Brits schaap bedreigt
voortbestaan EG
I-IEUWS UIT B3RUSS3EIL
Van der Stee accoord met analyse
van Gundelach
Amendementen en Moties bij landbouwbegroting 1980
Brussel wil f 3,68 miljard bezuinigen op landbouw
Jan Werts/Brussel
Het zou alleen over schapevlees gaan maar uiteindelijk
hebben de ministers van Landbouw maandag en dinsdag de
hele Europese landbouwpolitiek omgewoeld. De commis
saris van Landbouw Gundelach kwam met een soort Be
stek '81 voor de dag, een bezuinigingsplan om erger onheil
te voorkomen.
De landbouwministers hebben vervolgens elk voor zich
maar toch in koor verklaard dat zij de pessimistische con
clusies van Gundelach delen. Onze Van der Stee wil op
onderdelen zelfs nog iets verder gaan. Maar de Belg La-
vens merkte toepasselijk op dat erom gaat of de goede
voornemens ook in de praktijk gebracht kunnen worden.
Wat de heer Gundelach voor de zuivelsector wil is exact
datgene wat we twee weken geleden in dit blad onthulden.
Er zou jaarlijks een streep getrokken moeten worden
waarboven de melkproduktie geheel voor rekening van de
veehouder komt. In navolging van de suiker sprak men
dinsdag in Luxemburg al van A- en B-melk.
Bezuinigen
Laten we voor alle duidelijkheid eerst het betoog van Gun
delach voor de ministers samenvatten en vervolgens schetsen
hoe de bewindslieden reageerden. De landbouwcommissaris
meent dat alleen het bezuinigen op de uitgaven voor landbouw
en op andere posten een budgettaire crisis kan vermijden. Zelfs
wanneer de landbouwprijzen de komende jaren niet meer aan
gepast zouden worden bereiken wij in 1981 het uitgaven-pla
fond. Brussel heeft recht op 1% van de BTW in de aangesloten
landen. In zijn betoog ging Gundelach er verder van uit dat die
1%-grens de komende jaren niet doorbroken kan worden.
Dit lijkt ons ook wel een juiste veronderstelling. Op de eerste
plaats heeft ieder land nu wel zijn bestek-beuinigingsplan. Ver
der hebben de regeringsleiders van Groot-Brittannië, West-
Duitsland en Frankrijk al laten weten niet meer geld voor de EG
over te hebben. Terug naar Gundelach. Volgens de begroting
van de Commissie gaat de landbouw volgend jaar 32.132
miljoen kosten, in 1981 34.071 miljoen en het jaar daarop
36.287 miljoen.
Voordat we schrikken van deze cijfers de kanttekening dat de
niet- landbouwuitgaven de komende jaren nog veel forser stij
gen. Dat gaat van 12.742 miljoen volgend jaar naar 18.599
miljoen in 1981 en 21.883 miljoen het jaar daarop. Gunde-
lach's berekeningen zijn uitermate zuinig opgesteld en gaan uit
van het niet-verhogen yan de landbouwprijzen gedurende de
komende drie jaar. Om binnen de marges van de beschikbare
middelen te blijven moet dan in 1981 bijna 1.800 miljoen op
de landbouwuitgaven worden bezuinigd en in 1982 nog wat
meer. In de niet-landbouwsector voorziet men voor dat laatste
jaar een net zo grote bezuiniging die dus heel dicht bij de 2
miljard komt.
Reeks maatregelen
(jundelach (en Van der'Stee) is van mening datje als Euro
pese Gemeenschap pas bij de nationale regeerders om meer
geld mag vragen nadat je hebt bewezen de uitgaven op plaatsen
waar die excessief zijn, de baas bent geworden. De volgende
maatregelen werden door de landbouwcommissaris opgesomd.
a. Het verhogen van de melkheffing tot een niveau dat de Eu
ropese Gemeenschap in staat stelt om alle kosten van over
schotten boven een bepaald niveau ermee te financieren;
b. Lagere quota's in de suikersector, zodat de akkerbouwer min
of meer wordt gedwongen om andere teelten aan te pakken.
(Juist woensdag tekende de EG het LOMlL-2-accoord dat
voor vijfjaar geldig is. De ontwikkelingslanden krijgen hier de
garantie jaarlijks 1,25 miljoen ton rietsuiker bij ons te leveren
tegen een prijs gelijk aan die onze telers ontvangen);
c. Wijzigingen in de verordeningen voor het rundvlees. Ondanks
stijgende marktprijzen wordt hier in toenemende mate ge
produceerd voor interventie, (inlevering bij de overheid)
d. Wijzigingen in de sector groenten/fruit waarbij de tomaten
met name werden genoemd.
