Ekskursieavond kleinfruit op het
Proefstation voor de fruitteelt
Smeets ASF: "tijdelijk werk zonder
premiebetaling blijft mogelijk'
Fruittelers verontwaardigd
over ASF-regeling
Zeer gunstig jaar voor veiling
Kapelle
Op vrijdag 29 juni organiseert het Proefstation voor de fruitteelt in
Wilhelminadorp (Zld) een ekskursieavond voor het kleinfruit. Deze
avond begint om 19.00 uur en staat open voor zowel kleinfruittelers als
andere belangstellenden. Centraal op deze avond staan vollegronds-
aardbeien. bessen (rode-, zwarte-, witte- en kruisbessen) en frambozen-
Op 24 augustus zal een 2e ekskursieavond worden georganiseerd met
speciale aandacht voor bramen, kiwi's, herfstframbozen, doordragende
aardbeien en het verlaten van de rode-bessenoogst.
In dit artikel alvast een voorproefje van wat er op 29 juni op het PFW is
te zien.
Aardbeien
Door het koele, vochtige voorjaar
hebben de aardbeien zich op de
kleigrond goed ontwikkeld. De bloei
is goed en lang geweest en de vruch
ten konden goed uitgroeien.
Rassen
Enige jaren geleden was er volop
beweging in het aardbeirassensorti-
ment maar dit lijkt zich nu te stabili
seren. Veel nieuwe rassen en selek-
ties dienen zich dit jaar niet aan. Dit
biedt ons en u de mogelijkheid om na
te gaan of rassen als Elvira. Korona,
Elsanta, Valeta en Bogota "blijvers"
zijn. Met name bij Valeta kunnen
wat dat betreft vraagtekens gezet
worden. Dit ras lijkt evenals Sivetta
gevoelig voor Alternaria alternata,
terwijl ook de smaak maar matig is.
Van de vroeg rijpende rassen worden
Karina, Karola. Sariguette en 3 se-
lekties van. l.V.T. beproefd
Eveneens van het l.V.T. is een selek-
tie uitgeplant die geschikt zou zijn
voor afzet naar de industrie.
Gnomonia comari
Op sommige bedrijven is vruchtrot,
veroorzaakt door de schimmel Gno
monia comari een groot probleem.
Een afdoend bestrijdingsmiddel is
nog niet bekend, vandaar dat op het
proefstation een aantal middelen
worden getoetst op 6 aard bei rassen.
De bespuitingen worden wekelijks
uitgevoerd vanaf het strekken van de
bloemstengels tot 2 weken voor de
oogst.
Rode bessen
De bloei van de rode bessen is min
der overvloedig geweest dan in 1983.
Bovendien hadden verschillende
rassen last van vruchtrui met name
Rondom, waarbij de vruchtrui dit
jaar opvallend lang doorgaat.
Rassen
Alle bekende en nieuwe rassen, zoals
Rolan, Rovada en Rode Rebel zijn
uitgeplant in twee rassenproeven
die dit jaar een eerste oogst kunnen
geven. De struiken groeien goed
waardoor de besgrootte van zwak
groeiende rassen als Stanza en Rode
Rebel goed is. Nieuw in deze proe
ven is Rondom J. een selektie uit de
Rondom die later bloeit en rijpt.
Zomersnoei
De zomersnoei bij rode bessen staat
de laatste jaren volop in de belang
stelling. In het verleden werd er on
geveer twee weken voor de oogst zo
mersnoei uitgevoerd, hetzij met de
hand. hetzij met de elektrische heg-
geschaar, met als doel een betere be
lichting van de vruchten en het be
vorderen van de bloemknopvor
ming. Deze ingreep, waar bij alle
jonge scheuten in een keer werden
ingekort, was vrij ingrijpend en werd
meestal alleen bij Jonkheer van Tets
toègepast.
Nu gaan er stemmen op om heel wat
voorzichtiger te werk te gaan. Men
denkt dan aan selektief snoeien met
de hand. daarmee begin mei begin
nen en dat enkele keren herhalen.
