G rond is een begerenswaardig bezit. Dat blijkt wel uit de prijzen
die er voor worden betaald, 't Lijkt er dan nu wel op dat we het
plafond hebben bereikt, maar wie zal zeggen voor hoe lang. Iedere
boer heeft met grond te maken, maar dat wil niet zeggen dat die
betrokkenheid door iedereen op dezelfde manier wordt ervaren. De
wijze waarop men met grond te maken heeft, kan nogal verschil
len. De grondprijs is te hoog, wordt er geroepen. Ja, dat kan wel
waar zijn, maar is dat ook zo voor degene die straks een stukje
grond te koop heeft aan te bieden? Er zijn plannen in de maak die
tot doel hebben om de grondprijs te laten dalen. Heel agrarisch
Nederland is het er zo te horen mee eens dat de grondprijs naar
beneden moet. Nu is het echter een diepe ingreep wanneer van
overheidswege maatregelen worden genomen om iemands bezit in
waarde te doen dalen. Stel je voor dat er morgen een wet wordt
aangenomen waardoor alle gronden in Nederland ineens met der
tig procent goedkoper worden gemaakt. Daar zou toch met zeer
gemengde gevoelens op worden gereageerd. Misschien zou het
eens leuk zijn om over dit onderwerp onder de agrariërs een stem
ming te houden. Een geheime stemming, dan wel te verstaan.
Zoiets zou meteen uitgevoerd kunnen worden tijdens de jaarlijkse
meitelling. Wie weet hoe de uitslag zou zijn?Massaal voor prijs
verlaging? Of zouden er toch nog heel veel zijn die voor het behoud
van waarde van hun grondbezit stemmen? 't Is in feite ook nogal
een griezelige goocheltruuk nietwaar. Waar ter wereld heb je het
ooit gehoord dat men via een wet het bezit van anderen minder
waard maakt? Ja, maar 't is voor het algemeen belang van de
landbouw, zegt men dan. Dat zal wel waar zijn, maar het is
hiermee al net zo als met de zogenaamde gemiddelde boer, die
bestaat namelijk niet, en een algemeen belang gaat er van uit dat
alle betrokkenen gelijk over één kam worden geschoren. Een lapje
grond is een aardig spaarpotje en voor velen toch ook nog een
veilige verzekering achter de hand. In slechte tijden kan daar altijd
nog wat eten vandaan worden gehaald.
Erf
en
akker
Moet er nog meer fruit in de
IJsselmeerpolders komen?
Bedrijfsverbetering mogelijk
In september 14% meer sla onder glas
aangeplant dan vorig jaar.
Op Zuid Beveland waren de fruitprijzen het voornaamste on
derwerp van gesprek bij de telers. In de derde week van oktober
werden alle laagte-rekords gebroken. De gewone Gou-
dreinette draaide allemaal door in alle maten. De rode Gou-
dreinette was weinig beter. De beste partijen werden er voor ca
30 cent per kilo uitgepikt en de rest was ook voor de interventie.
De grote Cox's werd verkocht maar zelfs de 65-70, in feite een
prima produkt, werd nauwelijks aangekeken. De stemming
daalde dan ook tot ver onder het nulpunt. Menigeen zag het niet
meer zitten en overwoog om er maar mee te stoppen. Zelfs
eigenaren van goede, moderne boomgaarden waren ten prooi
aan een pikzwart pessimisme.
Verhalen deden de ronde over boomgaarden in de Noordoost
polder die met appels en al werden gerooid en over een boom
gaard in de Zak van Zuid Beveland waarvan het fruit voor 4 cent
per kg te koop werd aangeboden. De koper moet dan uiteraard
zelf plukken. Wat er allemaal waar was van die vertelsels weten
we niet, maar wel dat vrijwel iedere fruitteler de toekomst
uitermate somber inzag.
Dinsdag 23 oktober was er evenwel een kentering. Nadat op de
dag tevoren de veiling te Kapelle nog met zeer slechte prijzen
voor de dag kwam, was er te Goes een duidelijk herstel waar te
nemen. Natuurlijk bleven de prijzen veel te laag, maar als je een
tijdlang op water en brood hebt geleefd, ben je al blij met wat
margarine op de boterham en een kopje slappe thee. In elk geval
waren de prijzen de afgelopen week minder slecht. De Cox's
steeg met enkele dubbeltjes per kg. De grote maten kwamen
weer vlot boven de gulden en zelfs de maat 65-70 haalde ruim 1
cent per mm. De Rode Goudreinette noteerde tot ruim 40 cent,
de Golden in de beste sorteringen tot 50 cent. Er zit weer wat
bodem in de markt. Conference en Cornice peren waren ook
gevraagd.
