Erf
en
akker
Kenterend getij?
Druk met de perepluk
Nu is het op Zuid Beveland peretijd. Het is goed dat deze
fruitsoort naar verhouding in dit gebied zoveel wordt geteeld
want de prijs is weer duidelijk beter dan van de appels. Wel is
het ook een kwestie van grote maten, want zelfs Triomphe de
Vienne kijkt men beneden de 60 mm nauwelijks aan. Het ziet er
dan ook naar uit dat vooral van de Beurre Hardy veel van de
kleinere maten in de interventie zal verdwijnen. Er zal in korte
tijd enorm veel moeten worden geoogst De meeste Hardy en
Bonne Louise hangt nog aan de bomen en inmiddels dringt de
tijd ook weer al voor de Conference die in CA cellen moet
worden bewaard. Voor menigeen zal de opgave te zwaar wor
den, alles op tijd plukken zal niet overal lukken. Gelukkig werkt
het weer erg mee. Het is elke dag droog en meestal zonnig.
Misschien zou voor de vruchtgroei een flinke regenbui weer al
gunstig zijn, maar dan liefst in de nacht van zaterdag op zondag.
De Goudreinette is intussen ook flink uit de kluiten gewassen.
De Cox's schiet ook- flink op. Over de Golden zijn we minder
tevreden. Er komt nogal verruwing en de vruchten verdikken in
een trager tempo dan we graag zouden zien. We vrezen dat voor
dit ras weer een moeilijk afzet seizoen wordt. Trouwens het
afzetverloop van de James Grieve en Benoni is ook al teleur
stellend verlopen. Zoals we al vreesden is de Beurre Lebrun
inderdaad het slachtoffer geworden van de E.E.G. subsidie Voor
ingeblikte Williams bon Chretien. Onze vertegenwoordigers in
Brussel hebben kennelijk zitten slapen. We geloven niet in een
verrassende handeling van de Fransen en Italianen. Er is een
schema voor steun aan verwerkt fruit waarbij men naar onze
indruk bijtijds weet en aangeeft wat er aan bod zal komen. Men
weet nu bv al dat volgend jaar de kersen aan de beurt zijn. We
denken nog steeds dat de deskundigen uit ons land doodgewoon
niet aan de Lebrun hebben gedacht of niet van het bestaan van
deze peer hebben geweten. Maar daar zijn de Zuid Bevelandse
telers dan wel de dupe van. Met subsidie was de prijs ongetwij
feld twee maal zo hoog geweest als nu. Het komt ons voor dat
Nederland weliswaar goede tuinbouwvertegenwoordigers in
Brussel heeft, maar dan Frankrijk en Italië nog betere heeft. De
bramenoogst begint nu ook op te schieten. De rijping is later en
verloopt trager dan andere jaren. Wellicht een gevolg van het
feit dat de vruchtscheuten niet uit de hoofdknoppen zijn ont
wikkeld maar uit de zwakkere nevenknoppen. De prijs van de
bramen is doorlopend goed maar desondanks zal de financiële
opbrengst waarschijnlijk aanzienlijk lager zijn dan normaal.
Vooral de gedoomde Himalaya had te veel van de strenge vorst
geleden. Er is op de veilingen nu veel aanvoer in éénmalig fust.
De meningen er over zijn nog steeds sterk verdeeld. Naarmate
de prijs lager is voor het produkt nemen de twijfels toe. De
60mm maat van Hardy kan straks wel eens de interventieprijs
naderen en dan wordt het kratje nogal duur. Inmiddels is er
ontheffing verleend door aanvoer van Hardy en Bonne Louise
in eenmalige fust wegens tekort aan kratjes. Misschien een tak-
tische zet misschien werkelijkheid en in elk geval een verstandig
besluit.
Bij de gewasbescherming gaat het nu om de laatste
loodjes. Vooral de bespuitingen tegen bewaarziekten zijn erg
belangrijk. Omdanks de lage prijzen moet men blijven streven
naar een hoogwaardig, goed houdbaar produkt. Beter gezegd,
juist nu moet men er meer dan ooit naar streven.
