Optimistische geluiden - wie had dat durven
hopen?
Sombere berichten uit Brussel
Waar ligt de grens?
Achterstand weggewerkt
Gouden weken voor de loonwerkers
Over het vorderen van de veldwerk-
zaamheden hebben we nog steeds niet
te klagen in WEST ZEEUWS-
VLAANDEREN. Van het laatste,
grootste te oogsten gewas, t.w. de
suikerbieten moet misschien nog een
derde deel worden gerooid. Tot op
heden konden onder gunstige weers-
en grondomstandigheden de bieten
worden geoogst. Daardoor bleven de
tarracijfers aan de .lage kant en werd
de struktuur van de grond niet te veel
geweld aangedaan. Hier en daar
duurt het wat lang alvorens het trans
port naar de fabrieken plaatsvindt.
De meeste loonwerkers zouden graag
hun programma wat vlugger afwer
ken, maar van telerskant is het te be
grijpen dat ze de bieten tot liefst zo
kort mogelijk voor de aflevering wil
len laten staan.
Voor het geval nog wintertarwe moet
worden ingezaaid, heeft men over
het algemeen meer haast. Het sui
kergehalte schommelt rond de 15%
maar loopt van perceel tot perceel
sterk uiteen.
Het valt dit jaar niet mee om een
goed zaaibed voor wintertarwe te
maken na het gewas bieten. Op de
zwaardere gronden is dit ook na an
dere voorvruchten niet zo eenvoudig.
Door het mooie najaarsweer lijken de
laatste loodjes dit jaar wat minder
zwaar te gaan wegen dan we de laat
ste jaren gewend zijn. Op THOLEN
EN ST. PHILIPSLAND is de
achterstand die ontstaan is door het
late voorjaar in een korte tijd ingelo
pen. De aardappelen en de uien zijn
opgeborgen of tegen een goede prijs
verkocht. Prijzen waarvan men dit
voorjaar niet durfde dromen. Even
zag het er naar uit dat de "gokkers"
met het zo laat doodspuiten en rooien
van de aardappelen, het deksel op hun
neus zouden krijgen. Maar, met een
wat lagere versnelling en door veel
uren te maken kwam de aardappel
oogst toch goed binnen. Alhoewel met
wat meer grond dan de kollega's die
wat eerder hadden gerooid.
De aanwezigheid van deze grond is
misschien wel gunstig, in verband
met de soms in grote getale aanwe
zige glazige knollen, die toch nog
overgaan in waterzakken. Partijen
die al een eind droog geblazen wa
ren, en afgeleverd werden, werden
opnieuw nat en besmeurd door bar
stende glazige knollen. Bij aanwe
zigheid van wat grond, kan later in
de bewaarperiode, het vocht wat ge
makkelijker door de dan drogere
grond worden opgenomen, wat het
sorteren vergemakkelijkt. Ondanks
het late oogsttijdstip zijn de uien
mooi blank binnengekomen. Wel is
er soms een erg hoog percentage erg
groene dikhalzen aanwezig. Deze
partijen zullen veel aandacht blijven
vragen tijdens de bewaring en men
kan zich terecht afvragen of bij het
huidige prijspeil, een langere bewa
ring verantwoord is.
Het oogsten van de bieten is tot nu
toe vlot verlopen. De rooikombina-
ties liggen dan ook goed voor op hun
rooischema's. Het suikergehalte
daarentegen blijft wat achter, hoewel
er toch ook uitschieters zijn tot boven
de 16% en dan ook nog met een op
brengst van half in de 50 ton. Wan
neer dan blijkt dat die toch laat (eind
mei) gezaaid zijn, gegroeid zijn op
een perceel wat de laatste jaren wei
nig organische stof heeft toegediend
gekregen en een magere voorvrucht
heeft gehad, dan kan men zich toch
afvragen waar de grens van het pro-
duktievermogen ligt in een vroeg
8
Het is dan ook niet zo verwonderlijk
dat er zoveel breedwerpig is gezaaid.
