nieuws uit brussel
De taxaties voor de Centrale Grondkamer
A JWwfl
Brussel wil tijdig nieuwe
landbouwprijzen
jan werts - brussel
Belangrijk deel Zeeuws
bedrijfsleven houdt achterstand
Geen massaal verzet tegen voorstellen:
E VO over schrappen V. O. W.
In een lente-achtig Brussel zijn maandag en dinsdag j.l. de inleidende schermutselingen begonnen voor het
beraad rond de vaststelling van nieuwe landbouwprijzen op Europees niveau. Daarbij bleek het (magere)
pakket voorstellen van stuiten dan in voorgaande jaren. Alleen de Ierse minister kan met wat 'Brussel' wil
absoluut niet uit de voeten en dat is gezien zijn inflatiecijfer nog wel te begrijpen ook. De Griekse minister
kan, dankzij de forse devaluatie van de Dradme, de prijzen flink extra verhogen. De Duitse voorzitter Jozef
Ertl concludeerde dat de prijzen dit jaar nu eens op de geëigende datum van 1 april moeten ingaan (wat
overigens maar zelden gebeurde in het verleden).
Ook Europees landbouwcommissa
ris Poul Dalsager denkt dat een tijdig
accoord haalbaar is.
Onze minister Braks, die zelf op geen
enkel terrein ernstige bezwaren op
perde tegen wat is voorsteld, ver
trouwt erop dat bovenstaand tijd
schema slaagt. Een complicatie
vormt wellicht het plan om de nood
zakelijke aanpassing, voor wat
groenten en fruit betreft, van de
landbouwpolitiek in verband met de
komst van Spanje en Portugal te
koppelen aan deze prijzendiscussie.
Wie nog rekent op een duidelijk ho
gere aanpassing van de prijzen dan
de 4,4 procent gemiddeld, die 'Brus
sel' in het vooruitzicht stelt (voor
Nederland uiteindelijk netto amper
2 procent) moeten wij teleurstellen.
Slechts één delegatie (de Ierse) ver
langt dat gesproken wordt op basis
van de 7 procent-eis van de geza
menlijke Europese boeren en tuin
ders, verenigd in COPA. Voor de
Britse minister, hereboer Peter Wal
ker, hoeven de prijzen zelfs helemaal
niet omhoog. Denemarken, Neder
land en West-Duitsland dringen niet
aan op meer dan is voorgesteld. De
Belgen, Italianen, Ieren en Grieken
doen dat wel. Frankrijk laat dit jaar
het traditionele geroep om veel méér
niet zo duidelijk horen.
Zoals wij al eerder voorspelden is in
de ministerraad opnieuw aange
drongen op verschillen in de belo
ning tussen kleine en grotere melk
veehouders.
De Franse minister mevrouw Cres-
son, die overigens volgens Braks een
heel degelijk verhaal afstak, noemt
het zelfs absoluut nodig de grote
veehouders via heffingen iedere nei
ging tot uitbreiding van de produktie
te ontnemen.
De Belgische bewindsman De
Keersmaeker steunt haar daarin.
Mevrouw Cresson wil een studie om
op te sporen waar de krachten zitten,
die de melkproduktie in de EG aan
jagen. Minister Braks prees zich ge
lukkig met het feit dat de Europese
Commissie weer niet allerlei heffin
gen ten laste van die moderne vee
bedrijven heeft voorgesteld. Nu hij
daar dus ook niet tegen hoefde te
protesteren, onthield onze minister
zich wijzelijk van het bekende 'Hol
landse' afkeurende commentaar op
de verlenging van de specifieke pre
mies voor kleine veehouders.
Zuinig aan
Zonder vooroverleg heeft zich in
Brussel deze week een frontje ge
vormd van noordelijke bewindslie
den die menen dat ook de zuidelijke
partners niet onbeperkt kunnen vra
gen om extra prijsverhogingen. Mi
nister Braks herinnerde eraan, dat
een EG-studie destijds heeft uitge
wezen dat de zuidelijke landen, met
hun gemiddeld hogere inflatie,
dankzij de voortdurende devaluaties
(waardedaling) van hun munt, na
Europese prijzen toch redelijk aan
hun trekken komen. Nu de produk
tie van wijn, groenten, fruit en olijf
olie net zo hard toeneemt als die van
noordelijke produkten met over
schotneiging, zoals de zuivel en de
granen, moet men over de hele lijn
zuinig aan doen, aldus braks.
