Land- en tuinbouwontwikkeling moet doorgaan
Landbouwschap: stringente voorwaarden
aan medefinanciering praktijkonderzoek
Vanderhave nu ook
aktief in zonnebloemen
Broekema plaquette voor
Ir. D.J. Glas
Struktuur-advies "Nieuw
Vossemeer" vastgesteld
Vanderhave ontwikkelde nieuw
bietenras Bingo
Decembervergadering Landbouw-Komité
B. van de Bult lid
Landbouwschapsbestuur
lntroduktie met landelijke Bingo prijsvraag:
Het was het bekende trio onderwijs-onderzoek-voorlichting, dat in de
hoofdbestuursvergadering van het Koninklijk Nederlands Landbouw-
Komité op 6 december jl. veel aandacht kreeg. Wat onderwijs betreft
waren dat de ontwikkeling in het agrarisch onderwijs in het algemeen
en de positie van het eigen opleidingscentrum in het bijzonder. Hier
onder wordt op voorlichting en onderzoek ingegaan. Ook het misluk
ken van Athene bleef niet onbesproken.
In de per 31 december 1983 ontstane vakature Hofstra als lid van het
dagelijks bestuur werd voorzien door verkiezing van de heer J.L. Ny-
singh, voorzitter van het Drents Landbouw Genootschap.
Bedrijfsontwikkeling en voorlichting
Het hoofdbestuur kon wel begrip
opbrengen voor het beleid van het O.
en S.-fonds om te stoppen met ren
tesubsidies voor investeringen in de
melkveehouderij. Het zag deze maa
tregel dan wel graag ook binnenkort
fn de hele Europese Gemeenschap
toegepast. Eventueel zou straks weer
hervatting moeten worden overwo
gen; dan zou ook een hardheids
clausule irr bepaalde gevallen dien
stig zijn.
Veel meer moeite had het hoofdbe
stuur met eenzelfde gedragslijn van
het Borgstellingsfonds. Als dit met
name ook de overname van melk
veehouderijbedrijven zou betreffen,
zou daarmee de noodzakelijke be
drijfsontwikkeling wel zeer worden
benadeeld. Het is uiteraard wel ge
wenst om met betrekking tot de toe
komstige rentabiliteit van ongunsti
ger opbrengstprijzen uit te gaan.
De toekomstige opstelling van de
overheidsvoorlichting in de provin
cie was een ander agendapunt in dit
verband. Het hoofdbestuur stelde in
het bijzonder de vraag hoe de positie
van de bedrijfsvoorlichters zou wor
den. In de volgende vergadering zal
het hoofdbestuur zich nader beraden
over een mogelijke taak van de
landbouworganisaties terzake.
Wat een vestigingsbeleid voor land
en tuinbouw betreft bevestigde het
hoofdbestuur zijn afwijzende hou
ding. Wel zou kunnen worden over
wogen hoe in verband met bepaalde
knelpunten (milieu, geringe grond-
gebondenheid) de ontwikkeling in
de intensieve veehouderij in bepaal
de gebieden ware te toetsen.
Praktijkonderzoek
Het hoofdbestuur kon nog steeds
niet zonder meer instemmen met een
medefinanciering door het land
bouwbedrijfsleven van de helft van
het werk van de proefstations. De
medezeggenschap, die de georgani
seerde landbouw dan ook zou moe
ten hebben, is er nog lang niet naar.
Dit laatste moet, zo stelde het
hoofdbestuur nogmaals, eerst goed
geregeld worden en het moet het
proevenprogramma, de begroting en
de belangrijkste personele besluiten
betreffen. Het onderzoekswerk op de
instituten moet voor rekening van de
overheid blijven. Ook hier zal echter
een betere inspraak van het agrari
sche bedrijfsleven tot gelding moeten
komen. Niet alleen de proefstations,
ook op instituten moet het land
bouwkundig onderzoek gericht zijn
op de land- en tuinbouwproduktie
en het erbij betrokken boeren- en
tuindersbelang.
Per sektor zal moeten worden beke
ken op welke wijze het beste het geld
vergaard kan worden dat het be
drijfsleven in meerdere mate in het
praktijkonderzoek moet gaan steken.
