De zandgraslanden dreigen te verdorren
Teunisbloemen: een kleurrijk alternatief?
Neerslag van enige betekenis goed voor
akkerbouw en veehouderij
De graanopbrengsten variëren sterk
Wie is de kampioen tarwe-teler?
Het mooie, droge vakantieweer heeft
zich na de julimaand voortgezet. In
MIDDEN- EN OOST-BRABANT is
de toestand er met deze zeer droge
omstandigheden niet beter op gewor
den. Men spreekt nu al over de
droogste periode sedert de laatste 140
jaar in de zomer. De zandgraslanden
(vooral de hoger gelegen percelen)
laten duidelijk het vochtgebrek zien.
Het gras wordt momenteel kleiner in
plaats van groter (langer). Vooral de
veehouders die niet kunstmatig kun
nen beregenen komen in ernstige
problemen. Het vee moet toch voer
ter beschikking krijgen. Op diverse
plaatsen, met name ook in de polders
en in pas uitgevoerde ruilverkave-
lingsgebieden ligt het grasland er
verdord bij, terwijl de bladeren van de
snijmais slap hangen en samentrek
ken. Op een warme namiddag met
felle (noord)-oostenwind is dit hef
meest duidelijk zichtbaar.
De bedrijven, die wel kunstmatig
kunnen beregenen, hebben deze zo
mer al veel tijd met de regenmachi
nes moeten werken. Met veel moeite
kunnen deze agrariërs op hun perce
len voldoende vocht brengen. Deze
boeren houden een groene weide en
kunnen de grasreserve op peil hou
den.
Hieraan zijn wel de noodzakelijk te
maken uren en kosten (o.a. energie)
verbonden. Veel boeren in Midden-
en Oost-Brabant hebben in deze zo
mer van 1983 al meer uren beregend
dan in de vrij recente droge zomer
van 1976.
De laatgezaaide snijmais van dit
voorjaar heeft een enorme blad- en
stengelgroei doorgemaakt bij vol
doende vochtaanbod. Op sommige
plaatsen bij maximale groei was dit
zelfs 5 tot 8 cm per etmaal. Dit is toch
een beetje te veel van het goede. Van
deze zelfde percelen, die zo hard
groeiden, zijn op diverse plaatsen de
maisstengels gelegerd (omgewaaid
en gebroken). Van dergelijke perce
len mag je toch niet al te veel meer
verwachten. Op de laatgezaaide per
celen snijmais is de generatieve groei
(kolfvorming) maar matig. Het is te
hopen dat de snijmais nog behoorlijk
kan blijven doorgroeien (kolf)- Op
het moment is het moeilijk te beoor
delen, wat de voederwaarde op
brengst zal worden. Afwachten is de
enige mogelijkheid.
Prijzen onder druk
De prijzen van het slachtvee en var
kens hebben de laatste tijd flink on
der druk gestaan. De afbouw van de
interventieregeling is hier mogelijk
ook debet aan. Tevens heeft het
aanhoudende warme weer en de va
kantieperiode ook invloed op het
konsumptiepatroon. Gevolg is dat de
kg-prijzen naar een lager peil gaan
voor de boer. De, handel in ge-
bruiksvee gaat ook tamelijk slecht.
Vanwege de krapper geworden voe
dersituatie hebben diverse boeren
weinig animo om de veestapel op
nieuw aan te vullen.
Brouwerij
Iets wat niet direkt met de agrarische
bedrijfsvoering te maken heeft, maar
zeker de moeite van het bezichtigen
waard is, is de brouwerij van Bavaria
te Riesherel. De agrarische jongeren
van kring Midden- en Oost-Brabant
hebben hier een middag in exkursie-
verband aan besteed. Van oorsprong
had men een nauwe band met de
agrarische wereld. De grondstof,
gerst, wordt heden ten dage nog ge
teeld door boeren. Hierdoor is het
nog steeds een semi-agrarisch be
drijf. Een klein gedeelte van de half
fabrikaten wordt afgezet in de vorm
van bierbostel bij de boeren en een
ander gedeelte in de vorm van
mengvoedergrondstof voor de in
dustrie.
Door de opkomende automatisering
en mechanisering lijkt het momen
teel meer op een industrieel bedrijf.
Er komt heel wat bij kijken, voordat
de gerst, die in de silo zit, aan het
einde van het produktieproces het
"bewuste gerstenat" (bier) in het
flesje of in het vat oplevert.
Men heeft ongeveer een half jaar no
dig voor het gehele produktieproces.
Gezien het warme weer op de dag van
de exkursie was het een mooie gele
genheid kennis te maken met de pro-
dukten, die bij het bedrijf gemaakt
worden.
