"Waarom is er nog geen
aardappelinstituut?"
Recuderend suikergehalte in
aardappelen van groot belang
Voorzitter Ver. v. Bedrijfsvoorlichting v.d. Weele:
Nederlandse akkerbouwer eerst gedupeerd:
G. Lodewijk
bevreesd voor
marktordening
konsumptieaardappelen
Ing. J.T. Andringa:
Bij grondbewerking en oogstwerkzaamheden
aardappelteelt kijken wat men doet!
Brussel begint
procedure tegen
Frans landbouwbeleid
Met en zonder plastik
Doré
Regels
Resuderend suikergehalte
lil
■H M. MÊÊM
Aardappelexport in
januari
Ir. C.D. van Loon, P.A.G. V.:
De Vereniging voor Bedrijfsvoorlichting Tholen en Sint-Philipsland en
de Z.L.M. kring Tholen en Sint-Philipsland, hebben op dinsdag 4
januari jl. in samenwerking met het Konsulentschap voor Akker- en
Rundveehouderij te Goes, in Tholen een studiedag georganiseerd over
"Teelt en afzet van vroege- en late konsumptie-aardappelen.
De voorzitter van de Vereniging voor Bedrijfsvoorlichting, de heer
M.Ph. van der Weele, die de studiedag met een terugblik op de oor
sprong van de aardappel opende benadrukte dat we de opgebouwde
exportpositie moeten handhaven.
Daarvoor zullen we nog meer op de kwaliteit van de knollen moeten
letten. Hiervoor is veel kennis en onderzoek nodig, wat momenteel over
veel instellingen en instituten is verdeeld.
Men vraagt zich soms wel eens af, waarom er geen aardappelinstituut
is, wat een gunstig effekt op de aardappelteelt zou kunnen hebben",
verzuchtte Van der Weele.
Voor 600 a 700.000 ton aardappelen moet nog een bestemming worden
gevonden. Waar kan dat heen? Dat is de grote vraag die ons op dit
moment bezighoudt". Aldus een verontruste voorzitter van de VBNA,
de heer G. Lodewijk die als laatste spreker op de studiedag sprak over
"Afzet en kwaliteitseisen bij export van aardappelen" .Direkt aan
wijsbare markten zijn er niet, zo stelde hij vast. Een mogelijke uitbrei
ding van de teelt is dan ook zeer moeilijk tenzij het EEG-areaal net zo
als in het verleden blijft dalen (in het afgelopen jaar met 300.000 ha).
De heer Lodewijk die evenals eerdere sprekers veel nadruk legde op
het grote belang van een goede kwaliteit van de aardappelen (voor
konsumptie geen blauw en onderhuidse beschadigingen en voor de
industrie een hoog onderwatergewicht) toonde zich zeer bevreesd voor
een eventueel tot stand komen van een marktordening voor kon
sumptieaardappelen. Verbaasd zei hij te zijn over het feit dat de drie
CLO's het COPA hebben gesteund om tot een marktordening te gera
ken. Het is nil dan ook een gespleten huis, handel, ministerie en
Landbouwschap zijn er tegen. Hij zei te hopen dat er niets van terecht
komt want de eerste die er nadeel van ondervindt is zijns inziens de
Nederlandse akkerbouwer.
Om de grond in het voorjaar goed te kunnen bewerken zal in het najaar vroeg
en droog moeten worden geploegd. In september de zware grond en in oktober
en november de lichtere gronden.
Het pootbed zal goed verkruimeld moeten zijn, geen kluiten groter dan 25 mm
en gelijkmatig diep van 6-10 cm, worden bewerkt.
Er dient geen natte ondergrond boven te komen, of versmeerd worden. Vooral
scherpe t anden gebruiken aan de aangedreven werktuigen. Men moet vooral
kijken wat men doet en er wordt meestal te langzaam gereden.
Een hoge tandsnelheid en een lage rijsnelheid geven meer verkruimeling,
vraagt veel vermogen en een grotere kans op versmering.
Daarom:
- tandsnelheid zo laag mogelijk
- rijsnelheid zo hoog mogelijk
Het poten moet zo gebeuren dat de rijenafstand precies is en er nog 1 ii - 2 cm
lossegrond onder de poter aanwezig blijft. Dus geen poters op de vaste on
dergrond, want dat geeft rooi- en kwaliteitsproblemen.
De ruggen dienen opgebouwd te worden met een traktor op smalle banden en
wanneer met een twee (vier) rijer is gepoot moet met een drie (vijf) rijer
worden aangeaard. Dat moet dan wel om de andere werkgang geschieden,
zodat de sluitrijen tweemaal worden bewerkt, waardoor de poters midden in
het bed komen.
