praktijk
Grote verschillen in zo'n klein land
Fhytopthora bestrijden
Grote droogte
in waterland
Na zonneschijn
graag regen
Waar blijft de regen?
Periode tussen zaaien en oogsten erg kort
De slechte weersomstandigheden van
begin juni hebben ook in kring MID
DEN- EN OOST-BRABANT een
ommekeer gemaakt. De toestand was
toen bijzonder teleurstellend. De
veehouders moesten toen noodge
dwongen hun vee op stal houden, ter
wijl de akkerbouwers hun zaaizaad en
pootgoed niet in de grond konden
brengen vanwege de wateroverlast.
Vanaf de-eerste week van juni werd de
toestand geleidelijk beter. Meer zon,
geringe hoeveelheden neerslag. Men
kon geleidelijk aan de werkzaamhe
den hervatten en het vee de weide
weer indoen.
In Brabant op de zandgronden
moesten de boeren van de ontgin-
nings- en de voorheen afgegraven
percelen bijzonder lang hun geduld
bewaren. Toen het land voldoende
droog was om te bewerken en zaai-
klaar te maken voor de snijmaisteelt
is in snel tempo gewerkt. Zodoende
zijn nog diverse percelen met een
uitloop tot half juni ingezaaid met
snijmais. Normaliter zou men zeg
gen: "Hoe kan zo'n perceel nog een
redelijke opbrengst aan voederwaar-
Het is zondag 26 juni als uw prak
tijkschrijver van SCHOUWEN-
DUIVELAND dit artikeltje aan het
maken is. De zon staat hoog aan de
hemel en de thermometer wijst 23
graden Celsius aan. De Brouwersdam
staat weer vol met dagjes mensen uit
alle windstreken, die zich proberen te
vermaken in en rond het koele water
van de Noordzee. De afgelopen week
was het ook prachtig vakantie-weer.
Voor de velen in de Westhoek die
leven van de rekreatie breekt er weer
een gouden tijd aan. Deze gouden tijd
zal dit jaar echter niet voor iedereen
aanbreken.
De landbouw bijvoorbeeld kampt
nog steeds met ernstige problemen.
Was het lange tijd te nat, nu is het
veel en veel te droog. Een buiten
staander zou zeggen dat een boer
nooit tevreden is en altijd klaagt. Er
zit misschien wel een kern van waar
heid in, want zolang een boer nog
maar klaagt gaat het nog wel. Maar
1983 zal door velen niet gauw verge
ten worden. Op dit moment liggen er
nog steeds uiterst kleine uie- en bie-
tekiemplantjes te verdrogen in de
uitgedroogde bovengrond die zo
hard is als beton. Veel aardappelen
liggen in een droge rug vol kluiten en
witlof moet wegens de droogte wor
den overgezaaid. Onze kollega's in
Brabant zijn druk in de weer met
beregeningsinstallaties. Het wordt
tijd dat wij op Schouwen-Duiveland
ook kunnen beregenen. Er is al veel
over de Grevelingen zoet of zout ge
sproken en nog is het laatste woord
er niet over gezegd; d.w.z. nog niet,
want nog voor het eind van dit jaar
wordt de beslissing genomen. We
moeten als landbouw onze stem nog
maar eens goed laten horen, want
anders zullen we ongetwijfeld aan
het kortste eind trekken.
Zoet water is voor vele bedrijven op
Schouwen-Duiveland van levensbe
lang, met name voor bedrijven met
tuinbouwgewassen.
Veel telers van konsumptie-aardap-
pelen vrezen dat de prijs die zij het
komend jaar voor hun pootgoed
moeten betalen aanmerkelijk hoger
zal liggen dan normaal. Als gevolg
daarvan denken diverse boeren
eraan om zelf hun eigen pootgoed te
telen. Wanneer uitgegaan wordt van
de geven. Er kan toch bijna geen
kolfvorming meer plaatsvinden".
Verschillende maispercelen heeft
men opnieuw moeten inzaaien. Deze
waren onder water komen te staan en
zodoende was de groei er helemaal
uit of niet op gang gekomen.
Voor wat de voederwinning uit gras
betreft, zijn aanvankelijk nogal wat
kuilen bijeen gereden, die een te
hoog vochtpercentage hadden. Van
de ene kant was de weersverwachting
minder goed (stabiel) en de boeren
wilden anderzijds hun percelen in
een hoog tempo geruimd hebben.
