VOO It mi
Vit OIIW
De Haagse school
p.i. zuid
geluid
Het H.B. vergaderde
NAJK voor Vestigingswet
redaktie henk tegels
ZAJK-RAK agenda
onder redaktie van de Redaktiekommissie Bond
van Plattelandsvrouwen voor Zeeland en Bra
bant
Redaktieadres:
Mevr. L.J. de Regt-van Maldegen..
Anna Mariaweg 1, 4494 PB Geersdijk.
5?
Eind oktober organiseerde de culturele commissie van de bond van plattelandsvrouwen een excursie naar de
expositie van de "Haagse School" in het Haags gemeentemuseum. Deze excursie was een groot succes en
zeker voor herhaling vatbaar. We hebben 3 uur in het museum rondgelopen en hadden nog tijd te kort. Een
uur lang kregen we een boeiende rondleiding over de tentoonstelling waarvan we veel geleerd hebben.
Haagse School
U denkt misschien bij het horen van
die haam aan een groep schilders, die
op de zelfde "tekenschool" zaten.
Dat is een misverstand. Ze hebben
niets met een school te maken. Het is
een groep schilders die rond 1900 in
de buurt van den Haag schilderden.
De naam "Haagse School" is later
door een kritikus verzonnen. Vroe
ger leerde men n.l. niet tekenen en
schilderen op school, nee men leerde
het vak van een kunstschilder op
diens atelier. Ook deze schilders
leerden het vak volgens de oude tra-
ditiesWat was nu het bijzondere van
deze groep en waarom zijn ze zo be
langrijk.
Romantiek en natuur
Zo'n 100 jaar geleden leefde men in
de tijd van de romantiek. Men schil
derde "romantisch". Dat betekende
mooier dan de werkelijkheid bv.
enorme landschappen met "drama
tische" luchten, en onnatuurlijke be
lichting. De figuren (personen) wa
ren ondergeschikt. Alle landschap
pen werden in het atelier geschil
derd. Buiten schilderen kon ook niet,
want de schilders maakten hun verf
zelf op het atelier, tot in de vorige
eeuw de tube werd uitgevonden. Nu
kon men door de ontwikkeling van
de techniek de verf mee naar buiten
nemen en daar gaan schilderen. In
Frankrijk verliet een groep Parijse
kunstenaars hun ateliers en gingen in
de vrije natuur schilderen. Ze vestig
den zich in het dorp Barbizon. De
resultaten waren voor die tijd
verbazingwekkend. Men schilderde
niet langer romantisch, maar nu kon
men de werkelijkheid, de realiteit
schilderen, zoals de natuur er uitzag.
Het was de opkomst van het realisme
in de schilderkunst. Men diende de
werkelijkheid te schilderen, zowel
het mooie als het lelijke zonder het
nastreven van schoonheidsidealen.
De school van Barbizon
Op tentoonstellingen in Brussel en
Parijs kwamen de ned. schilders (P. A
Gabriel, Roelofs, Mesdag Israëls) in
aanraking met deze nieuwe stro
ming, die later de school van Barbi
zon werd genoemd. Het was voor
Willem Maris, Kalveren bij een trog
hen een openbaring, ze waren er erg
van onder de indruk en wilden zelf
ook zo gaan schilderen. Roelofs en
Israëls bezochten zelf Barbizon om
er in de vrije natuur te leren werken.
Op de tentoonstelling in Den Haag
waren erg leuke voorbeelden te zien,
hoe ze in hun boerderij schilderden
en hoe ze schilderden na hun bezoek
aan Barbizon.
In de jaren rond 1870 yestigden zich
een aantal schilders in Den Haag. die
later de kern van de Haagse School
zouden uitmaken; o.a. Mesdag, Jo
zef Israëls, Anton Mauve, Jacob
Maris. De omgeving van Den Haag
met de aantrekkelijke combinatie
van strand,, duinen en polderland
schap was voor de schilders met een
oog voor de natuur, ideaal.
Als we nu de schilderijen zien, kun
nen we niet begrijpen, dai ze voor
een enorme deining binnen de
kunstwereld zorgden. Voor hun tijd
waren ze erg modern voor sommigen
zelfs te modern. Behoudende critici
maakten hen uit voor "modderschil-
ders", die hun vak niet verstonden.
