Bodemprijzen bij pootaardappelen in diskussie
Deense proeven met elektronische aardappel
Aardappeluitvoer
Heffing aardappelen wordt
verlaagd
Minder vroege aardappelen in Frankrijk
Van alle kanten proberen we het pootaardappelbedrijfsleven heel uit
drukkelijk te konfronteren met de diskussie die gaande is binnen de
beleidsorganen over de hoogte van de bodemprijzen bij de Stopa.
Er is altijd naar gestreefd de prijzen zodanig vast te stellen dat onge
veer 70% van de kostprijs kan worden gehaald. Grote verschillen per
jaar, per ras en soms ook per gewest maken dat vaststellen van die
prijzen uiterst kwetsbaar is.
Huidig prijsnivo
Onderstaand wordt nogeens het prij
zenschema weergegeven zoals dat
vandaag geldt voor oogst 1985 en zo
als is vastgesteld voor de nu komen
de oogst 1986.
Klassen:
S
SE
Sorteringen:
28/35
ƒ30,50
ƒ30,50
35/45
ƒ35,50
ƒ31,50
35/50
ƒ31,-
ƒ27,-
45/50
ƒ27,-
ƒ23,-
Dit zijn prijzen per 100 kg, gecertifi
ceerd door de NAK, verpakt in zak
ken van 50 kg. Bovendien gelden deze
prijzen vanaf 1 februari in elk sei
zoen, dus bewaard vanaf de oogst. Zo
worden voor de herfstaanbieding al
le prijzen met ƒ1,50 per 100 kg gekort
wegens uitgespaarde bewaar kosten.
Gecertificeerd door de NAK betekent
dat de normale NAK-kosten per 100
kg betaald moeten worden. Verpakt
in zakken betekent dat men de zak
ken in principe kwijt is voor gebruik
in de pootgoedsektor, omdat steeds
uitgegaan moet worden van nieuwe,
ongebruikte zakken. Bij in bulk leve
ren worden dan ook de nodige kor
tingen toegepast van ƒ0,70 per 100 kg.
Alle prijzen zijn eksklusief BTW. In
A B
ƒ28,50 ƒ26,-
ƒ28,50 ƒ26,-
ƒ24,- -
ƒ20,50 -
het afgelopen seizoen hebben we ge
zien dat een aantal rassen door de
scheve verhouding tussen vraag en
aanbod op de bodemprijs terecht zijn
gekomen. Zonder bodemprijs zouden
een aantal rassen stellig in de buurt
van de voerprijs (ƒ3,ƒ7,—) te
recht zijn gekomen. Dat is heel wat
anders dan de in het bovenstaand
lijstje genoemde prijzen!
Nieuw prijsnivo 1986
Ondanks het feit dat het beleid t.a.v.
heffingen en prijzen voor de nu ko
mende oogst 1986 reeds is vastgesteld
moet daarop worden teruggekomen*
vanwege de enorme tegenvallers bij de
afgelopen oogst. De fondsen zijn niet
alleen uitgeput, maar we raken, om
aan alle verplichtingen te kunnen vol
doen zo'n ƒ5 miljoen a ƒ10 miljoen
onder nul. Er wordt dus geld geleend
als pootgoedsektor en dat moet in de
komende jaren worden opgebracht.
Ekonomisch gezien hebben we een
goede zaak gedaan. Dat kan ieder op
z'n vingers natellen. Wanneer we er
vanuit gaan dat er ongeveer 800.000
ton pootaardappelen in binnen- en
buitenland zijn verkocht dan is elke
cent prijsverschil maar liefst ƒ8
miljoen!
Het garantiesysteem heeft dit afgelo
pen jaar ongeveer ƒ45 miljoen gekost.
Dat betekent de kosten voor een prijs
verschil van ƒ5,a ƒ6,per 100 kg.
Zonder Stopa-systeem waren de prij
zen zeker ƒ15,tot ƒ20,lager ge
weest in de markt. En nu toch denken
aan prijsverlagingen?
