VOOK in
viroiiw
Is er een oogst na 10 jaar?
p.j. zuid
geluid
In m'n eentje ga ik niet
West Zeeuws Vlaanderen OPGELET!!!!!
Toneelspelers gevraagd Regisseur gevraagd
5 juli:
Ploeginstruktieavond!
13 juli:
Trekkerbehendigheids-
dag
Medicijnen
27 juli: Ploegwedstrijd
Vol
Vrouwelijke gevangenen
Macht
Vrouwen
Kontakten
Gastvrijheid
redaktie Peter Risseeuw
Man-vrouw Zeeuws Agrarisch jongeren werk
onder redaktie van de Redaktiekommissie
ill 1 Bond van Plattelandsvrouwen voor Zee-
land en Brabant
Redaktieadres:
Mevr. L.J.de Regt - van Maldegem
Anna Mariaweg 1, 4494 PB Geersdijk
Terugzien op de UN-konferentie in Nairobi wil zeggen: alles nog eens
proberen op een rij te zetten en dan vaststellen of er echt iets werd
bereikt. De laatste is erg moeilijk omdat er zoveel reeds werd ge
schreven in de kranten waarbij zeer de nadruk valt op de dingen die niet
gingen zoals het eigenlijk moest. Een van de in het nieuws gekomen
berichten waren de hotel-kamers die moesten worden vrijgemaakt voor
de officiële regeringsambtenaren die enkele dagen na de "Forum'Me-
den begonnen. Voor hen moesten de kamers in de Hotels worden
vrijgemaakt hoewel de Forum-leden vooruit hadden betaald. Een op
lossing werd gevonden doordat vele Kenyanen hun huizen gastvrij
openden voor de buitenlandse vrouwen en ieder toch onderdak kwam.
De sfeer op het Forum was heel goed
en uit de werkgroepen kwamen
waardevolle zaken naar voren. De
grote moeilijkheid was om dat weer
door te spelen naar de dames en he
ren van de officiële kongresdelegatie.
B.v. het onderwijs aan volwassen
vrouwen MOET blijven doorgaan
totdat de volgende generatie aan bod
komt die de kans heeft om naar
school te gaan. Nu is het nog zo dat
drie jaar nadat een kursus is beëin
digd er niet veel meer van over is
Op een terrein aan de Dorpsweg in
Oud-Vossemeer hield de P.J.Z. een
instruktie-avond voor beginnende
ploegers. De ploegkommissie had
voor een trekker en een ploeg ge
zorgd. Met deze kombinatie ploegde
voorzitter Koos Deurloo een stukje
grond. Bij elke handeling van Koos
werd dit door Cees de Rijke van
deskundig kommentaar voorzien. Er
konden door de aanwezigen ook
vragen gesteld worden aan de aan
wezige ploegkommissieleden. Deze
avond werd door 4 leden en 2 aspi
rant leden bezocht. De fam. Goor-
den willen wij bedanken voor het
gebruik van de trekker en ploeg.
Zaterdag 13 juli hebben wij de P.J.Z.
i.s.m. de R.A.K. en K.P.J. kring een
trekkerbëhendigheidsdag georgani
seerd.
Na een aantal weken van voorberei
ding was het dan zover; 13 juli.
Achtereenvolgens waren de volgen
de spelletjes uitgezet:
Ballonprikken met steekapparaat in
de heflnrichting. Met de trekker op
de wip rijden en zorgen datje binnen
2 minuten tijd 5 sekon^den in even
wicht blijft. Daarna werd een lange
stang aan de heflnrichting vastge
maakt met aan het eind een ge
wichtje. Hiermee moesten plastik
melkflessen worden omgegooid. De
ze flessen waren echter in een flauwe
bocht opgesteld.
Het tweede parkoers bestond uit een
dubbele garage met plaats voor een
vierwielige wagen en een trekker. De
wagen moest aan de neus van de
trekker worden aangekoppeld. Hier
mee moest men dan een rondje rij
den binnen een cirkel uitgezet met
touwen. Als laatste moest men de
trekker omdraaien en de wagen
vanachteren aan koppelen en zo
weer in de garage terugplaatsen, wat
voor enkelen niet meeviel. Al met al
dus een vrij uitgebreid parkoers. Er
werd dan ook met twee trekkers ge
reden om de stroom van deelnemers
omdat de kans om te blijven lezen en
schrijven door gebrek aan materiaal
zeer klein is. Dit is in alle ontwikke
lingslanden zo.
