VOOR ml
VROIIW
Zo was het, herinneringen aan
vervlogen tijden
p.j. zuid
geluid
Gezinsavond afd. Oost
Zeeuws-Vlaanderen en
Z.L.M. kring Axel
Afd. West Zeeuws Vlaanderen
gaat naar Denemarken
u/ft de
p'J.Zra^ehdd
redaktie Peter Risseeuw
Toneel
Echte boerenbruiloft
Veiligheid in en om
het huis
onder redaktie van de Reaktiekommissie
Bond van Plattelandsvrouwen voor Zee-
A land en Brabant
Redaktieadres:
Mevr. P.J. de Rooy-Jansé
Chezeeweg 18, 4424 ZG Wemeldinge
Mevrouw S; de Neve-Timmers uit Steenbergen stuurde ons een ver
slag van haar belevenissen als jonge vrouw.
Wij denken dat het nu in de komende voorjaarstijd bij velen toch de
wens of de noodzaak enkele vernieuwingen in huis aan te brengen of
alleen een nieuw kledingstuk aan te schaffen wel interessant kan zijn
het relaas van haar belevenissen in de eerste tijd te lezen.
I)e u it/et
Juli 1944, op huwelijksreis in een rij
tuig van Zevenbergen naar de Heen
in ongeveer 21/2 uur. En daar ga je
dan met de man, waarmee je een
nieuwe toekomst op gaat bouwen, sa
men in het geleende rijtuig. Een dik
ke "bels" in de burries, de dag na het
trouwen.
Spertijd.
Het was "spertijd" en de ouderen on
der u weten wel wat dat betekende.
De spertijd was juist op onze trouw
dag veranderd, in plaats van tot 10
uur 's avonds moesten we toen ineens
om 8 uur binnen zijn. Ik meen dat je
's morgens pas om 6 uur buiten mocht
komen.
De bruiloft aan huis in die tijd, was
dus vroeg afgelopen. De volgende dag
werden de kadeautjes en bloemen en
van alles en nog wat achter in de bak
van het rijtuig gestopt en mijn man
en ik in onze trouwkleding voorin.
Geleend.
Het jaquet van mijn man was geleend
en mijn sluier ook. Mijn trouwjurk
(de zijde daarvoor) was "ruilwerk"
geweest met boterbonnen en ƒ135,
dat was het naailoon. Dat naailoon
was zo hoog omdat ik met de zijde
van iemand anders naar modemaga
zijn "De Duif" in Bergen op Zoom
ging en daar werd de jurk gemaakt,
wel erg mooi! Maar het was een tijd
waarin niets meer te koop was, wel
veel surrogaat én alles was op de bon.
Textiel - kleding - schoenen - voedsel
- kolen enz. enz. Alles was schaars en
auto's mochten alleen rijden op een
speciale vergunning. Omdat je als
meisje, ook als je niet zou trouwen
toch wel lakens - slopen - dekens - le
pels - vorken enz. nodig zou hebben
had ik vanaf 1940 al aan een UITZET
gewerkt. En voor die tijd (1944) had
ik eigenlijk al heel wat bij elkaar kun
nen kopen en ruilen.
U kunt me geen verwijten maken wat
dat ruilen betreft want daar deed ie
dereen aan mee! Ik werkte bij een fa
milie in een textielwinkel en daarom
had ik echt al veel (vond ik zelf dus).
Veel geld had ik niet en het is haast
niet te geloven maar ik werkte bij die
familie in de winkel van v.m. half ne
gen tot half een, en van half twee tot
zes uur en dan nog van half zeven tot
acht uur 's avonds. Zaterdags sloot de
winkel 's avonds om elf uur, daarna
moest de winkel dan nog schoonge
maakt worden. Mijn loon was in
1940: ƒ3,per week en 10% korting
op wat we er kochten. In 1944 was
mijn loon opgelopen tot ƒ11,per
week en veel meer verantwoording.