Als we kosten van dit jaar per ha had
den moeten omslaan d.w.z. de ƒ45
miljoen plus de ƒ5 miljoen aan vaste
kosten o.a. propaganda stichtingen
NIVAP, dan was dat neergekomen
op ongeveer ƒ1.500,per ha (bij
34.000 ha).
Dankzij de reseves betalen we als sek-
tor in dit afgelopen jaar omgeslagen
per ha ongeveer ƒ600,a ƒ700,
Zonder teeltuitbreiding moesten we
gewoonweg ekonomisch denken. Bij
nog lagere prijzen in de markt verko
pen we geen kilogram minder. Dus
prijzen handhaven en gewoon met el
kaar financieren als er overschotten
zijn. Er zijn echter wat moeilijk in te
schatten faktoren die op ons
afkomen.
1. uitbreiding van de teelt wegens
moeilijkheden elders
2. struktureel hogere opbrengsten bij
een aantal rassen, waardoor de kost
prijs nogal wat naar beneden wordt
gedrukt
3. teruglopen van de olieprijzen,
waardoor de zeer belangrijke afzet
naar Öpec-landen (ruim 1/3 van on
ze totaal-eksport) wat meer onzeker
wordt
4. het innen van hoge heffingen na af
loop van een toch al mager seizoen zal
geen gemakkelijke opgave zijn
Laat een ieder die pootaardappelen
heeft verbouwd de Stopa-prijzen van
vandaag maar eens vermenigvuldigen
met de opbrengsten van zijn rassen.
Dan komen er in ieder geval grote ver
schillen naar voren en in een aantal
gevallen financiële ha-opbrengsten
rond het kostprijsnivo.
Als we een stuk sanering nodig heb
ben om uitbreiding van de teelt tegen
te gaan, dan ontkomen we niet aan
een verlaging van de bodemprijzen.
Vijf gulden omlaag? Dan krijgen we
het volgende lijstje.
Klassen:
S
SE
E
Sorteringen.
28/35
ƒ25,50
ƒ25,50
ƒ24,50
35/45
ƒ30,50
ƒ26,50
ƒ24,50
35/50
ƒ26,-
ƒ22,-
ƒ20,—
45/50
ƒ22,-
ƒ18,-
ƒ16,-
ƒ23,50 f21,
ƒ23,50 ƒ21,—
ƒ19,
ƒ15,50 -
Het gaat om keuze. Lagere prijzen of hogere heffingen. Bij dit laatste moet
gedacht worden aan bedragen die kunnen oplopen naar ƒ2.000,per ha. Dat
men zich hierover buige!
De beleidsinstanties beslissen hierover in juni-juli; dan is de afloop van sei
zoen 1985 bekend en kennen we hoogstwaarschijnlijk de definitieve veldkeu-
ringsaangifte 1986.
A. Vermeer
E
ƒ29,50
29,50
ƒ25,-
ƒ21,-
Elektronische aardappel met een deel van de inwendige apparatuur
De beschadiging van aardappelen tij
dens het rooien en de daarop volgen
de handelingen in sorteer- en
bewaarplaatsen is een groot probleem
in Denemarken. De aardappel moet
diverse handelingen ondergaan zoals
sorteren en verpakken. Dat kan resul
teren in beschadigingen en in het bij
zonder stootblauw. Ondanks het
grondig uitsorteren heeft ongeveer
20% van de aardappelen, die de
Deense verbruiker in de winkel wordt
aangeboden blauwe plekken van meer
dan 5 mm diep. Dit is niet alleen irri
tant voor de konsument, maar bete
kent eveneens een ekonomische
schadepost, alleen al door de afkeu
ringen die plaatsvinden.
Dat was dan ook reden voor het Bio
technisch Instituut te Kolding (Den.)
het onderzoekswerk op het gebied van
kwaliteitsproblemen te intensiveren.
De elektronische aardappel is het
laatste nieuws in het streven naar een
betere kwaliteit.
