Diaserie over land- en tuinbouw
voor onderwijs en algemene
voorlichtingsdoeleinden
Nederland steeds veelzijdiger kaasland
Nauwere samenwerking
varkensstamboeken
en Kl-verenigingen
DOCENTENHANDLEIDING
Edammer
Leeftijden
Zachte kazen
Uitslagen
zuurtegraad
vervallen!
"Land- en tuinbouw in Neder
land" is de titel van een zojuist
verschenen diaserie over de agra
rische bedrijvigheid in ons land.
Deze serie van vijftig dia's is be
stemd voor het onderwijs maar is
ook bijzonder geschikt voor alge
mene voorlichtingsdoeleinden.
De serie geeft een algemeen
overzicht van de Nederlandse
land- en tuinbouw. Zij maakt
deel uit van een reeks van zeven
diaseries; de zes andere series, die
al eerder verschenen, behandelen
de volgende specialisaties: ak
kerbouw. melkveehouderij, var
kens-. pluimvee- en kalverhou-
derij. voedingstuinbouw, sier
teelt, plantenvoeding en bemes
ting. Dit diaprojekt voor het ba
sisonderwijs en het voortgezet
onderwijs in ons land is een akti-
viteit van "Het Kleine Loo". On
der deze naam geeft de Stichting
Public Relations Land- en Tuin
bouw te Den Haag voorlichtings
materiaal (o.a. een tijdschrift)
voor het onderwijs uit.
De diaserie "Land- en tuinbouw
in Nederland" laat eerst de agra
rische kaart van ons land zien en
vervolgens: de akkerbouw, de di
verse vormen van veehouderij, de
vele vormen van tuinbouw, de
mechanisatie, opbrengststijgin
gen, agrarisch onderwijs, land
bouwkundig onderzoek en voor
lichting aan de boeren en tuin
ders, de betekenis en positie van
de gezinsbedrijven, de positie van
agrarisch Nederland als export
land en tot slot wordt iedereen
uitgenodigd eens écht de boer op
te gaan. Een bezoek aan de be
drijven van boeren en tuinders is
immers de beste manier om de
land- en tuinbouw te leren ken-
Te koop en te leen
Deze zevende diaserie gaat even
als de vorige zes, waarvan er in
middels al zo'n 6.000 zijn ver
spreid. vergezeld van een docen
tenhandleiding (40 pagina's) met
achtergrondinformatie over alle
in de serie behandelde onder
werpen. De serie is te koop door
overmaking van 33,75 op giro
nummer 536616 van de Stichting
Public Relations Land- en Tuin
bouw te Den Haag met vermel
ding van: "Diaserie Land- en
Tuinbouw in Nederland". De zes
andere series van ook elk 50 dia's
en met docentenhandleiding kos
ten eveneens 33,75 per stuk. De
series zijn tevens te leen bij de
bibliotheken in ons land.
Gratis kleurenbijlagen
Van alle diaseries zijn, zolang de
voorraad strekt, gratis kleuren
bijlagen verkrijgbaar. Hierin
staan alle dia's, vergezeld van
toelichtingen, afgebeeld. Wie wil
weten hoe een of meerdere series
eruit zien, gelieve de desbetref
fende kleurenbijlage schriftelijk
aan te vragen bij: "Het Kleine
Loo", Postbus 91430, 2509 EA
Den Haag.
Door de Europese commissie is een
verhoging met 5,5% van de oriëntatie-
en interventieprijs voor runderen
voorgesteld.
Dat betekent een maximum inter
ventieaankoopprijs voor stieren van
le kwaliteit in Nederland van
928,- per 100 kg geslacht gewicht,
wat 29,- hoger is dan thans, reke
ning houdende met de aanpassing
van de groene koers met 2,3%
Of deze prijs ook inderdaad geëffec
tueerd zal worden is onzeker. Im
mers de Europese Commissie wil het
Eg-indelingsschema voor geslachte
runderen gaan toepassen op de aan
kopen door de interventie bureau's.