Deze methode zou toegepast kunnen
worden op hard groeiende rassen.
Ook het uitbuigen van de jonge
scheuten krijgt met deze methode de
nodige aandacht. Al deze facetten
krijgen op het PFW in een zomer-
snoeiproef op het hardgroeiende gras
Rotet ruime aandacht.
Virusgetoetste planten
Op het PFW zijn de eerste virusge
toetste rode-bessenplanten van de
rassen Jonkheer van Tets. Stanza.
16
Rotet en Rozetta uitgeplant in ver
gelijking met niet virusgetoetste
planten. Nagegaan wordt of de vi
rusgetoetste platen later groeien
en een hogere produktie geven.
Rondom ziekte
De klonenselektie bij Rondom,
waarbij nakomelingen van zieke en
gezonde struiken van Rondom ver-
Een nieuwe aardbeiselektie van het Instituut voor Veredeling van Tuinbouw-
produkten (I. V.T.) te Wageningen
geleken worden op de groei, pro
duktie, beskwaliteit en ziektesymp
tomen is in het 9e groeijaar. Tot nu
toe zijn de zieke planten steeds zieker
geworden en de gezonde planten ge
zond gebleven. Dit voorjaar werd voor
het eerst een zieke tak gevonden in
een gezonde kloon. De vraag is nu of
dit verschijnsel doorzet. Het onder
zoek is in een interessant stadium
gekomen!
Zwarte bessen
De zwarte bessen hebben dit jaar op
het PFW erg goed gebloeid en scha
de door nachtvorst is uitgebleven.
We verwachten dan ook een goede
oogst.
Rassen
Het rassenonderzoek bij zwarte bes
sen omvat 25 rassen. Daarvan zijn
Tsema, Tenah, Ben Lomond, Bald
win, Phoenys, Black Reward, Bald
win en Ben Moore de meest interes
sante rassen. Ze worden beoordeeld
op hun waarde voor mechanische
oogst met afzet naar de verwerkende
industrie en voor handpluk met
afzet in kleinverpakking op verse
markt.
Plantafstandenproef
Met de komst van de grote oogstma-
chines moest de plantafstand tussen
de rijen ruimer worden en op de rij
nauwer. In een plantafstandenproef
.99
De kommotie die er is ontstaan naar aanleiding van berichten als zou
het Agrarisch Sociaal Fonds (ASF) de werkgevers in de land- en tuin
bouw verplichten tot premiebetaling voor sociale verzekeringswetten
ook van tijdelijke- en vakantiewerkers berust volgens de heer L.
Smeets, chef afdeling juridische zaken van het fonds in Den Haag, op
vele misverstanden. Het fonds wil alleen een beeld krijgen van de
situatie m.b.t. de naleving van de sociale verzekeringswetten en mis
bruik hiervan opsporen en bestrijden. Tijdelijk werk zonder premiebe
taling blijft mogelijk.
Zoals bekend heeft het Sociaal
Agrarisch Fonds de werkgevers on
langs gevraagd voor gelegenheids
werkers en vakantiewerkers een for
mulier in te vullen met allerlei gege
vens over de werknemer zelf, het
verdiende loon. de inhoudingen
(vooral uiteraard met vermelding
van de ingehouden verzekeringspre
mies) en andere zaken. Het ASF is
hiertoe overgegaan "omdat men ster
ke aanwijzingen heeft dat sommigè
werkgevers werknemers in dienst
hebben waarvan geen verzekerings
premie wordt ingehouden noch be
taald. Smeets: "Als er dan door
ziekte of ongeval een beroep werd
gedaan op een uitkering dan ont
stonden voor de patiënt en voor ons
de problemen wa-nt moest er dan
ondanks het feit dat er geen premie
was betaald wel worden uitgekeerd
en hoe te bewijzen dat de betreffende
werknemer geen -tijdelijke of wel een
tijdelijke arbeidskracht was in de zin
van de wet? Om aan die moeilijkhe
den een eind te maken hebben we nu
besloten de bewijslast om te keren en
te gaan handelen op basis van de in
formatie die de werkgever over zijn
arbeidskrachten moet geven middels
een toegezonden formulier.