Stukje elektronica
Op afbeelding 1 is een deel van de
elektronische aardappel te zien, die
bestaat uit een plastik aardappelvor-
mig omhulsel met daarin meet- en
zendapparatuur. Door de toegepaste
elektronica is het mogelijk geworden
het vallen en de stoten van de 'aar
dappel' in alle richtingen te registre
ren. Aan het ene uiteinde is een
zendertje en aan het andere uiteinde
een oplaadbare batterij geplaatst. De
signalen die worden uitgezonden wor
den opgevangen door een ontvanger
en met behulp van een schrijver zicht
baar gemaakt.
De 'aardappel' wordt al dan niet sa
men met echte aardappelen gebruikt
om machines, installaties of sorteer-
lijnen te testen, waarbij de klappen
die hij onderweg opdoet, naar inten
siteit worden geregistreerd. Om een
juist beeld te verkrijgen is het nood
zakelijk gebleken deze procedure vijf
maal te herhalen. Door de vele mo
gelijkheden die de aardappel als
route door de diverse apparatuur
heeft, kan nl. niet worden aangeno
men, dat in één gang door de machi
nes alle schadeveroorzakende punten
worden opgespoord.
Verband tussen signaal en
blauw
Na de metingen beschikt men over
een reeks waarden, waar de 'aardap
pel' een stoot heeft gekregen.
De vraag is echter hoe en in welke ma
te de gekonstateerde botsing of val bij
een juiste bewaring de oorzaak is van
blauw en beschadigingen. Hier staat
men dus voor een 'vertaal' probleem.
Volgens het Franse ministerie van
landbouw is het areaal vroege aardap
pelen in Frankrijk dit jaar 6% klei
ner dan vorig jaar.
In de 17 belangrijkste departementen
die goed zijn voor 80% van de teelt
van vroege aardappelen bedraagt het
areaal 15.500 ha, waarvan alleen al
8600 ha in Bretagne.
Het totale areaal zal naa raming
17.500 tot 18.000 bedragen, uitslui
tend vroege aardappelen, die gerooid
moeten wroden voor 30 juli.
Door het late uitpoten en een inkrim
ping van het areaal wordt het moge
lijk geacht dat de produktie tot 30 juli
tot 20% kleiner zal uitvallen dan vo
rig jaar.
Minder vroege aardappelen in Italië
Volgens ramingen van het Italiaanse
buro IRVAM zal de oogst aan vroe
ge aardappelen in Italië dit jaar rond
540.000 ton opleveren, dat is 1,8%
minder dan vorig jaar.
Het areaal zal naar raming 26.200 ha
bedragen, dat is 1000 ha minder dan
vorig jaar.
Over de uitpoot van de verschillende
rassen, werden de volgende gegevens
verstrekt: Sieglinde 26,5% (vorig jaar
22,7%); Spunta 18,5% (17,7%);
Bekend is dat er verschillende fakto
ren zijn die de kans op blauw vergro
ten. Met de elektronische aardappel
Jaerla 13,5% (18,2%); Nicola 9,0%
(8,7%); Sirtema 9% (8,4%); Ostara
7,0% (7,0%); Alpha 3,0% (3,0%);
Primura 3,0% (3,0%); Bea 1,5%
(1,8%); overige rassen 9,0% (9,5%).
Vorig jaar werden uit Italië naar ra
ming ongeveer 300.000 ton primeurs
uitgevoerd, wat overeenkomt met on
geveer 55% van de totale oogst.
Ongeveer 75% van de eksport ging
naar Duitsland.
kan, al naar gelang de gevoeligheid
van de echte aardappel, worden on
derzocht welk signaal samenhangt
met het veroorzaken van blauw of be
schadiging.
Vastleggen stootgevoeligheid
In veel landen wordt intensief gewerkt
om een methode te vinden, waarmee
de blauwgevoeligheid van aardappe
len kan worden bepaald. We noemen
de schudmachine van het IBVL, val-
kogels, de trommeltest, of omvangrij
ke proeven met nabootsing van
standaardlijnen. In Denemarken zijn
de proeven gebaseerd op energie-
absorptie.