Bij dat loon kwam ook nog een ren
tezegel (ik geloof dat ik in de katego-
rie viel van ƒ0,30 per week en 1 week
vakantie per jaar). Er werd in die tijd
ook door anderen weinig verdiend,
een dienstbode had ook ƒ3,per
week de kost, maar ik kreeg 10%
korting!! Bij het kopen van mijn uit
zet hield ik dus alles nauwkeurig bij
in een schrift met een groene kaft en
UITZET op het etiket.
Na 39 jaar.
Toen ik na 39 jaar alleen in Steenber
gen ging wonen omdat onze jongste
zoon de boerderij verder ging doen,
na het overlijden van mijn man, nam
ik alles mee wat kon. Wat niet mee
kon en wat niemand wilde hebben
ging op een grote brandstapel. En
toen ik daar langs kwam ontdekte ik
ineens het groene schrift. Dat heb ik
net op tijd nog weg kunnen pakken,
want dat schrijft moest mee! Nu ligt
het hier voor mij op tafel met als ver
gelijking de aanbiedingen op de fol
der van de wolfederatie. Volgens mij
zijn dat gemiddelde prijzen en nu wil
ik u hier enkele vergelijkingen laten
zien.
El
In 1940 werd er nog per el verkocht,
een el is 69 cm. Ook verkocht ik soms
1 el en 1/8 dat is dus 771/2 cm, of 1
el en 1/4, of 1 el en 1/2. Men kocht
niet meer dan nodig was. Voor een la
ken nam je 31/2 el graslinnen of kon-
golinnen. De zomen legde je er zelf
in. Hoofdrekenen leerde je wel en ook
de halve centen werden verrekend.
Ik kocht voor 3 onderlakens 101/2 el
graslinnen a ƒ0,85 per el, dat is
ƒ8,921/2 ƒ8,921/2
3 mooie bovenlakens a ƒ2,75
ƒ8,25
6 bijpassende slopen a ƒ0,95
ƒ5,70
1 baddoek (groot) ƒ0,72
4 baddoeken effen a ƒ0,55 ƒ2,20
2 baddoeken geel a ƒ0,50 ƒ1,
3 badstof keukend. a ƒ0,35 ƒ1,05
6 badhandjes a ƒ0,10 ƒ0,60
1 badhandje (mooi) a ƒ0,12 ƒ0,12
Totaal ƒ28,561/2
10% korting ƒ2,86
(betaald 22 juni 1940) ƒ25,70
In 1944 was het al duurder, ik betaal
de toen voor 6 lakens ƒ4,30 per stuk.
Voor geborduurde slopen ƒ1,41 per
stuk en voor gladde slopen ƒ1,10 per
stuk en voor theedoekën ƒ0,79 per
stuk.
9 augüstus 1940 betaalde ik voor:
6 theedoeken a ƒ0,33 ƒ1,98
1 ontbijtlaken a ƒ1,95 ƒ1,95
1 ontbijtlaken a 1,62 ƒ1,62
5,55
10% ƒ0,55
ƒ5,-
Toen naar de "goudsmid" en daar
gekocht:
12 zilveren lepeltjes ƒ20,50
1 zilveren suikerschep 3,—
2-9-1940 betaald: ^23^50
Een twaalfdelige "zilmeta" cassette
ƒ91,40 (dus van alles 12 stuks) en ex
tra: aardappellepel - groentelepel
sauslepel - botermesje en vleesvork
jes totaal ƒ111
Er werden ook nog mooiere lakens en
slopen en damast tafellakens met ser
vetten gekocht, evenals linnen en hal
flinnen theedoeken. Veel van deze uit
zet heb ik nog in de linnenkast liggen,
met blauw lint bij elkaar gebonden en
met monogrammen erop.
Die drie mooie damast tafellakens
met twaalf servetten erbij kostten in
1941 bij elkaar ƒ19,09, 1 wollen de
ken ƒ17,50, een gewatteerde deken
ƒ16,95. Weefstof voor overgordijnen
ƒ1,20 per meter, want in 1941 werd
er ook al per meter verkocht.
