om over te scha
kelen op bedrijfs all in-all out. De be
drijven die nu bedrijfs all in-all out
toepassen, kunnen hun resultaten ver
beteren door modernisering, onder
meer op gebied van huisvesting, voe
ding en klimaat. Mogelijk ontstaan er
in de toekomst strukturen, waardoor
nog meer van de voordelen van be
drijfs all in-all out kan worden gepro
fiteerd.
Dit zijn de belangrijkste konklusies
uit een onderzoek dat de HAS-
student uit Den Bosch, H. Ruis, on
der begeleiding van de Gezondheids
dienst voor Dieren te Boxtel verrichtte
onderzoek naar de voor- en nadelen
van het all in-all out systeem bij het
houden van varkens.
Bij het all in-all out systeem worden
dieren van verschillende leeftijden ge
scheiden gehouden. Een stal of afde
ling komt na elke ronde leeg en wordt
dan gereinigd. Uit verschillende on
derzoeken blijkt dat met all in-all out
betere resultaten behaald kunnen
worden dan met het zgn. continu
mesten. All in-all out kan op verschil-
van zware bevallingen.
Het percentage probleemgevallen kan
dalen van vijftien tot tien procent.
Het "pinkenstierenprogramma" be
tekent zeker niet dat de erfelijke sa
menstelling van de Nederlandse
rundveestapel verandert. Men selek-
teert namelijk niet op stieren die kal
veren met een laag geboortegewicht
verwekken. Dat zou een te groot eko-
nomisch verlies opleveren omdat kal
veren in Nederland voor de
vleesproduktie aangewend worden.
Men blijft ook in de toekomst topstie-
ren selekteren op produktievermogen.
Zij moeten primair de aanleg voor een
hoge produktie van melk met hoge ge
halten aan vet en eiwit vererven. Van
Aantal bedrijven (perc.) 113 (13%)
ligplaatsen per bedrijf 252
bedrijven met drie of
meer fokkers 86%
bedrijven met indirek-
te luchtinlaat 25%
groei per dier per dag (g) 686
aangetaste longen 12,6
EAA IA 78,4
all in-all out
lende manieren worden toegepast. Op
de meeste mestbedrijven wordt per af
deling all in-all out toegepast. Het kan
ook met het hele bedrijf tegelijk. Dit
laatste noemen we bedrijfs all in-all
out. Bij dit mestsysteem is er steeds
slechts één leeftijdsgroep op het be
drijf aanwezig. Het bedrijf komt na
elke ronde helemaal leeg. De ziekte-
druk op het hele bedrijf is hierdoor
bij het begin van een nieuwe ronde erg
laag.
Onderzoek
Voor de Gezondheidsdienst voor Die
ren in Noord-Brabant was dit alles
aanleiding om een onderzoek uit te
voeren om te kijken of met bedrijfs
all in-all out ook goede resultaten be
haald kunnen worden. Dit onderzoek
is in samenwerking met de Integraties
van de Vee- en Vleescentrale van de
NCB gedaan.
de geselekteerde topstieren zal men
vervolgens in de praktijk vaststellen
welke het meest geschikt zijn voor het
dekken van jonge koeien. Dat zal
voor elke nieuwe stieren jaargang op
nieuw moeten gebeuren.
Vooroordeel
Door het promotie-onderzoek van
Meijering is ook een hardnekkig
vooroordeel in veehouderskringen
ontzenuwd. Men beweert vaak dat de
dochters van pinkenstieren, ook wel
als "onderdeuren" aangeduid, later
zelf extra problemen met kalven krij
gen. Op de proefboerderij 't Gen in
Lelystad heeft men met een tijdro
vend fokprogramma die veronderstel
ling onderzocht. Tot ieders
tevredenheid bleek dat de dochters
van pinkenstieren juist de minste
moeite hebben met de geboorte. Zij
geven immers hun erfelijk bepaalde
lage geboortegewicht ook aan hun na
geslacht door. Daarmee is volgens de
Wageningse promovendus voldoende
aangetoond dat het door hem
gestroomlijnde en theoretisch onder
bouwde "pinkenstierenprogramma"
zonder terughoudendheid door de
melkveehouders kan worden gevolgd.