De Europese Gemeenschap is
een procedure begonnen tegen
Frankrijk om te voorkomen dat
dit land een nieuwe groep land
bouworganisaties opricht, welke
moet bijdragen aan verbetering
van het interne distributiesys
teem. De Commissie heeft een
formele klacht bij de Franse re
gering ingediend. Het dagelijks
bestuur van de EEG is van me
ning, dat de organisaties tegen
strijdig zijn aan de bepalingen
binnen de Gemeenschap.
Volgens functionarissen leidt de
structuur van de nieuwe organi
saties tot een bevoordeling van de
Franse boeren. De nieuwe opzet
maakt beperking van de import
mogelijk, vooral de invoer van
Italiaanse wijn zou gevaar lopen.
Frankrijk krijgt een maand de
tijd om verweer op te stellen.
(Economisch Dagblad).
De heer L.N. Bax, bedrijfsvoorlich-
ter .akkerbouw bij het C.A.R. te
Goes, begon zijn inleiding: "Teelt
van vroege aardappelen met en zon
der plastik" met het tonen van het
gemiddelde prijsverloop gedurende
vijf jaar van de veiling te St. Anna-
land. Daarin zat voor het vroege ras
Doré een prijsverloop van drie fasen.
Hoge prijzen vanaf half juni tot en
met de eerste week van juli. Dan
treedt er een sterke prijsval op tot het
niveau van rond de 50 cent. Eind juli
begin augustus zakt de prijs dan
langzaam verder tot 30 cent in de
tweede helft van augustus. De groei
kan dan veelal de zakkende prijs niet
meer goed maken.
Uit de kombinatie van de verkregen
Een goede groenbemester of organi
sche mest zorgen voor een goede
struktuur, waardoor er- een duide
lijke produktie verhoging optreedt.
Een kombinatie van beiden geeft een
nog hogere opbrengst:
Kippenmest 79-80
Stoppêlland zonder 54 ton
Stoppelland met 57,1
Grasgroenbemester met 59,9
Grasgroenbemester zonder 57,4
De benodigde hoeveelheid stikstof
en de tijd van toediening worden
door de weersomstandigheden sterk
beïnvloed. Met grondanalyse is nog
niet duidelijk aan te geven welke gift
men toe moet dienen. Met een late
overbemesting kan het mis gaan als
het te droog blijft en is het risiko voor
doorwas groter na een warme perio
de. Zonder beregenen zit daar nog
geen duidelijke lijn in.
opbrengsten bij proefrooiingen en de
gemiddelde veilingprijzen, blijkt dat
de hoogste financiële uitkomst van
de onder plastik geteelde aardappe
len ligt bij levering eind juni.
De vroeg gepote Doré zonder plastik
geeft de eerste helft van juli de
hoogste financiële opbrengst. Dat
resultaat doet niet veel onder voor
het netto resultaat van de onder
plastik geteelde Doré's, want het
plastik kost toch rond de 2500/ha.
De wat later en niet voorgekiemde
komen tot hun hoogste financiële
opbrengst door de sterke groei die
eind juli begin augustus plaats vindt.
De bruto opbrengst blijft wel
3000,— - 4000,— achter bij de
De frequentie van de teelt heeft ook
duidelijke gevolgen t.a.v. opbrengst,
zoals uit proeven op de "Schreef' is
gebleken:
1:6= 109
1:4= 100
1:3= 93
1 3 na suikerbieten 83
De grootste oorzaak hiervoor moet
gezocht worden in de aanwezigheid
van bepaalde schimmels. De meer
opbrengst bij het toedienen van Te-
mik zou hier door te verklaren zijn,
maar de resultaten lopen hier ook
wat uiteen. Bij een rijenbehandeling
met 10 kg Temik bleek een gemid
delde opbrengstverhoging van 2
ton/ha mogelijk, uiteenlopend van 0
tot 5 ton/ha.
De produktie per dag wordt beïn
vloed door het op te nemen vocht en
de invloed van ziekten en plagen.
vroeg gerooide aardappelen, maar
zijn wel gemakkelijker machinaal te
rooien.
Bij de financiële opbrengst van Glo
ria en Première speelt een hogere
prijs voor de bonken een grote rol.
De Doré bonken worden dan steeds
goedkoper. Faktoren die ook mee
spelen in de keuze van een ander ras
dan Doré zijn: De pootgoedprijs, het
A.M. resistent zijn, maakt een 1 3
teelt mogelijk, al of niet laat van pok-
of schurftigheid, waar de Doré zeer
gevoelig voor is.
Voor de direkte financiële opbrengst
behoeft niet onder plastik geteeld te
worden. Bijkomende voordelen die
van belang zijn bij de vervroegende
teelt zijn:
- Vroeg vrij land, wat te benutten is
voor een ander gewas of groen
bemester
- Er wordt voor de rooidatum ge
rooid, wat een teelt van 1 2 mo
gelijk maakt.
