Noord-Groninger boer kruist met
succes Texelaar en Suffolk-schapen
Nieuwe trend in schapenfokkerij
Suffolks
Terugkruisen
Uitzonderlijke jaren
Laat voorjaar
Soepel N.A.K. beleid
geweest
N ieuwe trend?
Een vast element in het Noord-Groninger dijken- en polderlandschap
vormen de schapen, die "leven" brengen in dit overwegend akker
bouwgebied. Een akkerbouwer die de schapenhouderij professioneel
heeft aangepakt is H.C. Zuideveld (33) uit Usquert. Zuideveld boert
hier op een bedrijf in de Noordpolder dat in totaal 150 ha. groot is en
heeft al met al circa 20 ha. dijken en kwelders voor de schapen tot zijn
beschikking.
Zuideveld houdt in totaal 180 oudere
schapen met lammeren en 70jongere
schapen. Ongeveer een derde van die
schapen zijn zuivere Suffolks. De
Suffolk is een ongehoornd kortwollig
ras. afkomstig uit Engeland en
Schotland.
Wij vroegen de heer Zuideveld
waarom hij deze schapen naar Us
quert heeft gehaald. Zuideveld: "de
Suffolks hebben een aantal eigen
schappen. die goed van pas komen
als je ze met de Texelaar kruist.
Het ras is allereerst vrij van de onge
neeslijke zwoegerziekte; een long
aandoening die veroorzaakt wordt
door een virus.
Verder is het een sterk, goed be-
vleesd dier. dat gemiddeld 2 lamme
ren per jaar werpt.
Het aflammen gaat bij deze dieren
bijzonder vlot. ze zijn ook eerder
slachtrijp dan de Texelaar. De dieren
hebben bovendien een sterk kudde
gevoel: er is vrijwel nooit één zoek.
Een nadeel van het ras is misschien
wel dat ze wat wilder zijn dan de
Texelaars: ook heb ik wel eens de
indruk dat met name de moederdie-
ren wat vetter zijn".
Het gaat Zuideveld wat de Suffolks
betreft vooral om de kruisingspro-
dukten. waarbij de gunstige eigen
schappen van Texelaar en Suffolk
zoveel mogelijk verenigd worden. De
Suffolks worden in eerste instantie
door zuivere Texelaars gedekt en de
eerste generatie ooien die daaruit
geboden wordt, wordt teruggekruisd
met Texelaars. Zo ontstaan schapen
met een kwart Suffolk-bloed. die
volgens Zuideveld goed voldoen.
De Suffolks zijn volgens Zuideveld
ook vruchtbaarder dan de Texelaar
en zeuren bovendien bij het aflam
men minder om. Als we in de herfst
de ram er bij doen. is in ongeveer 20
dagen vrijwel de hele kudde gedekt.
Dat betekent een vlotte, aaneenge
sloten. aflamperiode in het voorjaar,
juist in die periode waarin het op ^en
akkerbouwbedrijf als het onze in
normale jaren ook bijzonder druk is.
95% van de lammeren wordt op het
gewenste moment geboren, veelal
heb ik in die periode bij het aflam
men assistentie van een dierenarts
student uit Utrecht. De schapen zijn
volgens Zuideveld al met al in de
loop der jaren een steeds belang
rijker deel van het bedrijf geworden,
dat duidelijk veel tijd en aandacht
vraagt. Zo moeten bijvoorbeeld in
het voorjaar alle oudere dieren ge
schoren worden en moet er boven
dien hooi gewonnen worden voor de
winter. Rond 1 november haalt hij de
schapen van de kwelder, en tegen
december gaan ze de schuur in en
begint wat de voeding betreft een
duurdere periode, want er wordt
krachtvoer bijgevoerd.
Hebben veel akkerbouwbedrijven in
de winterperiode een minder drukke
periode, op het bedrijf Zuideveld is
dat mede door de schapen minder
het geval. Er is voor de vaste en losse
werknemer op dit bedrijf door de
aanwezigheid van de schapen en het
aardappelsorteren ook in de winter
maanden volop werk. aldus Zuide
veld.
De lammeren worden," als ze' niet
worden aangehouden, voor het af-
mesten verkocht tegen prijzen die
deze bedrijfstak zeker lonend maakt.
Dat 1983 door de overvloedige re
genval een uitzonderlijk jaar is. blijkt
ook uit het bouwplan op dit bedrijf.
Zuideveld: normaal verbouw ik 35 a
40 ha. aardappelen, (3A pootaardap-
pelen. rest consumptie). 40 ha. win
tertarwe. 30 ha. koolzaad. 15 ha. sui
kerbieten. 2 ha. zaai-uien en 5 ha.
erwten voor de rijpe oogst.
