Winteraktie voor akkerbouwbedrijven: Rekenen vóór beslissen Het A.M.-beleid en de monopolierassen Avebe wil volgend jaar meer fabrieksaardappelen Rabobank vestigt zich in Antwerpen Deze kleine groepjes komen tussen de "grote" bijeenkomsten enkele ke ren bij elkaar om opdrachten uit te voeren. Op de volgende grote bij eenkomst zullen de resultaten en de ervaringen van de afzonderlijke kleine groepjes besproken worden. Voor wie? De aktie is bestemd voor alle onder nemers met hun meewerkende ge zinsleden. In de praktijk komt het nogal eens voor dat de echtgenote de boekhouding bijhoudt. Vooral daar om is de aktie ook voor de meewer kende echtgenote en andere mee werkende gezinsleden bestemd. Omdat we eerst ervaring willen op doen met deze werkwijze, zal de ak tie deze winter alleen plaatsvinden in de gemeenten Hulst en Hontenisse en in West Zuid-Beveland. Afhan kelijk van de ervaringen die de ko mende winter opgedaan worden, zal de aktie in de winter van 1985/1986 over geheel Zeeland een vervolg krijgen. Informatie en aanmelding Informatie kunt u verkrijgen bij de SEV-ers: - de heer J. van der Aa, tel. 01140 - 14989 - mevr. L. Huisman, tel. 01100 - 21010 - de heer W. de Wolff, tel. 01100 - 15448 en bij onderstaande bedrijfsvoor- lichters: aanmelding voor Hulst en Hontenis se bij de heer Th.P. Hiel, Julianalaan 28, 4561 JB Hulst (01140 - 12796). Voor West Zuid-Beveland bij de heer W.L. van de Ree, Trumanstede 94-30, 4463 WH. Goes (01100 - 31176). Wat moet de beloning zijn voor een meewerkende zoon? Methodiek van de aktie Voor de vele ondernemers is de ge spreksgroep 15 personen) een be kende methode. Het nadeel van deze methode is dat het de voorlichter veel tijd kost om een groep te bege leiden, zodat in één winterperiode per rayon slechts 1 of 2 van deze Op de akkerbouwbedrijven moeten er regelmatig beslissingen worden genomen. Investeringen, uitbreidingen en bouwplanwijzigingen zijn hier voorbeelden van. Beslissingen nemen doen we niet "zo maar", er gaat vaak een periode van wikken en wegen aan vooraf. In deze voor afgaande periode wordt de bestaande situatie vergeleken met de situa tie na invoering van het nieuwe plan. De voor- en nadelen kan vrijwel iedereen snel opnoemen maar wanneer het gaat over berekenen van kosten en opbrengsten wordt het al wat moeilijker. Om de ondernemers en bij het bedrijf betrokken gezinsleden hulp te bieden bij het berekenen van kosten en opbrengsten zal hieraan de komende .winter met een voorlichtingsaktie ekstra aandacht besteed worden. Deze aktie zal gezamenlijk uitgevoerd worden door het Konsulentschap voor de Ak kerbouw en de Tuinbouw te Goes en de Sociaal Ekonomische Voor lichtingsdiensten van de landbouworganisaties. Inhoud van de aktie In de inleiding werd al gesteld dat er, alvorens men beslissingen neemt, eerst gerekend moet worden. In deze aktie zal vooral aandacht worden besteed aan de manier waarop we berekeningen kunnen uitvoeren. De meest gangbare methode om de kos ten en opbrengsten van een bedrijf uit te rekenen is de saldomethode. Deze methode zal in de komende aktie ook centraal staan. Hierbij ko men o.a. aan de orde: - uitleg van enkele bedrijfsekono mische begrippen, - saldoberekening van gewassen, - niet toegerekende kosten, zoals b.v. kosten van machines én werktuigen, kosten van grond en gebou wen. Als de bovenstaande gegevens be kend zijn kan uiteindelijk het ar beidsinkomen berekend worden. Daarmee is de bedrijfsekonomische berekening afgesloten maar voor de aktie begint nu pas het belangrijkste gedeelte. Met een bedrijfsekonomi sche begroting kunnen namelijk in principe de gevolgen van elke beslis sing benaderd worden. Met behulp tfan de bedrijfsekonomische begro ting zal er verder geoefend worden in het berekenen van de gevolgen van enkele veel voorkomende bedrijfs- problemen. Enkele voorbeelden daarvan zijn: - Welk gewas is voor het bedrijf het meest belangrijk? - Wat kost het bewaren van aard appelen? - Is het rendabel om grond te ver huren? - Is samenwerken met machines aantrekkelijk? - Wanneer is grond aankopen fi nancieel mogelijk? - Waarmee kan het bedrijf inten siever gemaakt worden? gespreksgroepen gevormd kunnen worden. Bij de komende aktie zal er een an dere methode uitgeprobeerd wor den. Bij deze methode kunnen meer personen per winterseizoen deelne men. Alle deelnemers zullen 4 keer bij elkaar komen in "grote" bij eenkomsten. Tussen de "grote" bij eenkomsten zullen de deelnemers ingedeeld worden in kleine groepjes van 6-8 personen. De aktie is niet alleen bestemd voor de ondernemers maar ook voor hun gezin sleden In het kader van het Aardappel Moeheids-beleid in Nederland hebben we o.a. te maken met een verplichte vruchtwisseling, waarbinnen ver plicht gebruik van A.M.