nieuws uit brussei^
Landbouwschap vraagt steun
voor gedupeerde boeren
Groenten en fruit houden^S|S\
ministers verdeeld
Agrarische handel heeft behoefte
aan een stroppenpot
Minister Braks: "Ombuiging EG-
landbouwbeleid niet zonder pijn"
Braks wil meer bescherming bloementeler
jan werts - brussel
Instelling heffing
op oliën en vetten
Uitvoer van agrarische
produkten in eerste
helft 1983 1.7% hoger
Iers veto tegen
superheffing
AVEBE
heeft meevaller
dankzij
slechte zomer
Minister Braks is voorstander van de instelling van referentie-prijzen
voor bepaalde soorten snijbloemen. Bloemen uit derde landen kunnen
dan moeilijker op de Europese markt komen. Zodra er overvloed dreigt
gaat namelijk een zekere heffing werken. Braks krijgt steun van de
Fransen en de Italianen, maar Engeland en West-Duitsland zijn er
tegen. Het wachten is overigens op de Europese Commissie (dagelijks
bestuur EG) die met voorstellen moet komen. De Nederlandse be
windsman denkt aan referentieprijzen voor trosanjers en rozen.
De minister vertelde dit de pers in
Brussel desgevraagd na afloop van
de maandelijkse vergadering met z'n
kollega's. Daar is een zoveelste, op
nieuw vergeefse, poging gedaan om
het beleid voor de voornamelijk zui
delijke groenten en fruit af te stem
men op de komst van Spanje en
Portugal. De ministers moeten hier
een regeling scheppen die voorkomt
dat bij de toetreding van Spanje en
Portugal tot de EG een kostenexplo-
sie optreedt In die landen met hun
enorme potentieel aan groefiten en
fruit zou men anders zwaar op de
bestaande Europese, de teler be
schermende, regels kunnen gaan
leunen.
De kwestie "groenten en fruit" staat
al ontelbare maanden op de agenda.
Zonder resultaat. Dit wordt werke
lijk langzamerhand een klucht.
Ook in de akkerbouw dreigen pro
blemen. Het gaat onder meer om
bedrijven in de veenkoloniën in
Drente/ Groningen waar de op
brengsten zeer laag zijn. Er zijn ge
vallen waar de opbrengsten nog niet
de helft zijn van het voortschrijdend
jaargemiddelde, aldus een woord
voerder van het Landbouwschap.
Het Schap heeft overigens de indruk
dat het afgezien van de problemen
voor de boeren in de uiterwaarden
en de veenkoloniën nog is meege-
Den Haag - "De agrarische handel
heeft behoefte aan een nieuwe en
ruimere reserveringsmogelijkheid
waaruit eventuele stroppen voort
vloeiende uit alle handelstransacties
kunnen worden gedekt", aldus het
Algemeen Orgaan Voedselvoorzie
ning (AOV) in een notitie ten behoe
ve van de Vaste Commissie voor Fi
nanciën van de Tweede Kamer.
Volgens het AOV, de overkoepelen
de organisatie van agrarische han
delsorganisaties, neemt het aantal
handelsrisico's hand over hand toe
en biedt het huidige instrumenta
rium onvoldoende soelaas. Zo ko
men. aldus het AOV. steeds meer
exporteurs in moeilijkheden als. ge
volg van het feit. dat overeengeko
men betalingstermijnen steeds vaker
worden overschreden. De exporteur
loopt ook veel valutarisico's. "De
Waarmee de ministerraad "Land
bouw" ten overvloede nog eens be
wijst dat iedere besluitvaardigheid
op Europees niveau zoek is. Het po
litieke probleem dat hier een ak
koord belemmert is dat Griekenland,
Italië en;Frankrijk hun groenten en
fruit- en olijfteelt willen beschermen
naar hetilmodel van de noordelijker
in de Europese Gemeenschap gele
gen landbouwstreken. Terwijl
Groot-Brittannië West-Duitsland en
Nederland juist willen voorkomen
dat in die zuidelijke landen de
groenten-, fruit- en olijventeelt na de
uitbreiding met Spanje en Portugal
voor de Europese schatkist onbe
taalbaar zou worden.
