Aviko optimistisch
over
Studiereis naar
aardappelteelt-gebied
in Canada
Afval
Aardappelverwerking groeide enorm
Concurrentie
Contracten
Kwaliteit betaald
In 1982
Rekord-hoeveelheid
aardappelen verwerkt
Bintjes
"Voor actieve en wakkere ondernemingen is er nog perspectief'.
Deze uitspraak van de heer L. Dolfing is typerend voor het bedrijf
waarvan hij al sinds de oprichting directeur is. Het is het aardappel-
verwerkende bedrijf Aviko in Steenderen. Begon mèn 20 jaar geleden
met 3 personeelsleden in een oude zuivelfabriek, nu werken er 450 man
in dit miljoenenbedrijf, dat de grootste producent van verse voorge
bakken frites ter wereld is. Uit een gesprek met directeur Dolfing bleek
ons dat men in Steenderen ook de toekomst met optimisme tegemoet
ziet.
De verwerking van aardappelen tot
produkten als bijv. frites en chips is
in twintig jaar tijd enorm toegeno
men. In 1960 werd in Nederland
38.000 ton aardappelen verwerkt, in
1981 was dat 822.000 ton. Bijna een
derde van de consumptieaardappe
len ging vorig jaar naar de industrie.
Illustratief voor deze ontwikkeling is
Aviko in Steenderen. In 1962 klein
begonnen is men nu uitgegroeid tot
een volwassen bedrijf dat exporteert
naar alle delen van de wereld.
Aviko is in de begin jaren zestig ont
staan uit de telersvereniging van de
coöperatie Hummelo/Keppel. De 34
boeren die daarvan lid waren, zagen
dat hun aardappelen steeds minder
Canada heeft een aardappelteelt die
ruim 100.000 ha beslaat. De aardap
pelen worden afgezet als pootaard-
appelen en konsumptie-aardappe-
len en in grote hoeveelheden geëx
porteerd naar de U.S.A., Midden- en
Zuid-Amerikaanse Staten en
Noord-Afrikaanse landen. Grote
hoeveelheden aardappelen worden
geteeld voor de aardappelverwer-
konden concurreren op de verse
consumptiemarkt tegen de Bintjes
van de klei. De vereniging had al een
aardige afzet opgebouwd naar di
verse frites-verkopers, die zelf hun
frites bakten. Daaruit kwam het idee
naar voren als telersvereniging zelf
de frites voor te bakken en vervol
gens te verkopen. Met een aande
lenkapitaal van ƒ110.000 en een
door de dorpssmid gemaakte bako
ven startte Aviko oktober '62 in de
oude zuivelfabriek in Hoop Keppel.
Dofing was sinds 1960 bedrijfsleider
van de aardappelafdeling van de
coöperatie Hummelo/Keppel en
werd in 1962 directeur van het nieu
we bedrijf, Aviko.
De groei van Aviko verliep storm
achtig. In 1970 verhuisde men naar
de produktiehal van een voormalige
kende industrie, waarvan de pro
dukten eveneens worden geëxpor
teerd.
Tijdens de studiereis zullen land
bouwbedrijven worden bezocht waar
zo mogelijk het poten van aardap
pelen kan worden bekeken. Opslag
plaatsen, sortëerinrichtingen en ver
schillende aardappelverwerkende
industriën zijn eveneens in het pro-
Eén van de vele door Aviko op de
markt gebrachte produkten
textielfabriek in Steenderen en in
1972 werd een heel nieuwe fabriek
gel)ouwd. In 1970 vond nog een be
langrijke gebeurtenis plaats.
"De 34 boeren van het begin droegen
Aviko over aan een veel grotere
gramma opgenomen. Zowel op
Prince E.dward Island als in New
Brunswick zullen onderzoekinstitu
ten op het gebied van aardappelen
worden bezocht. Men is in Canada
ver gevorderd op dit gebied.
Tijdens de reis zullen enige bijeen
komsten worden georganiseerd met
vertegenwoordigers van de Potato
Marketing Board, organisaties van
de aardappelsektor en landbouwers,
handelaren en verwerkers.