-resistente rassen. Ja, in bepaalde gevallen zelfs resistente rassen tegen bepaalde bio-typen. Een beperkter gebruik van grondontsmettingsmiddelen uit technische (zware kleigrond) of uit ekonomische overwegingen leidt automatisch naar een toenemende vraag van A.M.-resistente rassen. Een belangrijke vraag daarbij is of de Nederlandse aardappeltelende boer wel de optimale keuze heeft uit het rassenassortiment. Hinderpalen Bij een beschouwing over het opti maal beschikbaar komen van A.M.- resistente rassen voor de praktijk blijken er toch een paar belangrijke hinderpalen dit in de weg te staan. En ik wil me bij deze beschouwing voorlopig beperken tot de bestem mingsteelt n.l. de teelt van fabrieks aardappelen voor de zetmeelindus- trie en die van konsumptieaardap- pelen voor de vers-sektor en voor de verwerkende industrie tot frites, chips, vlokken enz. Als eerste hinderpaal is daar de Zaaizaad- en Pootgoedwet van 1967, waarbij de monopoliepositie van de kweker en zijn vertegenwoordiger strak is geregeld met een verstrek kende eigendomsrecht en daarmee van teelt en handel. In de tweede plaats is daar de ontwikkeling van de steeds maar groter wordende han delshuizen met eigen verbindingen naar kwekers, telers en- marktbe- stemmingen, dus naar eigen afzetka nalen. De machtspositie van de han delshuizen is bijzonder sterk gewor den, mede door de Zaaizaad- en Pootgoedwet, mede door de be schermende rassen voor pootgoed- teelt en voor de bestemmingsteelt. Althans voor die handelshuizen, die £en kwekerspotentieel achter zich hebben dat wat rassen betreft, wat in de melk te brokkelen heeft. Voor te lers die binnen zo'n handelshuis opereren misschien een goede zaak, maar of dat op den duur ook zo is? Aktueel zeker, maar ook struktureel? Zaaizaad- en Pootgoedwet Door de Zaaizaad- en Pootgoedwet kunnen nieuwe rassen op de juiste wijze gepromoot worden en in teelt- omvang beperkt tot de mogelijke vraag in de markt. Met name voor de pootgoedproduktie heeft dat tot nu toe heilzaam gewerkt en we kunnen rustig stellen dat de prachtige positie van de Nederlandse pootgoedsektor in wereldverband bezien mee te danken is aan de ontwikkeling van nieuwe, beschermde rassen. Het is een huzarenstukje dat zodoende voor elk plekje op aarde een ras, een Nederlands ras, beschikbaar kwam, waardoor in vele gevallen Neder lands pootgoed van zo'n ras gepro duceerd en geleverd kon worden. Hulde voor de goede toepassing van de Zaaizaad- en Pootgoedwet in de ze. Handelshuizen Een aantal handelshuizen heeft de mogelijkheid benut om zelf kweek- bedrijven in te richten of kontrakten aan te gaan met kwekers. Er ont stond daardoor een conglomeratie van telers, kwekers en handel. De telers, in hoofdzaak pootgoedte- lers, vermeerderen nieuwe moderne rassen voor binnen- en buitenland. Het handelshuis reguleert de teelt per ras en bouwt klandizie op in de hele wereld. De kwekers kunnen re kenen op een optimale benutting van hun rassen, terwijl de telers via kon trakten of pool-systemen een rede lijke vergoeding voor hun arbeid te gemoet kunnen zien. Fabrieksteelt De Nederlandse teler van fabrieks aardappelen voor de zetmeelindus- trie heeft goed gebruik kunnen ma ken van het veredelingswerk dat ge leid heeft tot zetmeelrassen met aardappelmoeheidsresistentie. Re sistentie-genen, verzameld in Zuid- Amerika in de Andes zijn in het "na-oorlogse" met bekwame spoed ingebouwd in ons aardappelmate riaal, mede dankzij goed samenspel van Stichting voor Plantenverede ling, Rijksinstituut voor Rassenon- derzoek te Wageningen met de Ne derlandse aardappelkwekers. Be faamd geworden kwekers bonden Zetmeelrassen met A.M.