Gundelach heeft vervolgens tegen journalisten desgevraagd
gezegd dat het er in de zuivel om gaat een pakket met de minst
kwade maatregelen samen te stellen. Men kan daarbij kiezen
tussen een hogere melkheffing, een stelsel van afgesproken
produktiehoeveelheden (de gevreesde quota's) of - nog erger -
beperking van de mogelijkheden om overschotten bij de over
heidsbureaus in te leveren.
De twee laatste maatregelen acht Gundelach politiek niet haal
baar. Er blijft een forse verzwaring van de melkheffing over.
Doen we helemaal niets dan gaat de Europese Gemeenschap
een werkelijke crisis tegemoet. Dan zal het landbouwfonds in de
loop van 1981 merken dat er gewoon geen geld meer in kas is om
de lopende uitgaven te betalen. Aldus besloot Gundelach zijn
betoog voor de samengestroomde journalisten op de trappen
van het gebouw in Luxemburg waar de ministers vergaderden.
Slechte zaak
De ministers hebben in Luxemburg ook allemaal even op de
analyse van de Europese commissaris gereageerd. We laten ze
hier in het kort passeren. Van der Stee zei dat we nooit in een
situatie mogen komen dat toenemende uitgaven voor de land
bouw de hele Europese begroting gaan opvreten. "Opvattingen
zoals die door de heer Dankert in het Europese parlement naar
6
voren zijn gebracht (melkheffing van 0,5 naar 2,5%) worden
door de Nederlandse regering onderschreven. Wij vinden dat er
inderdaad één en ander moet gebeuren".
Van der Stee gaf verder te verstaan dat hij eigenlijk nog verder
wil gaan dan Gundelach. Een matige prijsverhoging voor de
melk plus een heffing van beperking van de produktie lijkt de
Nederlandse minister niet voldoende. Tegelijk zul je veehouders
die willen inkrimpen financieel extra moeten belonen. Onder
nemers die uitbreiden zouden met een extra zware melkheffing
tot nadenken gedwongen moeten worden. Uit het vervolg van
het technische betoog van de minister bleek wel dat hij echter
niet weet hoe je zo'n ingewikkeld beleid nu echt in de praktijk
van alle dag zou moeten uitvoeme. De minister herhaalde dat de
operatie de Nederlandse veehouder 10 tot 20% van zijn inkomen
zou kunnen kosten.
Suiker
West-Duitsland, minister Ertl. Hij deelt de analyse van
Gundelach. Ertl ziet geen mogelijkheid meer geld voor Brussel
vrij te maken. Is bezorgd over de kosten van toetreding Grie
kenland en de andere kandidaten. Is met Van der Stee en andere
ministers van mening dat de Europese Commissie de vooruit
zichten in de sector suiker al te donker afschildert.
Italië, minister Naroors. Hij stak een nationalistisch verhaal af
dat niets om het lijf had. Luxemburg: wel melkheffing maar
verschil maken tussen grote en kleine bedrijven.
Ierland: toekomst boerenbevolking is belangrijker dan situatie
financiën in Brussel. Andere bevolkingsgroepen hebben ook
hun inkomensgaranties, aldus de Ierse minister.
De nieuwe Deense minister van Landbouw Dalsager consta
teerde dat hij dertien maanden is weggeweest maar dat er bij het
landbouwoverleg kennelijk niets-is veranderd of opgelest.
Frankrijk wil meewerken aan beperking van de zuivelover-
schotteh. Maar een kleine boer met tien koeien moet wel de
mogelijkheid hebben om er twaalf te gaan houden.
België, minister Lavens vroeg aandacht voor problemeji in lan
den met sterke munten zoals de Benelux en West-Duitsland. Wil
ook melkheffing die verschilt naar bedrijfstype.
Groot-Brittannië, minister Walker accepteert geen extra lasten
voor de grotere bedrijven.
Men verwacht dat de heer Gundelach in de loop van november
met zijn concrete voorstellen voor de zuivel en andere sectoren
komt.
Tijdens de behandelig van de Landbouwbegroting 1980
op 24 en 25 oktober j.l. door de Tweede Kamer der Staten
Generaal, zijn de volgende amendementen en moties in
gediend. De stemmingen zullen op dinsdag 13 november
a.s. plaats hebben.