De Europees-landbouwcommissaris
Poul Dalsager rekent met een ruw
weg 10 procent-toename van de kos
ten van het landbouwbeleid in 1983.
Daar is wel ruimte voor. Maar mi
nister Braks zegt over gegevens te
beschikken die wijzen op een kos
tenstijging met 20 procent dit jaar.
Daar is geen geld voor. Tenminste
niet op wat lagere termijn. Daarom
waarschuwde Braks voor de kosten,
van de vrij recenle regeling voor de
schapenhouderij en de groente- en
fruitstelsels. Daarom ook prees hij de
Europese Commissie voor haar
voorstel om nu ni^lk en meer zijn
toegenomen dan de markt toelaat,
hier prijscorrigerend op te treden.
Record oogsten
Braks zit hier mee op de lijn van de
Wanneer een pachtnormenbesluit
zowel structureel als substantieel
wordt gewijzigd - zoals in 1977 toen
de klassen werden ingevoerd - is er
extra reden om de hoogte van de
tegenprestatie voor de Grondkamer
en (eventueel) de Centrale Grond
kamer uit te vechten. Met name de
herziening van het pachtnormenbe
sluit in 1977 heeft geleid tot een
aantal principiële procedures over de
indeling in grondklasse en dus over
de maximale hoogte van de pacht
prijs. Enkele van deze principiële
procedures heb ik van nabij kunnen
volgen n.l. G.P. 9441 (dd. 22 april
1980) inzake de vraag of de brabant-
se Biesbosch als zeeklei of rivierklei
moet worden aangemerkt en G.P.
9799 (28 dec. 1981waar het ging om
de klasse van de grond (zeeklei) in de
Hogerwaardpolder onder Rilland.
In beide procedures ging het om
meerdere boeren, die uit hofde van
het zelfde principe in beroep gingen.
Beide zaken hadden voorts gemeen
dat de Staat als verpachter optrad. In
beide procedures tenslotte trokken
de pachters aan het kortste eind.
Nabeschouwing
Bij uitspraken van de Centrale
Grondkamer moet men zich uiter
aard neerleggen. Toch kunnen de
ervaringen, opgedaan tijdens de
procedures aanleiding geven tot een
nabeschouwing.
Gebleken is dat de betreffende boe
ren na afloop inderdaad met een
paar vragen zijn blijven zitten. De
meest dringende daarvan was en is
de vraag over de totstandkoming van
de taxaties ten behoeve van de Cen
trale Grondkamer. De pachtwet zegt
in art. 93 dat de Grondkamer een
onderzoek kan gelasten naar aanlei
ding van het ingediende verzoek.
Met dit onderzoek (taxatie) worden
door de Grondkamer belast "een of
meer leden of een of meer door haar
aan te wijzen deskundigen". Deze
aanwijzing geschiedt in het alge
meen, dan wel voor een bepaald ge
val. Voor de Centrale Grondkamer
geldt dezelfde regeling (art. 107 lid
6). De praktijk is nu dat met name de
Centrale Grondkamer gebruik
Europese Commissie. Die publiceer
de maandag haar jaarverslag
"Landbouw" over 1982.
Daarin staat dat de recordverhoging
van de landbouwprijzen van de af
gelopen lente "stimulerend werkt in
de meeste landbouwsectoren". Men
signaleert recordoogsten in de Euro
pese graanteelt, koolzaad, veehou
derij, suikerbieten, wijn- en fruitteelt
en ook een overscot aan schapen'
varkens- en pluimveevlees alsmede
eieren. Het jaarverslag concludeert:
"Duidelijk is dat het verbruik
bovendien achterblijft bij de pro-
maakt van (vaste) deskundigen uit
eigen kring, soms aangevuld met een
regionale deskundige. In bovenge
noemde beschikkingen had dit tot
gevolg dat in het geval van de Bies
bosch de Centrale Grondkamer haar
uitspraak baseerde op een taxatie
rapport, dat door (onder anderen)
één van haar 3 raadsheren en beide -
dus alle - deskundige leden was on
dertekend. In het geval van de Ho
gerwaardpolder oorde«lden 1 der 3
raadsheren en 1 der 2 deskundige
leden over hun eigen rapport. Hoe
wel hier wettelijk niets tegen is in te
brengen, kwam een en ander bij de
boeren zeer vreemd over: daar had
den ze nog nooit van gehoord.