Vanuit het Forum werd een aktie
naar het kongres gestart om medicij
nen die in ons (westers) deel van de
wereld niet meer gebruikt mogen
worden ook niet naar de ontwikke
lingslanden te sturen. De pharma-
ceutische industrie in Europa en
aan te kunnen. Voor het gebruik van
de trekkers willen we de landbouw-
mechanisatiebedrijven Zandijk en
Van Trier van harte bedanken! He
laas waren er over de gehele dag
maar 11 deelnemers waarvan 2 van
de P.J.Z. Ko Brooijmans eindigde op
de tweede plaats en Marco Kooij-
man won de aanmoedigingsprijs.
Ondanks de geringe belangstelling
was het voor de organisatoren toch
een geslaagde dag. Volgend jaar or
ganiseren we dit weer!
27 juli zou het ploegwedstrijd zijn bij
M. van Tilbeurgh. Het gewas erwten
was echter nog niet van het land zo
dat dit niet door kon gaan. Helaas
stond er toen al een stukje in de
P.Z.G. van vrijdag dat het wel door
zou gaan. Ook in het Z.L.M.-blad bij
de P.J.Z.-agenda was het ten on
rechte vermeld. De mensen die we
hiermee op een dwaalspoor hebben
gebracht: onze ekskuses!
Er zou worden geploegd met 3
rondgaande ploegen en 3 tweescha-
rige wentelploegen. Voor het publiek
was er een toto, wie de beste ploeger
is. De wedstrijd is nu uitgesteld tot 14
september. We hopen dat er dan ook
wat meer beginners mee zullen doen.
De ploegkommissie van Tholen be
staat uit de volgende personen:
Roos Deurloo, Matte van Tilbeurgh,
Marcel de Wilde, Adri Geluk, Cees
de Rijke, Chris Burgers, M.A. de
Hond, Rien Stoutjesdijk en Ko
Brooijmans.
Na onze korte vakantie zijn we weer
met frisse moet begonnen. Enkele
aktiviteiten staan weer vast, één van
die aktiviteiten is onze Toneelavond.
Op 25 januari 1986 bij Wijffels zal
het weer allemaal gaan gebeuren We
kunnen wel zeggen dat deze avond
voor onze donateurs in het bijzonder
altijd een avond is waar oude be
kenden elkaar ontmoeten voor een
dansje en drankje. Het laatste to
neelstuk dat door onze afdeling op
de planken is gebracht was een suc-
Amerika zijn degenen die dat sturen
ZONDER de juiste bijsluiter of in-
struktie die hen op de gevaren wijst.
Zoals Extrogene Progesterone zijn
verboden in de westerse landen maar
wel verkrijgbaar in India b.v. onder
16 verschillende namen. E.P. drugs
zijn voor zwangere vrouwen gevaar
lijk en men zou moeten waarschu
wen voor de mogelijkheid van mis
vormde baby's. Echter de enige stap
die de W.H.O. ertegen neemt is zeg
gen dat ze gevaarlijk zijn voor zwan
gere vrouwen. Men besloot om re
gelmatig publikaties uit te wisselen
waarin die industriën die gevaarlijke
medikamenten uitvoeren worden
genoemd. Nu reeds werden Neder
land - West Duitsland en Amerika
als eksporteurs van gevaarlijke me
dicijnen genoemd.
Sommige werkgroepen waren zo vol
dat velen moesten staan of niet eens
'In m'n eentje zou ik er niet zo gauw
naar toe gaan', reageert een jonge
agrarische vrouw in Zeeland op de
vraag of ze wel eens naar de aktivi
teiten van het agrarisch jongeren
werk gaat. Je ziet dus bijna geen
agrarische vrouwen op bijeenkom
sten van het agrarisch jongeren werk
in Zeeland en in veel andere provin
cies ook niet. Het Zeeuws Agrarisch
Jongeren Kontakt laat het niet bij
deze konstatering, maar probeert via
een projekt de ideeën, wensen en be
hoeften te leren kennen van jonge
vrouwen die bij-de landbouw betrok
ken zijn. Agrarisch jongerenwerk ook
voor jonge agrarische vrouwen?!
Vrouwenwerk
Uit dertig interviews op Zuid-Beve
land en Schouwen-Duiveland wordt
duidelijk wie die jonge agrarische
vrouwen zijn. Het hangt af van hun
situatie en leeftijd.