Vandaag aan de dag zijn er verschil
lende bedrijven die zoeken naar al
ternatieven metjïetrekking tot de ge-
wassenkeuze. Men raakt zo langza
merhand uitgekeken op de tarwe,
bieten en de aardappelen. En....
bovendien wordt het voor een kleiner
bedrijf steeds moeilijker een vol
doende inkomen te behalen uit het
bedrijf met een dergelijk eenvoudig
bouwplan. Om u nu niet te vermoeien
met allerlei mogelijke alternatieven
voor met name de kleinere bedrijven,
wil ik mij beperken tot één alterna
tief: teunisbloemen.
In ons gebied. SCHOUWEN-DUI-
VELAND vinden we dit jaar ook
enkele percelen teunisbloemen, te-
weten in de omgeving Haamstede,
de omgeving Zierikzee en de omge
ving Nieuwerkerk. In een verloren
uur moet u maar eens proberen deze
percelen op te zoeken en te bekijken.
Teunisbloemen vorTnen vrij lang een
open gewas. Onkruidbestrijding kan
(helaas) alleen maar plaatsvinden
voor opkomst. Uiteraard biedt na
opkomst schoffelen goede perspek-
tieveii om het gewas onkruidvrij te
houden. De teunisbloem is een
nachtbloeier en bloeit geel. Het zaad
is oliehoudend en wordt gebruikt bij
de bestrijding van hart- en vaatziek
ten. De kosten die aan het gewas ge
maakt moeten worden zijn mini
maal. De teunisbloemen kunnen
daarom ook een vrij hoog saldo op
leveren: 5000,per ha (vergelijk:
wintertarwe 3000,-/ha, kons. aard
appelen 5300,-/ha en suikerbieten
4400,-/ha).
Kortom een kleurrijk alternatief: en
De graanoogst is dit seizoen zeer snel
gegaan. Geen regen en praktisch niets
te drogen is het ideaalste wat men
maar wensen kan. Wat een gemak en
wat een spannend moment zo'n oogst
tijd. Iedere keer als er een perceel ge-
dorsen is, zijn we zeer benieuwd wat de
opbrengst wel zal zijn. In de buurt
vernamen we dagelijks opbrengsten
van onze kollega's. A lgauw wisten we
de kampioen van onze streek en wie
zou nu de kampioen zijn in onze pro
vincie en met welk ras?
Verschillen
Grote verschillen in opbrengst
weet onze bedrijfsvoorlichter
uit de diverse polders te noemen. De
vroegst gezaaide percelen en die met
de dichtste stand blijken de hoogste in
opbrengst te zijn. Zelfs de meest voor
bruine roest gevoelige rassen hebben
hoge punten geskoord. Dit jaar is er
blijkbaar geen verschil geweest of een
gewas te vroeg afstierf door de bruine
roest of door de hitte. De laat gezaaide
percelen hebben van het bovenge
noemde nog het meest te lijden gehad.
Die zeer warme week heeft akkuut
afgerekend met de groei van die
graanpercelen. Op dat moment waren
de vroeg gezaaide percelen al aan de
top, maar de laat gezaaide percelen
zijn toen door de hitte verbrand. Een
droog jaar valt altijd mee werd op vele
verjaardagsfeestjes verkondigd, maar
dat is een opmerking uit de ijstijd. De
boer van vandaag neemt daar geen
genoegen meer mee, want hij wil weten
waarom er soms toch nog grote ver
schillen in opbrengst bestaan. Cijfers
van opbrengstproeven van de RUST-
HOEVE zullen spoedig gepubliceerd
worden. Vorig jaar staken genoemde
boven de praktijk uit en dat vermoe
den hebben we nu weer. Veel waarne
mingen in het gewas doen en bijsturen
met stikstof en een ekonomische ge
wasbescherming toepassen is het de
vies van de RUST HO EVE. Een
dichte stand gaf ook deze keer weer
hoge opbrengsten bij de granen. Zo zal
het in de bieten en de aardappelen dit
het is zeker de moeite waard om de
percelen die ons eiland rijk is eens
met een bezoek te vereren. De
graanoogst is op Schouwen-Duive-
land. en ook in andere gebieden, na
genoeg achter de rug. De wintertar
we viel nog niet tegen: gemiddeld
komen we op 7000 kg/ha. De
vroeg gezaaide zomergerst gaf ook
een goede opbrengst, maar de laat
gezaaide was bijzonder slecht. Ook
de erwten komen niet zo goed voor
de dag. De verwachtingen rond de
aardappelen zijn hoog gespannen.
