Aï
»ase
ïïïeA
LELYTERRA
300-20
Van melkvet
tot 'echte' boter
Van Zeil: melkboer
moet rijdende
kruidenier worden
Boter is met kaas het belangrijkste
Nederlandse zuivelprodukt. Het
wordt hier al eeuwenlang gemaakt
en uitgevoerd naar vele landen. De
Boterwaag of Botermarkt, herin
neren in een groot aantal plaatsen
aan die rijke traditie.
Boter wordt gemaakt van het vet
of de room in de melk. Deze
wordt gekarnd, dat wil zeggen: er
wordt lucht ingeslagen, waardoor
de vetbolletjes in de melk samen
klonteren en boterkorrels vormen.
Deze worden gekneed tot het
meeste vocht is verwijderd. Voor
het fijne boteraroma wordt zuur
sel toegevoegd.
Het principe van de boterberei-
ding is hetzelfde gebleven. Ook al
wordt de boter tegenwoordig met
moderne apparatuur bereid, het is
een natuurprodukt dat zo weinig
mogelijk bewerkingen ondergaat.
Boterbriefje
De belangrijke plaats, die boter al
tijd heeft ingenomen wordt
weerspiegeld in vele zegswijzen. Er
lopen mensen rond met boter op
hun hoofd, anderen willen boter
bij de vis en er zijn er ook die bo
ter aan de galg smeren.
Het bekende boterbriefje wordt
op het stadhuis verstrekt. Deze be
tekenis stamt uit de Eerste Wereld
oorlog, toen boter op de bon
ging en alleen werd verstrekt aan
mensen die konden bewijzen dat
ze officieel getrouwd waren. Het
was ook de spottende aanduiding
voor officiële stukken, zoals be
lastingaanslagen die in botergele
enveloppen werden verstuurd.
Het Nederlands Zuivelburo heeft
een nieuwe brochure over boter
uitgebracht: Van melkvet tot 'ech
te' boter. Aanvragen bij: postbus
30, 2280 AA Rijswijk, tel. 070 -
953395.
De aan huis bezorgende melk
boeren doen er verstandig aan zo
snel mogelijk hun assortiment uit
te breiden met onder meer krui
denierswaren en een nieuw type
bezorgwagen aan te schaffen.
Doen zij dit niet, dan lopen ze
grote kans het af te leggen tegen
de supermarkten. Dat heeft
staatssecretaris Van Zeil van
Ekonomische Zaken woensdag
betoogd op de jaarvergadering
van de Gelderse Bond van Melk
handelaren. Van Zeil herinnerde
aan een oud onderzoek waaruit
naar voren was gekomen dat er
jaarlijks tweehonderd rijdende
mejkboeren (figuurlijk) over de
kop gaan en dat er bij ongewij
zigd beleid van de handel over ze
ven jaar nog 1.900 melkboeren
over zullen zijn. In 1978 waren er
nog 4.550 bezorgende melkboe
ren. Hoewel bij zeventig procent
van de Nederlandse huishoudens
een melkboer in de straat komt,
koopt slechts 45 procent daad
werkelijk bij hem.
Traktor maakt veel boeren op
Vier van de tien boeren boven de 50
jaar lijden aan gehoorverlies als ge
volg van het langdurige gebruik van,
de traktor. Dat heeft het Landbouw
schap ontdekt aan de hand van een
onderzoek dat het heeft verricht on
der ruim driehonderd agrariërs op de
onlangs gehouden Landbouw-RAI.
In de leeftijdsgroep boven 50 jaar
blijkt 80 procent in meer of mindere
mate aan gehoorverlies te lijden. Van
de jonge agrariërs, tot 35 jaar, heeft
25 procent last van gehoorverlies. Een
den duur doof
op de tien in deze groep heeft een er
nstig gehoorgebrek. In de kategorie
35 tot 50 jaar hoort 40 procent slecht,
volgens het Landbouwschap is het
percentage met hoorproblemen onder
agrariërs vijf tot tien procent hoger
dan onder niet-agrariërs. Het is de on
derzoekers opgevallen dat het linke
roor van boeren meestal slechter is
dan het rechteroor. Dat wordt toege
schreven aan de gewoonte om over de
rechterschouder achterom te kijken.