Diverse veehouders hebben toen
nogal wat insporing en struktuur-
schade gehad. In een enkel geval
waren de percelen klaar om ge
scheurd te worden. Later ging het
heel wat beter. Praktisch geen regen,
meer zon en wind en schraal. Om
streeks half juni hebben diverse
boeren verschillende percelen ge
hooid en in balen geperst in plaats
van voorgedroogd en opgekuild in
b.v. een grondkuil of sleufsilo. In zijn
algemeenheid is de kwaliteit van de
le voordroogkuilen matig, terwijl het
A of liefst E pootgoed, is dit in nor
male jaren goed te doen. Er moeten
echter wel enkele kritische kantteke
ningen bij worden gemaakt. 1983 is
een jaar vol verrassingen en vol lui
zen. Dat betekent dat direkt na op
komst de voor pootgoed bestemde
aardappelen beschermd moeten
worden tegen infektie van Y en A
virussen met minerale olie (111 olie
per ha); de bespuiting dient enkele
keren te worden herhaald.
Ook dienen enkele bespuitingen uit
gevoerd te worden met een luisdo-
dend middel tegen besmetting met
bladtolvirus. Indien er gespoten
wordt met minerale olie mogen geen
bespuitingen worden uitgevoerd met
maneb-tin (in het algemeen tin-ver
bindingen), dit om bladverbranding
te voorkomen. Daarom wordt in
dergelijke gevallen geadviseerd om
bv. Daconil M te gebruiken.
Heel belangrijk bij de teelt van poot
goed is de selektie, die zo vroeg mo
gelijk en onder bladluisvrije omstan
digheden moet worden uitgevoerd.
Twijfelachtige planten dienen altijd
te worden weggehaald!! En denkt u
eraan dat: gezond pootgoed de ba
sis vormt voor een goede aardappel
teelt (in 1984).
later beter werd. Aangetekend dient
wel te worden, dat op veel bedrijven
de 1 e snede gemiddeld 2 a 3 weken te
laat geruimd is. Door de bank geno
men te lang gras van minder voé-
derwaarde. Nu is het afwachten op
de volgende sneden. Na een zware 1 e
snede duurt het lang, voordat de 2e
zich aandient. De loonwerkers heb
ben een drukke tijd gehad. Aanvan
kelijk stagneerde het drijfmest uit
rijden, ploegen, zaaiklaar maken van
het maisland, terwijl later het spui
ten, maaien en de voederwinning
(voornamelijk oprapen en persen) er
nog bij kwamen.
Door lange dagen te maken en de
vrij gunstige weersomstandigheden
rond half juni om vooruit te kunnen
is in een week tot 10 dagen veel werk
verzet. Uiteraard vraagt een derge
lijke drukke tijd veel inzicht en or
ganisatie van de boer en loonwerker.
Het is in beider belang zo efficiënt
mogelijk te werken.
In Oost-Brabant, maar ook in Zuid-
Limburg zijn op diverse plaatsen
zware onweersbuien geweest. Op en
kele plaatsen ontwortelden bomen en
vlogen de schoorstenen van de daken.
Het duurde meestal zeer kort, maar
was wel hevig. Er viel op dergelijke
plaatsen zoveel hagel en regen, dat de
straten in een mum van tijd tientallen
cm's onder water stonden. Vaak
moesten brandweer en andere hulp
verleningsdiensten er aan te pas ko
men om in de ernstigste gevallen uit
hun problemen te komen.
Plaatselijk is veel regen gevallen, op
andere plaatsen enkele km's afstand,
geen drop. Vanaf ongeveer 20 juni
zijn in deze laatste gebieden de re
genmachines voor de dag gehaald.
Momenteel wordt op diverse plaatsen
in Midden- en Oost-Brabant kunst
matig water op het land gebracht. Zo
zie je maar weer. In een klein land als
Nederland, zijn £rote verschillen te
konstateren.
Het verlangen naar regen is op
WALCHEREN weer bijna net zo
groot als het verlangen naar droog
weer ruim een maand geleden. Vooral
voor de kleine gewassen zoals uien,
vlas en blauwmaanzaad zijn enkele
regenbuitjes per week zeer welkom.
Evenzeer geldt dit ook voor de gras-
groei. Vooral nu de gewassen wat
groter worden en dus meer gaan ver
dampen is aanvulling van de water
voorraad in de grond op zijn tijd zeker
gewenst.
Dit geldt des te meer voor die perce
len waar de struktuur van de grond te
wensen over laat. Beworteling en
vochtvoorziening zijn daar door
gaans verre van ideaal. Toch zullen
we ook dit jaar er van moeten trach
ten te maken wat er van te maken is.