Weefstof voor een tafelkleed ƒ10,90,
een grijze molton deken ƒ1,68, grau
we werkdoekjes ƒ0,32, 1 handveger
ƒ1,85, 1 ragebol ƒ1,75, 4 tuitenpoet-
sers 3x 6 ct en 1 x 13 ct ƒ0,31, 1
luiwagen ƒ2,00, 3 afwasborstels ƒ0,88
en zo zou ik door kunnen gaan. Mis
schien is het toch wel leuk om te ver
gelijken, de prijzen van toen en nu.
Nu
De prijzen van nu hoef ik u niet te ge
ven, alles is duur, maar of alles zo
duurzaam is als vroeger?
De jonge vrouwen van tegenwoordig
kopen geen grote uitzet meer want de
mode verandert regelmatig en daar
doen ze aan mee. Ze hebben daarin
nog gelijk ook en met de prijzen van
tegenwoordig is het een erg kostbare
zaak geworden om een "ouderwetse"
uitzet aan te schaffen. Maar als ik
weer in mijn schrift met het groene
kaft zit te kijken, dan komen de her
inneringen aan de "goeie ouwe tijd?"
weer boven.
De goede oude tijd met het woord zui
nigheid en degelijkheid in zijn banier,
maar was die tijd zo goed? Wij leven
nu in 1986 en wij veranderen allemaal
mee net zoals de tijd veranderd is.
S. de Neve - Timmers
Vrijdagavond 31 januari j.l. organiseerde onze afdeling in samenwerking met de Z.L.M. weer de jaarlijk
se gezinsavond. Het was dit jaar alweer de 5e keer dat we een dergelijke avond samen organiseerden,
's Middags hadden we met vereende krachten de kantine van het Zeldenrust college omgebouwd in een
feestzaal. Dit is altijd voor iedereen hard doorwerken, de vloer wordt gedweild, tafels verzet, versieringen
opgehangen, een podium gebouwd en een bar wordt gemaakt. Gelukkig was alles op tijd klaar. Om 6
uur konden we het bier proeven en naar huis. Want om half 8 moest iedereen terug zijn. De prijzen wer
den genummerd, koffie geserveerd en ga zo maar door. Om omstreeks 8 uur konden de voorzitters de
avond openen.
Na deze solo's was het dan eindelijk
tijd voor een klein toneelstukje van
ongeveer 45 minuten. Wim, Jack,
Maarten, Adrie, Marian, Janet en
Karin brachten het toneelstuk "Goe
demorgen veerman" op de planken.
Een toneelstuk dat gaat over een ju-
welendiefstal, en de diefstal wordt zo
langzamerhand in de schoenen ge
schoven van Dirk Veerman, die er
dan ook niets meer van begrijpt en zo-
langzamerhand gek drijgt te worden.
Maar gelukkig kan de inspekteur al
les tijdig oplossen. Na dit toneelstukje
was er een korte pauze waarna een
kort stukje op de planken gebracht
werd door de plaatselijke paar
densportvereniging.
Na deze twee stukjes was het dan tijd
voor de band om te gaan spelen. Het
was al snel druk op de dansvloer en
zodoende ook aan onze bar. Om twee
uur stopte de muziek (zoals gebruike
lijk) en was het tijd om op te stappen.
Met een aantal vrijwilligers werd de
feestzaal weer omgetoverd tot een ge
wone kantine en konden we allen naar
huis, terugkijkend op een minder
drukke maar gezellige avond.
Ik hoop dat het volgend jaar drukker
is!
16 februari - P.J.Z. O.Z.VI. gaat
zwemmen in de Roompot (Kamper
land). Vertrek om 9.45 uur op het
plein in Zaamslag. Kosten ƒ14,p.p.
Opgeven voor 12 februari bij Ina,
01153-2257.
RAK Schouwen. Dinsdag 11 februa
ri. 20.00 uur bij v.d. Weyden in
Noordgouwe. Thema: drainage en
egalisering, ingeleid door Wim in 't
Veld, bedrijfsvoorlichter.
Vrijdag 7 februari 1986
Dinsdag 11 maart, 20.00 uur bij v.d.
Weyden in Noordgouwe. Thema: Ui-
enteelt, ingeleid door dhr. Blikman,
verbonden aan de SNUiF.