Het herstel is nog erg moeilijk te beoordelen. Bij de Cox's is het
waarschijnlijk vooral ook een kwestie van afnemend aanbod.
Vorige week zullen wel meer Thoolse kollega's met interesse het
verslag hebben gelezen van het onderzoek welke mogelijkheden
beschikbaar zoet water kan geven aan onze gewassen.
Uiteraard zal men als boer en tuinder, wanneer men van deze
dingen kennis neemt, de realiteit moeten betrachten en de mo
gelijkheden bestuderen aangaande deze dingen voor het eigen
bedrijf. Uit het verleden en uit eigen ervaring weet men wat het
betekent wanneer men een gewas op het juiste moment niet tot
volle ontplooiing ziet komen door gebrek aan vocht. In hef
bijzonder zal dan de vollegrondsgroentetuinder met zijn inten
sieve gewassen met veel oogstderving te maken krijgen.
Het is niet voor niets dat bijvoorbeeld de beste vroege aardap
pelteelt het best beloond wordt op lichte en op drachtige grond.
Zelfs dan moet men in sommige jaren nog zeggen "Wat zou een
flinke bui regen in juni nog veel geld waard zijn geweest".
Hoeveel prima aardappelgrond ligt er in ons Thoolse gebied
niet, die met een op tijd uitgevoerde beregening schitterende
opbrengsten zouden kunnen geven. Vanzelfsprekend geldt één
en ander ook zeker voor andere gewassen die op onze bedrijven
worden geteeld. Als wij het rapport goed begrepen hebben zal in
de tachtiger jaren ook de Thoolse bevolking voor het feit worden
gesteld "Wat doen wij met de beregeningsmogelijkheden?"
Voorop zal moeten staan een vroeg beginnende voorlichting
over de juiste toepassing op onze verschillende teelten. In ons
zoetwaterarme Thoolse gebied hebben wij hier praktisch geen
ervaring mee. Voor öet Brabantse zandgebied ligt beregening
heel wat eenvoudiger dan op de Zeeuwse klei. Hier zal men
altijd de struktuur van de grond in de gaten moeten blijven
houden. Toch willen wij aannemen dat beregeningsmogelijk
heden voor ons gebied van zéér grote waarde kan worden mits
zij op de juiste wijze wordt toegepast. Niet voor niets worden er
óók in onze streek flinke percelen grond gekocht door Hollandse
tuinders die misschien ook wat gehoord hebben over zoetwa
termogelijkheden op Tholen. Als men in sommige vakbladen
leest wat men in de warme landen niet allemaal uitgeeft om met
bevloeiïng verzekerd te zijn van een goede oogst komen wij in
kennis naar mogelijkheden nog véél te kort. De voorsprong die
de Brabantse vollegrondstuinder met zijn voorheen arme zand
grond op ons heeft, ligt die niet voor een zeker deel aan de daar
reeds bestaande beregeningspraktijk? Ons inziens zullen in de
naaste toekomst de blijvers onder ons zich van nu aan reeds
moeten oriënteren op de mogelijkheden die een en ander biedt
voor hun bedrijf. Waarschijnlijk zullen er zijn die zeggen: "Dan
moet men meer investeren". Maar heden ten dage kan geen
enkele bedrijfsvorm het zonder flinke investeringen doen.
Het gaat er meestal maar om dat men vakkennis heeft én ge
paste ondernemerszin om een bedrijf in stand te kunnen hou
den. In al de verscheidenheid van de vollegrondstuinbouwteel-
ten zullen er in de toekomst óók voor de bedrijfsgrootte van
10-15 ha mogelijkheden te scheppen zijn in ons Thoolse klein
bedrijf. Om dit te verwezenlijken zal men echter op tijd zijn
bakens moeten verzetten wat zeker geldt voor de ons navolgen
de generatie.
De thuis bewaarde Cox's is grotendeels geruimd en wat in het
koelhuis zit laat men er voorlopig in zitten. Bij de peren is dat
ook zo. De in de schuren opgeslagen Conference werd rijp en is
nu vrijwel op en men voelt er weinig voor om het produkt al uit
de koeling te halen. Hoewel degene die het doet er wel eens een
goede zet mee zou kunnen doen. Aanvoeren op een moment van
schaarste is dikwijls een juiste handelwijze gebleken.
Maar hoe het ook zij, de situatie lijkt een heel klein beetje
minder ongunstig als een week geleden. Dat was ook dringend
nodig om de moed er in te houden. Voor optimisme is nog steeds
geen reden. Integendeel, ieder zal er van overtuigd zijn dat
vooral deappelafzetmoeilijk zal blijven. Maar tussen massale
interventie of een prijs van b.v. 50 cent zit nog veel verschil.
