Zeeland eerste provincie met
takorganisatie akkerbouw
Kombinatie baan
blijkt aan te slaan
Sektie Vollegronds
groente N.T.S.
Zeeland is de eerste provincie in ons land waar een takorganisatie ak
kerbouw tot stand is gekomen. Van een daartoe in het leven geroepen
stichting maken deel uit de Federatie van Verenigingen van Bedrijfs
voorlichting Zeeland, de Stichting Bevordering Landbouwkundig On
derzoek Zeeuws-Vlaanderen, en de 3 Landbouworganisaties. Zowel
de federatie als de Stichting Bevordering Landbouwkundig Onderzoek
zullen ophouden te bestaan wanneer binnenkort de statuten van de
nieuwe takorganisatie officieel zullen worden goedgekeurd.
In het voorlopig bestuur van de takor
ganisatie is de federatie met 6 en de
Stichting Bevordering Landbouwkun
dig Onderzoek met 5 leden vertegen
woordigd. Voorts is adviseur van het
bestuur de konsulent Akkerbouw te
Goes, ir. L.Th.J.M. de Wit. Het se-
kretariaat van de takorganisatie be
rust bij de Zuidelijke Landbouw
Maatschappij. Mr. J. Oggel is sekre-
taris/penningmeester. Een en ander
werd maandag 27 januari medege
deeld op een bijeenkomst in het Land-
bouwhuis van de ZLM te Goes.
Nieuw is ook dat de landbouworga
nisaties zich in deze nieuwe voorlich-
tingsstruktuur manifesteren. Volgens
mr. J. Oggel is dit een logische ont
wikkeling omdat de raakvlakken tus
sen de landbouworganisaties en de
voorlichting zich steeds duidelijker af
tekenen. Een voorbeeld daarvan is de
Stichting Informatie Voorziening Ak
kerbouw (de SIVAK). Deze landelij
ke takorganisatie waarin de overheid
en de landbouworganisaties samen
werken, beoogt objektieve informa
tie te geven over het informatikage-
beuren. De ZLM heeft zich als groot
ste standsorganisatie bereid verklaard
het sekretariaat en penningmeester
schap van de nieuwe takorganisatie
voor onbepaalde tijd op zich te ne
men. Daarvoor zal op korte termijn
een funktionaris in deeltijdbaan wor
den aangesteld. Voorlopig-sekretaris
van de nieuwe tak, mr. J. Oggel: "In
de praktijk zal dit sekretariaat werken
als een soort platform waar het voor
lichtingsbeleid van de overheid en de
wensen van de praktijk op elkaar af
kunnen worden gestemd. De voorlo
pige voorzitter van de nieuwe takor
ganisatie de heer J. Ramondt vertel
de in een toelichting op de verande
ringen dat de oude voorlichtingsstruk-
tuur niet meer voldeed. Recente en te
verwachten ontwikkelingen vereisen
een nieuwe opzet: - zo heeft het kon-
sulentschap te Goes de voorlichting
ten behoeve van de veehouderij af
moeten stpten naar Tilburg;
- de behoefte bij de praktijk aan voor
lichting neemt steeds meer toe terwijl
de mankracht bij de voorlichtings
dienst kleiner is geworden. Als gevolg
daarvan moet steeds meer een beroep
worden gedaan op de kommerciële
voorlichting;
- in de praktijk bestaat duidelijk gro
tebehoefte aan objektieve voorlich
ting over het informatikagebeuren.
Daarin kan de Rijks Landbouw
Voorlichtings Dienst niet voorzien.
De daarvoor in het leven geroepen SI-
VAK zal de voorlichting en begelei
ding van dit gebeuren op zich nemen.
De doorstroming van de informatie
van deze landelijke takorganisatie
naar de provinciale - gelijkgerichte -
takorganisatie kan nu veel efficiënter
verlopen.
- tenslotte is er het voordeel dat de
praktijk één geluid laat horen in de
onderhandelingen met het konsulent-
schap over verlangde voorlich
tingsprogramma's en andere aktivi-
teiten.
Het voorlopig bestuurslid de heer L.
Kloet wijst er op dat er met de reor
ganisatie voor de leden van de Vere
nigingen van bedrijfsvoorlichting en
van de diverse studieklubs niet veel
verandert. Wel hoopt hij dat de kop
peling van de voorlichting met de
standsorganisaties zal leiden tot een
uitbreiding van het aantal leden van
de nieuwe takorganisatie. Thans is
ruim 70% van de boeren lid van een
vereniging van bedrijfsvoorlichting.