Zeker op Prince Edward Island zal
men door het grote aantal Neder
landers dat zich daar heeft gevestigd
in de Nederlandse taal van gedach
ten kunnen wisselen.
Indien U zich voor deze reis wenst
aan te melden, gelieve u dit schrifte
lijk doch in ieder geval vóór 16 fe
bruari 1983, te doen aan de Stichting
Aardappel Studie Centrum, van
Stolkweg 31,2585 JN 's-Gravenhage.
Gelijktijdig gelieve u een bedrag ad
500,— inschrijvingsgeld te betalen
op postrekeningnr.: 575176 t.n.v. de
Stichting Aardappel Studie Cen
trum.
Eerst na ontvangst van uw betaling
zult u op de voorlopige deelnemers
groep boeren", zo vertelt Dolfing.
"Alle aandelen zijn toen verkocht
aan Cebeco-Handelsraad In 1971
nam Domo-Beilen 30 pet. van de
aandelen over, maar 9 jaar later zijn
die weer terugverkocht aan Cebeco.
Twee jaar geleden kocht Aviko het
Limburgse bedrijf De Fritesspecia-
list met 120 personeelsleden." De
recessie is hier nog niet merkbaar, de
omzet groeit nog steeds. Vorig jaar
verwerkte men 280.000 ton aardap
pelen tot produkten als pommes-fri-
tes, mini-frites, pommes-chip, rösti,
pommes-parisiennes en aardappel
kroketten.
Van de produkten is 75 procent be
stemd voor de export. Aviko heeft
een markt aandeel in de EG van 15
pet.
Van verse voorgebakken frites is
men zelfs de grootste producent ter
wereld, met een marktaandeel van
alleen al 70 pet in Nederland. Het
overgrote deel van de export blijft in
de EG, slechts 10 pet gaat naar derde
landen. Bestemmingen zijn o.m. het
Midden-Oosten, IJsland en Japan.
Recentelijk zijn ook contacten ge
legd met bijv. Argentinië Egypte en
Turkije.
De aardappelen die dag en nacht met
tientallen grote vrachtauto's worden
aangevoerd, komen vooral uit de
IJsselmeerpolders Hoeksche Waard
en het zuidwesten. Ongeveer 90 pet
wordt gekocht van coöperaties als
Agrico, Nedato en Cebeco-Zuidwest.
Tien procent komt van de vrije han
del. Een deel van de aankoop ge
beurt d.m.v. langlopende contracten.
"Wanneer wij de frites voor een vaste
prijs hebben verkocht, zorgen we ook
dat we ons voor de aardappelen
tegen een vaste prijs hebben inge
dekt", aldus Dolfing. "Wat niet op
contract wordt geleverd kopen we
tegen dagprijs. Daarvoor zijn goede
afspraken met de leveranciers. Ko
men we er desondanks niet uit, dan
geldt de beursnotering van Rotter
dam voor die week, vermeerderd met
de vrachtkosten".
Aviko bestaalt alle aardappelen op
basis van kwaliteit. De maximale
premie is 2 per 100 kg. Als de kwa
liteit onvoldoende is worden kor
tingsklassen toegepast, eventueel
zelfs de afkeuringsklasse. Dolfing
vertelt dat vorig jaar 4 pet van de
aardappelen rs afgekeurd, 77 pet
kreeg echter een premie. Over alle
aardappelen betaalde men gemid
deld 1,15 per 100 kg aan premie uit.
In 1980 was dat nog maar 0.85 vol
gens Dolfing een bewijs dat het sys
teem werkt. Er wordt duidelijk meer
aandacht aan de verzorging en de
bewaring besteed.
Toch zijn er nog wel enkele proble
men. Nadrukkelijk wijst Dolfing op
het belang van een goede bewaar-
lijst worden vermeld.
In volgorde van aanmelding zullen
de gegadigden voor deze reis op de
deelnemerslijst worden vermeld.
Wij menen goed te doen u erop te
wijzen dat het aantal deelnemers
voor deze reis beperkt is.
Het produktschap voor Aardappelen
maakt bekend dat in december 1982
door de industrieën 80.000 ton aard
appelen is verwerkt tot pommes fri
tes, puree, chips en andere con-
sumptieprodukten. De verwerking in
het gehele jaar 1982 wordt inclusief
correcties vastgesteld op 928.000 ton.