Slechter dan in het laatste seizoen kan in elk geval niet. Er is nu
al vroeg veel in de interventie gegaan en weinig op het hout
verkocht. Welke invloed zal dat hebben op het verdere verloop
van de afzet? Beginnen we de winter daardoor met een aan
merkelijk klemere voorraad dan vorig jaar?
In "de Fruitteelt" lezen we een berichtje dat de telers in Italië het
laatste seizoen een dubbele prijs voor hun fruit hebben gekre
gen. Daarom was er 10.000 ha nieuw geplant. Een schrijnende
Er is weinig op 't hout verkocht.
Plezierig potverteren
Gerard is het met de plannen van minister Van der Stee dan ook
helemaal niet eens. Hij kan me wat, die vent, zegt hij verontwaar
digd. Ik heb destijds van mijn ouders dit bedrijf over genomen.
Daar heb ik nou heel mijn leven hard op gewerkt. Zo bar veel heb
ik er niet op verdiend, maar mijn grond is toch al de tijd van mij
gebleven. Ik ben vijf en zestig en ik vang nu ook mijn AOW. Daar
ben ik blij mee, want dat straffe boeren dat hoeft voor mij nu niet
meer. Ik heb veertig hektare goeie klei. Daar komen maar al te
graag anderen op af om dat land te huren. Waarom zou ik dat niet
doen, 't levert me een lekker duitje op. Tweeduizend gulden per ha
dit jaar voor aardappelland. Goed, dan moet ik het zelf wel ploe
gen, maar dat zal me een zorg zijn. Dit jaar beur ik door de losse
verhuur van mijn grond, zonder er één hand voor uit te steken, vijf
tegenstelling met het verloop in ons land en wat de uitbreiding
betreft een slecht bericht wegens toenemende konkurrentie.
In eigen land wordt over de mogelijkheid voor rentesubsidie
voor nieuwe aanplant door de telers zelf, uiteenlopend beoor
deeld. De meesten staan er positief tegenover.
Vernieuwing is een eerste voorwaarde om de konkurrentiestrijd
vol te kunnen houden, is het motief. Anderen wijzen er op dat de
jonge, moderne boomgaarden zo'n hoge produktie geven dat de
overschotten steeds groter worden. Wij zelf zijn gematigd voor
stander van rentesubsidie. Wel gaan we ons steeds meer afvra
gen welk belang er mee is gediend om in de IJsselmeerpolders
door te gaan met uitgifte van nieuwe bedrijven. Het zijn er die
500.000 tot 1.000.000 kg per bedrijf voortbrengen. Als 40 telers
daar aan een bedrijf worden geholpen stijgt de Nederlandse
produktie met 25 miljoen kg en worden de afzetmoeilijkheden
voor duizenden andere fruittelers vergroot.
De fruitoogst is nu ver aan de kant. Het was een zeldzaam
gunstig najaar voor de pluk. Weinig regen, geen sterke wind,
meestal zelfs geen dauw van betekenis. Het kon bijna niet beter.
En dat was dan nog een meevaller voor de benarde fruitteler.
Sla De aanplant van sla onder glas had in september 1979
betrekking op 468 ha tegen 411 ha vorig jaar 14%). Dit blijkt
uit een mededeling van het CBS. De oogst van onder glas ge
teelde sla was in september van dit jaar afkomstig van 19 ha.
Vorig jaar werd in de overeenkomstige maand 9 ha geoogst.
Op 1 oktober 1979 bedroeg de aanwezige oppervlakte 499 ha; 77
ha of 18% meer dan vorig jaar.
Tomaten. In september van dit jaar werd op 550 ha de oogst van
tomaten onder glas beëindigd. In vergelijking met vorig jaar
betekent dit een toeneming met 29 ha of 6%. Aanplant van
tomaten vond niet meer plaats.
Op 1 oktober 1979 bedroeg de nog aanwezige oppervlakte 1.134
ha tegen 1.118 ha op 1 oktober 1978 1%).
Komkommers. In september 1979 werd nog 20 ha komkommers
onder glas aangeplant. Vorig jaar was de aanplant in de over
eenkomstige maand van geen betekenis (1 Ha).