-resistentie en goede kultuurwaarde aan de ze gekar. Men heeft het na nogal wat diskussie toch bestaan op kontrakten de nieu we rassen in principe beschikbaar te krijgen voor alle fabrieksaardappel telers via de Stichting T.B.M. Konsumptieteelt De konsumptieaardappelteler in Nederland is dat tot nu toe wat an ders vergaan. Tot voor kort werd slechts, of in hoge mate, gewerkt met Onder het motto "Op naar de Vh miljoen ton" zullen de medewerkers van de Direktie Grondstofzaken van Avebe proberen het volgend jaar 2Vi miljoen ton fabrieksaardappelen bij de vier aardappelzetmeelfabrieken aangevoerd te krijgen. De plannen voor de aktie zijn onlangs besproken in de Distriktsraden en andere be stuurlijke organen en hebben daar "groen licht" gekregen. Met vier aardappelzetmeelfabrieken en drie derivatenbedrijven heeft Avebe een verwerkingskapaciteit van ongeveer 2,5 miljoen ton fa brieksaardappelen per jaar. De ver werkingskosten per ton aardappelen zijn het laagst, wanneer deze ver werkingskapaciteit zo volledig mo gelijk wordt benut. De kosten per ton aardappelen zijn het laagst, wanneer de genoemde hoeveelheid van 2,5 miljoen ton inderdaad wordt aange voerd. Volgens onlangs (opnieuw) gemaak te berekeningen vormt de afzet van het niet A.M.-resistente ras Bintje. Daarnaast worden enkele andere oude rassen geteeld voor de delica- tessemarkt (Eigenheimer, Rode Star). In het kader van het vrucht- wisselingsbeleid neemt de belang stelling voor A.M.-rassen toe, naast Bintje! - En vooral nu de kwekers erin slagen om steeds bruikbaarder konsump- tierassen voort te brengen met A.M.-resistentie terwijl de belang stelling vanuit de praktijk van de teelt toenemende is, rijst de vraag of we nog wel optimaal bezig zijn. De nieuwe konsumptierassen met A.M.-resistentie blijven n.l. veelal binnen het handelshuis hangen; worden veelal uitsluitend voor kon sumptieteelt aangeboden binnen de producentengroepering. Dat bete kent dat er geen vrije ontplooïng is van de diverse rassen. meel en derivaten geproduceerd uit 2,5 miljoen ton aardappelen geen enkel probleem. Door de sterke po sitie van Avebe op de zetmeel- en derivatenmarkt en door de alom aantrekkende ekonomische situatie kan Avebe zelfs aanzienlijk meer meel en derivaten verkopen dan uit 2,5 miljoen ton fabrieksaardappelen kan worden geproduceerd. Om de 2,5 miljoen ton aardappelen in 1985 te halen, zal er dus een niet onaanzienlijke uitbreiding van de fabrieksaardappelteelt moeten ko men. Avebe ziet daartoe wel moge lijkheden omdat: De fabrieksaardappelteelt geeft dit jaar per hektare een aanzien lijk beter financieel resultaat te zien dan de andere gewassen; Dit jaar wordt ook nog weer eens duidelijk dat de konsumptie- aardappelteelt ook niet altijd een vetpot is; De melkveehouderij kampt met een gigantisch probleem. Een rem voor de Nederlandse kon- sumptieteler door gedwongen te worden uit een voor zijn bedrijf be perkte keuze en in het kader van het nieuwe A.M.-beleid niet te kunnen beschikken over de juiste bio-typen. En dit terwijl zijn buitenlandse kol lega's binnen de E.E.G. dat wel kunnen met onze Nederlandse ras sen. En dat zou struktureel weieens funest kunnen zijn. Tenslotte Het nieuwe A.M.-beleid dwingt ons op het gehele terrein tot herbezin ning en tot een verzetten van de ba kens. De fabrieksteler kan in het al gemeen goed gebruik maken van moderne rassen. De konsumptieteler had tot voor kort weinig belangstel ling voor andere rassen dan Bintje. Nu die belangstelling met name voor A.M.-resistente rassen toeneemt, is de vraag aanwezig of we optimaal bezig zijn met het beschikbaar ko men daarvan. Een herbezinning in deze is zeker op zijn plaats. A. Vermeer Voor veehouders die als gevolg van de superheffing een bepaald areaal met fabrieksaardappelen willen be planten geldt als aanvullende kon- traktvoorwaarde dat de garantie ge geven kan worden dat de desbetref fende aardappelen uiterlijk 15 sep tember 1985 door Avebe zullen wor den opgehaald. De medewerkers van Avebe is opge dragen ook aktief mee te werken aan het verkrijgen van de 2Zi miljoen ton. Rabobank Nederland beschikt thans over de nodige vergunningen om haar kantoor aan de Frankrijklei in Antwerpen in gebruik te nemen. Een belangrijk motief voor de vesti ging van een Rabobankkantoor in het Belgische Antwerpen is gelegen in de intensieve handels- en investe ringsbetrekkingen, die veel bedrijfs- relaties van de Rabobank met België Onderhouden. 9 november 1984 11

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1984 | | pagina 11