In 1981 was de verwerkte hoeveel
heid 822.000 ton tegen 757.000 ton in
1980 en 648.000 ton in 1979.
De export en import van aardappel-
consumptieprodukten omgerekend
tot verse aardappelen komen over
een met resp. voor 1982 688.100 ton
en 55.900 ton
temperatuur. Op het suikergehalte
niet te veel te laten stijgen zouden de
boeren de aardappelen niet moeten
bewaren bij temperaturen lager dan
7° C. Een te hoog suikergehalte geeft
bruine slappe frites. Dit jaar gaat
men dan ook het suikergehalte in de
premie betrekken.
"Bij de huidige aardappelprijs vormt
een premie van 2 al tien procent van
de uitbetalingsprijs", zo zegt Dolfing.
Dit geeft duidelijk aan welk belang
een goede verzorging ook voor de
boer heeft. De zes beëdigde keur
meesters die Aviko in dienst heeft,
lopen volgens de directeur dan ook
"met de portemonnee van de boer in
de zak".
Van september tot half juli verwerkt
Aviko alleen Bintjes. Dolfing noemt
A viko-directeur L. Dolfing.
Bintje "het beste ras". Toch zou hij
graag een nieuw ras zien. "Dan wel
met dezelfde goede eigenschappen,
maar minder blauwgevoelig en met
grotere knollen, bijv. 80 procent 50
mm op. De boeren zouden dan ook
niet meer zelf hoeven te sorteren.
Door sorteren worden de aardappe
len minder gemaakt. Wij sorteren ze
hier toch nog een keer met moderne
elektronische apparatuur. De aard
appelen die dan zouden overblijven,
kunnen we gebruiken voor de bij-
produkten.". Voorlopig blijft dit
echter nog een wens, al wordt er ij
verig kweekwerk verricht door de
aardappelverwerkende bedrijven, in
samenwerking met de Nederlandse
kwekers bond.
Gevraagd naar de toekomstmogelijk
heden voor Aviko antwoordde Dol
fing dat voor bepaalde afzetgebieden
het plafond bereikt is. "In Engeland,
West-Duitsland en Nederland neemt
het verbruik niet meer toe. Wel zie ik
nog uitbreidingsmogelijkheden in
bijv. Frankrijk en Italië. Van de
600.000 ton die in Frankrijk thuis en
fabrieksmatig verwerkt wordt, is nog
maar 12 pet fabrieksmatig voorge
bakken. In Nederland is dat 82 pet.
Daar is dus nog een enorme ver
schuiving mogelijk", aldus een opti
mistische Aviko-directeur.
Een bedrijf als Aviko heeft heel
wat afvalprodukten. De schillen -
1.000 ton per week - gaan naar
varkens- en rundveehouders.
Voor de verwerking zorgt een
bedrijf in Alphen aan den Rijn,
dat in 1978 door Aviko is gekocht.
De problemen met het afvalwater
zijn enige jaren geleden opgelost.
Aviko heeft een 5 km lange per
sleiding aangelegd naar de zuive
ringsinstallatie van het Zuive
ringsschap Oost-Gelderland.
Men bouwde daar een anaërobe
zuivering en het biogas dar daar
bij vrijkomt 200 m3 per uur - gaat
door een andere buis terug naar
Steenderen. Daar wqrdt het in de
fabriek weer gebruikt. Bij Aviko
is trouwens veel gedaan aan
energiebesparing. Rookgassen
worden opnieuw gebruikt en met
de damp uit de bakovens ver-
warVnt men water.
JAN VAN LIERE
13
Door het bestuur van de Stichting Aardappel Studie Centrum is beslo
ten dit jaar een studiereis naar Canada te organiseren, welke reis zal
plaatsvinden van maandag 30 mei tot en met donderdag 9 juni 1983.
Tijdens deze reis zal het oostelijk gedeelte van Canada worden bezocht,
waar ruim 65% van de Canadese aardappelen worden geteeld.
Bezocht zullen worden het Prince Edward Island, New Brunswick en
Ontario, terwijl bovendien een reis zal worden gemaakt door Nova
Scotia.
