De veehouder zal doelbewust
aan fokkerij moeten doen!
Veehouderij
ling uit te voeren op de pootmachine.
Hiervoor is dit jaar bij de teelt van
konsumptie-aardappelen voor het
eerst Solacol in poedervorm be
schikbaar. Deze vorm heeft het
voordeel dat het niet zoals bij het
verspuiten van Solacol het optreden
van rot in de hand werkt, terwijl er
minder sprake is van huidirritatie
dan bij verschillende andere voor dit
doel gebruikte poeders. Waar er (ook
maar voor een gering percentage)
rotte knollen voorkomen in de partij
moet een "natte" behandeling zon
der meer afgeraden worden.
Wakker worden
Voordat de pootaardappelen afgele
verd worden, worden deze bewaard in
centrale bewaarplaatsen, meestal
mechanisch gekoeld. De bewaartem-
peratuur is 3 - 4 graden C. waarbij
geen kieming van betekenis optreedt.
Direkt poten na ontvangst van koud
bew aard pootgoed is sterk af te raden.
Bij voorkeur moet het pootgoed twee
a drie weken vóór het poten uit de
mechanisch gekoelde bewaarruimte
zijn gehaald. Door bewaring bij wat
hogere temperatuur kan het poot
goed dan wakker worden.
Bij bewaring in zakken moeten deze
zodanig in rijen worden geplaatst dat
licht en en lucht voldoende kunnen
toetreden om een te snelle kieming
tegen te gaan. Bij bewaring in grote
kisten met een inhoud van een half
tot één ton kan men bij een te vlotte
kieming de pootaardappelen om
storten. Op sommige bedrijven heeft
men goede ervaringen met losse
aanvoer, waarbij de opslag op het
bedrijf in kipwagens plaatsvindt. Het
omstorten kan dan plaatsvinden
door de aardappelen via een trans
portband van de ene wagen naar de
andere te laten lopen. Met gefor
ceerd opwarmen moet men voor
zichtig zijn. Als de kiemen eenmaal
los zijn. dan is een verdere groei
moeilijk tegen te houden. Bedenk
steeds dat het afbreken van kiemen
bij het omstorten maar ook later,
wondjes veroorzaakt die even zovele
invalspoortjes voor schimmels vor
men. Ook in dit opzicht vormt de
aanwezigheid van (enkele) rotte
knollen een bedreiging voor heel de
Partij-
Vroeg poten in maart, in koude en
natte grond moet worden ontraden.
Vooral bij zwakke partijen, aanwe
zigheid van rhizoctonia enz. moet al
les gedaan worden wat mogelijk is om
een snelle opkomst te bevorderen en
mag dus niet te vroeg en niet te
"koud" gepoot worden.
Onkruidbestrijding
Na de zachte maanden december en
januari is het onkruid op vele perce
len reeds op de ploegsneden flink
ontwikkeld. Op dergelijke percelen
verdient een chemische bestrijding
met Gramoxone of Reglone de
voorkeur boven een grondbewerking
die vrijwel altijd noopt tot een die
pere bewerking dan uit het oogpunt
van struktuurbederf verantwoord is.
Wat de onkruidbestrijding in winter
tarwe en bieten betreft kan verwezen
worden naar die artikelen die hier
speciaal aah gewijd worden.
Nog enkele opmerkingen over de
onkruidbestrijding in blauwmaan-
zaad. Dat ligt namelijk niet zo een
voudig. Zo gaf dit middel in 1982
met veel regen tijdens en kort na de
opkomst, flink wat schade met zelfs
uitrijden als gevolg. Bovendien is de
werking op ganzevoeten en melde-
soorten totaal onvoldoende en op
zwarte nachtschade zwak. zodanig
zelfs dat men zich moet afvragen of
op grond waar deze onkruidsoorten
van betekenis voorkomen (zoals op
"rooie" grond) telen van blauw-
maanzaad wel verantwoord is. Het
aansturen op paardemiddelen na
opkomst is in dit geval wel een erg
onzekere basis.
De toepassing na opkomst is wel
veiliger dan de toepassing bij het
zaaien maar uit het oogpunt van on
kruidbestrijding soms ook minder
bedrijfszeker. De bestrijding van
duist bijvoorbeeld is alleen mogelijk
door een toepassing direkt na het
zaaien. Omgekeerd mag bij aanwe
zigheid van karwij alleen direkt na
het zaaien worden gespoten.
N.B. Voor de bestrijding van duist en
andere grasachtigen kan na opkomst
ook Fervin gebruikt worden in
blauwmaanzaad.
