Werkgroep doet aanbevelingen
voor agrarische deregulering
Gezamenlijke omzet met 2,5
miljard gulden gestegen
"Koöperaties in de praktijk"
2
s
3
Pachtnormen
gewijzigd
Nieuwe Buitenstaander
Co
Koöperatie top-vijftig 1982:
Een korte sprekercyclus over koöperaties in
Zeeland
Boer biet
Een werkgroep bestaande uit medewerkers van het Landbouwschap en
het ministerie van Landbouw en Visserij is met een serie aanbevelingen
gekomen voor deregulering in de agrarische sektor. De aanbevelingen
hebben betrekking op de Hinderwet, de Wet ruimtelijke ordening, de
opslag en het opruimen van restanten bestrijdingsmiddelen en de for
maliteiten bij de export van levend vee. Minister Braks van Landbouw
en Visserij is in principe bereid over de voorstellen van de werkgroep
met zijn kollega-ministers te gaan overleggen.
Het Landbouwschap kwam begin dit jaar al tot de konklusie, dat
boeren en tuinders te maken hebben met een warnet van soms tegen
strijdige en elkaar overlappende wetten en verordeningen van het rijk,
de provincie en de gemeente. Volgens de werkgroep kan het in een
heleboel gevallen inderdaad eenvoudiger. Zo stelt de werkgroep onder
meer voor, om de individuele Hinderwetvergunning te vervangen door
algemene regels met standaardvoorschriften.
De werkgroep vindt ook dat de uit
1976 daterende brochure "Veehou
derij en hinderwet" moet worden
verduidelijkt en dat het Hinderwet-
besluit op een aantal punten moet
worden aangepast. Zo dient niet
langer de opslag van mest en mest
stoffen als hinderwetplichtige aktivi-
teit te worden beschouwd, maar het
intensief houden van vee. Er moeten
verder normen komen voor techni
sche installaties, zoals elektromoto
ren. De werkgroep vraagt zich af, of
dit soort voorzieningen nog wel on
der de Hinderwet moeten vallen. Dat
geldt ook voor zaken als de tijdelijke
opslag van kunstmest op een land
bouwbedrijf.
Ruimtelijke ordening
Volgens de werkgroep bestaat er nog
al wat onduidelijkheid over de sa
menhang tussen de Wet ruimtelijke
ordening en allerlei sektorwetten,
zoals de Boswet en de Natuurbe
schermingswet, de Wet geluidshin
der, de Ontgrondingenwet en de
ontwerp-wet Bodembescherming.
Zaken die al in een sektorwet worden
geregeld, moeten, vindt de werk
groep. buiten het bestemmingsplan
worden gehouden. Daarnaast moe
ten sektorwetten en streek- en be
stemmingsplannen beter op elkaar
kunnen worden afgestemd.
De werkgroep vindt dat procedures
bij de Kroon op het ogenblik veel te
lang duren. Voorgesteld wordt om
afspraken te maken over de termijn
(bijvoorbeeld twee jaar) waarbinnen
een beroep behandeld moet zijn. Bij
overschrijding van deze termijn zou
onder meer vergoeding van vertra-
gingsschade mogelijk moeten wor
den gemaakt.
Bestemmingsplannen
De werkgroep staat op het standpunt
dat veel bestemmingsplannen te ge
detailleerd zijn. Verder worden on
nodig zware eisen gesteld op het punt
van onderzoek en inrichting. Hierin
zou verbetering kunnen worden ge
bracht door in het Besluit op de
ruimtelijke ordening minder strin
gente en kostenverhogende voor
waarden te stellen. Als gemeente
besturen toch beperkingen opleggen
Ook dit jaar is een Koöperatie Top-Vijftig samengesteld waarin de
vijftig grootste koöperaties, naar omzet gemeten, zijn gerangschikt.
Gezamenlijk is hun omzet in 1982 met circa 2.5 miljard gulden gestegen
ten opzichte van 1981. Binnen deze ranglijst is de opmars van Agrico 19
(26), CAVO Rijnstreek-Midland 31 (37), en CAVV Zuid-Twente 44
(50) het opvallendst, terwijl in absolute cijfers Cebeco-Handelsraad de
grootste omzetstijging voor zijn rekening neemt.
