Het NAJK
en de mest
"Deel van landbouwgrond
in EG moet uit produktie"
Rabo verstrekte vorig jaar in landbouw
ca. 22% meer aan leningen dan in 1984
Jonge boeren demonstreren bij
uitreiking eerste mestpasjes
Joris Schouten bij loonwerkers:
Europese Commissie oneens
melkproduktie
met suggestie inperking
Temik weer beschikbaar
in Nederland
Door agrarische bedrijven werd in 1985 bij de Rabobank Neder
land voor een bedrag van f4.344 miljoen aan leningen opgeno
men, dat is 22% meer dan in 1984, toen f3.563 miljoen werd op
genomen en bijna f300 miljoen meer dan in 1983, toen na een
aantal jaren van neergang voor het eerst de kredietvraag weer dui
delijk toenam. Dit werd woensdag meegedeeld in een perskonfe-
rentie, door ir. P. Lardinois, president-direkteur van de Ra
bobank.
De aangekondigde superheffing
maakte dat de vraag naar bankkre
diet in de melkveehouderijsektor ge
durende het tweede en het derde
kwartaal van 1984 belangrijk terug
liep, doch in de laatste maanden
Weer opliep. Ir. Lardinois meende
dat de gevolgen van de superheffing
in het algemeen redelijk veerkrachtig
zijn opgevangen en dat het vertrou
wen in de toekomst niet fundamen
teel werd aangetast.
Tegenover het negatieve effekt van
de heffing stond een positieve in
vloed van de goede ruwvoederwin-
ning en de lagere prijs voor
krachtvoer.
Intensieve veehouderij
De intensieve veehouderij die eind
1984 gekonfronteerd werd met
groeibeperkende maatregelen van de
overheid leidde, vooral in de var
kenshouderij tot versnelde realise
Richard Cottrell, Brits lid van het
Europese Parlement heeft aan de
Europese Commissie een aantal vra
gen gesteld, resp. suggesties gedaan
tot inperking van de melkproduktie
in de Gemeenschap. Een van de sug
gesties van de heer Cottrell is de
melkprijs met 1% te verhogen voor
ieder procent waarmee de quota ex
tra worden verlaagd.
Een verhoging van de melkprijs, al
dus Cottrell bezwaart slechts de be
grotingsafdeling betreffende de af
zet van overschotten, terwijl de jaar
lijkse besparing waarschijnlijk rond
Langs de hoofdverkeerswegen in
Noord-Brabant en het zuiden van
Gelderland zijn dezer dagen enkele
honderden protestborden geplaatst te
gen het landbouwbeleid van de rege
ring. Op deze wijze willen ongeveer
3.000 jonge boeren hun ongenoegen
kenbaar maken. Het protest moet op
13 maart uitmonden in een aktiedag
in Veghel. Dat heeft een woordvoer
der van het agrarisch jongerenwerk
vrijdag meegedeeld.
Volgens de woordvoerder zijn de jon
ge boeren in Brabant en Gelderland
het meer dan zat. "Het landbouwbe-
ring van reeds bestaande investe
ringsplannen, waardoor zelfs nog
iets meer bankkrediet werd opgeno
men dan in 1984. De krappe marges
van de pluimveehouderij leidden tot
duidelijk gedaalde investeringen.
Investeringen
De stijging van de investeringen in
de veehouderij is deels toe te schrij
ven aan de grotere vraag naar grond,
waardoor in een aantal streken de
grondprijzen behoorlijk opliepen.
Voor de varkens- en pluimveehoude
rij heeft dat vooral te maken met het
instellen van maksimale mestnor-
men per ha; bij de melkveehouderij
lag daaraan het verkrijgen van een
groter melkkwotum ten grondslag.
Het totaalbedrag dat aan de agrari
sche sektor aan kredieten werd opge
nomen, te weten ƒ4.344 miljoen had
voor ƒ2.705 miljoen betrekking op
de landbouw (1984: ƒ2.248 miljoen);
voor ƒ945 miljoen op de sektor tuin
900 miljoen ECU zou bedragen (ca.
2,25 miljard gulden).
De Commissie wijst deze suggestie
af, omdat dit niet in overeenstem
ming te brengen zou zijn met het
voorzichtig prijsbeleid van de Com
missie en ook niet met een rationeel
gebruik van de produktiefaktoren en
daarenboven nog in het nadeel zou
uitvallen van de melkproducerende
gebieden. Hogere melkprijzen zou
den ook kunnen leiden tot een daling
van het verbruik van melkprodukten
en een stijging op gang kunnen bren
gen van de proportionele kosten van
de maatregelen voor de afzet in de
Gemeenschap en op de markten van
derde landen.
leid laat steeds minder ruimte aan jon
geren op de minder kapitaalkrachtige
bedrijven. Wij willen graag alterna
tieven aandragen om de werkgelegen
heid te behouden maar het blijkt dat
de beleidsmakers zich weinig van ons
aantrekken", aldus de woordvoerder.
