VOOR m
VI'OIIW
Onze relaties binnen
en buiten het gezin
Kaderkursus voor
handwerkende leden
Puzzel met spreuk
De agrarische kommissie
van Zeeland op kaderkursus
'van 't zeuntje'
'Peulvruchten', scheepsgerecht
Geen werkkring
Sociale kontakten
De generatie van 1940-1960
De generatie van
1980-2000
onder redaktie van de Reaktiekommissie
Bond van Plattelandsvrouwen voor Zee-
A lund en Brabant
Redaktieadres:
Mevr. P.J. de Rooy-Janse
Chezeeweg 18, 4424 ZG Wemeldinge
Mevrouw Iteke Weeda sprak hierover voor de Goese Vrouwenraad. Zij is aan de universiteit te Gronin
gen benoemd tot hoogleraar in vrouwenemancipatiezaken. Het woord vrouwen voor emancipatiezaken
vindt ze zelf niet gelukkig gekozen, kmancipatie is voor mannen en vrouwen. Ze zou liever willen spreken
over mensenemancipatie. Zowel mannen als vrouwen maken keuzes en zijn daar dan zelf verantwoorde
lijk voor. In haar inleiding sprak ze over de ontwikkelingen rond leefvormen in de 20e eeuw. Welke ver
anderingen maakten deze generaties mee in opvoeding, opleiding, relatie, moederschap, arbeid en sociale
kontakten.
De generatie van voor 1940, mensen die nu 45 jaar en ouder zijn. De opvoeding was gericht op het moe
derschap en diensbaarheid tot de echtgenoot. Sommigen kregen wel een opleiding, want stel dat ze niet
zouden trouwen. Het huwelijk was de beste levensverzekering. 96% van de vrouwen trouwde en de druk
van de maatschappij tot het huwelijk was erg groot. In 1960 brengen de dolle mina's verandering. Ieder
gaat meer zijn eigen gang, met als gevolg dat de echtscheiding toeneemt.
Moederschap was alleen weggelegd
voor de gehuwde vrouw. De onge
huwde vrouw had niets te wensen in
dit opzicht. De moeder hoorde in het
gezin. Na het huwelijk nam of kreeg
de vrouw meestal ontslag. Dat er kin
deren kwamen was vanzelfsprekend.
Een vrouw was er voor het gezin. Een
werkkring was van belang tot er ge
trouwd werd. Eerst werkte de vrouw
40 uur. Met kleine kinderen wel 80
uur en als ze 11 a 12 jaar oud zijn
weer 40 uur. Als de kinderen het huis
uit waren ontstond er soms wel een
20-urige werkweek. Het kan voorko
men dat een vrouw met 45 jaar zich
voelt alsof ze met pensioen gaat. In
het arbeidsproces is geen plaats voor
haar en er is geen sprake van bijscho
ling. Dit heeft vaak echtscheiding tot
gevolg. Deze generatie doet veel
vormings- en ontwikkelingswerk.
Door de meestal geringe opleiding
Peulvruchten bevatten veel eiwit
ten en zijn zeer rijk aan vitamine
B; een uitgelezen winterkostje dus
dat op het scheiden-van de winter
nog heel goed kan.
Bovendien zijn peulvruchten in al
lerlei verrukkelijke gerechten te
verwerken en ze ^ijn gezond en
voedzaam. Daarom ook waren ze
in de 17e eeuw zeer geliefd bij de
scheeni^Qk^; f|n de eerste plaats
omd.at me6 ze zeer lang kon be
waren maar bovendien kon er in
velé gevallen de in die dagen aan
boord van de schepen zo gevrees
de ziekte, scheurbuik mee worden
voorkomen!
liit die tijd zijn dan ook de vele
goede bereidi ngen overgebleven
zij het enigszins aangepast aan de
ze tijd. Altijd nog avontuurlijk ge
noeg om onderstaand
zeemansgerecht eens uit te
proberen!
Ingrediënten voor 4 a 6 personen
500 gram uitgelekte bruine bonen
(blik of pot), 1 dl. bouillon, 1 1/2
dl. olijfolie, 1 rode peper, ragfijn
gesneden, 2 grote uien in niet te
grove stukken gesneden, 2 rode
paprika's in grove stukken, 2 ons
gehakt half om half, 3 ons var
kenshaas, 3 vleestomaten, gepeld
en in grove stukken gesneden, 1
winterwortel, geraspt, 1 teentje
knoflook uit de pers, 1 mespunt
kummel, 5 gram zout ver-
ontbreekt het deze vrouwen veelal een
durf om in de politiek te gaan.
Sociale kontakten waren er niet veel.
Man en vrouw waren eikaars beste
vriend. Gezamenlijk hadden ze wel
vrienden, maar apart was er gevaar
voor het huwelijk. Wat verwachten
we voor deze generatie in het jaar
2000. Deze generatie heeft het erg
moeilijk gehad, aansluiting vinden bij
nieuwe denkbeelden en leefwijze is
niet gemakkelijk. Op oudere leeftijd
ziet men dan ook veel eenzaamheid.