Hoewel de hoeveelheidsaanvoer van
Agrico is toegenomen, is de grote
omzetstijging vooral een gevolg van
prijsstijging. Jaarlijks fluktuerende
aardappelprijzen betekenen voor
Agrico tevens een jaarlijks fluktue
rende omzet. De omzetstijgingen van
CAVO Rijnstrèek-Midland en
CAVV Zuid-Twente is vooral een
gevolg van de fusies die hebben
plaatsgevonden. Opgemerkt dient te
worden dat omzet slechts één van de
maatstaven is om de bedrijfsomvang
te bepalen. Daarom mag de waarde
van deze cijfers niet overschat wor
den: dit geldt zeker wanneer ver-
werkingskoöperaties vergeleken
worden met veilingen en koöpera-
tieve handelsondernemingen. Öp de
ranglijst van de honderd grootste in
dustriële handels- en transporton
dernemingen in Nederland, zoals die
jaarlijks wordt gepubliceerd door het
Financiële Dagblad, komen de vol
gende koöperaties voor: 15 (18) Ce
beco-Handelsraad, 26 (29) DMV-
Campina' 28 (28) NCZ, 29 (30) Cor-
berco. 35 (33) CHV, 36 (37) CCF, 38
(46) Melkunie Holland. 40 (45) Fri-
co, 56 (55) Suiker Unie, 57 (57) Do
mo, 65 (70) Veecentrale NCB, 69 (68)
Coveco. In de Top-100 van het Fi
nanciële Dagblad is Coveco NV nog
opgenomen, terwijl in onze lijst Ca-
vee-Coveco staat vermeld.
(uit: Koöperatie)
Koöperaties vormen het verlengstuk van het boerenbedrijf. Elke agra
rische ondernemer is dan ook lid van een of meer koöperaties. Elke
boer heeft er belang bij. De koöperaties kunnen zich daarom ook steeds
in de belangstelling van veel agrarische jongeren verheugen. Velen zijn
aktief in de verschillende jongerenraden.
Koöperaties zijn tegenwoordig tot
grote en moderne ondernemingen
jitgegroeid. Het zijn organisaties
riet veel facetten die niet voor elke
jonge boer even duidelijk zijn. Jonge,
maar ook oudere boeren hebben er
vaak moeite mee om het reilen en
zeilen van de eigen koöperatie te
volgen.
Vaak hoor je opmerkingen als: "Wat
hebben wij nog te zeggen" en "be
sluiten zijn al genomen voor wij mo
gen meepraten". Ook zijn er veel
vragen over de Financiering van de
koöperatie en over de prijzen die de
koöperatie voor de produkten geeft
of vraagt. Sommigen hebben vraag
tekens bij de belangen van koöpera
ties in andere ondernemingen: b.v.
"wat heeft koöperatie x nou te zoe
ken in vliegvakantiereizen naar zon
nige oorden".
RE DAKTII SEKRETARIAAT AO PHERNAMBUCQ
GROTE MARKT 28. 4461 AJ GOES
Vanuit de koöperaties wordt er veel
gedaan aan het geven van informa
tie. De antwoorden op bovenge
noemde vragen worden er vaak niet
rechtstreeks in beantwoord. De vaak
fraai uitgevoerde brochures bevatten
vaak informatie hoe de zaken for
meel in elkaar steken. Maar "in de
praktijk gaat het vaak anders".
Daarom heeft het ZAJK in samen
werking met het koöperatief Kon-
taktcentrum een nieuwe kursus op
gezet voor deze praktische vragen. In
drie avonden zullen een vijftal pro
minenten uit de koöperatiewereld
De opslag van mest en meststoffen dient niet langer hinderwetplichtig te zijn.
Met ingang van 15 oktober a.s. zal
een verhoging van de pachtnormen in
werking treden (Stb.nr. 537 d.d. 13
oktober 1983). De vorige wijziging
van deze bovengrenzen van de pacht
prijzen vond plaats in 1980. Aanlei
ding voor de verhoging zijn de geste
gen eigenaarslasten. Zowel de pacht
normen voor land als die voor be
drijfsgebouwen zijn aangepast.