Het heeft ook in ons Thoolse werkgebied de volle aandacht
gehad wat er in ons agrarisch bestaan in de naaste toekomst
boven het hoofd hangt. Met interesse hebben wij het verslag van
de openingsrede van Mr. Schlingermann gelezen, van het
C.E.A. Op onze naoorlogse ZLM vergaderingen was Mr.
Schlingemann ook bij het gewone lid geen onbekende, en men
luisterde veelal met aandacht naar hetgeen hij te vertellen had.
In het bedoelde C.E.A. verslag, moest Schlingemann constate
ren van een toename van waardering voor het boeren- en tuin
dersvak. Volgens spreker was het nu wel zo, dat de profetie van
dr. Mansholt, dat er in Europees verband vijf miljoen boeren in
de naaste toekomst zouden moeten afvloeien,gelukkig nog niet
uitgekomen is. Toch heeft in der tijd die stelling van dr. Mans-
holt'bij één zeer groot gedeelte van de agrarische bevolking als
een hersenspoeling gewerkt. De gevolgen zijn dan ook veelal
niet uitgebleven, zodat er soms bij jong en oud een overhaastte
vlucht uit het bestaande beroep ontstond. Bij de jongeren bleek
dit bij het niet meer deelnemen aan het agrarisch onderwijs, en
bij de ouderen met de sanering van het bedrijf. Als men eerlijk
is, moet men toch vaststellen dat de visie van dr. Mansholt voor
een groot deel goed bekeken was, maar dat hij achteraf bezien,
té hard door stootte met de afvloeing op kosten termijn. In ieder
geval heeft hij wel over het hoofd gezien, dat er nu ook nog in
1979, dus tien jaar na de Mansholtprofetie, nóg steeds een flinke
groep jonge boeren en tuinders niet aan wijken denken. In
tegendeel, uit de verdrukking.van de aanpassingsjaren, is tóch
weer het onuitvoerbaar idealisme gegroeid, ook bij de jongere
generatie, voor het vasthouden aan het vrije ondernemersschap.
Een zekere catagórie van de jonge ondernemers kiezen hun
beroep immers niet, voot het te behalen inkomen, maar juist de
levensstijl en de mogelijkheid tot persoonlijke vrijheid. Indertijd
was men er óók wel van overtuigd.dat er iets aan het veranderen
was, maar door de eerder genoemde hersenspoeling, is misschien
toch iets teveel gezond initiatief verloren gegaan. Gelukkig ziet
men nu weer in, dat een gezonde boerenstand in Europa, van
zéér grote waarde is. Dat hier bij de overheid een stimulerende
rol dient te spelen is buiten kijf; en zeker via een sociaal econo
misch beleid. Ondertussen vordert het werk in de vollegronds
tuinbouw gestaag, wat mede zijn oorzaak heeft door het tot nu
toe gunstige herfstweer. Het bloemzaadgewas, wordt na het
andere gemaaid, gedroogd, of geruiterd en gedorsen. De dors-
uitslagen zijn dit jaar niet bijzonder hoog, met nogal flinke
verschillen, maar gezien het moeilijke afgelopen teeltjaar, is dit
niet te verwonderen. Dezaaiuien, ofschoon wel laat, worden nu
tweede helft Sept. algemeen geoogst. Ook hier zullen flinke
verschillen in kg opbrengsten te zien zijn, wat ook mede beïn
vloed zal worden, door zieke uienlandpercelen. Dat bij het iets
betere prijsniveau van dit produkt, vergeleken bij de twee achter
liggende jaren ook sprake mag zijn van een kenterend getij, is
eveneens onze oprechte wens!
Doe wat aan uw kwaliteit!
Binnenkort start er weer een kursus economische vorming toe
komstige ondernemer en het is van harte te hopen dat daar aktief
en massaal aan zal worden deelgenomen, t 'Kost wel een beetje van
de toch al kostbare tijd maar degenen die zo'n kursus niet zien als
een investering in zich zelf zijn uilskuikens in optima forma! Wie
kun je beter doen dan jezelf? We hebben er hier geen behoefte aan
- om precies te schetsen wat er allemaal komt kijken wanneer een
jonge vent boer wil worden, die problemen zijn elders reeds Idng en
breed uitgemeten. Het erge van die zaak is dat die problemen
alleen nog maar groeien. "Moeder mag ik boer worden want 't is
zo'n aardige hobby?" "Ja hoor jongetje vraag het maar aan Pa dan
regelt die het wel even". Zo is het toevallig jammer genoeg niet!