Bij het aangaan van een arbeidsover
eenkomst is er geen enkel probleem.
Dan zijn werkgever en werknemer
verzekeringsplichtig. Wanneer zo'n
overeenkomst niet is gemaakt (in
geval van bijv. vakantiewerk of tij
delijk werk) dan zijn er twee moge
lijkheden: of het is gelegenheidswerk
en dan zijn beide partijen ook in-
houdingsplichtig of het is dat niet en
behoeft er door geen van beide par
tijen premie betaald te worden. En
dan is er sprake van een soort vrij
stelling. Wanneer partijen bijv. van
tevoren overeenkomen dat de ar
beidsverhouding niet langer gaat
duren dan 23 dagen dan is er geen
verplichting tot inhouding en beta
ling van verzekeringspremies voor
het ASF. (Er zijn meer uitzondering.
Het ASF in Tilburg (tel. 013-358855)
verstrekt de nodige informatie daar
over).
Het A.S.F. wil met haar aktie inzicht
krijgen in de werkelijke gang van za
ken met betrekking tot de werkgele
genheid op de agrarische bedrijven,
op de rij worden bij Tenah (breed-
groeiend) Black Reward (opgaand)
en Westra (steilgroeiend) 5 plantaf-
standen beproefd, variërend van 25
cm tot 125 cm.
Kruisbessen
Ook de kruisbessen hebben rijk ge
bloeid en de zetting is goed verlopen.
Er zijn 18 kruisbesserassen uitge
plant waarvan Golda, Rosko, Invicta
en Capivator de meest interessante
nieuwigheden zijn. De eerste twee
zijn nieuwe rassen van het l.V.T. te
Wageningen en Invicta is een groen-
vruchtig Engels ras dat meeldauwre-
sistent zou zijn. Capivator is een bij
na doornloze kruisbes met, helaas,
kleine vruchten.
Witte bessen
Van dit gewas staan op het PFW en
kele rassen uitgeplant met lange
trossen, grote bessen net goudgele
kleur.
Framboos
Verwijderen van scheuten
In het verleden werden totN begin mei
alle jonge frambozescheuten wegge
haald om te voorkomen dat de
frambozeschorsgalmug daar eitjes
op kon leggen. Dit advies geldt in
feite nog steeds, maar de indruk be
staat dat enerzijds de framboze
schorsgalmug veel minder voorkomt
dan vroeger en dat het anderzijds
aanbeveling verdient om de scheuten
niet allemaal weg te halen maar uit te
dunnen tot 12 per meter. De vraag is
dan op welk tijdstip er uitgedund
moet worden en of het advies voor
alle rassen gelijk moet zijn.
Om deze vragen te kunnen beant
woorden is een proef opgezet waar
bij op 6 rassen op 3 verschillende
tijdstippen in het voorjaar de jonge
scheuten worden weggehaald.
Meer dan een voorproefje van de
ekskursieavond kan dit artikel niet
zijn. Veel beter is het om met eigen
ogen te komen kijken en u er op de
hoogte te stellen van de nieuwste
ontwikkelingen in de kleinfruitteelt.
Bij deze bent u hartelijk uitgenodigd.
Tot ziens op 29 juni a.s. om 19.00 uur
op het PFW!!!
A.A. van Oosten, afd. Kleinfruit
Proefstation voor de fruitteelt
Wilhelminadorp
zodat men aan de hand van de bin
nenkomende formulieren na kan
gaan of er sprake is van verzeke
ringsplicht of niet. Smeets: "En het is
geenszins zo dat er op niet-verzeke-
ringsbasis geen werk meer kan wor
den verricht."
De .veiling in Kapelle-Biezelinge
heeft in 1983 een van de beste jaren
van haar bestaan gekend. Vorige
week donderdag werd de algemene
ledenvergadering gehouden waarin
het bestuur rekening en verantwoor
ding uitbracht. Over 1983 wordt aan
de leden V/c van de veilingprovisie
over het eerste halfjaar terugbetaald.