Amendement Voortman Het oogmerk van dit amendement is, de
bijdrage in de keuringskosten, in de begroting opgenomen tot
een bedrag van 40 miljoen te verlagen tot 8 miljoen als
voortvloeisel uit het bij de algemene beschouwingen ingediende
zogeheten alternatieve arbeidsplaatsenplan. Het kamerlid sprak
over "de niet aangetoonde noodzaak tot het verrichten van deze
inkomensoverdrachten".
De minister kon zich met strekking en inhoud van dit amende
ment niet verenigen. Bij gebrek aan dekking is dit amendement
onaanvaardbaar.
Amendement Langedijk-de Jong - I Eveneens als voortvloeisel
van dat alternatieve arbeidsplan werd voorgesteld, het budget
van het Ontwikkelings- en Saneringsfonds voor de Landbouw
met 5 min. te verhogen tot ruim 143 min. De verhoging zou
enerzijds ten gunste moeten komen aan de bedrijfsverzorgings-
diensten, anderzijds beogen specifieke regelingen voor energie
besparing in de tuinbouw mogelijk te maken. Tegelijkertijd
zouden de bedragen, uitgetrokken voor stimulering van de
mestbanken en rentesubsidies drastisch moeten worden ver
laagd.
De minister achtte dit amendement bij gebrek aan dekkings
mogelijkheden niet aanvaardbaar.
Motie Voortman - I De regering zou zich moeten keren tegen
een plafonnering van de nationale bijdragen aan het Europese
Fonds, afdeling Garantie.
Voorts achtte de heer Voortman het nodig het EG- zuivelpro-
bleem structureel aan te pakken, de produktietoename te
beëindigen, gepaard aan het volledig ontzien en zo mogelijk
verbeteren van de inkomenspositie van melkveehouders met
lage inkomens. Minister Van der Stee beschouwde deze duide
lijk beleidsondersteunend.
Motie Voortman- II De voorbereiding, met spoed, wordt ge
vraagd van een wetsontwerp waarbij een effectieve beheersing
van de grondprijzen wordt geregeld.
Deze motie wijst de minister van de hand, omdat de indiener bij
voorbaat het nog aan het Parlement voor te leggen ontwerp van
de Wet Vervreemding Landbouwgronden lijkt te verwerpen.
Motie Wöltgens-1 Gevraagd wordt een inventarisatie an rege
lingen inzake belastingen, subsidies en eigen bijdragen in land
en tuinbouw, teneinde de steun meer te richten op middenbe
drijven en de regelingen meer te richten op een gelijke inko
mensverdeling in land- en tuinbouw.
De minister betoogde, dat de belastingsdruk hier te lande wel
iswaar tot de hoogste binnen de Gemeenschap gerekend kan
worden, doch dat daar tegenover gerichte faciliteiten in de fis
cale sfeer voor het bedrijfsleven bestaan. Voorts kwam tot de
Een halve lange dag is er deze week in Luxemburg door
de ministers van Landbouw gesproken over een regeling
voor het schapevlees. Het onschuldige Britse schaap stelt
de Europese instellingen in Brussel en Luxemburg al we
kenlang voor ernstige problemen.
Sommige waarnemers zeggen dat het schaap bezig is de
geloofwaardigheid, ja zelfs het voortbestaan van de EG te
testen. Men verwijst daarbij naar de weigering van de
Franse regering om een recent arrest van het Hof van
Justitie in Luxenburg uit te voeren. De Europese rechters
verlangen van de Fransen dat zij hun grenzen openstellen
voor het (goedkope) Britse produkt.
Na veel vijven en zessen is Parijs afgelopen weekeinde dan
wel zover gegaan om bepaalde partijen toe te laten. Maar
dat is niet voldoende. De handel moet helemaal vrij gelaten
worden. In de Raad van Ministers en de wandelgangen
liepen de discussies dinsdag dan ook hoog op. Nooit eerder
zou een land het gewaagd hebben een arrest van het Hoge
Hof in Luxemburg naast zich neer te leggen. De Europese
Commissie te Brussel zint dan ook op strafmaatregelen
tegen de Fransen.
Britten exporteren en importeren
Terwijl buiten demonstrerende schapenhouders uit Frankrijk
met spandoeken en kreten betoogden voor "vive la France, vive
nos moutons" (lang leve onze schapen) suste hun minister Mé-
haignerie dat bepaalde partijen vlees door hem al zijn binnen
gelaten. Hij wil ook wel verdergaan, maar dan moet er eerst een
Europese verordening komen die de boeren in Frankrijk tegen
de goedkope Britse uitvoer beschermt.