De melkveehouder heeft zijn bedrijf opgezet om hieruit een redelijk
arbeidsinkomen te halen. Óm dit mogelijk te maken moet er in het
algemeen "tev lange tijd worden gewerkt. Dit komt door de zeven
daagse werkweek, welke we maar in een enkele tak van bedrijfsuitoe
fening vinden.
Met alleen te werken zal de melkveehouder nooit zijn doel bereiken.
Hij zal ook aan doelbewuste fokkerij moetet doen. Wat daarmee be
reikt wordt, kost geen handenarbeid en draagt wel bij tot een betere
arbeidsvergoeding. Door Uw ogen, oren en gezond verstand goed te
gebruiken, kunt u in vele gevallen zonder financiële investeringen nop
veel geld verdienen. Maak gebruik van de U ter beschikking staande
informatiebronnen, zoals het K.I.-blad, de gegevens van melkkontrole
en fokregistratie. Vereniging voor Bedrijfsvoorlichting en de voorlich
ting van rijkswege en van Uw standsorganisatie.
Klauwverzorging
Mede door een doelbewuste fokkerij
zijn de klauwen van de koeien de
laatste jaren beter geworden. Toch
blijft het een bittere noodzaak om de
klauwen van de melkkoeien regel
matig te kontroleren en zonodig te
korrigeren. Wanneer er tweemaal
per jaar een grondige inspektie van
de klauwen plaatsheeft, dan is er
vaak weinig snij- en kapwerk te
doen. Als men wacht tot er moeilijk
heden met de klauwen ontstaan, is
men te laat. Een groot gedeelte van
de kreupelheid onder melkvee zou
voorkomen kunnen worden door re
gelmatige kontrole van de klauwen.
Bij de klauwverzorging hoort ook de
klauwontsmetting. De dieren in een
ligboxenstal kunnen dagelijks door
een voetbad lopen. Dit voetbad moet
om de 14 dagen worden ververst met
een 3^ handelsformaline-oplossing.
Dus 3 liter handelsformaline op 100
liter water. Indien uitvoerbaar zou
het ook nuttig zijn om de dieren van
een grupstal eenmaal in de stalpe-
riode een uur in een voetbad te
plaatsen.
Gezondheidszorg kalveren
Een pasgeboren kalf heeft heel wei
nig afweerstoffen tegen ziekten. De
navel moet direkt na de geboorte
ontsmet worden. Door het dier zo
vlug mogelijk na de geboorte moe
dermelk (biest) te geven, krijgt hij
anti-stoffen binnen. De lebmaag van
een kalf is maar klein, geef het kalf
dan ook enkele keren per dag een
hoeveelheid biest één liter per
keer. Deze biest mag niet koud of
verontreinigd zijn. Wanneer kalve
ren in éénlingboxen gehuisvest wor
den, kunt u de biest ook met de
speenemmer verstrekken. Ze nemen
dan wel 8 liter biest of meer op. De
biest wordt koe-warm verstrekt en
mag nadien afkoelen omdat het kalf
er maar kleine beetjes per keer van
drinkt. Een gevreesde ziekte bij jon
ge kalveren is witte diarree. Deze
diarree wordt veroorzaakt door een
infektie met colibakteriën. De kal
veren zijn erg ziek en hebben koorts.
Door de jonge dieren te enten, kan
deze koli-infektie in een aantal ge
vallen voorkomen worden.
De meeste jonge kalveren zitten veel
te warm. Het beste is om de jonge
kalveren in een frisse, tochtvrije
ruimte te huisvesten. De koude-op-
fok wint steeds meer terrein. De
sterfte aan jonge kalveren in Neder
land kost de melkveehouderij mil
joenen guldens. Een deel van dit
verlies zou voorkomen kunnen wor
den door het pasgeboren kalf vlug
moedermelk te verstrekken en door
een betere huisvesting van de kalve
ren.
Bij kalveren, die dit vootjaar naar
buiten gaan. kan het nodig zijn om
deze dieren te enten tegen long
worm. Dit is een tweemalige enting,
waarvan de eerste zes weken voor het
inscharen moet plaatsvinden. Na
vier weken wordt de tweede enting
verricht.
Kalveren, welke ouder zijn dan 2 a 3
maanden, kunnen pinkengriep krij
gen. Verschijnselen van pinkengriep
zijn: hoesten, koorts, snellere adem
haling. vieze neus en soms oogont
steking. Raadpleeg bij deze ver
schijnselen Uw dierenarts.
