Ir. H.J. Louwes:
Landbouwbeleid treft graantelers
Rijk Nederland betaalt
gelag
Landbouwschap tegen
"afromen" melkquotum
HB-vergadering KNLC
'Den Haag heeft de zaak verdoezeld'
Garmerwolde. 'De graantelers in Europa moeten de bak koelen. De
grote graanvoorraden gaan de marktprijzen dicteren. Ik vrees en ver
wacht dat de graanprijzen een lichte neiging vertonen nog iets te gaan
dalen ten opzichte van de door boeren werkelijk ontvangen prijs in
1985. Als er weer een graanoogst komt met een groot overschot, gaat
de zaak plat. De inkomensproblemen komen rechtstreeks bij de graan
telers terecht'. Dat hield de liberaal en Euro-parlementariër ir. H.J.
Louwes, ongeruste Groninger boeren en boerinnen vorige week in Gar
merwolde voor. Louwes hield een sober en realistisch betoog voor de
afdelingen Garmerwolde en Ten Boer van de Groninger Maatschap
pij van Landbouw, waarin hij als gastspreker het Europese landbouw
beleid in vogelvlucht behandelde.
Hoofdoorzaak voor de huidige over
schotproblemen en de daaruit voort
vloeiende druk op de boereninkomens
is het 'te laat ingrijpen' van de poli
tiek en de organisaties, zei Louwes.
Aan het Europese Parlement ligt dat
niet. Dat heeft sinds jaar en dag in
rapporten gewaarschuwd. Tevergeefs,
zo blijkt nu. Niemand, behalve een
aantal individuele politici, wilde
luisteren:
'Den Haag heeft de zaak verdoezeld,
ondanks herhaalde waarschuwingen'.
Sluitpost
Voorzitter B.J. Mulder van de afde
ling Garmerwolde zei in zijn inleiding
dat de Duitser Kiechle en de Frans
man Guillaume (landbouwministers)
meer voelen voor de landbouw dan de
Nederlanders Braks en Ruding. De
boer wordt de dupe van het geldge
brek in Brussel als 'sluitpost aan het
eind van de keten'. Hierop verzocht
Louwes zijn gehoor 'boodschap en
boodschapper goed uit elkaar te hou
den'. Hij karakteriseerde zijn betoog
als 'weinig fleuriger' dan dat van de
afdelingsvoorzitter. Tijdens de verga
dering bleek dat de Groninger boeren
zich in de steek gelaten voelen door
de overheid. Op soms onderkoelde
wijze werden scherpe kritische kant
tekeningen bij het gevoerde beleid ge
zet. 'Waarom moeten wij meebetalen
aan de overschotten, als produktie-
uitbreiding nog steeds als doel in het
landbouwbeleid staat aangegeven',
of, 'geef ons mogelijkheden om de
zaak vooral op de akkerbouwbedrij
ven aan de gang te houden', werd de
liberaal voorgehouden. Daarop rea
geerde Louwes in veel gevallen met
een eerlijk: 'U hebt gelijk'.
Graan, markt en beleid
Noch bij melk, noch bij vlees of sui
ker liggen de grote inkomensproble
men. Die kar moet door de
graantelers worden getrokken. Daar
over liet Louwes geen twijfel bestaan.
De markt zal hoe dan ook zijn werk
doen. De grote voorraden en de Ame
rikaanse eksportpolitiek leggen een
zware druk op de marktprijs. Toch
acht Louwes bij een normale oogst
geen vrije prijsval voor graan waar
schijnlijk. Ook al is er geen gezonde
graanmarkt.
Sociale 'insluipsels' in het landbouw
beleid acht hij uit den boze. Naast dat
landbouwbeleid moet een apart
sociaal-beleid worden opgezet. Zo'n
insluipsel als de 25 ton-vrijstelling van
heffing op graan in Europa zal waar
schijnlijk geen meerderheid halen.
Door het aantreden van Francois
Guillaume en de aanwezigheid van Ig-
naz Kiechle behoort een verlaging van
de Europese invoerprijs voor mais tot
de onmogelijkheden, schat de libera
le Euro-politicus in. Een wat gunsti
ger bericht dus voor de
Noordoostelijke fabrieksaardappelte
lers. Prijzen voor fabrieksaardappe
len zijn Europees aan de maisprijs
gekoppeld.