De gebruikte hoeveelheid zaaizaad
per ha zal weer zijn gestegen. Op
diverse percelen staat de tarwe al
weer volop te groeien. Ondanks
sombere berichten over tarweprijzen
in de komende jaren wordt zeker niet
minder uitgezaaid dan in het voor
bije jaar. Misschien, zo redeneert
men meestal, valt het allemaal nog
wel mee. Indien echter de telersprijs
voor volgend jaar toch eens zo'n 5
cent lager zou uitvallen, dalen op een
40 ha-bedrijf de inkomsten wel met
zo'n 5000 gulden.
Er is eigenlijk geen goed alternatief
gewas, of het zou de teelt van groene
erwten moeten zijn. Bij een redelijke
opbrengst komt het saldo behoorlijk
in de buurt van dat van wintertarwe,
maar de teelt zelf hebben we veel
minder in de hand. Denken we maar
aan ziekten en plagen, het onkruid
en de oogst. In de erwtenstudiegroe
pen in ons gewest kwam de kg-op-
brengst gemiddeld uit op zo'n 4300
kg per ha. Voor een jaar als dit, toch
niet slecht. Tussen de maart-, april-,
en meigezaaide percelen was er wei
nig verschil.
Dat het weer dit najaar flink mee-
Het zeldzaam mooie najaarsweer
heeft er in belangrijke mate toe bij
gedragen dat de oogst- en de zaai-
werkzaamheden zonder veel opont
houd zijn uitgevoerd. Op SCHOU-
WEN-DUIVELAND zien we, even
als in andere gebieden, enerzijds
steeds meer kale zwart-grijze akkers
en anderzijds steeds meer groen ge
kleurde akkers. Met dat laatste be
doelen we natuurlijk de keurig in de
rijen staande prille, grasgroene
sprietjes van de pas gezaaide winter
tarwe. Zo langzamerhand is het me
rendeel van de wintertarwe reeds ge
zaaid. Uiteraard is nog niet alle win
tertarwe gezaaid; er zijn altijd nog
percelen suikerbieten waar nog win
tertarwe in gezaaid moet worden.
Evenals andere jaren is er weer veel
uitgezaaid van de rassen Arminda en
Okapi. Ook het ras Marksman staat
in de belangstelling, terwijl citadel
zijn gezicht heeft verloren. Heel be-
jaar met nog gunstiger groeiomstan-
digheden. Of kunnen de groeiom-
standigheden ook te gunstig zijn? Te
veel organische mest?
Er liggen over het afgelopen jaar nog
wel meerdere vragen. Hoe zit het
toch met het uitspoelen van de stik
stof dit voorjaar, de werking van de
MCPA op de doorwas en een juiste
pootdatum voor onze aardappelen?
Zaken die in het komende vergader
seizoen wel aan de orde zullen ko
men via studieklubs, speciaal beleg
de vergaderingen of bij de borrel na
de vergaderingen. Wat wellicht ook
weer een positief effekt op de op
brengsten en de gehaltes zal hebben.
Eerst echter zal er nog veel geploegd
moeten worden, tarwe gezaaid op de
laat te rooien bietenpercelen. Daarna
is het ook weer de tijd om de balans
over 1983 op te maken. Vooreerst ziet
dat er veelal gunstig uit. Wellicht
gunstiger dan de begroting voor 1984,
met hogere pootgoedprijzen, lagere
tarwe- en melkprijzen en wat er nog al
meer boven onze hoofden hangt.
Maar 1983 heeft dan misschien toch
voor de nodige reserves gezorgd om
welgemoed aan een wat minder amb
telijk gestuurde, maar wat ingelever
de toekomst te beginnen.
Het is nog maar goed en wel een week
geleden dat de laatste "Bintjes" en
"Pipo's" van dit seizoen gerooid wer
den op NOORD-BEVELAND. Maar
ze zijn al weer vergeten, de zorgen en
de spanningen om en bij het bergen
van de aardappeloogst. Uiteindelijk
heeft het weer - toch zo laat in het
seizoen - nog enorm meegewerkt.