Inzaai grasland
Veel ruwvoer van eigen bedrijf win
nen komt de rendabiliteit van een
melkveebedrijf ten goede. Eigen ge
wonnen ruwvoer is meestal goedko
per dan aangekocht ruwvoer of
krachtvoer.
In het voorjaar moet de beslissing
worden genomen om snijmais of gras
te telen. De beste tijd om gras in te
zaaien is in de maanden augustus en
september. We kunnen dan het vol
gende jaar op een volledige op
brengst rekenen. Inzaai in het voor
jaar geeft het verlies van één snee.
Mocht u toch dit voorjaar nog gras
land willen inzaaien, doe dit dan zo
vroeg mogelijk. Een oppervlakkige
bewerking is voldoende om graszaad
te zaaien. Gebruik voor inzaai een
graszaadmengsel met een oranje
bandlabel met "Waardering 1"
(kweek- en duistvrij). Klaver in het
mengsel heeft in het vootjaar meer
kans van slagen dan in het najaar.
Staat het grasland door omstandig
heden te dun. dan is het nu de tijd om
het grasland door te zaaien. De kos
ten van doorzaaien zullen dan door
meer grasopbrengst terugkomen.
Een volle weide zal meer gras op
brengen en geeft onkruid minder
kans om door te komen.
Onkruidbestrijding in grasland
Muur kan in het vootjaar een erg
lastig onkruid zijn in grasland. Hoe
eerder dit grasverstikkend onkruid
wordt bestreden, des te beter. Voor
Zorg goed voor de jeugd
bestrijding van tpuur zijn er enkele
onkruidbestrijdingsmiddelen be
schikbaar. Gebruik in jong grasland
steeds de laagst aangegeven dose
ring. De goedgekeurde muurbestrij
dingsmiddelen zijn:
2-4 liter mecroprop.
4 liter Basaran P.
3-5 liter benazolin/mecoprop.
3-4 liter Actril M.
Wacht met onkruidbestrijding tol de
vorst uit de lucht is en de groei weer
in het grassen het onkruid zit.
Onderschat de snelle groei van muur
niet en spuit tijdig.
Tijdig afspraken maken met
loonwerker
De meeste melkveehouders doen
jaarlijks een beroep op hun loon
werker. Een goede samenwerking
tussen boer en loonwerker komt het
uitvoeren van de werkzaamheden en
de verstandhouding ten goede. On
der een goede samenwerking ver
staan we een tijdige afspraak en we
derzijds vertrouwen.
Wanneer de loonwerker reeds vroeg
weet welke werkzaamheden hij op
Uw bedrijf mag uitvoeren, dan kan
hij bij zijn planning hiermee reke
ning houden. Het is raadzaam om nu
kon takt met uw loonwerker op te
nemen over de te zaaien oppervlakte
snijmais en de te verwachten opper
vlakte gras die ingekuild moet wor
den.
Algemeen
1. Stel zelf een stierenkeuze op voor
uw pinken en koeien.
2. Ook vaarskalveren van eerste
kalfsdieren kunnen worden aan
gehouden bij een goede fokwaar
de.
3. De vaarskalveren van een proef-
stier hebben meestal een goede
fokwaarde.
4. Let in deze periode speciaal op het
tochtig worden van uw dieren.
5. Ga bij droge weiden de molshopen
slepen.
6. Nog even en de hooibouwwerk-
tuigen moeten weer worden ge
bruikt. Kijk ze nu nog even na.
7. Kontroleer de afrastering en de
schrikdraadinstallatie.
8. Ga geen drijfmest meer uitrijden
op te beweiden percelen grasland.
9. Stel nu een beweidings- en voe-
derwinningsplan op.
10. Loopt U nog met plannen rond
voor verbouw en/of nieuwbouw
van uw stal, bedenk dan dat de
zomer weer vlug voorbij zal zijn.
11. Schenk extra aandacht aan de
jong vee-opfok. Hieruit komen de
melkkoeien van de toekomst.
12. Wordt lid van K.I„ Vereniging
voor Veehouderij Belangen
melkkontrole en fokregistratie),
Bedrijfsverzorgingsdienst en de
Vereniging voor Bedrijfsvoorlich
ting in uw gebied.
De bedrijfsvoorlichters,
ing. H. Eerkens.
ing. R. van der Meer.
d.k.g. v*n^550
380
gewone uaiaauhine
precisie z<aiMchine
gr. erwten ka^r1jnera gr. erwten kapucijners
gewenst aantal planten
per a
opkomst percentage
2
zaden per n
hoeveelheid zaaizaad per
ha bij d.k.g. van 260
330
55
eo
20
180
250
rijenaf stand
afstand in de rij
- groene erwten 332 en 336 gram.