stal kontinu
A-A* mesten
513 (58%)
148 (17%)
114 (13%)
668
406
301
63%
87%
25%
62%
14%
18%
686
673
667
14,0
13,6
16,3
78,6 -
77,5
74,5
Ook dit jaar kunnen op de melkvee
bedrijven weer grote aantallen vlie
gen verwacht worden in zowel de
stal als in de wei
In het boekje 'de Wegwijzer voor de
Veehouderij' kunt u een overzicht
vinden van de vliegenbestrij-
dingsmiddelen voor gebruik op vee
in de weide en in stallen. Ook wordt
hierin een overzicht gegeven van an
dere bestrijdingsmiddelen die van
belang zijn voor de veehouderij, zo
als onkruidbestrijdingsmiddelen in
voedergewassen, erfbeplantingen,
slootbodems en schurft- en luis-
bestrijding op vee.
Het is te bestellen door ƒ6,— over te
maken op gironummer 1690875 on
der vermelding 'Wegwijzer', t.n.v.
CAD-Gewasbescherming, Geertjes-
weg 15, 5706 EA Wageningen.
Voor deelname aan een kursus wor
den voorwaarden gesteld die per
kursus verschillend zijn. De volgen
de kursussen worden aangeboden:
Ekonomische Vorming
De kursus Ekonomische Vorming is
bedoeld voor degenen, die een be
drijf gaan overnemen of kort gele
den overgenomen hebben. Behan
deld worden een kompleet overna
meplan en andere sociaal-
ekonomische onderwerpen. Inlei
ders uit voorlichting en bedrijfsleven
verzorgen deze kursus. De plaats
van deze kursus, die door de MAS te
Horst georganiseerd wordt, is af
hankelijk van de woonplaats van de
deelnemers. De kursus begint in ok
tober 1986 en omvat twintig dagen
(één dag per week) van half tien tot
vier uur.
Men dient minimaal het diploma
MAS-B te hebben en zeker 23 jaar
oud te zijn.
Bedrijfsbeheer slachtpluimvee
In de kursus Bedrijfsbeheer Slacht
pluimvee komen alle aspekten van
het technisch en sociaal-ekonomisch
bedrijfsbeheer aan de orde. Men
dient circa vijf jaar ervaring als
zelfstandig ondernemer te hebben.
De start is in januari 1987; de kursus
omvat twaalf dagen (één dag per
week) van elf tot vier uur. Inleiders
zijn afkomstig van praktijkschool,
voorlichting en bedrijfsleven. On
derlinge informatie uitwisselen en
Gelukkig staan tegenover deze tegen
vallers vele eigenaren met een gezond
veulen, en daarvan hopen we er ve
len straks op de Zeeuwse Dag van het
Paard op 28 juni en op de Centrale
Premiekeuring van het W.P.N. afd.
Zeeland op 5 juli te zien. Beide eve
nementen vinden plaats op de terrei
nen van manege de Eendracht te
Serooskerke (W).
De stamboekkeuring van de afd. Zee
land van het W.P.N. is inmiddels ach
ter de rug. Zowel naar aantal als naar
kwaliteit voldeed de nieuwe jaargang
driejarige merries aan de verwachtin
gen. Waren deze dagen vroeger uit
sluitend voor merries bestemd, nu
kunnen ook ruinen worden aangebo
den om van het stamboekbrandmerk
te worden voorzien. Nu het bepalen
van de fokwaarde van de hengst een
duidelijke plaats in het fokbeleid heeft
gekregen, krijgen ook ruinen hierin
een steeds belangrijker plaats, zowel
naar exterieur als ook naar sport
prestaties.