Dat vraagt bijna ƒ46.000,— Verder
wordt 1 cent per kg op de koel lonen
1983-1984 terugbetaald, dat vraagt
ƒ37.500,— en daarna resteerde een
netto winst van ƒ327.584,— welke
wordt toegevoegd aan de reserve. De
reserves en voorzieningen van de Ka-
pelse veiling komen hiermede op
1.650.000.—
Voor het nieuwe seizoen werd de
provisie vastgesteld op 5en er zal
geen inhouding meer plaats vinden
voor het investeringsfonds (was 1%).
Voorzitter B. Leys was aftredend en
statutair niet herkiesbaar. In zijn
plaats werd als bestuurslid gekozen
de heer G.J. v.d. Linde te Kruinin-
gen. Tot eind 1984 blijft de heer Leys
fungeren als voorzitter van de veiling
KB en O.
Bij verschillende punten in de le
denvergadering van de veiling in
Kapelle kwam naar voren dat de
Zeeuwse fruitteelt behoefte heeft aan
één afzetorganisatie maar voorzitter
Leys liet op dit moment hierover
geen diskussie toe omdat wordt af
gewacht wat de advieskommissie
bestaande uit de CBVT voorzitter dr.
Kemmers en de H.I.D. voor de LA-
VO ir. Tacken, hierover aan het CVZ
bestuur zal adviseren.
De Zeeuwse fruittelerswereld was eind vorige week in rep en roer.
Aanleiding daartoe was een circulaire van de bedrijfsvereniging ASF
waarin vergaande maatregelen werden aangekondigd voor de adminis
tratie en kontrole op de gelegenheidswerkers en vakantiekrachten in de
land- en tuinbouw. De verontwaardiging over deze vergaande bureau-
kratische maatregel, zoals het werd genoemd, kwam tot uiting in de
vergadering van de veiling in Kapelle-Biezelinge die eind vorige week
werd gehouden. Uit de vergadering vroegen leden aan het veilingbe-
stuur om zich met kracht hiertegen op te stellen. Voorzitter B. Leys zei
toe, te zullen bekijken wat de veiling kan doen en gaf een ieder in
overweging om zich met zijn standsorganisatie hierover in verbinding te
stellen.
gesteld dat deze papieren romp
slomp niet te doen is en van alle
kanten werd gesteld dat de telers
massaal in verzet moeten komen
tegen deze ASF maatregel. Men wil
handhaving van de oude regeling
waarbij zonder al te veel moeite de
administratie van de gelegenheids-
en vakantiewerkers kan plaats vin
den.
Zoals het ASF het nu voorstelt, zo
betoogde men in de vergadering zal
het in de praktijk neerkomen op een
volledige verzekeringsplicht voor de
sociale wetten voor öe gelegenheids-
en vakantiewerkers, dat wil zeggen
voor de ondernemers een aanzien
lijke lastenverzwaring, waar voor de
betreffende werkers niets tegenover
staat omdat deze geen behoefte heb
ben aan de sociale verzekeringswet
ten voor land- en tuinbouw en er ook
nimmer gebruik van maken.
In de betreffende vergadering werd
gesteld dat de oude regeling voor
gelegenheidswerkers in de land- en
tuinbouw in de praktijk goed vol
deed. Vele honderden scholieren
vinden in de vakantie hun werk in de
boomgaarden. Het is dikwijls een
gaan en komen en van verzeke
ringsplicht was tot nu toe geen spra
ke.
Het ASF stelt nu dat met ingang van
1 juli van elke arbeidsverhouding
met een gelegenheidswerker of va
kantieganger een schriftelijke ar
beidsovereenkomst moet worden
aangegaan met daarin o.m. de duur
van de overeenkomst. Deze moet
dan binnen twee dagen na de tot
standkoming bij het ASF worden
ingeleverd die er kontrole op kan
gaan uitoefenen. In de veilingverga
dering in Kapelle werd zonder meer
Vrijdag 22 juni 1984
