Met een veenkoloniaal bedrijf
naar de tachtiger jaren
o,
Bedrijfs
reportage
uit de
Veenkoloniën
H iermee komen we nu ook bij de
nieuwe tak van het bedrijf van de
heer Bakker, de stierenmesterij. Het
afgelopen jaar verbouwde Bakker
nog slechts zes ba-graan, terwijl het
bouwplan verder werd volgemaakt
door voermals voor de mestkalveren.
Twee jaar geleden deden de kalveren
(zes weken oud) hun intrede op het
bedrijf aan de Drentse Mondenweg.
M evrouw Bakker-Kruise is even
eens afkomstig van een veenkolo
niaal akkerbouwbedrijf uit Oranje
dorp (bij Emmen). Zij leeft sterk met
het bedrijf mee en staat volledig
achter haar man. Zij hebben beide
grote belangstelling voor het be-
drijfsgebeuren in groter verband en
hebben behoefte zicht te hebben op
D,
F abrieksaardappel
kurk van het bedrijf
Stierenmesterij
Brede
maatschappelijke
belangstelling
Schuitemaker
nderwerp van onze reportage vanuit de Veenkoloniën is het akker
bouwbedrijf van de familie M.W. Bakker Pzn., Drentse Mondenweg 2
te Valthermond. Het bedrijf ligt op de grens van de gemeenten Odoorn
en Emmen. Het is een typisch veenkoloniaal bedrijf, dus akkerbouw op
lichte grond, waar het ondernemende jonge boerengezin - naar de eisen
des tijds - een extra inkomstenbron, in de vorm van een stierenmesterij
aan heeft toegevoegd.
veenkoloniale boer verbouwt dus om
het andere jaar op hetzelfde perceel
aardappelen. Hij is daartoe in staat
gesteld door de aardappelkwekers,
die er de laatste twintig jaar voor
hebben gezorgd, dat er voldoende
nieuwe, zeer produktieve rassen be
schikbaar zijn gekomen, die onvat
baar zijn voor de in deze streken zo
gevreesde aardappelmoeheid. De
wetenschap heeft in dit verband ook
voor de nodige steun gezorgd, waar
door het mogelijk en tevens verplicht
werd, eens in de vier jaar de grond
met een chemisch middel te onts
metten.
Veenkoloniale grond is bij uitstek
geschikt voor de verbouw van hak-
vruchten. Geen wonder, dat - vooral
nadat deze teelt in belangrijke mate
kon worden gerationaliseerd en ge
mechaniseerd - ook de bietenteelt in
de Veenkoloniën een steeds belang
rijker peiler onder het bedrijf is ge
worden. Zo ook bij de heer Bakker
wiens bietenareaal zo'n twintig pro
cent van het bedrijf uitmaakt.
e familienaam van het gezin
heeft in de Valthermond een beken
de klank. Het is dan ook reeds onge
veer tachtig jaar geleden, dat de
overgrootvader van de heer Bakker,
afkomstig uit Gasselternijveen, in de
Valthermond gronden kocht, waar
onder die, waarop M.W. Bakker Pzn.
thans zijn bedrijf uitoefent. Een neef
de heer M.J. Bakker Wzn boert
eveneens op grond uit hetzelfde fa
miliebezit aan de Drentse Monden
weg op nummer 5.
Dit deel van de Drentse Monden
weg, waar beide bedrijven aan zijn
gelegen, heette voorheen Bakker
slaan. Genoemd naar de over
grootvader van M.W. Bakker Pzn en
M.J. Bakker Wzn., die deze weg bij
de ontginning van de gronden rond
de eeuwwisseling zelf heeft aange
legd. De beide jonge gezinnen Bak
ker vormen dus nu de vierde gene
ratie die op het familiebezit hun be
drijf uitoefent.
Het bedrijf van M.W. Bakker Pzn.
ligt grotendeels in het voormalige
stroomdal van de Mussel A, een van
de riviertjes, die in vroeger jaren in
het uitgestrekte hoogveengebied van
Groningen en Drenthe voor de wa
terafvoer zorgden. In zijn grepen uit
de Historie "Honderd jaar Valther
mond" schreef J. Hadders Azn. in
1953 dat deze gronden bekend ston
den om hun geringe stikstofbehoefte.
Dikwijls hadden de graangewassen
geen stikstofbemesting nodig. Deze
situatie doet zich nu ook nog steeds
voor.
Een andere minder gunstige eigen
schap voor uitoefening van het ak
kerbouwbedrijf was de waterover
last, die zich voorheen vaak voor
deed. Een grote verbetering is er in
dit verband gekomen, toen in 1962
een vrijwillige ruilverkaveling is
doorgevoerd, waarbij tevens het be
drijf van de heer Bakker tot ruim 40
ha. werd vergroot en het aantal per
celen van zo'n dertig werd terugge
bracht tot vijf.