Een deel van de jonge boeren komt
op 13 maart met de trekker naar Veg
hel. Op de bijeenkomst zal onder
meer het woord worden gevoerd door
drs. J.J. Schouten, voorzitter van het
Landbouwschap. Hij krijgt die dag
ook het eerste exemplaar van een ak-
tiepamflet.
bouw (819) en voor ƒ694 miljoen
(496) op kredietverstrekking aan
agrarische rechtspersonen.
Het totaal van de aflossingen steeg
van ƒ10.461 miljoen tot ƒ12.410
miljoen.
Het totaal van de uitstaande kredie
ten steeg met 5% tot ƒ84,9 miljard.
Rente
Ir. Lardinois voorziet een voortzet
ting van de rentedaling, doch waag
de zich niet aan een uitspraak over
tot hoe ver de daling zich zou voor
tzetten.
De automatisering is vooral de
dienstverlening ten goede gekomen.
De besparingen op arbeidskosten
vielen tegen.
De toenemende automatisering
schept mogelijkheden voor nieuwe
vormen van dienstverlening op kom-
merciële basis.
Kosten en baten
De stijging van de bedrijfskosten
steeg met 8% tot ƒ2.793 miljoen.
Vorig jaar bedroeg deze stijging 5%.
Uiteindelijk resulteerde een bruto
winst van ƒ1.421 (1.499 miljoen),
dat is 5% minder dan in 1984.
Na belastingen resulteerde een netto
winst van ƒ668 miljoen (619) of 8%
meer dan in 1984, toen de winst met
9% steeg.
Proef met bemesting tegen
gevolgen zure regen in
Harderwijk
De landbouwhogeschool in Wage-
ningen, het bosbouwproefstation,
het Nederlands Meststoffeninsti-
tuut en het Rijksinstituut voor na
tuurbeheer gaan in een bos bij
Harderwijk proeven nemen met
bemesting tegen de gevolgen van
zure regen. Gezocht wordt naar
een methode om de Veluwse bos
sen in stand te houden gedurende
de decennia die nodig zijn om zu
re regen bij de bron (industrie,
verkeer en intensieve veehouderij)
aan te pakken. De be-
mestingsproeven zijn gericht op
een verbetering van de vitaliteit
van door zure regen aangetaste be
groeiing. Het experiment, dat
wordt uitgevoerd in een bosperceel
van 4 hektare, gaat voorlopig drie
jaar duren. Uit een analyse van de
bodem, is gebleken dat het even
wicht in de bossen kan worden
hersteld en de vitaliteit van de bo
men kan worden verbeterd door
het "bijmesten" met calcium, ka
lium en magnesium.
Het veel gebruikte insekticide/ne-
maticide Temik zal binnenkort weer
beschikbaar zijn in Nederland. De
fabriek in Institute (West Virginia,
Verenigde Staten) produceert weer
en werkt op volle kapaciteit.
Eind maart 19.86 zullen de eerste
voorraden grondstoffen bij onze fa
briek in La Littorale (Beziers,
Enkele tientallen jonge boeren hebben
maandagmiddag in Oeffeit gede
monstreerd bij de uitreiking van de
eerste Brabantse mestpasjes. Ze wa
ren met traktoren, met daarachter
mesttanks, naar Oeffeit gekomen
waar de Brabantse Gedeputeerde drs.
J. de Geus de eerste vier mestpasjes
uitreikte aan boeren uit die plaats. Die
pasjes zijn in Noord-Brabant voor
taan verplicht bij het vervoer van mest
en moeten op de voorruit van de trak-
tor worden bevestigd.
Gedeputeerde De Geus zei er begrip
voor te hebben dat de provinciale ver
ordening wordt ervaren als een be
dreiging. Hij wees erop dat de
"Er is een aanpassing van het EG-
landbouwbeleid noodzakelijk, om
dat we met het huidige beleid vastlo
pen. Er zullen nieuwe teelten en af
zetmogelijkheden moeten worden
gevonden. Hier en daar zal extensie
ver geproduceerd dienen te worden
en er zal niet aan ontkomen kunnen
worden om in de EG landbouw
grond uit produktie te nemen!" Dat
klinkt in een agrarisch land als het
onze ongelooflijk. Er zijn pijnlijke
maatregelen op komst die noodzake
lijk zijn om het gemeenschappelijk
landbouwbeleid in stand te hou
den". Dit onder meer zei de heer
drs. Joris Schouten, voorzitter van
het Landbouwschap, op donderdag
6 maart jl. in de Flevohof (Bidding
huizen).
Daar werd een buitengewone verga
dering gehouden van de 50-jarige
Bond van Loonbedrijven voor Agra
risch en Grondverzetwerk in Neder
land (BOVAL). Schouten ziet het uit
produktie nemen van landbouw
grond als een van de mogelijkheden,
die bijdragen aan een oplossing van
de overschottenproblematiek in de
Europese Gemeenschap.
Meer werk
Voor de jubilerende organisatie van
loonwerkbedrijven voorspelde
Schouten meer werk, waarbij specia
lisatie een grotere rol gaat spelen. De
Onlangs heeft het NAJK na uitvoeri
ge diskussie een standpunt ingeno
men over het mestvraagstuk. Al aan
het eind van de zeventiger jaren
heeft het NAJK erop gewezen dat er
maatregelen nodig waren om een
groot mestoverschot te voorkomen.