Kloet: "We zouden graag zien dat dat
100% werd want dat is in aller belang
omdat we dan als takorganisatie meer
voor de leden kunnen doen. Daaraan
werken is volgens hem naast de akti-
viteiten op het gebied van de informa-
tika een van de eerste nieuwe taken
van de kersverse takorganisatie.
Voorts acht hij het zeer wel mogelijk
dat de takorganisatie zich samen met
afzetorganisaties in de toekomst be
zig zal gaan houden met het aftasten
van de mogelijkheden van nieuwe
teelten en met de afzet van agrarische
produkten in het algemeen. Uiteraard
zal de takorganisatie zich ook bezig
houden met het opsporen van knel
punten bij de praktische uitoefening
van het akkerbouwbedrijf en het
doorgeven daarvan naar het sekreta
riaat dat e.e.a. op zijn beurt weer
doorspeelt naar de daarvoor in aan
merking komende beleids- en onder
zoeksinstanties. De alom bekende
Zeeuwse spuitdag zal onder auspiciën
van de takorganisatie plaatsvinden.
Het organiseren van een Zeeuwse ak
kerbouwdag zou in de toekomst ook
een aktiviteit van de nieuwe takorga
nisatie kunnen zijn.
De konsulent Akkerbouw ir.
L.Th.J.M. de Wit wijst er nog op dat
zijn dienst in de nieuwe situatie bij de
opzet van het nieuwe werkplan over
leg hoeft te voeren met slechts één
praktijkvertegenwoordigende instan
tie nl. de takorganisatie Akkerbouw
waar het aantal overlegpartners tot nu
toe 7 bedroeg. Voordeel hiervan is dat
er een snellere besluitvorming moge
lijk wordt en dat versnippering van de
voorlichtingsinspanningen wordt
voorkomen. Er kan voorts meer aan
dacht aan aktuele knelpunten worden
gegeven. Hij verwacht dat de nieuwe
takorganisatie voor een aanzienlijk
deel het verlies aan mankracht bij zijn
dienst op kan vangen en dat er een
adequaat antwoord kan worden ge
geven op de toenemende vraag om in
formatie. Ten aanzien van de groei
ende behoefte aan voorlichting bij
vollegrondsgroente telende akkerbou
wers werd nog opgemerkt dat over dit
knelpunt overleg zal worden gevoerd
met de Zeeuwse Groentetelers Orga
nisatie.
In 1986 zal het woord 'kombinatie-
baan' een bekend begrip worden in
land- en tuinbouw. Het is een nieu
we vorm van arbeidsvoorziening. En,
dunkt ons, een nieuwe vorm met toe
komst. Immers lang niet altijd is de
beschikbare mankracht aangepast aan
de maat, de omvang van het bedrijf.
Op heel veel gezinsbedrijven is voor
de ondernemer en zijn vrouw de dag
taak niet alleen vrij zwaar, maar voor
al heel lang. Zestig uur in de week zijn
voor de ondernemer eerder regel dan
uitzondering.
Met een of twee dagen hulp van bui
ten kan de druk van de ketel. Er zijn
al vele tientallen werkzoekende jon
geren aan de slag volgens de formu
le: één werknemer voor meerdere be
drijven.
Drie bedrijven, één werknemer, één
werkgever.
Als drie bedrijven de handen ineen
slaan, snijdt het mes aan twee kanten.
Samen immers hebben ze dan als
kombinatie een volle dagtaak aan te
bieden. En daarmee komt de
kombinatiebaan-werker in beeld, de
jongere die graag aan de slag wil om
in de land- en tuinbouw goede werk
ervaring op te doen.
De georganiseerde bedrijfshulp neemt
de jongere in dienst. De bedrijfshulp
is dus de werkgever en daarmee zijn
de boer en tuinder van alle admi
nistratieve problemen af. Zij betalen
via een automatische bankopdracht
maandelijks een bedrag aan de be
drijfshulp en de bedrijfshulp regelt
verder alles: het arbeidskontrakt, de
salarisbetaling, het ziekengeld, de va
kantietoeslag enzovoort.
Kosten voor de boer of tuinder
Afhankelijk van de leeftijd van de
kombinatiebaan-werker betaalt de
ondernemer een bepaald bedrag, uit
sluitend voor elk gewerkt uur.