Het linkeroor krijgt dan "de volle
laag" van de traktormotor.
Deze keer willen we het hebben
over een onderwerp, dat geleide
lijk aan ons totale maatschappe
lijk funktioneren is gaan
beheersen. Wat voor naam wij er
aan moeten geven weten we niet
precies. Laten we het maar de
'subsidie-ellende' noemen. Een
wat grove uitdrukking. Jawel,
maar het kind bij de naam noe-
M
J fi'JA l'JV t'J
men komt dikwijls hard over. Je
kunt ongeveer geen stap meer
doen of er kleeft wel ergens sub
sidie aan.
Men zegt we! dat als je het goed
speelt je van subsidie kunt leven.
Wij hebben ons wijs laten maken,
dat b.v. een echtpaar, dat uit el
kaar gaat omdat beide het niet
meer zien zitten (samenwoners
zullen daar tegenwoordig ook wel
onder vallen) aanspraak maken op
subsidie om zich weer apart in te
richten. Komen ze later weer bij
elkaar dan alweer subsidie voor de
zgn. herinrichtingskostén. 't Is
maar een voorbeeld. Bedrijven,
belangrijk voor de werkgelegen
heid, vangen miljoenen subsidie
als het fout gaat. Meestal een ge
volg van een gebrek aan manage
ment, maar toch kunstmatig in
l'even trachten te houden.
Voor een gezonde ontwikkeling
van onze ekonomie is al dat
subsidie-gedoe eigenlijk een ramp.
Behalve het feit, dat subsidies dik
wijls op verkeerde plaatsen te
recht komen is er een grenzeloze
betutteling ontstaan vanuit het
centrale apparaat Den Haag.
Overstappend naar de agrarische
sekt or: ook daar wemelt het van
subsidiemogelijkheden. En nu
lijkt het we! leuk als je gaat drai
neren, egaliseren, je erf gaat ver
harden, het bedrijf vergroot of
moderniseert, dat er een slok sub
sidie loskomt, maar gaandeweg
lijkt me, raken de boeren met han
den en voeten gebonden aan dat
centrale apparaat in Den Haag.
Wat blijft er over van een zelfstan
dig ondernemer als hij zijn hand
moet ophouden, als je niet meer
verbouwen mag wat je wilt?
Vanuit Den Haag houden zich
duizenden ambtenaren bezig met
het maken en uitvoeren van sub
sidieverordeningen. Zij bepalen
wat er mag. Als we zo doorgaan
duurt het maar even of je moet
een formulier in zesvoud invullen
om een grote boodschap te mogen
doen.
Wat wij ons wel eens afvragen is
waarom de landbou worganisaties
niet veel meer tekeer gaan tegen al
lerlei vormen van subsidies. Het
lijkt er veel meer op, dat ze zich
;€i lm>.Smèttotef
neergelegd. Proberen zoveel mo
gelijk subsidie in Den Haag of
Brussel los te peuteren anders pikt
een ander het in?
Maar dat is toch geen gezonde
ekonomie nastreven? Op die ma
nier valt de agrarische sekt or toch
geheel in handen van een centraal
systeem; een ander soort staatsbe
drijf een kolchoze? Ik weet best,
dat ik deze materie akelig
zwart /wit voorstel. Zo eenvoudig
liggen de zaken niet en we wonen
in Nederland niet op een eiland.
Maar wat wij vorige maal over de
oplossing van het mestprobleem
schreven, die fabriek had er al
kunnen staan. En dan niet af
wachten of Den Haag of mogelijk
Brussel met subsidies afkomt.
Want weet u wat aan subsidies ujf-
gegèvèn wordt haalt men toch
weer terug via heffingen of verho
ging van prijzen, etc. De ellende
van subsidies is, dat frisse én ge
zonde initiatieven gesmoord
worden.
Bas Cule
Vrijdag 14 maart 1986