Iedereen die overweegt om in dat boerenbedrijf te stappen, en die
aanstekelijke verleidelijke fatale liefde voor het velden de gewas
sen, voor de kalveren en de koeien beantwoordt door zich voor heel
zijn leven te binden, die behoort heel goed beslagen ten ijs te
komen. Ook zonder de plicht van vestigingseisen. Wanneer
tegenwoordig iemand opeens tot ontdekking komt dat zijn vrouw
of haar man niet bevalt dan is een echtscheiding zo uitgesproken,
maar wanneer het "huwelijk" met een landbouwbedrijf minder
geslaagd blijkt dan is er geen scheiden mogelijk. A lleen een fi
nanciële strop hangt dan nog bengelend voor je getergde nek! Via
een kursus economische vorming kan die toekomstige o.dernemer
althans wat voorlichting krijgen omtrent de hoeveelheid voetan
gels en klemmen die hem te wachten kunnen staan. "t-Zijn er
helaas zeer velen. Veel meer vaak dan die argeloze ziel vermoedde.
Dat is dan weer een groot deel te wijten aan zijn Pa die geen inzage
wenst te geven in de boekhouding. Maar er zijn ook jongeren die
het pas gaat interreseren als het al min of meer te laat is. Agrarisch
ondernemer wordt je niet zo maar even, want om een kans van
slagen in die economische aktiviteit te hebben zal er stevig moeten
worden geïnvesteerd. Wie eenmaal A heeft gezegd zal dan ook B
moeten zeggen. Wie eenmaal een moderne ligboxenstal heeft
neergezet, zich in de nieuwe spulletjes voor het bedrijf heeft ge
stoken, heeft zich ook tegelijkertijd aan dat bedrijf geketend, want
alleen via jarenlange produktie zal die investering er misschien
weer uitkomen. Een boer verandert niet van "baan dat kan alleen
een ambtenaar die niet veel meer investeert dan een nieuwe aktetas
en een puntenslijper. Sjonge sjonge wat worden er toch weer deu
ren ingetrapt! Net of wij niet wisten wat daar nou is neergeschre
ven, horen we al zeggen. Maar, wie zeggen dat dan? Welllicht de
jonge mannen die wel naar de kursus gingen en dan nog een
stelletje eigenwijze allesweters. Jammer genoeg blijkt vaak dat het
moeilijk is om voldoende deelnemers, aan zo 'n kursus te krijgen.
Net of er geen enkel probleem is bij de bedrijfsovername! Was 't
maar waar! 't Is toch bovendien toch een pracht dienstverlening
die daar zomaar voor het grijpen ligt. Vele mensen hebben zich ver
van te voren ingespannen om een gedegen kursusprogramma in
elkaar te zetten dat kwalitatief klinkt als een klok. Je krijgt het
zomaar in de schoot geworpen voor een belachelijke prijs van
honderd vijf en twintig gulden. Daar koop je amper nog nieuwe
schoenen voor. "K zou best willen gaan, maar ik heb geen tijd, zei
Kees. Een afschuwelijk smoesje, want in de winter ligt hij. bijna tot
negen uur in zijn nest, waarna hij in de schuur wat aanprult met op
de koop toe een verveeld gezicht. Om elf uur uitgebreid koffie
leuteren bij zijn moeder in de keuken. Na het middageten in een
luie stoel wat dutten. Tegen tweeën terug naar de schuur, weer wat
aanmodderen aan de werktuigen en de klok heeft nog geen drie
geslagen of hij zit wederom aan de thee met speculaas: A Is het vijf
uur is trekt hij zijn overal uit en gaat bij de kachel zitten. Geen tijd?