RAK Walcheren. Donderdag 6 febru
ari, 20.00 uur in Hotel Walcheren te
Koudekerke. Thema: Landbouwor
ganisaties en beleidsvorming. Deze
avond maakt onderdeel uit van de
kursus Landbouwbeleid en Organisa
ties. Op deze avond zal uitleg gege
ven worden over organisatiestruktuur
van de landbouworganisaties en de
wijze waarop standpuntbepaling tot
stand komt.
RAK West Zeeuws-Vlaanderen Vrij
dag 14 februari. Exkursie Fordfabrie
ken en havengebied Antwerpen. Aan
melding voor 5 februari bij voorz. of
sekretaris RAK. Bij voldoende deel
name per bus.
Na veel intern beraad in het bestuur en peiling bij de leden is de keuze
gevallen op Denemarken. Er moest namelijk een keuze gemaakt om
een uitwisseling te organiseren met een groep Oostenrijkers of met een
groep Denen. Omdat de groep in Oostenrijk dichtbij de Zwitserse grens
zit en dus vlakbij de groep waar we vorig jaar mee uitgewisseld heb
ben, viel de keus op Denemarken.
Het is de bedoeling - en dit is vrijwel zeker - dat wij dit jaar in Dene
marken verwacht worden tussen 6 en 13 juli. De Denen komen in 1987
terug naar ons gebied en willen hier dan ondergebracht worden in gast
gezinnen.
RAK Oost Zeeuws-Vlaanderen. Dins
dag 4 en donderdag 20 februari. Ho
tel van Leuven te Kloosterzande.
Aanvang 19.30 uur. Kursus "Land
bouw en Organisaties". Deze kursus
wordt gegeven in samenwerking met
het ZAJK. Inleiding en begeleiding:
Jos Akkermans (sek. Commissie Top
kadervorming) en Ad Phernambucq
(sekr. ZAJK).
Tholen-West Brabant: 19 februari (2e
avond), meewerken en meewerkvor-
men vanaf 20.00 uur in café de Over
kant te Steenbergen.
ZAJK, Begeleidingskommissie Boe-
rinnenprojekt. 13 februari in de Cais
son te Biezelinge (20.00 uur). Over
leg met agrarische kommissies platte
landsvrouwenorganisaties over sa
menwerking agra-cie's en ZAJK boe-
rinnenprojekt.
De groep die wij in Denemarken be
zoeken is een groep plattelandsjonge
ren, ongeveer eenzelfde groep zoals de
PJZ West-Zeeuws-Vlaanderen is. Ze
wonen hoofdzakelijk in de plaats
Svinninge, dit ligt ±40 km ten westen
van Kopenhagen, op het eiland
Seeland.
Het vervoer is afhankelijk van het
aantal deelnemers maar zal wellicht
met de trein zijn. De kosten van deze
treinreis bedragen ƒ220,retour,
inklusief de boot naar dit eiland.
Nu is ons door de Denen gevraagd een
programmaatje op te stellen voor die
week, wat wij allemaal willen zien en
wat we verwachten. Dus als je ideeën
hebt en als je zin hebt om mee te gaan
bel dan even een van ondergeteken
den op.
Het is het plan om op 14 maart een
info-avond te organiseren voor leden
die mee willen gaan. Belangstellenden
en natuurlijk de leden uit Oost-
Zeeuws-Vlaanderen zijn van harte
welkom.
Hopelijk tot horens of tot ziens.
Namens reiskommissie P.J.Z.
W.Z.VL., Jacqueline en Peter Ris
seeuw, tel. 01179-1306.
Dinsdag 22 en woensdag 23 april
1986, organiseert de Kommissie Vei
ligheid van de Zeeuwse Vrouwenraad
in samenwerking met de Goese Vrou
wenraad open dagen met als thema:
"Veiligheid in en om het huis". In de
"Prins van Oranje" te Goes.
Voorlichting en informatie wordt ge
geven over: Hoe gevaarlijke situaties
in het dagelijkse leven kunnen wor
den voorkomen, of in ieder geval zo
veel mogelijk beperkt.
19