Melkheffing
Minister Braks is nog steeds voor
vallen na de nog al alarmerende be
richten die zij aanvankelijk uit het
land kreeg. Over exakte cijfers heeft
het nog niet de beschikking. Die zul
len waarschijnlijk pas komen indien
er speciale regelingen komen, waar
voor de boeren zich moeten aanmel
den. Daar komt bij dat boeren die dit
jaar een klap krijgen, maar in voor
gaande jaren redelijk tot goed "ge
boerd" hebben die klap zelf zullen
opvangen als "normale bedrijfsrisi-
ko".
agrarische wereld heeft ook nog te
maken met het fenomeen van de
monetair compenserende bedragen
(mcb's) welke gezien de vaak politiek
bepaalde aanpassingen, naast finan
ciële risico's, recentelijk ook nog
molestschade met zich meebrach
ten." In dit verband brengt het AOV
in herinnering de acties van Franse
boeren tegen (Nederlandse) expor
teurs als gevolg van onvrede met het
EG-beleid.
Volgens het AOV past het mogelijk
maken van een nieuwe en ruimere
reserveringsmogelijkheid ter dek
king van stroppen voortvloeiende uit
alle handelstransacties, in het door
de regering gevoerde beleid. "Deze is
immers erop gericht om via vermin
dering van de lasten de investeringen
en daarmee de werkgelegenheid te
stimuleren", schrijft het AOV.
Jan Werts
stander van een heffing van onge
veer twee kwartjes op iedere liter
melk die in de toekomst door de
veehouder meer wordt afgeleverd
aan de fabriek. Hij ziet hierin het
best mogelijke compromis dat geslo
ten moet worden in verband met een
noodzakelijke bevriezing van de
melkstroom op de huidige omvang
en de inkomensbelangen van de
veehouder. Eén ding staat namelijk
vast: "Er moet iets gebeuren", aldus
Braks in Brussel.
De Nederlandse bewindsman heeft
voorgesteld om in het kader van de
ophanden zijnde aanpassing van het
landbouwbeleid alle sektoren tegen
het licht te houden. Dus niet alleen
de granen en de zuivel, maar ook het
rundvlees en de meer zuidelijke Eu
ropese produkten, zoals tabak, wijn,
oliehoudende zaden, olijfolie, ver
werkte groenten, fruit en schape
vlees.
De nu voorgestelde regeling voor
In de Europese Commissie is over
eenstemming bereikt met betrekking
tot een voorstel tot het instellen van
heffingen op oliën en vetten, welk
voorstel binnenkort bij de Raad van
Ministers zal worden ingediend.
Het voorstel houdt in de instelling
van een heffing van 7,5 ECU of
20,32 per 100 kg olie of vet, per 1
januari 1984.
De opbrengst zou rond 600 miljoen
ECU per jaar gaan bedragen.
Een van de motieven van de Com
missie is dat deze heffing de oneven
wichtigheid tussen de zuivelSektor en
de oliën- en vettensektor kleiner
maakt.
Reeds nu is bekend dat de stand
punten van de lidstaten sterk uiteen
lopen zodat het niet eenvoudig zal
zijn om tot een zekere mate van
overeenstemming te komen. Vol
doende bekend zal zijn wat het
standpunt van de Verenigde Staten is
tegenover de instelling van een der
gelijke heffing. Onvoldoende(?) be
kend is welke tegenmaatregelen de
ijlstelling van een dergelijke heffing
zal uitlokken, vooral in de Verenigde
Staten.
Het Produktschap voor Margarine
Vetten en Oliën heeft reeds becijferd
dat de belastingdruk voor Nederland
veruit het zwaarst zal zijn, namelijk
4,06 ECU per hoofd van de bevol
king.
vdw
De totale uitvoerwaarde van land-
bouwprodukten en voedings- en ge
notmiddelen bedroeg in het eerste
halfjaar van 1983 22.2 mld gulden;
bijna 0.4 mld meer dan in de eerste
helft van 1982.
Bij onbewerkte en vrijwel onbe
werkte produkten valt over de hele
linie een daling te konstateren. De
totale invoerwaarde was in de eerste
helft van 1983 eveneens iets hoger
dan in het eerste halfjaar van vorig
jaar.