Beperking van graaninterventie en in
voering van kwaliteitseisen zitten er
wel in; in tegenstelling tot de drie pro
cent medeverantwoordelijkheidshef
fing voor graan. Die komt er ook
niet.
Marktverzadiging, moeilijkheden met
traditionele eksporteurs als de Ver
enigde Staten en een dalende vraag
naar Iandbouwprqdukten vanuit het
Midden-Oosten door dalende olie-
Vrijdag 4 april 1986
inkomsten, zijn de oorzaken van de
problemen. Andriessen wil prijsbe
vriezing, interventiebeperking, kwa
liteitsnormen, het uit de produktie
nemen van grond en vooral het weg
werken van overschotten ter waarde
van dertig miljard gulden. Voor dat
wegwerken van die voorraden is meer
geld nodig. De ministers van Finan
ciën komen alleen met geld over de
brug, wanneer niet meer nieuwe voor
raden ontstaan. Meebetalen van boe
ren aan een oplossing van de
Europese landbouwproblematiek is
onvermijdelijk, betoogde Louwes.
Bevriezing
De Raad van Ministers zal naar de
mening van Louwes geen prijsverla
ging aksepteren, maar 'wellicht be
vriezing van partijen'. Een einde aan
de interventie-regeling voor vlees rond
eind 1987 komt er naar inschatting
van de liberaal niet. De ministers stu
ren aan op een beleid van 'kleine stap
jes'. De superheffing is nu algemeen
aanvaard. Ook politiek. Die produk-
tiebeperking op melk zal blijven. Nog
altijd is er drie procent teveel melk in
de Gemeenschap. Slaagt Andriessen
er niet in die drie procent uit de markt
te kopen, dan dreigen nieuwe proble
men. De SLOM-boeren maken voor
het Europese Hof meer kans dan bij
het Landbouwschap. Het heeft mij
verbaasd hoe de officiële instanties
hier die mensen in de kou hebben la
ten staan.
De COPA-eisen voor een prijsstijging
van 4 tot 4,5 procent zijn politiek en
financieel niet realistisch: 'Dat weet
ook de COPA wel'. Begrip toonde
Louwes tenslotte voor het boerenpro
test tegen de gevoerde landbouwpo
litiek. In Hoogeveen is de zaak teveel
op de man Braks gespeeld, meende de
liberaal. Wat hem op een aantal kri
tische opmerkingen van de aanwezi
ge boeren kwam te staan.
Renationalisatie wees hij scherp af,
verwijzend naar de Westduitse steun-
ir. H.J. Louwes.
programma's voor boeren. De Bonds
republiek wordt met zijden
handschoenen aangepakt in Brussel,
omdat ze zoveel geld inbrengt. Met
het benadrukken van 'eenheid in de
boerenrijen om bij afnemend getal
politieke invloed te behouden', sloot
Louwes zijn betoog af.
Het hoofdbestuur van het Koninklijk Nederlands Landbouw-Comité
verichtte in zijn vergadering op 1 april jl. enkele belangrijke benoe
mingen. In het dagelijks bestuur ontstaat per 1 mei a.s. de vacature
W.J. Lokhorst en het hoofdbestuur verkoos in diens plaats tot lid
van het dagelijks bestuur de heer Jhr. J.W. Steengracht van Oostca-
pelle te Driebergen, voorzitter van het Utrechts Landbouw Genoot
schap. Naast deze hebben in het dagelijks bestuur al zitting de heren
M.J. Varekamp (voorzitter), A.J.G. Doeleman, J.D. Leeuwma en
J.L. Nysingh.
Verder moet het KNLC (herbenoe
men vijf leden en plv. leden van het
bestuur van het Landbouwschap
voor de per 1 mei a.s. beginnende
nieuwe tweejarige zittingsperiode. In
de hier ontstaande vacature W.J.
Lokhorst benoemde het hoofd
bestuur ook de heer Steengracht. De
andere vier leden (M.J. Varekamp,
A.J.G. Doeleman, A. van Leeuwen
en H.L. Scheffers) werden herbe
noemd. Van de plaatsvervangende
leden werd de teruggetreden D.J.