Vanwege het slechte klimaat hier
(minder zacht dan in Frankrijk),
gingen de H.S. schilders niet buiten
schilderen, maar maakten schetsen.
De kleuren schreven ze er dan bij. Of
ze maakten een waterverf tekening
(aquarel), dat op hun atelier uitge
werkt werd tot een schilderij. Dus
eigenlijk maakten ze het oorspron
kelijk schilderij, net als vroeger, weer
binnen. Dit had zuiver met het kli
maat te maken. Buiten moesten ze te
snel werken om een mooi resultaat te
krijgen. Van deze schetsen en aqua
rellen waren prachtige voorbeelden
op de tentoonstelling te zien. Nu
vinden wij dat prachtig, toendertijd
werd smalend gesproken over "ge
kleurde tekeningen". Het aquarel als
zelfstandig kunstwerk had geen en
kele waarde.
Schilders van licht en lucht.
Men noemt de Haagse School-schiF
ders ook wel de schilders van licht en
lucht. Op bijzonder mooie wijze
hebben ze dat typische hollandse
licht en de mooie luchten weergege
ven. Hoewel ze in de stad woonden,
kozen ze zelden het stadsleven tot
onderwerp.
Hun belangstelling ging uit naar het
landelijke
molens, vaarten, duinen, het boe
renleven, het vissersdorp Schevenin-
gen, schepen op het strand, vissers
vrouwen enz.
Aanvankelijk schilderden ze in de
omgeving van Den Haag, maar om
streeks 1900 begon Den Haag te
groeien. Er kwamen nieuwe woon
wijken, de techniek ontwikkelde
zich, er kwamen spoorlijnen, fabrie
ken, telefoonpalen. Voor deze na-
tuurschilders waren dit landschap-
sontsierende elementen. Dat kon
niet op een schilderij, want dat
stoorde het landschapsbeeld, vond
men. De ontwikkeling van de tech
niek was dan ook één van de voor
naamste oorzaken dat de Haagse
school 1910 vanzelf ophield te
bestaan.
Tot slot wil ik u nog wat namen ge
ven van typische Haagse school-
schilders. Mocht u eens een museum
bezoeken, dan is het echt de moeite
waard om het werk van deze schil
ders te bekijken. De namen van deze
schilders zijn: Weissenbruch, Jozef
Israëls, Gabriël, Mauve, Mesdag,
Roelofs en 3 gebroeders Maris.
Ook het bekende panorama Mesdag
is een voorbeeld van hoe de Haagse
School schilderde.
Ik moet U nog vermelden dat het
zeer de moeite waard is eens een be
zoek te brengen aan het Haagse ge
meentemuseum. Naast schilderijen
heeft men een grote verzameling ou
de muziekinstrumenten, porselein,
een pracht poppenhuis, verschillen
de stijlkamers, zilverwerk en nog veel
meer. U moet het zelf maar eens
gaan bekijken. Wij hebben in ieder
geval enorm genoten van deze dag.
Ans Dingemanse-Dieleman
Op dinsdag 15 november j.I. kwam het hoofdbestuur (H.B.) van de
P.J.Z. bij elkaar in de Blauwe Hand te Bergen op Zoom. De vergade
ring was in twee gedeelten gesplitst. Het eerste gedeelte omvatte de
gewone vergadering en tijdens het tweede gedeelte werd de diaserie
"werk zat" gedraaid. Aan het begin van de vergadering kon de voorzit
ter, in dit geval Peter Priem, met vreugde konstateren, dat een groot
aantal afdelingen vertegenwoordigd was.
Het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt heeft zich uitgesproken
voor een snelle invoering van een Vestigingswet. Met die wet wil het
NAJK behoud van zoveel mogelijk zelfstandige gezinsbedrijven berei
ken door het tegengaan van mammoetbedrijven, van nevenbedrijven en
van ongewenste financiële en juridische bindingen. Alle bestaande
hoofdberoepsbedrijven krijgen uiteraard een vergunning op basis van
hun huidige omvang. In een Vestigingswet moeten eisen worden opge
nomen ten aanzien van opleiding en ervaring.