De kilogramopbrengsten vallen ge
middeld genomen niet mee en niet
tegen: 42 ton met 15% uitval was de
uitkomst van de definitieve distriks-
oogstraming. Netto dus inderdaad
15 20% minder dan vorig jaar; zoals
ook al de voorlopige raming aangaf.
Maar.... als de prijzen zo blijven
(want "kilogrammen maal prijs",
daar gaat het om, niet waar?), dan
kunnen de aardappelen (èn uien)
werkt, blijkt wel uit het feit dat in
oktober alle aardappelen konden
worden gerooid. En dat na een
planttijdstip van eind mei en begin
juni. De laat gepote zijn het meest
grof, doch wel meer misvormd. De
op bijia alle percelen aanwezige
doorwas, uit zich momenteel in de
bewaarcellen door de geringe aan
wezigheid van "waterzakken". Ook
de meegerooide poters gaan vaak tot
slijmerige knollen over. Een en an
der is niet verontrustend, maar ver
dient naar onze mening toch meer
aandacht.
Het produkt is te veel waard om er
onvoldoende aandacht aan te schen
ken. Overigens zou het niet verkeerd
zijn als burgers (vooral in de steden)
meer op de hoogte zouden zijn van de
werkelijk te behalen prijs voor de te
ler. Daar dacht deze schrijver aan bij
het lezen van een ingezonden stukje
in een toch gerenommeerd blad als
Elsevier. En: niemand die daar dan op
reageert. Te gek!
alsnog zorgen voor een goed finan
cieel boerenjaar 1983.
En - als de suikerindustrie de voor
jaarsbelofte van een forse uitbeta-
lingsprijs voor deze oogst gestand
doet - lijken ook de bieten in ons
werkgebied hun steentje bij te gaan
dragen aan dat goede akkerbouw
jaar. Hektareopbrengsten ver boven
de verwachting. We horen zelfs inci
denteel van tonnages - maar dan wel
van de vroeg gezaaide percelen - die
de rekords van vorig jaar overtreffen.
Voor nu, en op korte termijn: opti
mistische geluiden dus; en wie had
dat afgelopen voorjaar durven ho
pen?
Alles komt weer eens geheel anders
uit dan menselijkerwijs verwacht kon
worden. Is dit ook daarom dat de
praktijk in dele rekening houdt met
de dramatische graanbeleidsvoor-
stellen vanuit Brussel? Of redeneert
men: dat is langere termijn, en voor
'84 zal het zo'n vaart nog wel niet
lopen?
Hoe dan ook, zo op het oog wordt er
tarwe gezaaid "bij 't leven".
Ook de door deskundigen en voor
lichting zo gewenste rassenspreiding
lapt men klaarblijkelijk aan n laars.
Het ras Arminda is al weken uitver
kocht, en voorzichtige schattingen
taxeren het aandeel van dit ras al op
80% van het komende tarweareaal.
Wat is goed en wat is fout, de tijd zal
het leren!
Onroerend goed-belasting
Eén zaak - zij het van geheel andere
orde - zal zeker fout zijn: dat hoeft de
tijd niet meer te leren. We doelen op
de dreigende invoering van onroerend
góed-belastingheffing op landbouw
grond.
Eenvoudige rekensommetjes geven
aan dat, (mocht één en ander onver
hoopt doorgang vinden), dan naar
willekeur van de gemeentelijke
overheden, extra belastingen opge
legd kunnen worden, variërend van
honderd tot honderden guldens per
hektare. Met de ene hand (en met
veel "bombarie") het broodnodige
fiskale douceurtje van wat verrui
ming in de zelfstandigenaftrek aan
biedenen met de andere hand (en
met stille trom) een veelvoud daar
van op onrechtmatige wijze trachten
terug te pakken: dat noemen wij
boerenbedrog, of sterker nog: dat is
ordinaire dieverij van onze overhe
den.