De problemen met doorwas zijn
enorm. Het is raadzaam om perc,elen
met doorwas dood te spuiten met een
snelwerkend middel (dinoseb in olie)
en de aardappelen daarna zo snel als
mogelijk is te rooien. Wat de groei
van de suikerbieten is hebt u kunnen
lezen in de bladen van de suiker
industrie. Mijns inziens zal de ge
middelde wortelopbrengst niet
tegenvallen, maar de verschillen tus
sen de hoogste en de laagste zullen
enorm groot zijn. De eerste stoppels
zijn alweer ontsmet. Het resultaat
was wisselend. Enorm belangrijk bij
de grondontsmetting is de afdich
ting; de grond is in iets vochtige toe
stand het best af te dichten.
Het jaar 1983 bindt van alle kanten
de strijd aan tegen de boeren: het
voorjaar te nat, de zomer te droog, de
Brusselse prijsvoorstellen om te hui
len, een landbouw minister die het af
laat weten tegenover de boeren en als
klap op de vuurpijl de keuze Greve-
lingcn zoet/zout. Voorzover we al
thans nog van een keuze kunnen spre
ken.
jaar ook zijn. Een groter plantenaan-
tal kan meer wortels en knollen geven
en daar zullen we het dit jaar van
moeten hebben.
Tijdens het natte voorjaar blijkt er
toch heel wat stikstof in de bodem
verloren zijn gegaan. Hakvruchten
geteeld op oud weiland hebben een
goede loofontwikkeling, doch op de
gewone en humusarme gronden staan
ze er arm bij. Een boer weet nooit en te
nimmer alles van te voren. A Is we ge
weten hadden, dat de regen zo schaars
zou worden, dan had 400 kg ammon
rond half juni zeker nog op zijn plaats
geweest. A chterstand inhalen is moei
lijk, maar met een op tijd toegepaste
doping is dikwijls veel te bereiken en te
verdienen. In sportkringen weten ze er
meer van dan wij boeren.
Ezels voor de oloeg
In de krant lezen we
weer het verheugend nieuws,
dat de ploegwedstrijd voor het Zeeuw
se ploegkampioenschap op zaterdag 3
september weer wordt gehouden. On
geveer 25 ploegers zullen er aan deel
nemen en dat zijn de besten van vorig
jaar uit onze gewesten. Momenteel
wordt er in de stoppels al ontzettend
veel geoefend en daarom durven wij
nog geen uitspraak te doen wie er
kampioen wordt. Worden het
Zeeuws- Vlamingen of Tholenaars of
zullen ook de andere gewesten hoge
ogen gaan gooien?
Ploegen is de basis voor de volgende
oogst en dat kan men nooit goed ge*
noeg doen. Onze voorouders zijn daar
schijnbaar rijk van geworden. Vorig
jaar is getracht een kameel te laten
ploegen, maar dat is vanwege weige
ring van het dier jammer genoeg mis
lukt. Deze keer worden er weer paar
den ingezet en bij geruchte hebben we
vernomen, dat er nu ook een paar
ezels rond lopen. Ons advies is daar
om uw fototoestel niet te vergeten. Er
is kans genoeg om al het moois op de
gevoelige plaat vast te leggen. U zult
zien, dat er ook met twee pk's in 1983
nog goed te ploegen valt.
7
De oogst van de wintertarwe is deze
zomer op ZUID-BEVELAND uiterst
vlot en voorspoedig verlopen. Ook de
opbrengsten zijn duidelijk hoger uit
gekomen dan we enkele weken terug
verwacht hadden. Van zo'n groot ge
was - qua oppervlakte in ons bouw
plan - toch een prettige zaak.
Ook de stro opbrengst is meegevallen.
Het persen en naar binnen brengen is
vlot gegaan. Er is dit jaar meer be
langstelling voor het laten maken van
de grote ronde pakken. Maar daar
naast heeft in ons gebied ook nog een
grote pers (een Weiger) gedraaid.
Deze pakken zijn dusdanig groot dat
ze niet meer met de hand verwerkt
kunnen worden. Weer een onderdeel
in het bedrijfsgebeuren waarbij het
zware handwerk geleidelijk aan
steeds verder af kan nemen.
Plaatselijk hebben we van zaterdag
op zondag wat regen gehad, ook
zondagavond plaatselijk nog wat. De
verschillen zijn echter nogal groot.
Het is wel gunstig voor de groenbe-
mesting, het jonge graszaad en ook
nog van de suikerbieten.
Er is al heel wat gedaan aan de stop
pels, veelal met de kultivator. Daar
bij was ook het opbreken van de in
de voorzomer gemaakte sproeispo-
ren. Dit was een noodzakelijk iets na
hetgeen toen nodig was om onze
tarwegewassen ziektevrij te houden.