Bovenstaande blijkt uit voorlopige
cijfers van het Centraal Bureau voor
de Statistiek.
groenten en fruit maakt het mogelijk
om in geval van een ernstige krisis
waarbij de prijzen dus zijn ingestort
ook voor produkten als tomaten, au
bergines, abrikozen, perziken en pe
ren in te grijpen. Tegen jaarlijks vast
te stellen prijzen worden die over
schotten dan uit de markt genomen.
Volgens minister Braks maakt zijn
Griekse kollega, de voorzitter van de
ministerraad Costas Simitis, handig
gebruik van zijn positie door deze
week plotseling ook een nieuw com
promis voor te stellen waarin weer
nieuwe produkten als watermeloen,
komkommers, nieuwe aardappelen
ook onder de bescherming vallen.
Niet alleen de Landbouwminister
van Griekenland, maar ook zijn
minder bekwame kollega's uit Athe
ne maken er momenteel als voorzit
ter in Brussel overigens een ware
bende van, zo dient jammer genoeg
opgemerkt te worden» De Grieken
beletten deze week bijvoorbeeld ook
dat er een drempel wordt gelegd
waarboven zij voor hun krenten en
rozijnen geen beroep meer zouden
kunnen doen op Brusselse fondsen.
Melkvetten
Voor wat de aanpassing van de re
geling voor olijfolie in verband met
de Spaanse en Portugese toetreding
betreft, wordt nu voorgesteld dat de
Europese Commissie dit hele gigan
tische vraagstuk nogmaals bestu
deert. Vervolgens zou zij dan nieuwe
voorstellen moeten indienen. Minis
ter Braks heeft zich deze week nog
eens tegen een heffing op plantaar
dige oliën en dierlijke vetten ge
keerd. Hij ziet in de zogenaamde
margarine-heffing een oneigenlijk,
Tijdens zijn inleiding bij gelegenheid
van de jaarvergadering van de Ko
ninklijke Nederlandse Zuivelbond
(FNZ) op 21 september j.l. te Gro
ningen is minister ir. G. Braks (land
bouw en visserij) uitvoerig ingegaan
op de voorstellen van de Europese
Kommissie met betrekking tot het
toekomstige gemeenschappelijke
landbouwbeleid.
De grote financiële problemen bin
nen de EG vormen de achtergrond
van de voorstellen die de Europese
Kommissie deze zomer heeft gedaan
tot aanpassing van het gemeen
schappelijke landbouwbeleid. Geen
voorstellen tot hervorming, geen af
braak, maar eep aanpassing. "Om
buigingen zijn ook hier onvermijde
lijk en U zult mij niet horen zeggen
dat dit pijnloos zal kunnen verlo
pen", aldus minister Braks.
De Ierse premier heeft meegedeeld
dat terzake van de superheffing op de
melkproduktie met een Iers veto te
rekenen is.
De z.g. superheffing van 75% op de
méérproduktie van melk zou Ierland
ongeveer 1% van het bruto nationaal
produkt gaan kosten, aldus de Ierse
premier dr. Fitz Gerald.
Sinds Ierland tot de EG toetrad is de
melkproduktie in Ierland met 55%
gestegen.
Het jaar 1981 was voor de melkpro
duktie in Ierland bepaald geen gun
stig jaar en is op basis van de pro--
duktie in dat jaar dat een eventuele
superheffing zou worden opgelegd.
In 1982 was de Ierse melkproduktie
15% groter dan in 1981.
De superheffing in Ierland zou drie
maal zo hard aankomen als in ande
re EG-landen. Volgens prof. Seamus
Sheehy van de universiteit van Du
blin zou het veehoudersinkomen met
de superheffing met 30% omlaag
gaan.
Opgemerkt kan worden dat de over
produce van melk zich uitsluitend
voordoet in de noordelijke landen
van de Gemeenschap. In de vergrote
EG zal slechts ongeveer 16% van de
EG produktie plaats vinden in Grie
kenland, Italië, Portugal en Spanje.
niet-efficiënt en onjuist middel om
de konsumptie van roomboter te sti
muleren. Ook toonde de Nederland
se bewindsman zich terughoudend
over het recente voorstel van Brussel
om de vetpercentages in de kon-
sumptiemelk te gaan verhogen.
Braks is er welis waar vóór, maar al
leen voorzover de konsument dit ook
wenst.