Jonkhans opgevolgd door W. Trip
te Nieuw-Buinen en D. van Nijhuis
door J.G. van Leeuwen te Slijk-
Ewijk. Tenslotte benoemde het
hoofdbestuur de heer Varekamp in
de inmiddels ontstane vacature-
Luteijn als bestuurslid van de Stich
ting Public Relations Land- en
Tuinbouw.
EG-Landbouwbeleid
Voorzitter Varekamp wees in zijn
openingswoord al op het teleurstel
lende verloop van het overleg in
Brussel over het beleid voor het
prijsjaar 1986/87. De strakke bewa
king van het budget door de mi
nisters van Financiën en verkiezin
gen in de Duitse deelstaat Neder-
Saksen zijn voorname redenen van
uitstel van besluitvorming. De tegen
stellingen zijn overigens groot bij be
langrijke produkten als graan, melk
en rundvlees.
Het zal volgens het hoofdbestuur
noodzakelijk zijn dat voor oprui
ming voor voorraden extra middelen
worden ingezet. De voorwaarde dat
dan geen nieuwe voorraden mogen
ontstaan zal behalve door een "nul
lijn" bij de prijzen vooral moeten
worden vervuld door begeleidende
maatregelen die een alternatief bie
den voor mensen en grond die nu
nog in de Europese landbouw moe
ten blijven. Onder deze flankerende
maatregelen moet volgens het
hoofdbestuur zeker ook het tijdelijk
braak doen liggen van grond (voor
graanteelt) alle aandacht hebben.
Vooralsnog ziet het hoofdbestuur
geen betere oplossing voor de graan
marktprobleem dan de medever
antwoordelijkheidsheffing en een
goede besteding daarvan (voor ver
vangende produkten en extra afzet).
Grote zorg werd uitgesproken over
ideeën over meer nationale financie
ring van allerlei EG-maatregelen, die
in Brussel aan de winnende hand
zouden zijn (bijv. ter betaling van de
flankerende maatregel en van een
graanheffing). De boeren in het rijke
Nederland met zijn zuinige overheid
zullen dan zeker het gelag moeten
betalen.
Mestmaatregelen
Het hoofdbestuur besprak uiteraard
weer enkele belangrijke punten van
de ontworpen mestmaatregelen die
binnenkort in de Tweede Kamer aan
de orde komen. Zo bijv. de financie
ring van het onderzoek. Voorlopig
wil men niet verder gaan dan de al
gemene (veevoeder)heffing die nu al
wordt opgebracht. De overheid
moet zich sterk financieel medever
antwoordelijk achten voor wat er
gebeuren moet. De overschotheffing
moet dan berusten op een redelijke
begroting van kosten. Het hoofd
bestuur blijft vasthouden aan ver
schillen in die heffing, ook naar de
bestemming en afzetmogelijkheden
van de mest. De mogelijkheid van
een "nulheffing" moet er zijn en
mest-afzetcontractcn moeten wor
den gehanteerd en erkend. Het parti
culier initiatief bij de afzet van mest
moet zoveel mogelijk worden aange
moedigd.
Het hoofdbestuur voelt er niets voor
om de landelijke mestbank de over
schotheffing te laten regelen.
Verplaatsing, uitbreiding en nieuwe
vestiging van mestproducerende be
drijven moet mogelijk zijn als de
ruimte er blijkens afzetcontracten
voor is en aan algemene voorwaar
den wordt voldaan.
Het hoofdbestuur herhaalde zijn be
zwaren tegen het uitrijverbod, maar
wacht overigens de bevindingen van
de studiecommissie af. En het
hoofdbestuur bepleitte nog eens de
verruiming van de basis-norm voor
het mestgebruik van 125 tot 175 kg
fosfaat per hectare.
Superheffing
Ruimte voor toekomstig beleid moet
worden verkregen door middel van
een goede opkoopregeling voor
melkquota. En niet door een afro
ming van stukken quota bij over
dracht van grond, die overigens ook
weinig op zal brengen, (familieover
drachten blijven er buiten).Daarom
wees het hoofdbestuur de betreffen
de ontwerp-regeling af. "Proleta
risch winkelen voor melkquota"
noemde voorzitter Varekamp het.