Op vrijgekomen gronden zijn in
middels al reeds weer nieuwe drains
aangelegd. De noodzaak om te zor
gen voor goede waterafvoer blijft
nodig. De kosten zijn niet gering,
maar problemen door (te) natte
plekken kunnen veel meer geld kos
ten.
Op een groot aantal bedrijven heeft
men inmiddels al weer schuimaarde
gestrooid, drijfmest of al eerder aan
gevoerde droge mest op de percelen
uitgereden. Hoe dan ook aan deze
voorzieningen zijn kosten verbon
den, zowel voor aankoop als voor het
strooien. Maar toch het zijn de
bouwstenen voor het in stand hou
den van de vruchtbaarheid van onze
gronden. We kunnen aanvoer van
organische stof gewoon niet missen,
26 augustus 1983
zeker nu we weer te maken hebben
gekregen met een jaar met wat min
der graanbemesters. Bij de teelt van
daarna aardappelen komen dan ook
de gemaakte kosten snel genoeg te
rug.
Er is al weer een redelijke belang
stelling voor de grondontsmetting.
Hier en daar zijn duidelijke voor
beelden aanwezig van de resultaten
van vorig jaar. Gezien de schade die
er zo hier en daar is door het biete-
cysteaaltje kan het op vele bedrijven
gewoon een noodzaak worden het in
overweging te nemen.
Het vooraf laten nemen van grond
monsters is dan wel noodzakelijk.
Van de groei in aardappelen, suiker
bieten en uien zal het van belang zijn
over hoeveel vocht - hetzij nog uit de
grond of uit neerslag - ze de eerst
komende weken nog kunnen be
schikken. Dit zou wel eens van
doorslaggevende betekenis voor de
opbrengst kunnen zijn.
Door de droogte zijn de hoeveelheden
vers gras voor het mejkvee toch wel
zeer beperkt geworden. Er wordt
veelal toch al aardig wat bijgevoerd.
De kosten zullen daardoor toenemen.
Daarnaast is het ook al zo dat de af te
leveren melkhoeveelheden wat afne
men, zodat het melkgeld ook wat af
neemt.
Neerslag van enige betekenis zou zo
wel voor de akkerbouw als voor de
melkveehouderij echt niet ongunstig
zijn.
In de KRING AXEL is de graanoogst
nu u dit leest ook weer al zo'n 14
dagen achter de rtig. Onvoorstelbaar
hoe snel de tijd gaat.
Het mooie, warme zomerweer heeft
voor een snelle en vroege oogst ge
zorgd met relatief weinig kosten. De
opbrengsten zijn echter zeer wisse
lend. Dit afhankelijk van grondsoort
(verdrogend of niet verdrogend) ras
en het wel of niet voorkomen van
ziekten en plagen. Bij de tarwe va
rieerden de opbrengsten hier van
4000 tot 8000 kg/ha, erwten 2000 tot
5000 kg, vlas 4000 tot 8000 kg/ha.
Extreem grote verschillen dus. Door
deze in het'algemeen (tegenvallende)
lage(re) opbrengsten is de prijsvor
ming niet tegengevallen; wat even
wel iets anders is dan voldoende, om
aan een goed saldo per ha te komen.
Wat de uien en aardappeloogst be
treft zal het ook hiermee tot grote
verschillen komen. Waarbij de beste
partijen misschien 70 tot 80% van
normaal op zullen leveren. Voor de
bieten geldt hetzelfde. Van groot be
lang is wat de maand september oris
voor weer gaat geven.
Illegaal vervoer
Nu deze produkten straks aan de'
beurt zijn om het veld te ruimen,
komen we automatisch terecht bij
loonwerk en burenhulp. Uit het vo
rige Z.L.M.-blad hebben we gelezen
dat dit onder bepaalde omstandig
heden aan banden gelegd gaat wor
den en dat streng zal worden opge
treden tegen overtreders door de
Ekonomische Politierechter, daar dit
beschouwd wordt als illegaal be-
roepsgoederenvervoer. Het lijkt mij
dat hier het laatste woord nog niet
over gezegd is.
Het is echter wel zo dat voor diege
nen die op deze manier door hard
werken en investeren wat bij willen
verdienen, het oppassen geblazen
wordt om zich niet te branden.
Nog steeds wordt blijkbaar hard wer
ken en initiatief ontwikkelen om wat
te verdienen, gezien als een strafbaar
feit en het wordt zó mogelijk aan
banden gelegd. Gelukt het op deze
manier niet om iemand op z'n stoel te
krijgen dan is er altijd nog de belas
ting- en premieheffing die ieder die
wat meer wil wel op hardhandige wij
ze terugfluiten.
Leuk landje, en om optimist te blijven
heb je inderdaad zo nu en dan een
mooie zomer nodig!