Niet alleen bij het W.P.N., maar ook
bij andere stamboeken neemt de be
langstelling voor het keuren van rui
nen toe en het zou wel eens kunnen
zijn, dat de Zeeuwse Dag van het
Paard dit jaar in dit opzicht een door
braak te zien zou geven.
Van fokkerij naar sport. Elk weekend
is er wel een concours in de regio,
diskussie zijn belangrijke elementen
in de kursus.
Boekhouden
en bedrijfsadministratie
De kursus Boekhouden en bedrijf
sadministratie omvat het onderdeel
boekhouden: kasboek, balans- en
eksploitatierekening en het onder
deel bedrijfsadministratie, afge
stemd op de pluimveehouderij.
Voor deelname dient u werkzaam te
zijn in de pluimveehouderij en de
leerplicht vervuld hebben. De kur-
susplaats, in ieder geval in Noord-
Brabant, wordt bepaald aan de hand
van de woonplaats van de deelne
mers. De kursus omvat twaalf halve
dagen en wordt verzorgd door voor
lichting en onderwijs.
Automatisering
In deze kursus maakt men kennis
met de werking van de komputer en
de toepassingsmogelijkheden in de
pluimveehouderij. Men dient werk
zaam te zijn in de pluimveehouderij,
minstens 21 jaar oud te zijn en mini
maal een diploma LBO te bezitten.
De kursusplaats, in ieder geval in
Noord-Brabant, wordt bepaald aan
de hand van de woonplaats van de
kursisten. De kursus omvat dertig
lesuren.
Men dient zich voor genoemde kur
sussen zo spoedig mogelijk op te ge
ven bij de praktijkschool te Horst
(04709) 3535 of bij de MAS in Hel
mond (04920) 23983.
soms wel meer dan één op één dag.
Op Pinkstermaandag waren er zelfs
twee internationale concoursen voor
landelijke ruiters. In Axel was er te
vens een landenwedstrijd, die door
Nederland werd gewonnen, dankzij
prima prestaties van vader en doch
ter Den Extèr uit Kortgene. Telde
Axel 18 dressuurringen, in Bergen op
Zoom - het andere evenement - wa
ren het er zelfs 22. Hier lieten de Bel
gen goed achttallen-dressuur zien.
Axel is een Federatie-evenement, ter
wijl Bergen op Zoom onder de
N.K.B. vlag vaart, maar hier doen
ook Federatieruiters o.a. uit Tholen
en Willemstad mee. Beide concoursen
beschikken over zeldzaam mooie ter
reinen. In Bergen op Zoom waren
ook vier tuigpaardrubrieken, waarbij
vijf Belgische deelnemers.
Een geheel andere tak van hippische
sport is het ringsteken. Vanuit folklo
re is het tot een volwaardige, goed ge
reglementeerde sport uitgegroeid,
waarbij de deelnemers in verschillen
de klassen zijn ingedeeld met
promotie- en degradatieregeling. Op
Pinkster Drie stond Walcheren geheel
in het teken van het ringrijden, waar
bij vooral de ringrijders op de trek
paarden erg in de belangstelling
stonden bij de vele badgasten. Voor
de trekpaardenfokkerij is dit een
mooie stimulans.
bedrijfs afdelings
A-A A-A
Onlangs werd ons ZLM-blad opgesierd met een mooie foto: "Len
te", een schimmel in de wei met bloeiende hoogstamboomgaard. Ge
lukkig is het eindelijk zover en zien we weer veulens in de wei, waarvan
vele fokkers nieuwe verwachtingen koesteren. Op Noord-Oost Wal
cheren heerst een soort virus, die een tiental veulens velde, terwijl ook
een aantal merries het leven liet. Ook op de Zuidhollandse eilanden
heeft een aantal veulens het na een paar dagen af laten weten. Bij sek-
tie bleek er een afwijking aan het hart te zijn. Men generaliseert gauw,
maar het is zeer toevallig dat dit een paar veulens in dezelfde streek
overkomt.
16
Vrijdag 30 mei 1986