Dat uurbedrag ligt het eerste jaar op
ƒ10,50 voor een 18-jarige, ƒ12,00 bij
19, ƒ14,50 bij 20, ƒ17,00 bij 21 en
/"l 9,50 bij 22 jaar of ouder.
Het spreekt voor zich dat deze ar
beidskosten voor de ondernemer fis-
kaal aftrekbaar zijn. En dat kan nog
een slok op een borrel betekenen.
Woorden wekken, voorbeelden
(rekken
Gedachtig dit spreekwoord spraken
we met enkele ondernemers, die al de
eerste ervaringen met een
10
kombinatiebaan-werker hebben opge
daan. Het zijn ondernemers, die een
voortrekkersrol aandurven.
1Cees en zoon Willy de Kok in
Haarsteeg eksploiteren in maatschap
een komkommerbedrijf; ook me
vrouw de Kok werkt zo'n 20 a 25 uur
per week mee. Er is nu op maandag,
woensdag en vrijdag hulp van Hans
Brok, een jongeman van 21 jaar met
MAS-opleiding, die in de tuinbouw
geïnteresseerd is. Behalve bij de fami
lie de Kok werkt hij nog twee dagen
bij de familie Smits, ook in
Haarsteeg. Het werk bevalt hem
prima.
'Voor ons is deze hulp een echte uit
komst', aldus het gezin de Kok. Va
der Cees moet maar kan nu ook wat
kalmer aan doen, zijn vrouw krijgt
wat meer tijd voor het huishouden en
zoon Willyt krijgt ook eens tijd voor
zijn meisje. Zo zie je maar! En we
kunnen ons nu beter blijven houden
aan de aanvoertijden van de veiling.
En dat is ook belangrijk'.
2. Mia van den Hark-Thijssen in St.
Hubert is na het overlijden van haar
man haar bedrijf met 130 fokzeugen
en 400 mestvarkens blijven voortzet
ten. Zoon Paul kwam van de MAS,
maar kan nu 's maandags naar de
praktijkschool in Horst. Tony Wil-
lems uit Beers is dan immers beschik
baar als kombinatiebaanwerker. En
hij vervult diezelfde rol nog op 3 an
dere bedrijven in het Land van Cuijk.
konklusies
Het is wel duidelijk geworden dat er
heel wat redenen kunnen zijn om se
rieus over een kombinatiebaan na te
denken:
Voor de ondernemer: om de werk
druk van alledag tot normale propor
ties terug te kunnen brengen; om in
eigen bedrijf de puntjes op de i te zet
ten; om meer tijd te krijgen voor an
dere zaken zoals gezin, verenigingsle
ven; om het bedrijf wat langer te kun
nen voortzetten als er geen opvolger
is.
Voor de jongere: om aan de slag te
komen en om een brede werkervaring
op te doen. Het is heel goed zijn be
nen onder andermans tafel te steken.
Dat geldt evenzeer voor jongelui die
straks het ouderlijk bedrijf denken te
gaan overnemen.
Interesse?
Is uw belangstelling gewekt, als on
dernemer öf als jongere, bel 013 -
426429 en vraag naar de heer A. de
Jong. Hij is door de Bond voor Be
drijfshulp (Postbus 915000 MA Til
burg) aangetrokken als koördinator
van het kombinatiebanen-projekt.
J.P.R. Selten
Met de toetreding van Spanje en Portugal tot de E.G. werd het Europees Par
lement met 60 Spaanse en 24 Portugese volksvertegenwoordigers uitgebreid
tot 518 leden. Dit wijzigde enigszins het politieke beeld. De socialistische frak tie
kreeg er 42 leden bij en komt op 172.
Tweede grootste partij blijvende christendemocraten met 117 (-v 8), gevolgd
door de Europese demoeraten of Britse Conservatieven met 63 leden 13),
de communisten 46 3) en de liberalen 42 11).
Tijdens de laatst gehouden vergade
ring van het sektiebestuur Volle
grondsgroente N.T.S. is een groot
aantal zaken aan de orde geweest. Het
werk van de gewaskommissies is
besproken aan de hand van bericht-
geven vanuit de kommissies. Zij kon
zich goed vinden in deze berichten en
draagt ze door middel van dit algeme
ne persbericht graag uit.
Een goed witlofkontrakt ziet er als
volgt uit: voorvrucht bieten oPtarwe,
prijs ƒ9.000,—. Hiervoor worden
dan 160.000 wortels geleverd in kisten
op het bedrijf van de akkerbouwer.