Zoals bekend is de fabrieksaar-
dappel nog steeds de kurk, waarop
het veenkoloniale akkerbouwbedrijf
drijft. Met een aandeel van 50% in
het bouwplan voorzien de fabriek
saardappeltelers de aardappelmee-
lindustrie van meer dan twee en een
half miljoen ton grondstof, de op
brengst van ruim 65.000 ha. De
De sluitpost in het bouwplan van het
veenkoloniale akkerbouwbedrijf
vormen de granen hoofdzakelijk zo
mer- en wintertarwe. Daar het ren
dement van de granen op de in
doorsnee niet te grote bedrijven
(25-30 ha) te wensen overlaat, wordt
steeds meer getracht het graanareaal
terug te dringen.
Een belangrijk moment op het veenkoloniale akkerbouwbedrijf: het afleveren
van de fabrieksaardappelen. Voordat de Veenkoloniën overschakelden van
varen naar rijden, werden de aardappelen per schip over de wijken en diepen
afgevoerd. Nu de moderne techniek te hulp is gekomen, is er voor het "aard
appelschepen" heel wat minder inspanning nodig!
Het jonge gezin Bakker in de huiskamer met het ruime uitzicht over het wijde veenkoloniale landschap.
Na een verblijf van ongeveer vijftien
maanden vindt de afzet plaats.
Dat de keuze van de heer Bakker op
mestkalveren is gevallen en niet op
een andere tak van veredeling, komt
hoofdzakelijk vanwege de betrekke
lijk geringe investering die er voor
nodig is geweest. Een nieuw be
drijfsgebouw was niet nodig. In
hoofdzaak is de huisvesting van de
kalveren in de bestaande bedrijfs
ruimte door Bakker zelf gemaakt.
Hij behoefde slechts een kelder met
roostervloer te bouwen waarop met
behulp van ijzeren buizen vijf hok
ken voor vijf en twintig kalveren
werden aangebracht. De ervaringen
over de beide afgelopen jaren waren
zodanig, dat inmiddels is besloten er
een stal voor vijftig kalveren bij te
bouwen. Ook deze uitbreiding wordt
door de heer Bakker, eveneens gro
tendeels zelf uitgevoerd. Deze nieu
we bedrijvigheid past bijzonder goed
in de bedrijfsvoering. In de beginpe
riode als de jonge kalveren op het
bedrijf komen vragen ze extra aan
dacht, maar naderhand is het meer
een kwestie van regelmatig voeren
(krachtvoer, snijmais of aardappel
vezels) en mestafvoer met behulp
van de vacuumtank. Zoals bekend is
veenkoloniale grond zeer dankbaar
voor een organische bemesting.
In het vervolg zal de periode met ex
tra verzorging nog wat ruimer moe
ten worden genomen, omdat het in
de bedoeling ligt geen zes-weekse
kalveren, maar nuchtere kalveren
aan te kopen.
de plaats van het bedrijf in het gehele
ekonomisch gebeuren.
Ook bestaat er grote interesse voor
het wel en wee van de verwerkende
industrie, zowel van de aardappel-
méelindustrie (Avebe), als van de
suikerindustrie.
Het kursuswerk van de organisaties
en de koöperaties heeft in dit ver
band dan ook hun beider belang
stelling. Terecht zien zij de kursussen
E.V.T.O.-, E.V.V.O.-Koöperatie-
kursussen, e.d.) als een brug ter be
vrediging van hun maatschappelijke
belangstelling.
Zij hebben dan ook reeds veel van dit
soort kursussen bezocht. Aan de leer-
en gespreksstof van deze kursussen
heb je bovendien ook veel voor de
bedrijfsvoering van het eigen bedrijf,
zo is hun mening.
Het is een foutieve gedachte, dat
dergelijke kursussen meer voor jon
geren, dan voor ouderen nuttig zou
den zijn. Vooral in verband met de
bedrijfsopvolging is het een uitste
kende zaak, dat ook ouderen meer
gaan deelnemen aan het kursuswerk
van de organisaties en de koöpera
ties, zo vinden zij.
Mevrouw Bakker verheugt zich er
ook over, dat de laatste tijd de dames
ook meer direkt bij het landbouwor-
ganisatiewerk worden betrokken. Zij
is er dan ook voorstander van, dat de
vrouwen lid kunnen worden van de
landbouworganisaties.
In dit verband wees zij op de zeer
geslaagde kontaktvergadering van
de V.B.B. te Tweede Exloërmond,
waarvoor de vrouwen van de leden
ook waren uitgenodigd. Zij is van
mening, dat ook het bezoek aan de
landbouwvergaderingen er zeker
door zal worden gestimuleerd.
Namens de afdeling Drenthe van de
Nederlandse Bond van Plattelands
vrouwen zal mevrouw Bakker in het
vervolg de vergaderingen van de le
denraad van de Veenkoloniale Boe
renbond meemaken. Haar aanwe
zigheid in deze vergadering zal wor
den versterkt door afgevaardigden
van de afdeling Groningen van de
Plattelandsvrouwen en van het ge
west Groningen van de Nederlandse
vereniging van Huisvrouwen. On
getwijfeld zal deze nieuwe ontwik
keling een positieve bijdrage beteke
nen voor het werk en de image van
ons landbouwverenigingsleven.
De jonge stieren voelen zich op het bedrijf best thuis.