De keuze tussen het huidige systeem
A (superheffing per bedrijf) of het
systeem B (eerst en ook heffing per
zuivelfabriek) is weer aan de orde.
Tot welk tijdstip kunnen wij daar
omtrent nog kiezen was de allereer
ste vraag die het hoofdbestuur stel
de. Tot nu toe is ook bij de huidige
individuele heffing verevening van
de onderschrijding nationaal moge
lijk (alleen voor meer dan het natio
nale quotum de heffing aan Brussel
afdragen). Het lijkt erop dat deze
mogelijkheid er blijft; de kans op
verplichte vermindering van quota
vanuit Brussel trouwens ook. Zou
die vereveningsmogelijkheid wegval
len, dan moet naar de mening van
het hoofdbestuur voor de fabrieks-
heffing worden gekozen, (d.w.z.
eerst een stuk verevening "binnen de
fabriek").
Overige aangelegenheden
Het KNLC vindt de door staatsse
cretaris Ploeg voorgestelde verho
ging van de pachtnormen voor los
land (11 - 15%) te fors, die voor ge
bouwd (6 - 15%) zijn aanvaardbaar.
De los-land-normen kunnen 10%
worden verhoogd. Akkoord wordt
gegaan met verruiming van de
toeslag/aftrek vanwege ontsluiting
en waterhuishouding (behalve dan
voor zeeklei), niet met die voor ver
kaveling. Grote waarde wordt ge
hecht aan goede toepassing van de
normen m.b.t. gebouwen en de
toeslag/aftrek.
Grote zorgen had het hoofdbestuur
over het optreden van Afrikaanse
varkenspest en de gevolgen voor on
ze exportpositie. Men vond de tijd
gekomen om het gebruik van
keuken-afvallen in de varkensvoe
ding maar eens geheel te gaan ver
bieden.
Misnoegen .werd geuit over het nog
steeds wegblijven van uitkeringen,
zelfs van bericht, m.b.t. de vorst-
schade in fruitteelt en boom
kwekerij.
De stand van zaken omtrent de
HAS-West werd besproken; de keu
ze van de vestigingsplaats zal niet
lang meer op zich laten wachten.
Het Landbouwschap is tegen het plan
van minister Braks van Landbouw en
Visserij bij grondoverdracht een deel
van de superheffingvrije melk die op
die grond rust af te romen. Het levert
nauwelijks iets op en de regelingen
rond de superheffing worden er alleen
nog ingewikkelder en ondoorzichtiger
door, zo meent het schap. Bovendien
twijfelen zijn juristen er aan of het
plan van de minister wettelijk wel
mag.
Braks wil bij de verkoop van grond
met meer dan 15.000 kilogram melk
per jaar de helft van het meerdere af
romen. Boven de 25.000 kilogram is
dat zelfs 75 procent. Die hoeveelheid
melk wil hij dan toevoegen aan de na
tionale reserve. Daaruit kunnen melk
veehouders die te weinig heffingvrije
melk hebben worden geholpen. Het
Landbouwschap heeft er begrip voor
dat de minister op deze manier pro
beert een einde te maken aan de uit
wassen bij de handel in melkrechten,
maar stelt daar tegenover dat de re
geling in de praktijk slechts enkele
duizenden tonnen zal opleveren. Per
jaar wordt volgens het schap ongeveer
40.000 ton melk via grondtransakties
overgedragen. Overnames in familie
verband zijn daarbij inbegrepen. Deze
blijven in het voorstel van Braks bij
de afroming buiten schot. Dat geldt
eveneens voor een bedrijf dat in zijn
geheel wordt overgenomen en dat ten
minste nog vijf jaar zelfstandig wordt
voortgezet.
Spaanse boeren blokkeren
wegen met tractors
Spaanse boeren hebben met
12.000 tractors wegen geblokkeerd
in een landelijk protest tegen de
landbouwpolitiek van de Europese
Gemeenschap.
Volgens een woordvoerder van de
bond van jonge boeren namen aan
het protest naar schatting 50.000
mensen deel. Spanje heeft een
aanpassingsperiode van tien jaar
om de landbouwprijzen en kwali
teit op EG-niveau te brengen.
Europa van Morgen