Natuurlijk zijn er gevallen waar het moeilijk is om een hele dag
er tussen uit te trekken maar wie echt wil zal best een oplossing
weten te vinden om toch mee te doen. Dan zijn er ook nog enkele
die zeiden dat ze naar het meisje moesten. Nou dat is helemaal het
einde. Straks gaat zo'n knaap trouwen met een aardig Treesje die
meent dat het boerenleven een aaneenschakeling van romantische
belevenissen is waarbij nauwelijks één schaduw van materiële
zorgen komt kijken. Ze zal haar galante gatje branden en 't zal
moeilijk zitten zijn op die blaartjes. Zulke kerels die van plan zijn
een bedrijf over te nemen en dan ook nog het vaste voornemen
hebben er een vrouw bij te nemen, die hebben eigenlijk de plicht
hun meisje mee te "slepen"naar die kursus. Dan kunnen ze samen
onder ogen gaan zien wat er allemaal komt kijken voor men aan de
eerste oogst toe is. Bovendien wordt dan tenminste voorkomen dat
de toekomstige ondernemersvrouw een koude financiële douche
krijgt. Wanneer later blijkt dat het inkomen van een boer echt drie
doeleinden heeft en dat het bedrijf altijd voorrang krijgt, dan zal de
liefde niet direkt bekoelen als de bodem van het geldkistje weer
wordt gevoeld. Kijk en na afloop van zo'n kursus kun je echt dat
vrouwtje nog wel naar huis brengen, en wat scharrelen in de
winterkou. Wie weet haakt ze halverwege af van schrik om wat er
haar financieel te wachten staat. Dat bespaart dan tenminste een
heleboel ellende, of niet soms? Nou zou het natuurlijk waanzinnig
zijn om te denken dat je na een kursus ekonomische vorming uit de
problemen bent. Jammer genoeg zal voor velen de ernst van de
zaak dan pas goed beginnen. Je wordt van zo'n kursus alleen
natuurlijk beslist ook geen goede boer want daar is vanzelfspre
kend heel veel meer voor nodig. Zo'n EVTO kursus is maar klein
onderdeeltje van het geheel dat moet leiden tot het kweken van een
goede boer. Daarnaast zul je er altijd hebben die het nimmer
leren,ook met de beste scholen en de meest uitgekiende vorming
niet, omdat het hen ontbreekt aan dat onbeschrijfelijke dat onde
finieerbare dat nou juist de ene boer beter doet zijn dan de andere.
Wie de ongelooflijke opbrengstverschillen per ha bekijkt en de
onvoorstelbare kloof tussen het ene bedrijfsinkomen en het andere,
let wel, op bedrijven van gelijke grootte, die slaat de schrik om het
hart. Er zullen altijd klunzen en pechvogels blijven, daar kan geen
ene kursus of school wat aan veranderen. Je moet er gevoel voor
hebben, feeling, fingerspitzengefühl of hoe het dan ook mag
heten. Toch zou het zeer onverstandig zijn om dan alles maar op
zijn beloop te laten en maar te zien waar het schip strandt. Jonge
ondernemers die aan de vooravond van een bedrijfsovername staan
dienen mondig te zijn,te weten waar ze aan beginnen, t- Wordt ze
op een presenteerblaadje gebracht, mooier kan het niet. Het leert
je bovendien reeds vroegtijdig inzicht te krijgen in reilen en zeilen
op het ouderlijk bedrijf. Kan het eigenlijk wel wat je wil? Moet er
niet ingrijpend gewijzigd worden in de bedrijfsvoering? Zou een
openhartig praatje met de broers en zussen met de getrouwde
aanhang die miet op het bedrijf komen dan niet uitermate verhel
derend werken? De EVTO kursus kan je met de neus op deze
zaken drukken en jouw en ons de ogen doen openen voor de harde
realiteit. Zodra het om de centjes gaat dan krijgt de moraal en ook
de familieband het heftig te verduren. We hebben in de landbouw
de mond altijd vol van kwaliteitsverbetering. Alleen dat kan ons
toekomst gevenWanneer we echter niet beginnen om de kwaliteit
van de jonge ondernemers zelf stevig aan te pakken dan kunnen we
de kwaliteit van al het andere ook wel vergeten, en denk er om
vandaag komt nooit weeromSchrijfkouter.
19