Niet steeds zal de heffing van het
Landbouwschap er voor verhoogd
kunnen worden. Ook andere bron
nen, bijv. produktschapsmiddelen,
moeten worden benut.
Europese Gemeenschap
Het hoofdbestuur moet konstateren
dat de meest pessimistische ver
wachtingen met betrekking tot de
Europese Raadsvergadering te At
hene bewaarheid werden. In de eer
ste plaats is nu grotere onzekerheid
ontstaan over het voortbestaan van
de gemeenschappelijke markt en
politiek die op zichzelf voor de Ne
derlandse land- en tuinbouw van
zo'n wezenlijk belang zijn. Wat de in
het landbouwbeleid aan te brengen
bezuinigingen betreft, is het bijzon
der moeilijk gebleken om nieuwe
instrumenten (zoals bijv. een super
heffing of intensieve heffing in het
zuivelbeleid) uniform te gaan toe
passen. Met de bestaande beleids
maatregelen zal dus voort moeten
worden gegaan. Het hoofdbestuur
meent dat niet ontkomen kan en mag
worden aan een verruiming van de
eigen middelen van de Gemeen
schap, dat wil zeggen verhoging van
het 1 procent-BTW-plafond. Overi
gens zal zoveel mogelijk getracht
moeten worden via de, globale, prijs-
en marktmaatregelen en algemene
heffingen een evenwichtige oplos
sing van de bestaande overschotsi
tuaties met name bij de zuivel en
granen te benaderen.
Het Landbouwbedrijfsleven is onder stringente voorwaarden bereid om
met minister Braks (Landbouw en Visserij) te praten over een verder
gaande medefinanciering van het praktijkonderzoek op de diverse
proefstations. Deze voorwaarden spitsen zich toe op daadwerkelijke
medezeggenschap over het onderzoekprogramma, het budget alsmede
de personele bezetting. Dit heeft het bestuur van het Landbouwschap
duidelijk gemaakt tijdens de openbare bestuursvergadering op woens
dag 7 december in Den Haag. Binnen enkele dagen gaat het Land
bouwschap hierover verder met Braks praten.
In 1982 heeft minister Braks al aan
gekondigd dat de helft van de kosten
van het proefstation voor Akker
bouw, Groenten en Vollegrond-
groenteteelt (Lelystad) voor reke
ning van het bedrijfsleven zou ko
men. In de loop van dit jaar liet hij
het Landbouwschap weten dat hij
alle kosten van het praktijkonder
zoek op 50/50-basis (bedrijfsleven-
overheid) wil financieren. Ais eerste
aanloop hiertoe zou het bedrijfsleven
in 1984 ongeveer 4 miljoen meer
moeten bijdragen dan tot nu toe het
geval was.
Het totale budget van de tien proef
stations bedraagt bijna 44,5 mil
joen, waarvan het bedrijfsleven nu
bijna 13,5 miljoen voor zijn reke
ning neemt. Als de plannen van
Braks doorgaan zal het bedrijfsleven
nog eens ca. 10 miljoen op tafel
moeten leggen. Een aantal proefsta
tions met name in de tuinbouw
wordt al op 50/50-basis gefinan
cierd. De proefstations waar dat nog
niet het geval is zijn gevestigd in Le
lystad (akkerbouw en vollegronds-
groenten), Wilhelminadorp (fruit
teelt) en Lelystad (rundvee, paarden
en schapen). Ook bij het nieuw op te
richten proefstation in de varkens
houderij wordt uitgegaan van een
50/50-financiering.
Gelijkwaardigheid
Het bestuur van het Landbouwschap
wil bij de nieuwe financieringsopzet
een basis van volledige gelijkwaar
digheid met de overheid over de hele
linie. Het bestuur toonde zich voorts
voorstander van een eenvoudige
struktuur van het onderzoe-
kapparaat, waarbij de efficiency
voorop staat. Ook zal een duidelijke
scheiding moeten bestaan met ande
re onderzoekaktiviteiten (onderzoek
bij instituten en wetenschappelijke
instellingen). Volgens hef Land
bouwschap is het noodzakelijk dat
de proefstations optimaal worden
gevoed vanuit de instituten, waarbij
het onderzoek gericht is op de be
langen van de land- en tuinbouw op
langere termijn. Bovendien moet de
overheid er voor blijven zorgen dat
de onderzoekresultaten via de
proefboerderijen/proeftuinen en de
voorlichting doorstromen naar de
praktijk.