Op basis yan dit schema zullen dan
nieuwe kwaliteiten en kategoriën
voor interventie worden vastgesteld.
Het interventiebeleid in de vorm van
periodieke aankopen van voorvoe
ten, achtervoeten en karkassen, als
ook de schorsing van aankopen, in
dien de marktprijs hoger is dan de
interventie-aankoopprijs wordt ge
handhaafd, evenals de voor enkele
lidstaten bestaande premieregelin
gen voor zoogkoeien, slachtpremie
en geboortepremie kalveren. De re-
ferentieprijs voor schapen is ver
hoogd met 0,60 tot 11,40 per kg
geslacht gewicht.
De vier regionale stamboeken voor varkens en de zes Kl-verenigingen
in ons land gaan nauwer samenwerken. Daartoe zijn de belangrijkste
aanbevelingen overgenomen van een medio 1981 ingestelde werkgroep,
die de mogelijkheden heeft onderzocht om de al bestaande samenwer
king uit te bouwen. De verdergaande samenwerking betekent onder
meer dat een deel van de bevoegdheden van de Kl-verenigingen wor
den overgedragen aan het overkoepelende orgaan van Kl-verenigingen,
de Bond KI.
De afdeling Varkenshouderij van het
Landbouwschap nam ongeveer twee
jaar geleden het initiatief om de sa
menwerking tussen stamboeken en
KI beter te stroomlijnen. Dit werd
ondersteund door het Centraal Bu
reau voor de Varkensfokkerij (CBV)
en de Bond KI, waarna een werk
groep werd ingesteld door het Land
bouwschap. Deze ging aan het werk
onder de naam "Werkgroep organi
satiestructuur Stamboekfokkerij en
Kl-activiteiten" met als uitgangs
punt een doelmatiger opzet te geven
aan de bestaande bestuursstructuur
in de varkensfokkerij. De samen-
Nederland wordt een steeds veel
zijdiger kaasland. In de 70 kaas-
fabrieken en ruim 750 kaasboer
derijen worden maar liefst 27
verschillende soorten gemaakt.
Daarvan zijn er zes van betrek
kelijk recente datum: Pompa
dour, Subenhara. Maaslander,
Maasdam, Rauwmelkse kaas en
Herderskaas.
Van oudsher worden in Neder
land Goudse, Edammer, Leidse
en Friese kaas gemaakt. De
Goudse en Leidse in Zuid-Hol
land. de Edammer in Noord-
Holland en de Friese uiteraard in
Friesland. Voor Leidse en Friese
werd de melk afgeroomd. Tijdens
de bereiding werden komijn
(Leidse) en kruidnagelen (Friese)
toegevoegd. Leidse en Friese
werden ook Kanterkaas ge
noemd, vanwege de scherpe hoek
aan één van de zijden.
De Noordhollandse veehouders
haalden minder room van de
melk. De kaas die zij maakten
kreeg een vetgehalte van 40% in
de droge stof, tegenover 20% bij
Leidse en Friese (tegenwoordig
ook 40%). Die kaas is men
Edammer gaan noemen, naar één
van de marktplaatsen. Overigens
zijn pas aan het eind van de vori
ge eeuw de vormen, gewichten en
vetgehaltes van de kazen vastge
legd. Edammers hadden bijvoor
beeld in de zeventiende en acht
tiende eeuw nog niet allemaal de
bekende bolronde vorm. In het
gebied rond Gouda werd de
kaasmelk niet afgeroomd, van
daar de naam "volvette" (48% vet
in de droge stof) voor Goudse
kaas, die nu de meest geprodu
ceerde en meest gegeten kaas is.
Goudse en Edammer zijn in zes
verschillende leeftijden verkrijg
baar: jong (4 weken), jong-bele-
gen (8 weken), belegen (4 maan
den), extra-belegen (7 maanden),
oud (10 maanden) en overjarig (1
jaar).
Bij de Goudse kaasfamilie horen
de Maaslander (met een lager
zoutgehalte en drie maanden
oud) en de Rauwmelkse kazen.