Land
De pachtnormen voor land zijn ver
hoogd met 10% voor de eerste, 8%
voor de tweede en 6% voor de derde
kwaliteitsklasse. Dë toeslagen en af
trekken zijn verhoogd met ƒ20,-
voor waterhuishouding, 15,- voor
verkaveling en 5,— voor de overige
toeslagen en aftrekken.
Bedrijfsgebouwen
Voor de bedrijfsgebouwen komt de
verhoging neer op 10% voor akker
bouwbedrijven en op 15% voor vee-
teelt- en gemengde bedrijven.
De .toeslagen voor aanleg van drai
nage, infiltratie of ondergrondse
aanvoer voor beregening bij zand
gronden en ruilverkavelingsrente
(art. 3 van het Pachtnormenbesluit
1977) zijn allen met 5,- verhoogd.
Voorts is de redaktie van het artikel
met betrekking tot de hoogst toe
laatbare pachtprijs voor agrarische
woningen bijgesteld.
Tenslotte is een bepaling opgeno
men, dat indien de pachtprijs bij
vooruitbetaling moet worden vol
daan een aftrek op de pachtsom
wordt toegepast.
In de praktijk kent de Centrale
Grondkamer deze aftrek al geruime
tijd toe, nu is hij in het Pachtnor
menbesluit opgenomen. (Zie ook
pag. 3 van het Z.L.M. land- en tuin
bouwblad van 23 september).
inleidingen verzorgen en vragen van
jullie beantwoorden.
Onderwerpen die aan de orde komen
zijn: besluitvorming in de koöpera
tie, Financiering en uitbetaling, deel
nemingen, bundeling en schaalver
groting. De data voor deze avonden
zijn 16, 22 en 30 november. De kur
sus wordt in Goes gehouden.
Belangstellenden kunnen zich opge
ven of een programma aanvragen bij
het ZAJK (01195 - 248 of 01100 -
11130). De kursus is gratis. Wie het
eerst komt, die het eerst maalt. Uit
gangspunt is dat er 4 mensen per
RAK meekunnen doen bij deze eer
ste kursus. Bij veel belangstelling
willen wij volgend seizoen weer een
dergelijke kursus houden.
aan de meest doelmatige gebruiks
mogelijkheid, moet de reden daar
van worden gemotiveerd. De goed
keurende instanties dienen hierop
beter te letten.
De werkgroep pleit er ook voor om
een eind te maken aan oneigenlijk
gebruik van bepalingen in bestem-
mings- en streekplannen. Er zijn
voorbeelden waarbij een bouwver
gunning alleen wordt verleend als de
aanvrager een bijdrage levert in de
kosten van wegverharding. Ook het
vragen van zogenaamde garantie
verklaringen is in strijd met de wet.
Bouwvergunningen
Naar de mening van de werkgroep
moet er een eind komen aan de pa
pierwinkel rond bouwvergunningen.
Voor een aantal bouwwerken moet de
bouwvergunning worden afgeschaft.
Wel moeten bouwplannen worden
gemeld aan omwonenden. Het ge
meentebestuur moet eventueel
achteraf toezicht uitoefenen. Het
welstandsadvies moet alleen gehand
haafd worden voor bouwwerken die
zichtbaar zijn vanaf de openbare weg.
De werkgroep vindt ook dat de in de
Wet geluidshinder opgenomen
grenswaarden een allesbepalende
faktor dreigen te worden bij de toet
sing van aanvragen aan een bestem
mingsplan. Met name de kombinatie
wonen-bedrijf zal grote problemen
gaan opleveren.
Bestrijdingsmiddelen
De werkgroep pleit er voor om het
opruimen van restanten bestrij
dingsmiddelen op een eenvoudige
manier mogelijk te maken. Op korte
termijn zouden de'Hinderwetbepa
lingen die dit nu moeilijk of onmo
gelijk maken, buiten toepassing
moeten worden gelaten. Daarnaast
móeten er zo spoedig mogelijk "al
gemene eisen" komen, op grond
waarvan er geen aparte vergunning
meer nodig is voor de opslag van
restanten. Op langere termijn wil de
landbouw gebruik gaan maken van
het "afvalstoffendepotplan" van de
minister van Volksgezondheid,
Ruimtelijke Ordening en Milieube
heer.