Het koolzaad heeft op dit bedrijf de
suikerbieten wat verdrongen (vroe
ger 30 ha.). Zuideveld noemt het
koolzaad een gemakkelijk gewas met
een saldo dat vergelijkbaar is met de
bieten. Het is een goede voorvrucht
voor wintertarwe en een teelt met
een geringe arbeids- en mechanisa-
tiebehoefte. Dit jaar is er echter van
alles misgegaan. Zuideveld: "meteen
in het voorjaar moest ik 10 ha. win
tertarwe overzaaien als gevolg van
ganzenschade. Daaroverheen kwam
vervolgens de natte periode en kon-
Dat de Suffolks wat wilder zijn dan de Texelaars bleek uit het feit dat zij zich moeilijk van dichtbij lieten fotograferen. Bij
storm loopt deze kwelder onder en moeten de schapen in ijltempo de dijk opgejaagd worden.
gepoot. De laatste suikerbieten pas
op 10 juni. "Daardoor is het werk op
het bedrijf van slag geraakt", aldus
Zuideveld.
De stand van de gewassen, is door dit
alles laat voor de tijd van het jaar en
Zuideveld bekijkt zijn koolzaad, een specifiek Groninger gewas.
den we ook op dit bedrijf lange tijd
niets doen.
Uiteindelijk heb ik. toen het droog
werd. door gebruik te maken van de
teeltverruimende maatregelen op
percelen waar bieten nog nauwelijks
zin hadden, aardappelen gepoot in
de hoop dat daar toch nog een rede
lijke financiële opbrengst van komt
als de prijzen gunstig uitvallen. Zo
kwam ik dit jaar. wat de hakvruchten
betreft uiteindelijk op 47 ha.
aardappelen en 10 ha. suikerbieten. 5
ha. maïs en 10 ha. erwten.
De meeste gewassen zijn op het be
drijf Zuideveld na 1 juni gezaaid en
dat zal ongetwijfeld vergaande con
sequenties hebben voor de op
brengst. Zujdeveld verwacht dan ook
een slecht jaar voor de meeste Noord
Groninger akkerbouwbedrijven.
Aan voorspellingen t.a.v. de op
brengsten die uiteindelijk nog ge
haald zullen worden, durft hij zich
niet te wagen. Hij wijst er daarbij op.
dat de structuur van de grond nogal
heeft geleden. Ook zal door de wij
zigingen in het bouwplan dit jaar. het
volgend jaar niet met een normaal
bouwplan gewerkt kunnen worden,
zodat de gevolgen van dit voorjaar
niet alleen financieel, nog jaren
merkbaar zullen zijn.
Zuideveld hoopt dat de N.A.K. wat
de pootaardappelen betreft, een zo
danig beleid zal voeren dat er toch
nog behoorlijke kilogrammen kun-
verantwoord in alle gewassen even
zwaar te mechaniseren.
Hij geeft daarmee ook aan, dat hij
voortdurend over de diverse onder
delen van zijn bedrijf nadenkt.
Wat de tarwe betreft, is hij onder
meer lid van een studieclub, waar hij
Het bedrijf van de fam. Zuideveld, genaamd "Boumaheerd" aan de Streekster-
weg in Usquert is in 1879 gesticht.
nen komen. "Als er niet geoogst
wordt, zou ons land ook een deel van
de export kwijt kunnen raken", zo
merkt hij op.
Voor de aardappelen heeft het be
drijf overigens sinds kort de be
schikking over een moderne, nieuwe
schuur. Die schuur werd gebouwd
toen een van de oude schuren vorig
jaar mei plotseling afbrandde.
De graanoogst en aardappeloogst
tenslotte wordt op dit bedrijf met ei
gen mechanisatie uitgevoerd: de sui
kerbieten worden door de Coöp.
Werktuigenvereniging geoogst, die
ook het koolzaad zwadmaait.
Zuideveld acht het namelijk niet
met zijn collega's over dit gewas kan
spreken en men van elkaar leert.
Terug naar de schapen.
Denkbaar is, dat Zuideveld wat de
schapen betreft een zelfde trend in
beweging heeft gezet als voortvaren
de rundveefokkers wat de Amerika
nen betreft in de zeventigerjaren. We
zullen dat moeten afwachten. Een
ding is echter zeker: Zuideveld is over
zijn Suffolks prima te spreken en als
een nuchtere Noord-Groninger .dat
zegt, zijn de Suffolks zeker de moeite
van het proberen waard.
J. Beerman
2 september 1 983
17