De jongste vrouwen zijn (nog) onge
trouwd. werken volledig buitenshuis,
hebben kleine huishoudelijke taken
(helpen moeder), en helpen voorna
melijk in piektijden mee op het be
drijf van haar ouders of vriend.
De vrouwen van rond 25 jaar zijn net
getrouwd. Ze hebben hun baan bui
tenshuis gehalveerd, meestal omdat
ze de volledige verantwoordelijkheid
voor het huishouden hebben gekre
gen. Op het bedrijf doen ze seizoen
gebonden werk of ze hebben vaste
taken.
De vrouwen van begin 30 hebben
veelal met pijn in het hart, hun baan
buitenshuis laten varen. Behalve de
huishouding doen ze ook de opvoe
ding van de kinderen. Ze gaan meer
op het bedrijf werken, naarmate de
maatschap (echtgenoot-schoonv
ader), op z'n eind loopt.
'ces door de inzet van 9 spelers en
speelsters die bijna allemaal voor de
eerste maal op de planken stonden.
Het is jammer dat deze groep niet bij
elkaar is te krijgen voor het volgende
seizoen, werk en school gooien roet
in het eten.
Maar hierom niet getreurd hopelijk
zijn er andere mensen die zich een
paar maanden willen inzetten om
een leuk toneelstuk in te studeren.
Behalve toneelspelers hebben we
binnen konden komen. Ook werd
het programma heel dikwijls veran
derd zodat ook de eigen plannen wel
eens in rook opgingen. Elke dag ver
scheen een krant waarin enkele
hoogtepunten van het Forum wer
den weergegeven.
Veel vrouwelijke gevangenen zitten
in de leeftijdsgroep beneden de 40
jaar en de strafbare feiten houden
bijna altijd verband met de bescher
ming van hun kinderen. Ze proberen
zelden om te ontvluchten maar wel
om er door "goed" gedrag snel uit te
komen om weer de zorg voor hun
gezin op zich te nemen.
Dit lijkt een sleutelwoord wat overal
boven de verschillende onderwerpen
hangt. Men ziet dat degene die op
het moment de macht heeft "acteert"
als degenen die daarvoor de macht
had, en er op dezelfde wijze gebruik
van maakt.
Wat willen de vrouwen van de
wereld eigenlijk? Het is een heel an
dere groep die samenkomt dan wan
neer eén organisatie een eigen kon
gres organiseert, waarbij dan naast
de reglementaire zaken die moeten
worden geregeld ook de werkplan
nen voor de komende jaren worden
besproken. Hier was dat anders.
De officiële opening was eigenlijk
Op het bedrijf doet de vrouw ander
werk dan de man. Het is vaak seizoen
gebonden werk (in de oogsttijd),
handwerk (wieden, appels plukken,
sorteerwerk van (aard)appels, witlof)
en inspringwerk (mensen en mate
rialen halen/brengen, groentever
koop aan huis).
Velen hebben ook vaste taken op het
bedrijf zoals verstelwerk, de admi
nistratie, telefoneren en niet te ver
geten koffie zetten. Omdat de vrou
wen andere taken hebben dan man
nen, willen ze graag andere onder
werpen met 'kollega's' bespreken.
Als voorbeeld noemen ze de finan
ciële gevolgen van werk buitenshuis
in kombinatie met een bedrijfsinko-
men, sociale zekerheid voor vrou
wen, verdeling van de taken in de
huishouding en op het bedrijf, vei
ligheid op en om het erf.
Minder kennis
Vrouwen zeggen vaak van zichzelf
dat ze minder kennis over land-
bouwonderwerpen hebben dan
mannen. "Mannen weten veel meer.
Je mist de ondergrond en het kost
heel veel moeite om van hen kennis
los te krijgen". Daarom is het beter
om kursussen met vrouwen te doen.
"Naar een studiedag waar bijvoor
beeld 75 mannen en vijf vrouwen
zijn, zou ik niet gaan. Wel als ie apart
voor vrouwen georganiseerd zou
zijn. Ik ben bang dat ik faal: mannen
zijn immers van jongsaf aan in het
bedrijf gegroeid."
Jonge boerinnen willen in de eerste
plaats aktiviteiten met andere jonge
agrarische vrouwen, zonder de man
nen. Enkele jonge boerinnen willen
ook wel aktiviteiten samen met
mannen: 'Met anderen praten over
ook een regisseur nodig die het hele
zaakje in de hand houdt.