40
80»
iO
45
90»
5°
53
90*
II
150
165
'65
190
120
140
20-25-50 cm 25-50 cm 25-50—5T»5) 50-57.5
8-6,7-<5,3) 9-7.2
kapucijners 381 gram.
Toepassing van Roundup in het
voorjaar zal alleen op percelen waar
men niet voor mei wil gaan zaaien
het gewenste resultaat opleveren. De
wachttijd die moet worden aange
houden om een optimaal effekt te
bereiken is al gauw 2 weken maar
kan ook wel 4 weken bedragen. Men
dient namelijk te wachten tot de
kweek roodbruin is verkleurd. Voor
een goed effekt is de aanwezigheid
van voldoende bladmassa op het
moment van spuiten vereist.
Met name in de gewassen aardappe
len en bieten kunnen we kweek nog
bestrijden met Fervin of Fusilade.
waarbij opgemerkt dient te worden
dat het effekt van Fusilade op
kweekgras beter is dan van Fervin.
Voor uitgebreidere informatie over
de onkruidbestrijding in de diverse
gewassen verwijzen wij U naar de
"Handleiding 1983".
Zaaien van zaaiuien//et zaaien
van uien volgens het rijpadensysteem
neemt steeds meer toe. Toch zouden
nog veel meer percelen volgens dit
systeem gezaaid moeten worden. Bij
dit systeem wordt uitgegaan van 5 ri
jen op 27 cm, gevolgd door een pad van
42 cm. Bij deze methode moet ernaar
gestreefd worden dat kort na opkomst
een plantenaantal van 30 a 35 per
strekkende meter voorkomt. Om dit te
kunnen realiserenmoeten het zaai-
bed, de kwaliteit van het zaad en het
zaaien optimaal zijn. Optimaal zaaien
kan onder andere bereikt worden met
de precisiezaaimachine. Het grote voor
deel hiervan is de regelmatige verde
ling van het zaad en een gelijkmatige
zaaidiepte; wat onder andere resul
teert in een beter opkomstrendement.
Erwten
Aan het begin van dit artikel hebben
we al gewezen op het belang van
erwten in het bouwplan. Met het
precisiezaaien van erwten kunnen
goede resultaten worden gehaald.
Het belangrijke voordeel is de goede
ruimtelijke verdeling en de bespa
ring van zaaizaad. Wel is het preci
siezaaien duurder dan gewoon zaai
en. De hoeveelheid zaaizaad hangt
sterk af van het duizendkorrelge-
wicht.
Het gewenste aantal planten per m2
zowel bij gewone zaai als uitgevoerd
met de precisiezaaimachine. wordt
in het volgende overzicht aangege
ven. Dit wat betreft groene erw ten en
kapucijners. Tevens zijn de zaai-
zaadhoeveelheden per ha vermeld
en wel bij een variatie van het 1000.-
korrelgewicht (d.k.g.).
Tellingen bij de zaaizaadhandel in
deze winter gaven de volgende
1000-korrelgewichten:
Een
zaaizaadbehandeling met thiram
carbendazim (AAtopam N) is aan te
bevelen maar vergeet niet dat ook
wanneer het zaad ontsmet is de erwt.
waar het over schimmelziekten gaat,
bij een slechte struktuur van de
grond extra gevoelig is. Houd daar
rekening mee bij het klaarleggen van
het land en wacht liever een paar
dagen dan dat U begint met knoeien.
In erwten met karwij als ondervrucht
kan gespoten worden met de bodem
herbiciden Campagard of Ivorin Su
per. Er dient te worden gespoten als
de karwij nog niet boven staat.
Epipré
Ziektebestrijding in de wintertarwe
volgens de kalender is uit den boze.
Spuit weloverwogen en met beleid.
Weet wat u bestrijdt! Het is dus nodig
dat U Uw gewas goed kent en regel
matig bepaalde ziektewaarnemingen
doet. Om u te helpen bij de keuze wel
of niet spuiten bestaat hel projekt
Epipré. Epipré geeft via de komputer
aan de hand van door U gedane
waarnemingen de voor uw perceel
op maat gesneden adviezen Jbetref-
fende gele roest, bruine roest, meel
dauw. bladvlekkenziekte. oogvlek-
kenziekte en bladluizen. Voor
50.— kunt U met Uw perceel (of
meerdere percelen) meedoen. U
kunt zich opgeven bij Uw bedrijfs-
voorlichter; ook voor nadere infor
matie omtrent Epipré kunt U bij hem
terecht.
11