Het NAJK pleit al sinds die tijd voor
de invoering van een vestigingswet
tegen mammoets en om de groei in
de intensieve veehouderij af te rem
men. Maar zoals vaker in Den Haag,
worden er pas maatregelen aange
kondigd als het al aardig uit de hand
gelopen is.
Het NAJK vindt het in stand houden
en verbeteren van het milieu zowel
een verantwoordelijkheid van de
landbouw als van de gehele samenle
ving. De huidige situatie rond de
mest is weliswaar een uitvloeisel van
de keuze die de boeren bij het beheer
van hun bedrijf op een aantal pun
ten hebben gemaakt, maar ook het
gevolg van het gevoerde beleid van
het Ministerie van Landbouw (en in
Frankrijk) worden afgeleverd. Naar
verwachting zal Temik vanaf half
april a.s. op beperkte schaal weer le
verbaar zijn.
De distributeurs Ligtermoet Chemie
B.V. te Roosendaal en Schering Aa-
grunol B.V. te Haren zullen graag
inlichtingen verstrekken over de le
veringsmogelijkheden.
Onvoorziene omstandigheden voor
behouden zal Temik vanaf septem
ber dit jaar en in 1987 weer onbe
perkt leverbaar zijn.
verordening tot stand is gekomen in
nauw overleg met de Noordbrabant
se Christelijke Boerenbond (NCB).
'Het gaat er juist om dat de belangen
van de boerenbedrijven worden vei
lig gesteld. Als we niets doen gaat dat
op den duur ten koste van de hele be
drijfstak', aldus de Gedeputeerde.
Ir. Latijnhouwers, voorzitter van de
NCB, benadrukte dat zijn organisa
tie geen probleem heeft met de pro
vinciale verordening. 'We hebben wel
bezwaar tegen de voorgestelde lande
lijke wetgeving. Die gaat te ver. Als
het protest van dit moment zich daar
tegen richt ben ik het er helemaal mee
eens'.
Joris Schouten
sektor zal zelf met name aandacht
moeten besteden aan informatie en
voorlichting aan de bedrijfsgenoten,
aan een verbeterde bedrijfshygiëne,
automatisering en gezondheids- en
veiligheidszorg. Ook is er in zijn vi
sie bijscholing nodig met het oog op
nieuwe teeltmethoden en aangepaste
werktuigen.
Schouten wees tenslotte op de voort
durende noodzaak om tussen de
agrariër en zijn loonwerker goede en
waterdichte afspraken te maken.
het verlengde daarvan het Europees
gevoerde beleid).
Alle partijen moeten deze gedeelde
verantwoordelijkheid erkennen en
de konsequenties ervan akcepteren,
vindt het NAJK. Het is daarom on
aanvaardbaar de kosten van het
mestvraagstuk volledig op de be
trokken boeren af te wentelen.
Het NAJK aanvaardt de nu voor
gestelde overgangsnormen voor fos
faat bij toediening van organische
mest. De duur van de zogenaamde
"eerste fase" moet afhankelijk zijn
van de onderzoeksresultaten ter ver
werking of ter verbetering van de
kwaliteit van de mest. De eindfos-
faatnorm mag niet lager worden
vastgesteld dan wenselijk is voor een
optimale groei van het gewas. In ge
val van een te lage norm (de zgn.
biologische ontrekkingsnorm) zal
kunstmestfosfaat worden toege
diend, en dat acht het NAJK een ab
surde zaak.
Rijksbijdrage
Het NAJK vindt dat het rijk een bij
drage moet leveren van 50% in de
kosten van transport van mest gedu
rende de eerste fase. De gemeen
schappelijke verantwoordelijkheid
rechtvaardigt een dergelijke bijdra
ge. Uitgaande daarvan wijst het
NAJK een overschotheffing van de
hand, temeer nu de minister ook niet
duidelijk heeft gemaakt waar die
heffing voor gebruikt gaat worden.
Bovendien moet er een sektorplan
voor de veehouderij worden op
gesteld, waaruit infrastrukturele
voorzieningen moeten worden gefi
nancierd. Bijvoorbeeld vergroting
van de opslagkapaciteit. Het NAJK
is niet beslist tegen een uitrijverbod,
maar verbindt aan een dergelijk ver
bod zoveel voorwaarden dat het er
voorlopig nog niet van zal komen.
Het NAJK is vooral bang dat boeren
gedwongen worden investeringen te
plegen die achteraf overbodig blij
ken te zijn. Om er voor te zorgen dat
de droogste mest ook buiten de over-
schotgebieden afgezet wordt, en
mest in z'n algemeenheid tegen de
laagste kosten getransporteerd
wordt, is een monopoliepositie van
de mestbank voor overschotmest no
dig. Overigens moet de zaak wel zo
ingericht worden dat het bestaande
goedkope transport door boeren
zelf, in stand blijft. Tot slot vindt
het NAJK dat de interimwet vervan
gen moet worden door een vesti
gingswet die zo is ingericht, dat be
drijfsovername mogelijk blijft.
Vrijdag 14 maart 1986
9