Dezer dagen hoorden we van een
tarweteler dat hij nog nooit zoveel
had moeten spuiten op zijn tarwege-
was als dit jaar. Dit op advies van het
Epipre. De wintertarwe is inderdaad
zeker niet brandschoon dit jaar. Er
zijn duidelijk rasverschillen. Vooral
Onze gewassen hebben gelukkig nu
eindelijk eens een betere groeiperio
de gehad. We hebben nu droog weer
en ook nogal wat hogere temperatu
ren. Desondanks hoort men ook in
ZUID-BEVELAND weer al de eerste
kreten voor wat neerslag. Enkele ge
bieden hebben intussen wel eens een
bui gehad. Ten opzichte van de dage
lijkse verdampingscijfers was dit ech
ter niet zo veel. Voor de laatst ge
zaaide en gepote percelen zou het
echt niet ongewenst zijn.
Ondanks alles, laat de wintertarwe
ons toch een vrij aardig beeld zien.
De ziektedruk is vrij hoog geweest,
vooral meeldauw en septoria. Hier is
nogal wat voor gespoten. Ook kwam
er al wat bladluizen voor, in een
aantal gevallen is hier al voor gespo
ten. Verder moet nu maar afgewacht
worden hoe de tarwe eventueel bij de
afrijping reageert na de lange natte
periode en plaatselijk de slechte
struktuur. Voor de suikerbieten is
inmiddels al een waarschuwingsbe-
richt tegen de bladluizen uitgegaan.
Zeker voor de late en de soms wat
dunner staande bieten mag geen ri-
siko genomen worden. En zo ze op
dit moment nog niet gespoten zijn zal
dit toch snel moeten gebeuren. De
vroeger gezaaide groeien thans snel,
ze gaan overwegend goed de grond
in. Bij de allerlaatst gezaaide perce
len zijn er nog wat problemen. Niet
altijd is hier de opkomst voldoende
geweest, veelal dan ook op een on
gezonde slechte struktuur. Deze te
dun staande bieten hebben een te
geringe ontwikkeling en zullen de
hele zomer onze meeste zorg vragen.
De aardappelen lijken nog het minst
van alle problemen te hebben gele
den. De opkomst was uiterst vlot en
toch vrijwel overal steeds goed. Al
leen in de vroeger gepootte zijn er
wat plekken die onregelmatig of in
het geheel niet opkomen. Om toprol
te voorkomen is veelal al gespoten:
Zo niet dan nog snel doen. Ook de
phytohthora bestrijding mag niet
vergeten worden.
De besmetting die toch uit een zeer
beperkt aantal - niet voldoende ver
nietigde - afvalhopen en stortplaatsen
vrijkomt blijkt nog steeds (te) groot
te zijn. Het goed en radikaal oprui
men van deze afvalhopen blijft
noodzakelijk.
Bij de uien, het vlas, blauwmaanzaad
en erwten hebben we heel goede
percelen, maar daarnaast vooral bij
de latere zaai toch ook nogal wat
percelen met problemen, en deze
problemen zullen tot aan de oogst
door blijven spelen. Onvoldoende
groei en ontwikkeling, te weinig
bladmassa, te kort blijven enz. Extra
N zal slechts sporadisch zinvol zijn.
Het onkruid - waar we een week of 5
a 6 terug veel problemen mee had
den - is op dit moment in voldoende
mate teruggedrongen. Er zijn wat
minder "na-opkomstbestrijdingen"
in bieten en aardappelen uitgevoerd.
Dat maakt dan toch weer een beetje
de extra kosten van de bestrijdingen
over de ploegsneden goed. Alleen in
wat vroeger gezaaide percelen (ge
wassen) waar men door slecht weer
(regen) niet tijdig kon spuiten waar
door het onkruid te groot werd, heeft
men wat moeilijkheden, met de be
strijding.
Op enkele bedrijven heeft men wat
interesse voor de pootgoedteelt. In
formatiemateriaal hiervoor is be
schikbaar bij de Bedrijfsvoorlichters
van het C.A.R. Deze percelen extra
bladluisvrij houden is één van de eerst
noodzakelijke dingen om voor vol
gend jaar een voldoende gezond
pootgoed te laten groeien.
Na de vele regen hebben de afgelopen weken geen of nauwelijks enige neerslag
gebracht met als gevolg een snelle opdroging van de grond en nu zelfs scheur
vorming: een paar flinke buien zijn zeker gewenst, hoe gek het ook mag klin
ken...