De laatste zijn ontwikkeld dank
zij een nieuwe techniek. Daar
door hoeft de kaasmelk niet meer
gepasteuriseerd te worden om de
bakteriën onschadelijk te maken.
Een zusje van de Goudse is de
Amsterdammer. Ook 48 maar
met een hoger vochtgehalte.
De meest suksesvolle nieuwe
kaas is de Maasdammer. Dankzij
een speciale bakterie ontstaan de
bolronde vorm, de grote gaten en
de zoetige smaak.
Kernhem en Roomkaas zijn
zachte kazen (vetgehalte 60%) die
jong worden gegeten. Dat is de
enige overeenkomst. Kernhem
heeft een aparte, pikante smaak
vanwege een bakterie-ontwikke-
ling op de rode korst. Roomkaas
wordt bereid als Goudse. Nog
zachter is de Verse kaas, die in
beperkte hoeveelheden wordt
gemaakt. Datzelfde geldt voor de
nieuwe kazen met kruiden. Pom
padour en Subenhara.
De Herderskaas neemt een apar
te plaats in: de smaak lijkt op die
van schapekaas, ook al wordt ze
van koemelk gemaakt.
Dieetkazen worden zonder keu
kenzout gemaakt en zijn ver
krijgbaar met diverse vetgehaltes.
Van de smeltkazen is de smeer
kaas het bekendst.
Een overzicht van de 27 kaassoorten
werking tussen de Bond KI en het
CBV is nu zodanig verbeterd, dat bij
de besluitvorming aanzienlijk slag
vaardiger kan worden gehandeld.
Overlegstructuur
Een van de aanbevelingen van de
werkgroep was een hechtere over
legstructuur tussen het CBV en de
Bond KL Tevens zal een dagelijks
bestuur worden geformeerd, de
stichting selectie waaronder vier ad
viesorganen functioneren: de be
heersraad computer, de stichting se
lectie mesterij Nederland i.o.. de
landelijke fokkerijcommissie, en de
redactie en public relationraad.
Bovendien werd aanbevolen om zo
wel de Kl-activiteiten als het stam-
boekwerk te onderwerpen aan een
efficiëncy-onderzoek. De eerste
voorbereidingen hiervoor zijn ge
troffen. De Bond KI en het CBV zijn
in principe akkoord gegaan met de
aanbevelingen. Met de uitvoering
ervan is reeds gestart.
In toaal zijn ongeveer 15.000 var
kenshouders lid van een der vier
stamboeken. Het aantal kunstmatige
inseminaties is in ons land de laatste
jaren sterk toegenomen. Van alle
zeugen wordt ongeveer 25% kunst
matig bevrucht. Overigens blijft voor
de varkenshouders, die gebruik willen
maken van beren van fokkerijgroepe
ringen die op KI-stations geplaatst
zijn, de dienstverlening onverkort ge
handhaafd.
Het dagelijks bestuur van de Stich
ting Regionaal Orgaan voor Melk
hygiëne "Zuid-Nederland" heeft na
mens het bestuur in de vergadering op
maandag 24 januari 1983 besloten om
alle vastgestelde uitslagen van het
onderzoek naar de zuurtegraad van
het vet gedurende het tijdvak 26 sep
tember tot en met 18 december 1982
(periode 21 t/m 26) te laten vervallen.
Dit besluit is genomen om de reden
dat door overmach (o.a. beschikbare
kapaciteit) een gedeelte van voren
genoemde onderzoek buiten het
voorgeschreven tijdvak (september
-oktober) is uitgev'oérd en als gevolg
hiervan voor de gelijkberechtigheid
voor alle veehouders, geen onder
scheid kan worden gemhakt in de
tijdvakken, waarin het bedoelde on
derzoek is uitgevoerd.
De ingehouden kortingen op grond
van de vastgestelde afwijkingen
(gradatie II. 2 afwijkingspunten)
zullen worden gekorrigeerd en ver
rekend.
10