Zijn er mensen die zich geroepen
voelen om mee te doen bel dan even
naar onze voorzitter Jan de Hullu,
telefoon 01174-295 of naar Leo Pie-
laet 01 173-1895 deze twee hebben
afgelopen jaar ook meegespeeld en
ze kunnen jullie alles vertellen.
P.s. geef je op voor 1 september a.s.'
Tot ziens
bestuur P.J.Z. West ZVL.
Rietje Poissonnier
héél eng. We zaten opgepakt in een
enorme zaal zonder mogelijkheid om
er in geval van nood uit te komen. Er
was een programma van dansgroe
pen van verschillende stammen
maar we konden het niet zien omdat
velen (pers - radio en TV) er voor
stonden om hun opnamen te maken.
De toespraken waren zoals te ver
wachten: goed - lang - met toekomst
hoop en verwachting - en de wens
dat dit Forum daartoe zal bijdragen.
Hadden we met veel verschillende
vrouwen uit veel verschillende delen
van de wereld, 't Lijkt onvoorstel
baar maar we waren 13.000 vrouwen
bijeengekomen om samen te praten
over heel veel zaken die allen bezig
houden. De Universiteit van Nairobi
gaf alle gelegenheid cfie aanwezig is
in gebruik. Begonnen werd elke
morgen om 09.00 uur tot 's middags
17.30 uur.
Wij logeerden met ons drieën bij een
Kenyaans gezin in Nairobi maar wel
10 km buiten het centrum en waren
afhankelijk van vervoer. We hadden
het er heel bijzonder fijn en kregen
de gelegenheid ook andere dingen te
zien en te horen.
Daarover een volgende keer een
stukje, o.a. over het leven op het land
en over de stammen, over 't Water-
projekt en wat de vrouwen doen.
P.J. de Rooy - Janse
taken taakverdeling. Mannen horen
daar ook bij'.
Mannenwereld
Ook jonge boeren zien redenen
waarom jonge vrouwen nauwelijks
deelnemen aan het agrarisch jonge
renwerk. 'Het agrarisch jongeren
werk organiseert geen specifieke ac
tiviteiten voor dames. Het is een
mannenwereld", zegt een regionaal
bestuurslid. Een ander benadrukt
dat de aktiviteiten niet aansluiten bij
de taken van de vrouwen daar drie
van de vier avonden technisch van
aard zijn. De inhoud van de aktivi
teiten worden dus minder afgestemd
op de vrouwen. Waarom? 'Jongere
jongens zouden misschien teleurges
teld raken in het agrarisch jongeren
werk als er teveel over man/vrouw
dingen gepraat zou worden' verdui
delijkt een ander regionaal mannen-
bestuurslid. 'Er bestaat een grote
angst dat vrouwenaktiviteiten ten
koste gaan van mannenaktiviteiten'.
Ook de werving van vrouwen laat te
wensen over.
Apart en soms
samen
De Zeeuwen willen de situatie ver
beteren. 'Apart' en 'soms samen' zien
ze wel zitten.
Soms samen. Men wil proberen om
één avond per seizoen te organiseren
die zowel voor vrouwen als voor
mannen interessant is. Dit betekent
automatisch dat ook aan de werving
meer aandacht besteed gaat worden:
vrouwen worden niet alleen via het
bedrijf, hun man of vriend aanges
proken, maar direkt-op-de-vrouw-af
of via vriendinnen.
Apart. Op twee avonden speciaal
voor vrouwen in Zuid-Beveland en
op Schouwen-Duiveland maakten
de de geïnterviewde jonge boerinnen
een keuze uit aangeboden kursussen
en kursusonderwerpen. Zowel op
Schouwen-Duiveland als in Zuid-
Beveland gaat de voorkeur uit naar
een kursus 'Veiligheid in de land
bouw, voor jonge agrarische vrou
wen. 'Ik wil meer weten over de in
houd en samenstelling van bestrij
dingsmiddelen, over de gevolgen van
foutief gebruik, en watje moet doen',
verduidelijkt een boerin. Een ander:
'Veilig speelgebied voor opgroeiende
kinderen, dat is ook voor mannen op
den duur belangrijk om wat over te
weten, bijvoorbeeld als de kindere
méér naar achteren gaan'.
Een veilige start is gemaakt met ak
tiviteiten voor jonge agrarische
vrouwen in Zeeland en West Bra
bant.
Karin van Herwaarden
Hanny van Geleuken.
Binder nummer 5 juli/augustus 1985
Vrijdag 9 augustus 1985
«/rijdag 9 istus l iiBr:
19