Uitgewezen is, dat er verband bestaat
tussen de energie, die de aardappel
absorbeert in bepaalde valsituaties en
het blauw dat ontstaat. Om de samen
hang te vinden tussen de valhoogte,
de diepte van het blauw en de tijdens
het vallen geabsorbeerde energie, be
dienen we ons van het op foto 3 ge
toonde slingerapparaat. Met dit
apparaat kan, door gebruik te maken
van verschillende slingerhoeken, de
Akkerbouwinformatie
Zorg dat u op de hoogte blijft van
de meest aktuele informatie op het
gebied van akkerbouw. Maak ge
bruik van de telefonische bericht
geving. Draai daarvoor 01806 -
14166.
valhoogte van een aardappel van een
bepaald ras en met een bepaalde tem
peratuur, worden nagebootst.
De aangesloten (mikro-)elektronische
apparatuur registreert de energie, die
van de knol afkomt. De aardappel
wordt vervolgens drie dagen opzij ge
legd, waarbij het blauw zichtbaar
wordt. Daarna kan de diepte van de
blauwe plek worden gemeten en de sa
menhang met de nagebootste val
hoogte worden berekend. Daarbij
kan ook de drempelwaarde worden
vastgesteld, dat is de valhoogte die
minstens nodig is om blauw te ver
oorzaken.
Overigens is het mogelijk het slinger
apparaat zo in te stellen, dat een val
op vlakken of stangen van verschil
lende diameter kan worden nage
bootst.
In de amper twee jaar, dat de elek
tronische aardappel door ons wordt
gebruikt om machines en sorteerlijnen
te beproeven is hij bijzonder waarde
vol gebleken bij het zichtbaar maken
op welke plaatsen de aardappel wordt
beschadigd.
(Uit: Aardappelwereld)
Het Produktschap voor Aardappelen
deelt mede, dat in de maand maart in
totaal 115.000 ton aardappelen is ver
werkt tot frites, puree, chips en an
dere konsumptieprodukten. De
verwerking in 1986 is daardoor op
331.000 ton gekomen. In 1985 werd
t/m maart 311.000 ton aardappelen
verwerkt en in 1984 277.000 ton. De
uitvoer van frites, puree, chips e.d.
omgerekend tot verse aardappelen be
droeg in de maand maart 80.500 ton.
De uitvoer van produkten omgere
kend tot verse aardappelen is daar
door t/m maart 1986 op 246.300 ton
gekomen. De uitvoer bedroeg t/m
maart 1985 215.000 ton en in 1984
195.000 ton. De invoer van produk
ten omgerekend tot verse aardappe
len bedroeg in de maand maart 4.900
ton. Verder wordt bekendgemaakt
dat in de week van 21 t/m 26 april
1986 27.500 ton konsumptie- en in
dustrieaardappelen is uitgevoerd.
De opbrengst van de heffing in het
kader van de heffingsverordening
Aardappelen komt ten goede aan de
Bijzondere Dienst Heffingsverorde
ning Aardappelen, waaruit bijdragen
worden verleend aan het Konsump-
tieaardappelfonds van het Produkt
schap voor Aardappelen ter
financiering van projekten, waarvan
afzetbevordering van konsumptieaar-
dappelen en aardappelverwer-
kingsprodukten, uitgevoerd door het
N1VAC, het belangrijkste is.
Stijging van de aantallen belaste area
len aardappelen en stabilisering van
de uitgaven hebben ertoe geleid dat
genoemde dienst de laatste jaren
steeds is afgesloten met een batig sal-
do met als gevolg een aanzienlijk sal
do van ruim 3,5 miljoen gulden op de
balans. Verlaging van de heffing voor
het jaar 1985 van ƒ24,— naar ƒ22,—
per ha heeft het saldo niet doen
afnemen.
Besloten is de heffing voor de jaren
1986 en 1987 tot ƒ10,— per ha te ver
lagen. Als gevolg hiervan zal bij ge
lijkblijvende belaste arealen en
uitgaven het saldo dat nodig is om ne
gatieve resultaten van de Bijzondere
Dienst op te vangen worden terugge
bracht tot ruim 2,6 miljoen gulden.
Teneinde het saldo op dit nivo te
handhaven kan de heffing met ingang
van 1988 ƒ20,— per ha gaan be
dragen.
Vrijdag 9 mei 1986
10