Vraagtekens
De betrokken boeren hadden er te
meer moeite mee, omdat ze zelf in de
Biesboschkwestie een zeer deskun
dige verdediging hadden gevoerd
(prof. dr.ir. I.S. Zonneveld en prof.
dr. LJ. Pons steunden hen in deze
procedure, beiden erkende deskun
digen op het gebied van de bodem
kunde, waarbij nog aangetekend
wordt dat Zonneveld 1) op de Bies
bosch is gepromoveerd). In de Ho-
gerwaardprocedure werden er door
de boeren speciaal door het Instituut
voor Bodemkartering vervaardigde
kaarten overgelegd. 2) De boeren
zetten bij de uitspraak van de Cen
trale Grondkamer derhalve vraagte
kens, en ik vind deze vraagtekens
van de boeren begrijpelijk, terecht of
niet terecht. Want het is beter om
(voor leken) elke schijn van subjecti
viteit te vermijden, zoals dat ook el
ders in ons recht gebruikelijk is. 3)
Elke eventuele gedachte die zou
kunnen opkomen "dat men elkaar
toch dekt" dient waar mogelijk ter
bevrediging van het rechtsgevoel
voorkomen te worden. Waar het gaat
om taxaties is het zondermeer mo
gelijk - de wetstekst van art. 93 geeft
daartoe alle ruimte - om externe
deskundigen c.q. taxateurs aan te
wijzen, zodat de (Centrale) Grond
kamer kan oordelen over taxatierap
porten, waarmee zij geen enkele
persoonlijke bemoeienis heeft ge
had, anders dan de benoeming van
Jan Werts
duktie. Voor de meeste niet-tropi-
sche produkten daalt dat verbruik
zelfs". Men noemt in dat kader de
granen, suiker en bepaalde melk-
produkten. Ten aanzien van het
rundvlees signaleert men nog, dat
veel mensen nu zij zuiniger aan
moeten doen, dit niet meer kunnen
of willen betalen.
Europees scharrelei
Enkele andere aspecten van deze
tweedaagse bijeenkomst van de mi
nister.
Bij het streven naar vrijhandel in
vers vlees binnen de Euro-markt
stuit men op onwelwillendheid
van de Italianen. Zij wensen ons
vlees aan hun grenzen te blijven
herkeuren.
- Denemarken, West-Duitsland,
Engeland en Nederland hebben
een gezamenlijk tijdschema
voorgesteld om de batterijkip wat
1 r gg
K -
Jlï
Mr. J. Oggel
de opstellers daarvan. Het rechtsge
voel zal daarmee zondermeer ge
diend zijn. De aanwijzing van exter
ne deskundigen kan natuurlijk nog
verder verfijnd worden' bijvoorbeeld
door vooral te letten op hun be
kendheid ter plaatse.
Want de praktijk heeft toch wel ge
leerd dan alleen de wetenschappelijke
analyse niet (altijd) voldoende is om
de kwaliteit van een bepaald perceel
te beoordelen: er zijn percelen die een
Het voornemen van de ministers Ru-
ding en Smit-Kroes de vaste oever
verbinding tussen Zeeuws-Vlaande-
ren en Zuid-Beveland niet te laten
doorgaan is slecht gevallen bij het
bedrijfsleven in de regio. De Algeme
ne Verladers- en Eigen Vervoer Or
ganisatie EVO konstateert als be
hartiger van de transport- en distri-
butiebelangen van industrie, handel
en agrarisch bedrijfsleven, dat door
het voornemen de vaste oeververbin
ding te schrappen een belangrijk deel
van het Zeeuwse bedrijfsleven in een
achterstandsituatie dreigt te blijven.