Er is teveel aandacht in de partner
gestopt, ze hadden zelf geen eigen
vrienden.
Deze generatie is de overgangsgene
ratie. De meisjes werden nog in het
traditionele man-vrouw denken opge
voed. Er werd een hogere opleiding
mengd met een eetlepel paprika
poeder, een ietsje sojasaus.
I)e bereiding:
Snij de varkenshaas in niet al te
dunne reepjes. Maak het gehakt
op de normale wijze aan en vorm
er kleine balletjes van (zoals voor
soep). Verhit de helft van de olij
folie op een matig vuur en voeg er
de reepjes varkenshaas en de ge
haktballetjes aan toe. Braad dit in
ongeveer 5 a 7 minuten niet te gaar
en goudgeel (let er goed op dat het
vlees niet' verbrand. Houd het
warm!) Vervolgens verhit u de an
dere helft van de olie en kleur er
voorzichtig de uien, knoflook, ro
de, peper, paprika, winterwortel en
als laatste de vleestomaten in.
Houd het goed in beweging en bak
het 5 minuten. Voeg er nu de
kummel, het zout met de paprika
poeder, een flinke scheut sojasaus
en de bouillon aan toe. Laat dit
ongeveer 15 minuten op een ma
tig vuur zachtjes en onder voort
durend roerend indikken. Voeg er
nu het vlees en de bonen aan toe
en laat het nog even goed door
warmen.
Serveer het zo uit de pan of doe
het in een caquelon (pot van aar
dewerk).
Garnituren: droge rijst, gestoofde
savooie kool of grof bruin brood.
Tip: drink er donker bier bij.
M.A. van der Vliet
nagestreefd. De relaties begonnen in
een periode van vernieuwingen, meer
gelijkheid en meer gezamenlijkheid.
In deze tijd was de anti-autoritaire op
voeding in, de kinderen mochten
alles.
Er kwam partnerruil voor, wat vaak
echtscheiding veroorzaakte. Beiden
wensen een zelfstandig individu te
blijven. Kinderen krijgen is niet meer
'zo logisch; er wordt voor gekozen.
In 1970 krijgen we de bom,' bov-kin-
deren. In homoseksuele relaties wordt
soms voor kinderen gekozen. De
meeste vrouwen bleven de eerste ja
ren van het huwelijk werken, of werk
ten part-time. Het waren de ouderen
die hen schuldgevoelens aanpraatten
ten opzichte van de kinderen. Er
komt veel echtscheiding voor. De so
ciale kontakten worden belangrijker.
Ieder heeft zijn eigen vrienden. Dit
kan wel eens jaloezie van de partner
opleveren, maar is toch heel belang
rijk. In het jaar 2000, zal deze groep
maatschappelijk en politiek een aktie-
ve groep zijn. De mannen zullen zich
meer betrokken voelen bij het huise
lijk leven. Deze groep zal zich op
40/60-jarige leeftijd niet zo gauw uit
gerangeerd voelen.
Hoe is voor hen de toekomst voor het
jaar 2()00? De technische vakken en
de verzorgende vakken zullen zowel
door jongens als door meisjes gevolgd
worden. Ze zullen als gelijkwaardige
partners optrekken. De opvoeding
van de kinderen zal door meerdere
personen gebeuren. Er zullen liefde
volle vaders en minder liefdevolle
moeders zijn. Het rollenpatroon zal
vervagen.
bom bewust ongehuwde moeders
bov= bewust ongehuwde vaders
Als u de hele puzzel hebt opgelost,
leest u in de twee vertikale kolommen
1 en 5 een bepaalde spreuk, die tevens
de uiteindelijke oplossing van onze
puzzel vormt.
1-2. gierigaard; 2-3. kort werkkleed;
3-4. hijswerktuig; 4-5. venster; 6-7. lo
ven; 7-8. boonvormige klier; 8-9.
roeispaan; 9. makker; 10. kleur; 11.
omroepvereniging; 12-13. dróesem;
13-14. onderpand; 14-15. stad in de
DDR; 15. tijdperk; 16-17. land in
Azië; 17-18. maatstaf; 18-19. kente
ken; 19. binnenste; 20. kenteken op
Spaanse auto; 21. kenteken op West-
Duitse auto's; 22-23. vogelwoning;
23-24. schop; 24-25. idee; 25. gekook
te rijst: 26-27. inrichting voor het dro
gen van mout; 27-28. gemalen
tufsteen; 28-29. morsdoekje; 29. loog;
30. harde vrucht; 31. telwoord; 32-33.
U-vormig haakje; 33-34. plaats in
Limburg; 34-35. deel van het gebit;
35. aanspreektitel van een vorst;
36-37. stad in Algerije; 37-38. zorg
lijke omstandigheden; 38-39. onpro-
duktieve scheut; 39. korrelig
sneeuwijs boven de sneeuwgrens.