De teelt van komkommers werd in september van dit jaar
beëindigd op 316 ha. Dit is 72 ha of 30% meer dan vorig jaar. De
op 1 oktober 1979 aanwezige oppervlakte (507 ha) was 69 ha of
12% kleiner dan op 1 oktober 1978.
en twintig duizend gulden. Ik zit echt niet omhoog met een gevoel
van wroeging hoor, geloof dat maar niet, want degene die het van
mij huurt die zal er best een boterham aan over kunnen houden, 't
Is mijn grond, en daar doe ik mee wat ik wil. A Is het anders gaat
worden, dan zal ik me daar sterk tegen verzetten, wanneer ze het er
toch door krijgen, dan vind ik dat een communistische rotstreek,
ook al staat Van der Stee dan nog zo op zijn CDA borst te kloppen.
Mijn kollega's die zelf geen meter grond bezitten kunnen na
tuurlijk mooi kletsen, en net doen alsof ze met de eerlijkste be
doelingen alleen maar bezeten zijn van het algemeen boerenbe-
lang. Welnee, 't is ook gewoon hun eigen belang. Ik vind dat ik met
die veertig ha eigen grond zonder opvolger nu op rozen zit. Mijn
kinderen maken het allemaal goed en zijn wijselijk uit de land
bouw gestapt. Ze zullen later van die grond ook wel een financieel
graantje mee mogen pikken. Maar eerst gaan Gerard en zijn
vrouwtje er nu samen eens lekker van genieten, gniffelt hij. Ik ga
rustig zo nu en dan een blokje grond verkopen. Ik heb al jaren
plannen gehad om een luxe wereldreis te maken. Als ik nou die
hektare die tegen dat dorp aanligt straks verkoop dan krijg ik daar
zonder twijfel van de dokter die al lang naar een weitje voor zijn
ponnies zoekt, zeker meer als 'n halve ton van. Van dat geld en van
mijn AOW en van de inkomsten uit het verhuurde land, ga ik dan
eindelijk eens doen wat ik zelf wil. Leven als een prins! Ik heb van
dat geld geen cent gestolen. Vraag jij me nou of ik het er mee eens
ben dat voor een beginnende boer de grond eigenlijk te duur is, dan
zeg ik natuurlijk ja. Maar ik heb geen boodschap aan die vent die
zo hoognodig moet. Er is overal in de wereld werk te vinden. Mijn
neef zit met zo'n geval. Mooi bedrijf, een dikke zestig bunder.
Lekkere grond, maar zijn jongste Jantje, móst en zou gaan boeren,
alleen Jantje heeft nog drie broers en een zuster. Nachten heeft
mijn neef wakker gelegen van de zorgen. Met die broers wil het nog
wel lukken, maar die meid van hem is met zo'n gladjanus uit Den
Haag getrouwd en die bloedzuiger wil centen zien. Dan moet je dat
bedrijf maar verkopen, zegt hij. Als dat gekke joch nou maar geen
boer wilde worden dan was er geen probleem, dan kon mijn neef
net als ik feestelijk en welverdiend potverteren. Mijn neef zal het
bedrijf wel moéten verkopen en dan kan zijn zoon gaan pachten, 't
Is hard, maar uiteindelijk toch wel de oplossing, want Jantje kan
dan toch zijn hobby uitleven en gaan boeren. Het doet er toch niet
toe ofje nou boert op eigen of andermans grond? Mijn neef kan als
hij wil dan ook een wereldreis maken en die kinderen kan hij
jaarlijks nog een centje toesteken. Dan is iedereen tenminste te
vreden. 't Is toch flauwekul dat die grond in de familie moet
blijven. Met deze hoge prijzen kun je dat nauwelijks nog staande
houden. Wanneer iedereen het doet zoals ik het doe, dan heeft
straks geen ene boer nog eigen grond en dan zijn we meteen met
een groot probleem minder opgezadeld. Toch sta je ervan versteld,
hoeveel kollega 's bij mij in de buurt grond aan hun bedrijf willen
toevoegen. Ze zijn bereid er de gekste prijzen voor te geven. Waar
ze die centen vandaan halen is mij een raadsel, na die slechte jaren.
Sommige kollega's zijn net aasgieren. Ze hopen dat je snel de
kraaienmars blaast, zodat ze ongehinderd een gooi kunnen doen
naar deze grond. Nee, zoiets geven ze niet toe, maar de manier
waarop ze huichelachtig naar je gezondheid vragen, zegt me ge
noeg. Mij kunnen ze niet wijsmaken dat er in Nederland één
grondbezitter is die wil dat de prijs daalt. Daarom vind ik het
geklets over dié maatregelen zo 'n enorm stukje amateurtoneel, dat
de tranen me er bijna van over de wangen lopen. Bijna, want
voorlopig leef ik heerlijk als miljonair,van mijn eigen grond!
Schrijfkouter
19