In het eerste gedeelte kwamen o.a. de
volgende punten aan de orde-
Govert van Dis dééd verslag van
de Z.A.J.K.-vergadering van 2
november jl. waarin o.a. gespro
ken is over de toekomstige status
van het Z.A.J.K., de studiedag
van het Z.A.J.K., die als onder
werp zal hebben: bedrijfsoverna
me en intensivering en over het
agrarisch kursusonderwijs.
Het kaderweekend. Voor het
eerste gedeelte van dit weekend
hebben zich plm. 20 personen
opgegeven. Voor het tweede ge
deelte echter maar 8 personen.
Vandaar dat er nog een dringend
beroep op de H.B.-leden werd
gedaan om zich alsnog hiervoor
op te geven.
De P.J.Z. deklaratieregeling werd
weer aangevuld met de regeling,
dat P.J.Z.-leden, die deelnemen
aan de landelijke ploegwedstrij-
den, een tegemoetkoming krijgen
in de gemaakte reiskosten.
Uit een kleine inventarisatie
bleek, dat sommige afdelingen
wel wat aan vorming doen en an
deren (nog) niet. De behoefte aan
de vormingskommissie bij het
opzetten van een dergelijke akti-
viteit bleek niet erg groot te zijn.
25 november 1983
Wel zal de vormingskommissie
alsnog een lijst opstellen waarop
allerlei mogelijke vormingsakti-
viteiten vermeld staan.
Besloten werd om het Juweel ook
dit jaar in Bergen op. Zoom te
houden. Wel zal er uitgekeken
worden naar een andere zaal.
De begeleidingskommissie is be
zig met het vaststellen van het ta
kenpakket voor de beroeps
kracht. Er zal wat dat betreft het
een en ander moeten veranderen.
Een ding is in ieder geval al wel
duidelijk: De administratieve
kracht en de beroepskracht gaan
terug in werktijd, daarvoor zullen
op het sekretariaat de werkzaam
heden ingekrompen moeten
worden. De vraag is nu, welke
werkzaamheden moeten wegval
len en welke niet?
Na een korte pauze werd de diaserie
"werk zat" gedraaid. Deze diaserie is
gemaakt door het N.A.J.K. n.a.v. het
landelijk tema "werk/werkloosheid
op het platteland". Na het draaien
van deze serie werd nog even nage
praat over de bruikbaarheid van de
ze serie voor de afdelingen. De me
ningen liepen hierover uiteen, als
mogelijkheid kwam naar voren om
deze serie in samenwerking met het
R.A.K. te vertonen.
Om een redelijke garantie op konti-
nuïteit te verzekeren moeten nieuwe
bedrijven een minimumomvang van
I00 sbe hebben. Het NAJK heeft
voor een maximumomvang per
landbouwbedrijf gekozen van 400
sbe.
De definitieve standpuntbepaling
over de vestigingswet betekent een
verdere uitwerking van "Boer Blij
ven; plaats en toekomst van de Ne
derlandse landbouw", waarin de
hoofdlijnen voor het middenbedrij-
venbeleid zijn uitgewerkt.
Waarom deze wet
In de samenleving wordt gestreefd
naar een eerlijke verdeling van de
schaarse bestaansmogelijkheden
(behoud en herverdeling van werk
gelegenheid). Van degenen die in
land- en tuinbouw als hoofdberoeper
werkzaam zijn heeft een groot deel
een te laag inkomen. Van de bedrij
ven die behoefte hebben aan konti-
nuïteit op lange termijn heeft een
groot deel een te geringe omvang.
Het NAJK vindt het niet aanvaard
baar dat een deel van de bestaans
mogelijkheden door mensen in be
slag worden genomen die voor hun
bestaan niet van de landbouw af
hankelijk zijn.
Inhoud
De Vestigingswet moet volgende het
NAJK de volgende elementen be
vatten:
De boer(in) of tuinder(es) of be-
drij fsleider(ster) mag bij aanvraag
van de vergunning niet ouder zijn
dan 65 jaar en dient het hoofdberoep
uit te oefenen op het betrokken be-
drijf.