Het bestuur meent een terughoudend
standpunt in over de mogelijkheid om
de bijdrage van het bedrijfsleven via
een heffing van het Landbouwschap
te innen. In eerste instantie zal naar
andere mogelijkheden (bijvoorbeeld
daar waar produkten een centrale
sluis passeren) worden gezocht.
Op 12 december j.l. heeft Koninklijk Kweekbedrijf en Zaadhandel D.J.
VANDERHAVE B.V. in Kapelle (Zld.) door een overname van de
aktiviteiten van het Amerikaans bedrijf interstate Seed Company een
nieuwe divisie toegevoegd aan de reeds bestaande zaaizaaddivisies
grassen, suikerbieten, mais en granen.
Interstate Seed Company, gevestigd in Fargo, North Dakota, legt zich
hoofdzakelijk toe op de ontwikkeling, de produktie en kommercialisa-
tie van hybride zonnebloemzaden. Interstate opereert voornamelijk op
de Amerikaanse en Canadese markt. De distributie in Amerika vindt
plaats via een uitgebreid dealernet.
adviseur aan het bedrijf verbonden
blijven.
VANDERHAVE ziet goede moge
lijkheden in deze overname, omdat
hiermee een verbreding van het pro-
duktenpakket wordt bereikt, die
perspektieven biedt voor verwerving
van een eigen aandeel op de Euro
pese markt van zonnebloemzaden.
De aanwezigheid van het VAN
DERHAVE proefstation in het
Zuidfranse Lectoure is hierbij even-
eens van belang.
In verband met deze overname
wordt op korte termijn een kleine
uitbreiding van personeel binnen
Vaderhave voorzien ten behoeve van
de aktiviteiten in zonnebloemen.
Het areaal zonnebloemen in de Ve
renigde Staten en Canada bedraagt
ongeveer 1.6 miljoen ha waarin In
terstate een marktaandeel heeft van
30%. Bovendien is er een belangrijk
marktaandeel verworven in Argenti
nië en vindt export plaats naar ver
schillende andere landen. Hiermee is
Interstate in zijn 66-jarig bestaan een
leidinggevend bedrijf geworden op
het gebied van de zonnebloemzaden.
Bij het bedrijf zijn 65 mensen werk
zaam. De direktie blijft grotendeels
gehandhaafd, onder leiding van pre-
sident-direkteur Michael Hughes.
De heer Charles Moses, die tot dus
ver deze positie bekleedde, zal als
Tijdens de jaarvergadering van de
Nederlandse Kwekersbond op 8
december j.l. te Utrecht werd aan
de direkteur van het kweekbedrijf
D.J. Vanderhave b.v. in Rilland,
ir. DJ. Glas, de Broekema pla
quette overhandigd.
Deze plaquette is vernoemd naar
de Prof.Dr. L. Broekema, die
grote belangstelling had voor de
plantenveredeling: hij kweekte
de tarwerassen Wilhelmina en
Juliana aan het begin van deze
eeuw. Uit een door hem nagela
ten legaat werd de stichting
"Broekemafonds" opgericht. Dit
fonds heeft als doelstelling per
sonen, die zich verdienstelijk
hebben gemaakt voor de plan
tenveredeling in land- en tuin
bouw een onderscheiding toe te
kennen.
Mevrouw van Dobben-Broeke-
ma, een kleindochter van Prof.
Broekema, overhandigde de pla
quette met een toespraak waarin
de loopbaan van de heer Glas
geschetst werd. De plaquette
werd aan de heer Glas toegekend
wegens "grote verdiensten in de
grassenveredeling" - dit laatste
staat op de plaquette vermeld.