Er moet daarom snel duidelijkheid
konien stelt de EVO, ook ten behoeve
van de planning door het bedrijfs
leven.
meer ruimte te geven. Vanaf 1
januari 1984 krijgt zij dan ten
minste 450 cm2. Een jaar later
.zou de Europese Commissie dan
de resultaten moeten publiceren
van onderhanden zijnde weten
schappelijk onderzoek.
Daarna neemt de ministerraad dan
definitieve besluiten voor verder
gaande maatregelen ten gunste
van de batterijkip, zo is de inten-
sie van de vier ministers van de
genoemde landen. Zij wensen
ook dat intussen wordt onder-
zochtof het bij ons allang erkende
scharrelei ook op Europees ni
veau door de tien landen geza
menlijk ingevoerd kan worden.
- Geen accoord is bereikt over de
levering van boter uit Nieuw-
Zeeland aan de Europese Ge
meenschap. Frankrijk en Ierland
menen dat de Sovjets niet aan
hun trekken komen bij de in
schrijving op voorraden Europese
boter. De Britse landbouwminis
ter Walker noemde deze Franse
benadering "belachelijk". Dit
meningsverschil begint lang
zaamaan vervelend slepend te
worden. De EG kan namelijk
Nieuw-Zeeland niet lang meer in
het onzekere laten, zonder haar
eigen afzetmogelijkheden buiten
de Euro-markt aldus ook in ge
vaar te brengen.
Het nog steeds dreigende Euro-
peesAmerikaanse conflict over
onze exportsubsidies is bij de
eerste ronde van het recente be
raad op hoog niveau niet aange
scherpt, aldus een verslag dat aan
de ministerraad werd voorgelegd.
geheel eigen "behandeling" vragen.
Regionale deskundigen zijn als het
goed is op de hoogte van bepaalde
praktische voor en/of nadelen van
bepaalde percelen. Deze wetenschap
bij de taxatie te betrekken, brengt de
uiteindelijke pachtprijs wellicht
dichter bij het opbrengend vermogen
van het perceel. En dat is toch altijd
de bedoeling geweest?
(Dit artikel i$ eerder verschenen in
"Agrarisch Recht", decembernum
mer 1982).
Mr. J. Oggel
1) Zonneveld is van mening dat me
de de grondsoortenklassificatie:
zand, veen. zee- en rivierklei, tot
verwarring leidt, omdat die niet alle
gronden in Nederland omvat en ook
wat terminologie betreft tot verwar
ring aanleiding kan geven bij de
boeren en zelfs de deskundigen.
2) Hiertoe werd besloten nadat was
gebleken dat 4 eerdere taxaties
alle verschillende uitkomsten te zien
gaven waaruit geen- eensluidende
conclusie viel te trekken.
3) De pachtwet kent ook niet de mo
gelijkheid tot cassatie. Nu de wijzi
ging van de pachtwet aan de orde is
zou wellicht op dit punt aanpassing
kunnen worden overwogen.
Zou het parlement zich achter het
ministeriële voornemen scharen, dan
zal over de kwaliteit van de Wester-
scheldeveren ten behoeve van het
bedrijfsleven snel overleg moeten
worden gevoerd. Bij dit overleg zal
tenminste ook de mogelijke vergro
ting van de financiële bijdrage van
het rijk aan de veren moeten worden
betrokken.
Ook verbetering van de aansluiting
tussen Zeeuws-Vlaanderen en overig
Nederland via de nieuwe Schelde-
tunnel bij Doel in België zal met
voorrang aan de orde dienen te ko
men.
De EVO heeft intussen aan de be
trokken ministers en de kommissaris
van de Koningin in Zeeland deze
zienswijze kenbaar gemaakt.
Op grond van de pachtwet kunnen pachter en/of verpachter in een
aantal gevallen aan de Grondkamer of aan de Centrale Grondkamer
een verzoek richten. Een voorbeeld daarvan is de herziening van de
tegenprestatie (art. 19 lid 1). Wat onder tegenprestatie moet worden
verstaan, staat in art. 13 van de pachtwet n.l. één pachtprijs bestaande
uit een bedrag in Nederlands geld. Van deze mogelijkheid tot herzie
ning van de pachtprijs wordt dikwijls gebruik gemaakt.
5