De wortels hebben een maat van 3 tot
8 cm, normaal oplopend. Iedere wor
tel meer of minder betekent 5,5 cent
erbij of eraf. De wortels worden ge
teld door énkele kisten bij de witlof
trekker als monster te nemen. Dit
kwam naar voren tijdens de onlangs
gehouden vergadering van de Witlof
kommissie NTS toen een gesprek met
N.O. b.v. plaatsvond.
De kommissie vindt het een goede
zaak dat N.O. b.v. dit seizoen gaat
werken met het Landbouwschaps-
kontrakt.
Om zo min mogelijk problemen te
hebben en fouten te voorkomen is een
goed kontakt tussen witlofwortelteler
en witloftrekker erg belangrijk. Over
het aantal geleverde wortels en het
tarreren zijn de meeste problemen.
Goed overleg kan dan veel
voorkomen.
De kommissie adviseert om te werken
met een kontrakt. Als er problemen
komen staan een aantal zaken op pa
pier. Het best kan het zogenaamde
Landbouwschap-kontrakt gebruikt
worden.
De belangstelling voor paperpots bij
spr-jitentelers in de Hoekse Waard en
Midden Zuid-Holland is erg groot. In
deze gebieden zal dit seizoen mini
maal 250 ha uitgeplant worden. De
Spruitkoolkommissie NTS neemt een
afwachtende houding aan over deze
ontwikkeling.
Veredeling
Met IVT onderzoeker, de heer ir. Q.
v.d. Meer, besprak de kommissie de
veredeling bij prei. Het IVT houdt
zich bij prei momenteel bezig met
geelstreepvirus, hybridisatie en gene-
bank aktiviteiten. Doordat prei een
tweejarig gewas is en tetraploïd (veel
kruisingswerk is dan nodig) duurt het
heel lang voor veredelingsresultaten
bereikt worden.
Door selektie worden tot nu toe ver
beteringen bij prei bereikt/Alleen
door veredeling zijn problemen ech
ter goed op te lossen. Voor de vere-
delingsinstituten in ons land en de ons
omringende landen plus de zaad- en
selektiebedrijven is er dus nog veel te
doen.
Om goed op de hoogte te zijn wat de
preitelers vinden dat het eerst moet
worden aangepakt bij de veredeling
van prei noemt de Preikommissie:
bladvlekkenziekte (papiervlekken-,
purpervlekken- en zwarte strepen
ziekte), fusarium, hybridisatie en er-
winia. Zoals hier genoemd is ook de
volgorden van belangrijkheid om op
gelost te worden door veredeling.
Met betrekking tot geelstreepvirus
kan nog gemeld worden dat dit vooral
door de jaarrondteelt van prei en het
grote areaal voorkomt. Het IVT heeft
aan geelstreepvirus veel onderzoek
verricht zodat de zaad- en selektiebe
drijven met de resultaten van dit on
derzoek aan de slag kunnen.
Het PAGV houdt zich bezig met het
maken van een model waardoor het
mogelijk is de oogst van bloemkool
ongeveer 6 weken van te voren te
voorspellen. Dit hoorde de Blöem-
koolkommissie NTS toen zij met en
kele PAGV medewerkers de onder
zoekresultaten en het onderzoekpro
gramma besprak. Bij het ras DElira
met als plantperiode 1 mei t/m 15 juli
is men het verst. Behalve de plantda-
tum op te schrijven moet nog 2 keer
het aantal bladeren geteld worden na
melijk 3 weken na het planten en een
datum die berekend moet worden.
Wanneer er een goede groeiregulator
beschikbaar komt kan een tuinder in
de toekomst tot een betere oogstplan-
ning komen. Het PAGV doet onder
zoek naar groeiregulatoren.
Gesproken werd verder over het on
derzoek bij kluitplanten. Vooral op
het gebied van stikstofbemesting tij
dens de opkweek heeft onderzoek
plaats gehad. Hieruit blijkt dat
stikstof weinig inv loed heeft gehad op
het uiteindelijke produktie en op
brengst resultaat.
Aaltjes
Een probleem wat een lange tijd bij
bloemkool is onderkend zijn de
besmettingen van de percelen met
biete- en koolcysfenaaltjes.
Het advies van de kommissie, maar
zeker ook van het PAGV is om in het
voorjaar een grondmonster te nemen.
Aan de hand van de uitslag zou dan
zonodig een bestrijding kunnen
plaatsvinden. Hiervoor kan het mid
del Vydate 10 G met een dosering van
50 kg per ha gebruikt worden.
Vrijdag 31 januari 1986