Tenslotte heeft de werkgroep zich
verdiept in de formaliteiten en han
delingen die nodig zijn bij de export
van levend vee. Er zou een belang
rijke tijdwinst kunnen worden ge
boekt door allerlei keuringsgegevens
bij de regionale veterinaire Diensten
te verzamelen. De zogenaamde se-
rumneutraliteitstest op IBR/IPV zou
bij de Gezondheidsdiensten voor die
ren moeten worden uitgevoerd in
plaats van, zoals nu, door het Cen
traal Diergeneeskundig Instituut.
Het is ons gelukt iemand van
buiten de agrarische sektor te
vinden die bereid is om de 26 au
gustus j.l. gestopte en veelgelezen
rubriek "Buitenstaander" voort
te zetten. Wij hebben er alle ver
trouwen in dat de nieuwe auteur
ons op zijn/haar eigen manier
een spiegel voor zal houden van
uit een eigen gezichtpunt. Wij
hopen door te gaan op de weg die
onze vorige medewerker had in
geslagen met een positief kriti
sche benadering van grote en
kleine zaken die landbouw én
buitenstaanders aan gaan.
Voorlopig zal de rubriek nog
verschijnen onder de naam "Bui
tenstaander". Helemaal tevreden
zijn wij daarmee evenwel niet.
Mocht u dan ook een idee of een
suggestie hebben voor een andere
misschien bij de volgende bijdra
gen beter passende naam, dan
verzoeken wij u vriendelijk deze
even mee te delen aan de redak
tie: tel. 01100-21010 of een briefje
naar Redaktie ZLM Land- en
Tuinbouwblad, Postbus 2116,
4460 MC te Goes. Bij voorbaat
dank voor uw reakties. De eerste
bijdrage van de nieuwe buiten
staander treft u hierbij aan.
Ik ben te laat voor mijn afspraak.
"Sorry hoor, maar ik zat achter
Boer BietIkvinddit 'nmoordsmoes
om mijn onachtzaamheid achter te
verbergen. "Brug open of "Boot
gemist" wil ook nog wel eens luk
ken, maar nooit twee keer achter
elkaar. "Boer Bietdoet het altijd,
althans in het najaar als bieten en
aardappels en weetikwat de weg
over moeten net als ik ergens
naartoe moet. Ik heb eens één keer
achter zo 'n hoge bietenbak gezeten
toen er een biet afrolde, nét niet op
mijn motorkap. Die biet hobbelde
nog een heel eind met me mee. Ik
heb toen maar eerbiedig V gezegd
en heb wat ingehouden. Maar
goed, ik zat nu weer achter Boer
Biet op zijn traktor. De kluiten
klei uit die dikke banden vlogen
me om de oren. Nouja, om de
oren... En ik zit er altijd achter als
er rijen auto's van de andere kant
komen, of als het mistig is, of in
een bocht. A Isof ze het erom doen,
en boze gedachten komen dan in
mij op. "Wat moet die vent net nu
op straat doen?"
Wat een vraag, denk ik dan. Het
antwoord ligt voor de hand: hij wil
ergens naartoe. Gaat hij naar zijn
land om bieten te oogsten? Of is ie
moe, en wil ie naar huis? Zit er een
lief vrouwtje op hem te wachten en
een kleine prul in de box? Staat de
koffie warm? We passeren weer
zo'n bietenhoop die met log geduld
op vervoer ligt te wachten. Wat zou
zo'n hoop nu opbrengen? Wat
blijft er van over als alle klei er af
gespoeld is, als alle pulp uitgeperst
is, als alle water verdampt is?
Hoeveel biet zit er in mijn schepje
suiker? Hoeveel arbeid zit er in
mijn potje jam? En vroeger? Hoe
ging dat? Ze trokken toen nog met
de hand, en het vervoer ging per
kruiwagen en paardespan. En ik
heb mijn leven lang suiker gegeten,
en ik niet alleen. Die jongen op die
traktor schiet nu toch beter op...
Opschieten? Drie auto's passeren
me. Ik heb niet eens gezien dat de
weg vrij was. A Is ik Boer Biet zelf
passeer steek ik mijn hand op.
28 oktober 1983