Bij het uitvoeren van deze teelt
moeten de volgende regels in acht
worden genomen:
- goed voorgekiemd pootgoed ge
bruiken
- planten met halfautomaat of met
een automaat met dubbele poot-
band en dan kistje voor kistje
leegkiepen.
- pootgoed liefst ontsmetten tegen
rizictinia
- aanaarden en spuiten met de
laagste dosering van een bodem
herbicide
- machinaal 1,5 m. breed plastik
leggen of 10 m. beed met de hand.
- op tijd het plastik verwijderen, bij
een buitentemperatuur van 20
gr. C.
- na het plastik verwijderen liefst
goed nat houden door beregenen
of met de giertank nat te spuiten.
Brak water heeft geen schadelijke
werking, als het gedurende een
korte periode wordt toegepast.
Samenvattend kwam de heer Bax tot
de konklusie dat Tholen een uitste
kend geschikt gebied is voor de teelt
van vroege aardappelen, vanwege het
klimaat, de bedrijfsgrootte en de
gunstige afzetmogelijkheid.
Hoewel de laatste jaren voor grove
Bintjes een hogere prijs wordt be
taald, is het nog niet eenvoudig het
percentage grove te verhogen.
Drie faktoren liggen vast:
- een hogere opbrengst geeft ook
een grovere partij
- wijder poten geeft meer grove,
maar meer uitval
- kleiner pootgoed geeft een gro
vere partij, maar minder op
brengst
Voor de verwerking van de aardappel
door de industrie is het Resuderend
suikergehalte van groot belang. Bij
de oogst van een rijp gewas is dat zeer
#il
C.D. van Loon
laag, 0,1%. Bij een te koude bewaring,
lager dan 6 gr. C., neemt het gehalte
vrij snel toe. Is de temperatuur
slechts korte tijd lager dan 4 gr. C.
dan treed reeds schade op.
Deze gehaltes moeten voor chips la
ger zijn dan 0.25% en voor friet lager
dan 0,5%. Een bewaartemperatuur
van omstreeks 8 gr. C. is dan ook
gewenst. Saturna's hebben van natu
re een lager suikergehalte en zijn
daarom gevraagd voor de chipsberei
ding.
Het Reducerend suikergehalte zal
zeker in 1984 in de uitbetalingsrege
ling naar kwaliteit worden opgeno
men, aldus de heer van Loon.
Volgens het Produktschap voor
Aardappelen is in de maand januari
130.000 ton konsumptie- en indus
trieaardappelen uitgevoerd.
Hierdoor is de totale export van
oogst 1982 op 682.000 ton gekomen.
Van de oogst 1981 is tot 1 februari
uitgevoerd: 667.000 ton.
In de kalenderweek van 31 januari
t/m 5 februari is 31.000 ton kon
sumptie- en industrieaardappelen
uitgevoerd.
Plantafstand geluk 28/35 35/45
aantal stengels m2 16 22
netto kg 57 ton °'V' 59,3 ton
opbrengst groter dan 50 mm 43^ 42
Bij het pootgoed 35/45 zal men wel naar een lager aantal stengels per plant
moeten. Had men vroeger bij voorgekiemd pootgoed 4 k 5 stengels, nu zijn er
dat 6 7 Een langer koud bewaarde poter geeft wat minder stengels met een
hogere opbrengst.
stengels/m2 opbrengst 50 mm op
koud bewaard vanaf nov. 22 58,4 42,3
koud bewaard vanaf okt. 20 59,3 45,2
Na de eerste helft van juli worden ook andere rassen interessant.
Gemiddelden 1978, '80 en '81
Ras rooidatum 24/6 8/7 24/6 8/7
opbrengstverhouding gulden/ha. zonder plastik
Doré 90 95 8170 15175
Gloria x 104 99 7338 14978
Première x 109 105 10267 15089
Arkula 100
Amazone x 93 04
x A.M. ras
De opbrengst van late konsumptieaardappelen wordt bepaald door de
lengte van de groeiperiode en de produktie per dag, zo zei hij.
De lengte van de groeiperiode is te beïnvloeden door een snelle begin-
ontwikkeling en het zo laat mogelijk afsterven van het gewas. Tegen
rizoctonia behandeld en goed voorbehandeld pootgoed gepoot in grond
waar geen zoutschade op kan treden geeft de beste start. Uit proeven is
gebleken dat een Solakol behandeling 8% meer opbrengst geeft en
4% minder uitval.
Een goede ontwatering en struktuur bevorderd het ontwikkelen van het
wortelstelsel, wat de zuurstof en stikstof op moet nemen om de plant zo
lang mogelijk groen te houden.
11