Voor de handwerksters binnen de
Bond van Plattelandsvrouwen valt er
weer heel wat te leren op de kaderkur
sus wit/sneewerk.
Bovenstaande zin is een beknopte sa
menvatting van diverse aktiviteiten.
Wit/sneewerk klinkt misschien wat
onduidelijk voor u, maar de techniek
die we leren lijkt veel op hardanger
werk. Als ik nu nog in raadselen
spreek, neemt u dan eens een kijkje
op de voorjaarsvergadering. Daar is
ongetwijfeld weer veel moois te be
wonderen.
Op de kaderkursus Ieren we over de
oorsprong en het toepassen van
wit/sneewerk. Er zijn in musea nog
interessante voorbeelden te vinden die
ons versteld doen staan.
De typerende trekjes van het echte
Marker handwerk Worden ons haar
fijn uit de doeken gedaan. De kur-
susleidster, Ina Koster-Scheele, spoort
ons aan tot zelf randen ontwerpen en
op ruitjespapier tekenen wat we bor
duren. We moeten werkstukken be
denken die je ermee zou kunnen
versieren en we vullen onze proeflap
in. We beperken onszelf echter niet
door alleen oude patronen te oefenen,
Eind februari is de agrarische kom
missie van de Bond van Plattelands
vrouwen enkele dagen naar het Van
Eeghenhuis geweest om zich eens te
bezinnen over de plaats en de funk-
tie van de kommissie.
Ook Lena Huisman was hierbij nog
aanwezig. Zij had nml. deze kursus
opgezet en samen met een mede
werkster van het Van Eeghenhuis
voorbereid. Ook waren voor deze ka
dering, buiten de kommissieleden, de
vrouwelijke adviserende leden van de
Z.L.M.-kringen Hulst, West Zeeuws-
Vlaanderen en Noord-Beveland uitge
nodigd. Alle leden van de agrarische
kommissie zijn nl. in hun eigen kring
als adviserend lid bij de kringverga
dering aanwezig. Maar het probleem
hierbij is dat de kringen van de plat
telandsvrouwen en de Z.L.M. niet ge
lijk zijn. Aangezien de
Z.L.M.-kringen in de meerderheid
zijn, waren er enkele 'toegevoegde'
leden.
De agrarische kommissie heeft soms
wel eens een moeilijke plaats in het
Zeeuwse landbouwgebeuren. Ze is nl.
werkzaam als komm. van de platte
landsvrouwen, maar voelt zich soms
meer betrokken bij de Z.L.M.-
aktiviteiten. Ze wil werken voor alle
maar proberen ook nieuwe wegen te
vinden; eigen eksperimenten kunnen
heel leerzaam zijn.
Er wordt met een flinke inzet gewerkt
en naast het borduren op zich is ook
de bespreking ervan heel belangrijk.
Het organiseren van een kursus, hoe,
waar en wanneer, nemen we ook on
der de loep. Voordat er een groepje
van start gaat is er al danig over na
gedacht. Het handwerken wordt in de
bond zo goed als mogelijk is onder
bouwd en vanaf deze plaats probeer
ik uw warme belangstelling op te
wekken.
Het is prettig zo samen bezig te zijn
en een voltooid werkstuk geeft daar
na ook nog veel plezier in het gebruik.
T.J. Louwerse
Oude Kraayertsedijk 10
4456 RR Lewedorp
Op bovenvermelde voorjaarsvergade
ring van de Nederlandse Bond van
Plattelandsvrouwen afd. Zeeland, die
gehouden wordt op donderdag 20
maart 1986 in 'de Prins van Oranje'
te Goes, richt de handwerkkommis-
sie een tentoonstelling in van ingezon
den werkstukken.
agrarische vrouwen in Zeeland en dus
de belangen behartigen voor deze
vrouwen.
Tijdens de kursus heeft de komm.
zich eens intensief kunnen bezinnen
over deze plaats en funktie.
Mevr. Nijssen en de heer Doeleman,
respektievelijk provinciaal presiden
te van de Bond van Plattelandsvrou
wen en voorzitter van de Z.L.M., zijn
ook een gedeelte van de kursus aan
wezig geweest.
Met elkaar is er heel wat afgepraat en
gediskussieerd over deze onderwer
pen. En dat werkte naar beide kan
ten verhelderend. We weten nu weer
van elkaar hoe we de agrarische kom
missie zien en wat we van elkaar (kun
nen) verwachten. Ook is er gekeken
naar de toekomst: wat zouden we ei
genlijk willen, waar gaan we heen en
wat is ons doel op langere termijn.
Al met al goede en verhelderende da
gen, onder goede leiding. Met de no
dige opdrachten en wensen zijn we
naar huis gegaan.
We waren weer gesterkt om te wer
ken aan het doel van de agrarische
kommissie.
Josje de Koning-van Langeraad
Kamperland
Vrijdag 14 maart 1986
29