Tenslotte: woensdag 14 december
a.s. is de eerste algemene kringver
gadering voor dit winterseizoen ge
pland. Graanbeleid zowel als suiker
beleid zullen daar haarfijn, deskundig
en begrijpelijk uit de doeken gedaan
worden door de heer Glotzbach, de
eerst verantwoordelijke funktionaris
op graangebied van het Produktschap
voor Grazape, die tevens belast is met
het sekretariaat van de "suikerbege-
leidingskommissie".
Ook al wordt alles altijd anders dan
gedacht, toch wel nuttig om dan te
komen luisteren en diskussiëren,
denken wij!
lijden dat hij vreest. Het toppunt van
rendement is 's morgens bieten rooien,
's middags leveren op de auto en 's
avonds tot suiker fabriceren in de fa
briek. Dan gaat er niets door uitdro
ging verloren en de reiniging van verse
bieten gaat op de fabriek vanzelf.
In vijf maanden tijds is er een gewas
gegroeid en over twaalf maanden
moeten we pacht betalen. "Wat doen
we met onze grond?" is het thema wat
a.s. winter in bespreking komt. Daar
zal wel veel belangstelling voor zijn,
want het is een traditiegevoelig punt.
Wat is het rendement waarnaar wij
moeten streven?
Afgelopen voorjaar is er niet veel
groenbemesting gezaaid, want het
natte weer maakte dat vrijwel onmo
gelijk. Jammer voor onze zeeuwse
grond, want die heeft het zo hard no
dig. Toch ziet men hier en daar nog
wel wat rode klaver, gras, graszaad en
lucerne. Bij tarweopbrengsten van 7 ¥2
ton en meer per ha valt het echter niet
mee om een goede groenbemesting te
krijgen. Bovendien als de onder
vruchten goed in het gewas staan, dan
nog worden er bij de graanoogst weer
heel wat vernield. Natuurlijk is het
erg, dat de zwaden stro op de groen
bemesting liggen, maar die gaan er in
regel weer vlug af. Nog veel erger is
het "kort" en het kaf wat na het stro
persen blijft liggen en wat de onder
vrucht doet verstikken. Hoe breder dat
de maaidorser is, hoe dikker dat
"kort" en dat kaf op de grond ligt en
hoe groter de schade. We weten alle
maal hoe het van achteren uit de
kombine op de grond valt; eerst
bovengenoemde rommel en daarboven
op het stro. Dat moet anders en dat
kan anders en zeker aan een maai
dorser van meer dan 1 ¥2 ton. Vroeger
toen we nog met de dorsmachine dor
sten hadden we een heleboel buizen
waarmee we alle kafrommel op een
hoop konden blazen. Nu zou een han
dige doe-het-zelver iets aan zijn
maaidorser moeten fabriceren om alle
rommel over het gehele perceel goed te
verdelen. Kunnen we dat niet, dan
zullen we naar een uitvinder moeten
zoeken en daar is Zeeland erg dun mee
bezaaid. Een dure groenbemesting is
onze aandacht meer dan waard.
4 november 1983
scheiden en voorzichtig komt in ons
gebied als nieuweling het ras Sarno
om de hoek kijken. De toekomst zal
leren wat dit ras ons zal brengen.
De oogst van de bieten is nog in volle
gang. Toch zijn er al diverse pol-
dertjes op Schouwen-Duiveland
waar nagenoeg alle bieten zijn ge
rooid. Alles wijst er dus op dat we de
in het voorjaar opgelopen achter
stand zijn ingelopen. Het kan dus
toch, evenals het laat zaaien en po
ten. We hebben ons in het afgelopen
voorjaar enorm benauwd laten ma
ken door de natuur, terwijl het
achteraf beschouwd in het geheel
niet nodig is geweest. Maar ja, dat is
nu eenmaal een boer eigen: altijd
maar klagen en zeuren. Gelukkig
bent u echter niet de enige groep in
onze samenleving die erom bekend
staat dat ze klaagt. Ook de ambtena
ren doen niet anders dan klagen en
zeuren over 3 xh% salariskorting. Of
dat wel of niet terecht is, is uiteraard
niet aan mij om daarover een oordeel
te vellen. Gelukkig hebben we van
alle gevoerde akties op Schouwen-
Duiveland nog niet veel gemerkt.