Merkwaardig genoeg blijkt uit een dinsdag hier verspreide sta
tistiek van Brussel dat de Britten zelf grote partijen schapevlees
van elders invoeren, terwijl zij tegelijk met hun produkt naar ons
vasteland willen. Zo komt er dit jaar maar liefst 213.000 ton
schapevlees uit Nieuw-Zeeland en 11.000 ton uit Australië. De
Fransen gaan ook niet vrij uit. Zij weren het Britse produkt maar
kopen wel in een reeks landen buiten de Europese Gemeen
schap, variërend van Hongarije tot de DDR en van Nieuw-
Zeeland tot Spanje.
De discussie over de toekomst van het schaap draait om drie
hoogtepunten. Op de eerste plaats is daar de kwestie of er alleen
een premieregeling komt dan wel ook een interventiesysteem,
dus een soort van garantieprijs. Men vreest de kosten. Verder
speelt het beleid tegenover de niet-EG-landen een rol. Brussel
wil met deze leveranciers gaan onderhandelen over beperking
van hun uitvoer. Tenslotte de financiering van een schapenver
ordening. Het aantal voorstanders van betaling uit de Europese
fondsen nam deze week weer toe. West-Duitsland en België zijn
net als de meeste andere partners nu voor zo'n aanpak. Het
overleg wordt voortgezet.
conclusie dat thans - meer dan vóór 1978 - de regelingen méér
gericht zijn op ondersteuning van het middenbedrijf.
Hij zei dan ook, aan deze motie geen behoefte te hebben.
Motie Wöltgens- II Bij wetswijziging zou het WIR-effect meer
gericht moeten worden op het middenbedrijf en de samen
werkingsvormen in land- en tuinbouw.
De minister gelooft niet dat de WIR zulke ongewenste stimule
ringseffecten heeft als die waartegen de motie zich richt, en
ontraadt dan ook aanneming van de motie.
Motie Wöltgens- III Een vóór 1 april 1980 in te dienen wets
voorstel moet ertoe leiden dat in teeltcontracten de regelingen
voor kwantum-kortingen en -toeslagen doorzichtiger worden en
die contracten ontdaan worden van niet door kostenverschillen
gerechtvaardigde bevoordeling van grotere bedrijven.
Gezien de ingewikkeldheid van het vraagstuk en gelet op de
termijn die in de motie is genoemd, ontraadde de minister aan
neming ervan.
Motie Langedijk- de Jong- III Een ander tariefstelsel is nodig
voor doorberekening van servicekosten van de bedrijfsontwik-
kelingsdienst aan aanvragers van financiële faciliteiten, waarbij
meer rekening met de verschillen in investeringsomvang bij
kleine en middenbedrijven wordt gehouden.
De minster kon zich niet verenigen met het uitgangspunt van de
motie, n.l. bijdragen in de servicekosten naar rato van de inves
teringen, en wees haar dan ook af.
Motie Langedijk-de Jong- IV Ten aanzien van zuiveihulp is
wijziging van het restitutiebeleid nodig, zodanig dat de kleine
producenten en jonge consumenten in de derde wereld beter
profijt van die hulp zouden kunnen betrekken.
Minister Van der Stee zegde toe, daarover contact met zijn
ambtgenoot van ontwikkelingssamenwerking op te nemen.
Motie Braks- II Er moet naar mogelijkheden worden gezocht,
meer koelhuisboter op de binnenlandse EG-markt af te zetten.
De minister zegde het gevraagde onderzoek toe.
Motie Wisselink Versterking van de zgn. innovatie-activiteiten
(vernieuwingen) en meer arbeidsplaatsen, zijn nodig in de zgn.
primaire landbouw (d.w.z. op de teeltbedrijven).
De minister beschouwd deze motie als een krachtige beleidson
dersteuning.
Motie Waalkens- II Wegens de zorgelijke positie waarin onze
fruitteelt verkeert, is het nodig, een meerjarenplan met en voor
deze bedrijfstak op te stellen, teneinde de daar bestaande na
delen en tekortkomingen weg te werken.
De minister wees erop dat een aantal maatregelen in voorbe
reiding, dan wel in uitvoering zijn, en achtte een meerjarenplan
derhalve overbodig.
Motie Waalkens- III Voor Grondbankactiviteiten moet meer
geld op tafel komen, teneinde aan geinteresseerde erfpachters
grotere mogelijkheden te openen voor koop, danwel terugkoop,
van gronden in erfpacht.
Gelet op eerdere toezeggingen heeft de minister aan deze motie
geen behoefte.