Twee weken nadat in WEST
ZEEUWS-VLAANDEREN de laat
ste aardappelen waren gepoot, zag uw
rubriekschrijver elders al weer een op
zwad gemaaid perceel karwij. Op een
erwtenperceel bij één van de leden
van de erwtenstudiegroepen zat een
verschil in zaaitijd van 3 maanden.
Twee extremen: maar we zouden er
nog tientallen kunnen vermelden.
Intussen is het al weer 3 weken droog
en is een flinke bui regen erg wel
kom. Vooral ook aardappelen heb
ben daar een groot gebrek aan. Veel
partijen zijn erg onregelmatig
bovengekomen. Rhizoctonia, fusa-
rium en onderzeeërs komen regel
matig voor. Het aantal stengels per
m2 is bijna twee keer dan normaal
gewenst. De gevolgen zullen we
moeten afwachten. Problemen ook
in de bieten wat de luizen betreft. Er
zijn veel klachten over de bestrij-
dingseffekten; vooral van systemi-
sche middelen.
Bij de tarwe valt de explosief uit
breidende bruine roest in het ras Ci
tadel wel het meest op. Enkele telers
de Citadel blijkt nogal gevoelig voor
o.a. roest. We hebben de indruk dat
er in de praktijk al op vrij veel per
celen een bestrijding tegen afrij-
pingsziekten is uitgevoerd.
Bij de suikerbieten vraagt het voor
komen van de bladluis zeker de volle
aandacht, hoe klein het gewas ook
nog is. Vooral dit jaar zal het van
groot belang zijn het bietegewas zo
lang mogelijk vergelingsziekte vrij te
houden. Daar waar granulaat is toe
gepast blijkt er een goede werking
van uit te gaan, maar blijkt nu wel
uitgewerkt te zijn.
De opkomst en de groei van de
aardappelen verloopt op veel perce
len toch vlot. Daar waar de struktuur
van de grond te wensen overlaat en
de poters tussen de sintels liggen zijn
er toch wel bedenkingen over een
goede afloop.
We konstateren zo hier en daar dat er
op plaatsen waar grond uit partijen
aardappelen is gestort nog opslag van
aardappelen groeit. Spuit deze opslag
op de afvalhopen onmiddellijk dood.
De kans op besmetting vanaf deze
planten is te groot om ze ongemoeid
te laten.
van dit ras hebben nu al 3 maal een
bestrijding uitgevoerd. Als dan
blijkt, dat het beste middel al snel
was uitverkocht, valt dit wederom
tegen. Saiga houdt zich momenteel
beter. Wanneer het de komende we
ken af en toe wat regent, mogen we
toch goede kg-opbrengsten van de
wintergarven verwachten.
Met deze droogte zullen waarschijn
lijk de bieten toch nog goed be wor
telen. Met een late kampagne en
geen B- en C-suiker, hoeft zelfs bij in
mei gezaaide bieten het financiële
resultaat nog niet eens zoveel tegen
te vallen.
Of het nu een goed of slecht boeren-
jaar wordt; daar valt nog weinig over
te zeggen. Van de vrije produkten
slaat de prijs harder door dan de fy
sieke opbrengst.
De oogst staat dus al weer voor de
deur. Karwij, koolzaad en graszaad
zijn eerst aan de beurt. Deze gewas
sen beloven een normaal tot goede
opbrengst. Van alle gewassen zal
blauwmaanzaad het verst onder de
maat blijven. Reden lucht- en stik
stofgebrek. Bij vlas zijn in ons gebied
de grootste standverschillen te zien.
Enkele percelen zouden beter wor
den ondergeploegd; weer andere
beloven veel kilogrammen. Er wor
den hoge kg-prijzen geboden.
Voor de boer wordt het een korte zo
mer. In tegenstelling tot normaal is
nu weinig sprake van een rustige pe
riode tussen verzorging van de ge
wassen en de oogst. Dat zal geen boer
erg vinden, als het maar op tijd een
buitje doet en de oogst vlot haar gang
kan gaan.
Verder blijkt in de praktijk dat de
aandacht voor de bestrijding van
toprol niet overal voldoende aanwe
zig is.
We zullen dit jaar lang kunnen ge
nieten van het bloeiende blauw
maanzaad. De eerste bloemen zagen
we vorige week (22 juni) al op een
vroeg perceel. Wanneer zullen de la
te percelen bloeien?
Op de Z.L.M.-manifestatie zagen we
vele bekenden uit ons gebied. Wal
cheren was weer goed vertegenwoor
digd. De melkveehouders uit Wal
cheren behaalden op de keuringen
zeer goede resultaten. Proficiat!
1 juni 1983
7