Laten we hopen dat het ook zo zal
blijven. Over salariskorting gespro
ken, in de landbouw is daar in 1983
niets of eigenlijk weinig van te mer
ken. Ik heb al eens eerder opgemerkt
dat .de inkomens op vele bedrijven
hoger zullen zijn dan het vorig jaar.
Het winterseizoen staat weer voor de
deur. Dat betekent ook dat de tijd
van vergaderen zo langzamerhand
weer aanbreekt. Vergaderen, vele
uren, dagen achtereen en weken
lang....! Ik geef toe, niet iedere ver
gadering is even interessant. Toch is
het goed dat u uw gezicht eens laat
zien; en dan niet alleen op vergade
ringen van de zijde van de handel
maar ook op andere bijeenkomsten.
Vooral voor de jonge beginnende
boer is het goed alles te volgen om zo
met kennis van zaken het bedrijf in te
gaan. Voor hen die pas beginnen is
het bovenal verstandig om de EVTO
kursus (Ekonomische Vorming Toe
komstige Ondernemers) te volgen,
die uiteraard ook weer dit wintersei
zoen gegeven wordt. Informeer er
eens naar en blijf de komende winter
niet thuis zitten.
In de laatgezaaide bieten is ondanks
de bedekking door het vele loof toch
nog heel wat zaadonkruid gekomen.
Eind mei gezaaid en direkt daarna een
bodemherbicide er op toegepast is een
veilig gevoel. Na opkomst nog een be
kend recept gespoten en klaar is Kees.
Na het zaaien en na de opkomst heeft
de extreme droogte de chemische on-
kruidbestrijding echter danig parten
gespeeld. Zodoende is er nog heel wat
klein onkruid aan de dans ontspron
gen, doch geen nood, want dat stikt
later wel onder het loof. We hadden
dat gedacht, maar het is anders uitge
komen. Vooral varkensgras staats
vijand nummer één vinden we nu in de
rooizonnes terug. Zo is het ook met
kleefkruid, perzikkruid, melden en
muur. In de maand juli hadden we
té? gemeend het bieteperceel schoon te
hebben en welke boer spuit er dan later
in de maand augustus nog in de bieten
tegen onkruid. Onze loonwerker
maakte ons er op attent bij het rooien,
dat onze bieten niet zo schoon zijn als
in andere jaren. Dat stagneert de
rooisnelheid en dat hoeft heus niet
meer te kosten, maar dat verhaal gaat
wel rond onder zijn klanten. A Is je wat
ouder wordt heb je daar last van, want
dat zijn ze in de buurt niet van je ge
wend. Het zijn nu gouden weken voor
de loonwerkers, want nog nimmer
hebben ze zo snel kunnen rooien. Wij
gunnen hen dat van harte, want zij
hebben aan de mechanisatie van de
bie te teelt een grote stoot gegeven en
nog steeds hebben zij het lef om grote
investeringen in deze te doen.
Om op de loonwerker terug te komen,
moeten we toch wel bekennen, dat een
goed geoutilleerd bedrijf met veel
kennis van zaken toch een wapen is
waar de boer wat mee kan doen.
Buurman had een afspraak gemaakt
met de loonwerker om in de laatste
week van oktober zijn aardappelen te
rooien. Prompt kwam dat voor el kaai
en zonder beschadiging maar wel vee
bonken. Voor zijn bieten heeft hij nu
een afspraak gemaakt om deze einc
november te rooien, want hij wil ge
wicht en suiker hebben. Dan zijn zijn
bieten in twee dagen gerooid en binnen
een week geleverd. Je moet maar dur
ven met je hakvruchten, want in de
regel lijdt een boer het meest door het