De ministers bespraken deze week
ook een voorstel om de subsidies
voor landbouwkundig onderzoek in
de vijfjaarlijkse periode 1984-1988
ruimschoots te verdrievoudigen. Ze
zouden dan voor die jaren totaal op
150 miljoen gulden komen. Braks
vindt 100 miljoen ook wel genoeg.
Relatienota
Uitvoerig is gesproken over het
voorstel van de Europese Commissie
om flink wat grond in de minder be
gunstigde gebieden onder een al be
staand subsidiestelsel te brengen.
Voor Italië en Engeland gaat het om
elk een miljoen hektare. Voor Ne
derland 7.665 ha. Braks heeft voor
alle provincies behalve Groningen
en Friesland in Brussel nieuwe ge
bieden aangemeld. Daar zou dan op
basis van landschapsbescherming,
toeristische belangen of kustbe-
scherming de exploitant jaarlijks een
steun van 180 gulden krijgen. In ons
land valt nu 1 procent van de land
bouwgrond onder zo'n regeling,
voortvloeiend uit de befaamde rela
tie-nota.
Komt bovenstaand voorstel er bin
nenkort door, hetgeen men verwacht
in Brussel, dan gaat het voortaan om
een kleine 2 procent van het Neder
landse areaal.
Minister Braks verklaarde zich met
kracht te verzetten tegen zaken die
onze melkveehouderij onevenredig
zouden treffen bijv. een differentië
ring van de heffing. Hij voorzag in
dit opzicht echter wel problemen
aangezien diverse vooraanstaande
landen en organisaties dit wel be
pleiten.
In de afweging konkludeerde hij dat
de superheffing nog het minst slechte
alternatief zou zijn, maar hield de
mogelijkheid om tot een eventuele
doorberekening via een mengprijs
open.
Een superheffing acht hij slechts
aanvaardbaar indien deze globaal en
niet diskriminerend wordt toegepast.
Bovendien mag er geen sprake zijn
van de instelling van landenquota.
De strafheffing van 4% op de zgn.
intensieve produktie wees de be
windsman van de hand.
Het oostgroningse aardappelzet-
meelconcern Avebe uit Veendam
heeft dankzij de voor de landbouw
ongunstige zomer een meevaller van
enkele miljoenen guldens. Het be
drijf is er namelijk in geslaagd om
met een Duitse patatfabrikant een
kontrakt af te sluiten voor de leve
ring van 30.000 ton fabrieksaardap
pelen van betere kwaliteit. Dit heeft
W. Veendo'rp van Avebe vrijdag
meegedeeld. Als gevolg van de
slechte oogst is de prijs van kon-
sumptie-aardappelen zo hoog opge
lopen, dat de Duitse fabrikant de
voorkeur geeft aan de fabrieksaar
dappelen. Volgens Veendorp heeft
het concern hierdoor met de verkoop
van de 30.000 ton aardappelen en
kele miljoenen guldens winst ge
maakt. Het is mogelijk dat Avebe
aan het Duitse bedrijf ook nog eens
70.000 ton aardappelen extra kan
verkopen. Volgens Veendorp vor
men deze transakties een mooie op
steker voor het bedrijf dat vorig jaar
nog 8,5 miljoen gulden verlies leed.
Het Landbouwschap heeft minister Braks van Landbouw gevraagd
bestaande financieringsregelingen van de overheid soepel toe te passen
voor boeren die gedupeerd zijn door de weersomstandigheden van de
laatste zes maanden. Volgens het Schap is door het natte voorjaar en de
extreem droge zomer een aantal agrarische bedrijven in financiële
problemen geraakt. In een brief aan de bewindsman heeft het om de
steun gevraagd. Vooral bedrijven in de uiterwaarden van de grote ri
vieren zijn door de weersomstandigheden getroffen. De Gelderse
Landbouwmaatschappij heeft het Landbouwschap geruime tijd geleden
al gevraagd bij de minister de problemen aan te kaarten. Het gaat om
een paar honderd boeren, van wie een aantal in liquiditeitsproblemen
dreigt te komen. De weilanden in de uiterwaarden zijn dit jaar soms
driemaal ondergelopen. Het vee moest daardoor terug naar de stal.
Terwijl ook de aanleg van wintervoorraden ruwvoeder nauwelijks of
niet meer mogelijk was. De boeren zijn gedwongen extra voer aan te
kopen.
30 september 1983
5