De Broekema-plaquette
In zijn dankwoord bedankte de
heer Glas ook de medewerkers
van het Kweekbedrijf, die er toe
hebben bijgedragen dat Rilland
zo suksesvol is geweest en is) in
de plantenveredeling.
Het is de tweede maal dat het
Koninklijk Kweekbedrijf en
Zaadhandel D.J. van der Have
b.v. de eer te beurt valt de Broe
kema plaquette te krijgen: in
1977 ontving de toenmalige di
rekteur, de heer A.J.Th. Hen-
driksen de plaquette voor "baan
brekend en bezietend kwekers-
werk in landbouwgewassen".
De Voedingsbond FNV heeft tot lid
van het Landbouwschapsbestuur
aangewezen de heer B. van de Bult te
Amsterdam. Hij is de opvolger van
P.M. Kenter die in verband met zijn
pensionering in oktober zijn zetel ter
beschikking stelde.
Een werkgroep ad hoe heeft ter voor
bereiding op het pré-advies van de
Raad een koncept-struktuur-advies
opgesteld. De Raad gaat met dit
koncept-advies akkoord waardoor
het landbouwstruktuur-advies ruil
verkaveling "Nieuw-Vossemeer" de
finitief wordt vastgesteld.
Verzocht zal worden om de voorbe-
DJ. Vanderhave b.v. Koninklijk
Kweekbedrijf en Zaadhandel in Ka
pelle (Z) heeft een nieuw bietenras
ontwikkeld, dat de naam Bingo kreeg.
Bingo geeft een opbrengst die ligt
boven het gemiddelde van de rassen
uit de rassenlijst van 1984.
Volgens Vanderhave biedt het ras
Bingo dat met gebruikmaking van de
modernste veredelingstechnieken tot
stand werd gebracht, een groot aantal
voordelen, naast een veelbelovende
hogere suikeropbrengst per hektare.
Bingo is een triploid ras, geschikt
voor levering gedurende de gehele
kampagne. Het is een biet met een
snelle voorjaars-ontwikkeling en een
vroeg sluitend gewas, wat belangrijk
is bij onkruidbestrijding. De kop van
de biet - die een regelmatige hoogte
heeft - steekt slechts weinig boven de
grond uit. De biet is vrij lang, goed
gevuld en glad, wat de tarra tot een
minimum reduceert. Bingo is een ras
met een zeer hoog wortelgewicht,
een goed suikergehalte en een zeer
goede sapzuiverheid.
Vanderhave introduceert de nieuwe
biet met een Bingo-wedstrijd voor de
bietentelers in Nederland. Anders
dan bij het "normale" Bingospel
ontvangen alle deelnemers een at
tentie.
De hoofdprijs die tijdens een feeste
lijke Bingo-avond kan worden ge
wonnen, is een driedaagse geheel
verzorgde reis naar de Royal Show in
Engeland.
reidingsfase te doen plaatsvinden
volgens de vereenvoudigde procedure
welke zal worden neergelegd in de
nieuwe landinrichtingswet.
Voorstel voorbereidingsschema voor
Landinrichtingsprojekten in Noord-
Brabant 1984
De Raad gaat akkoord met het
voorstel voorbereidingsschema voor
Landinrichtingsprojekten in Noord-
Brabant 1984.
Aan de H.I.D. Lagrobo zal worden
verzocht er bij de Centrale Cultuur
technische Commissie op aan te
dringen de ruilverkavelingen "Tete-
ringen" en "Ulvenhout-Galder" als
nog op te nemen in de voorberei
dingsschema 1984.
Borgstellingsfonds
De Raad neemt kennis van de notitie
"Werkingssfeer bij de garantietoe
kenning" van de Stichting Borgstel
lingsfonds voor de Landbouw.
In deze notitie wordt o.a. ingegaan
op het feit dat met de aanwezigheid
van de eventuele mestoverschotten
in de begroting t.a.v. de afvoerkosten
op individuele bedrijfsbasis rekening
wordt gehouden.
De Raad verzoekt om door middel
van een notitie inzicht te krijgen in
de invloed van de kosten van de af
voer van de mestoverschotten op het
inkomen van het bedrijf.
16 december 1983