Voorkomen moet worden dat een
ondernemer op meer bedrijven als
hoofdberoeper kan gelden (tegen
gaan bedrijfssplitsing).
Wanneer geen opvolger aanwezig is,
zou als leeftijdsgrens 57 jaar kunnen
worden gehanteerd.
Ten aanzien van opleiding en vak
bekwaamheid is MAS en drie jaar
ervaring of LAS/vergelijkbare agra
rische opleiding en vijf jaar ervaring
verplicht.
Alle bestaande hoofdberoepsbedrij
ven dienen een vergunning te krij
gen.
Bestaande nevenbedrijven moeten
geleidelijk worden teruggedrongen.
Nieuwe nevenbedrijven moeten via
de Vestigingswet geweerd worden.
De maximale bedrijfsomvang mag
400 sbe bedragen.
Wanneer het bedrijf uit meer takken
bestaat, dan worden deze takken
opgeteld. De bedrijven, die momen
teel groter dan 400 sbe zijn behouden
hun huidige omvang, maar kunnen
dus niet meer groeien. Onderzocht
moet worden of een aantal sbe per
VAK ingevoerd kan worden om te
bereiken, dat voor zoveel mogelijk
mensen in land- en tuinbouw een
bestaan blijft behouden.
De minimale bedrijfsomvang bij
vestiging (of na splitsing) moet 100
sbe bedragen. Opvolging door een
(pleeg)kind op een bedrijf van min
der dan 100 sbe blijft mogelijk, maar
dan wordt het bedrijf aangemerkt als
nevenbedrijf.
Er moet een instrument komen
waarmee nagegaan kan worden wie
de eigenaar is van een bedrijf, om te
voorkomen dat vorming van BV's
een mogelijkheid wordt om de Ves
tigingswet te ontduiken. Na vijfjaar
moet er een kontrole bij de vergun
ninghouder uitgevoerd worden naar
Dinsdag 29 november - RAK Noord
en Zuid Beveland. Hotel de Zwaan in
Kapelle. Aanvang20.00 uur. Thema:
"Werk zat". Ingeleid door dhr. v.d.
Aa, SEV-er van de NCB. Tevens zal
het NAJK klankbeeld gepresehteerd
worden.
P.J.Z.-AGENDA
25 november - 4e avond van de pro
vinciale bowlingkompetitie te Roos
endaal. Aanvané 20.00 uur.
27 november - afdeling Noord-.Beve-
land en Zuid-Beveland gaan schaat
sen in Eindhoven. Opgave en inlich
tingen bij Jolanda Polderdijk
(01182-2897) of Aart Markusse
(01108-1288).
27 november - afdeling Schouwen-
Duiveland gaat schaatsen op een
overdekte kunstijsbaan in Rotter
dam. 's Avonds gaat men naar de
.musical "Evenaar" van Jos Brink.
Vertrek om 12.00 uur van hetZ.W.N.
Parkeerterrein in Zierikzee.
2 december - afdeling Fijnaart orga
niseert een dropping. Vertrek om
19.00 uur vanaf de Voorstraat te Fij
naart.
2 december - afdeling Oost Zeeuws-
Vlaanderen organiseert een St. Ni-
kolaas-surprise-avond in zaal
"Cambrimus". Tevens zal dan het
nieuwe bestuur worden voorgesteld.
De avond begint om 20.30 uur.
3 december - afdeling Tholen/St.
Philipsland gaat naar een presentatie
van teken-, schilder-, en druktech
nieken door Ben van Rooy. Aanvang
14.30 uur. Plaats: boven het ge
meentehuis te Scherpenisse.
17 december - afdeling Sprang Ca-
pelle organiseert een zaalvoetbal
toernooi. Hieraan kunnen alle
P.J.Z.-afdelingen deelnemen. Kan
belangrijk zijn i.v.m. P.J.Z. deelname
aan Landelijke Sportdag 1984.
23 december - afdeling Tholen/St.
Philipsland organiseert een drop
ping. Vertrek om 18.45 uur in Scher
penisse. Opgeven bij Henk
(01665-2400), Carina (01663-2313)
of Marcel (01663-2366).
de kriteria die in de vestigingswet
staan.
13
