UIT DE
PRAKTIJK
Rassenbericht wintertarwe 1975
voor het zuidwestelijk
kleigebied
Geprikkelde stemming
PROEFSTATION VOOR DE AKKERBOUW
Consulentschappen voor de
Akkerbouw en de Rundvee
houderij in het zuidwestelijk
kleigebied
VAN de vele factoren die op de opbrengst inwerken
zoals grondsoort weer, voeding, ziekteresistentie,
etc. blijkt de invloed van het ras overduidelijk. Nog
steeds is het mogelijk om door gebruikmaking van de
juiste rassen de opbrengst aanzienlijk te verbogen. De
kosten nemen hierdoor niet noemenswaard toe; dit be
tekent dat het rendement 'hoger wordt.
Onze kweekbedrijven zijn er in geslaagd de produk-
tiviteit, de wintervastheid en de schotresistentie tot
grote hoogte in te kruisen. Het is een uitdaging voor
de boer de teelt zodanig aan te passen dat het vermo
gen om hoge opbrengsten te geven tot uiting komt.
Hierbij rekening houdend met de zwakke punten van
onze rassen.
Daarnaast heeft het onderzoek jie laatste jaren be
langrijke vorderingen gemaakt met betrekking tot het
bestrijden van verschillende schimmelziekten. Wij den
ken in dit verband aan de bestrijding van voetziekte in
het voorjaar en de afrijpingsziekten in de zomer.
Op het gebied van de bemesting heeft de toepassing
van de gedeelde stikstofgift zowel de opbrengst als de
oogstzekerheid bevorderd.
Proeven met zaaizaadhoeveelheden bevestigen de
veronderstelling dat met minder zaaizaad kan worden
volstaan, zonder dat de opbrengst daardoor daalt.
Terugziende op oogst 1974 valt bij de wintertarwe de
hoge kg-opbrengst op. Door de zachte winter werd de
groei nauwelijks afgeremd, waardoor de toch algemeen
wat latere zaai in het voorjaar niet (meer opviel. De
uitstoeling was goed. De record opbrengst kan onge
twijfeld ook in verband .worden gebracht met de meer
op de stikstofbehoefte van het gewas afgestemde be
mesting. Dit, samen met het droge weer in de voorzo
mer, resulteerde in een wat schraal ontwikkeld gewas
met een goede beworteling. Dergelijke gewassen wor
den in het algemeen minder door, bijvoorbeeld meel
dauw en/of afrij pingsziekten aangetast. Dit is belang
rijk voor het uitgroeien van de korrel.
OPZET VAN HET ONDERZOEK
IN 1974 zijn de rassen vergeleken onder omstandig-
heden zoals deze op de bedrijven algemeen voor
komen.
a) normale, gedeelde stikstofbemesting, zonder ziek
tebestrijding;
b) gedeelde stikstofbemesting met bij de eerste gift
30 kg N extra, plus COC-bespuiting en bestrijding
van schimmelziekten.
Als basis voor de hoogte van de stikstofgift diende
het resultaat van het grondonderzoek (bemonstering
in de tweede helft februari).
Op alle proefvelden .werd in 1974 de opbrengst door
30 kg meer stikstof plus een CCC-besp-utting in com
binatie met een sehrmmelziektebestrijding aanzienlijk
verhoogd. Alle onderzochte rassen reageerden ongeveer
in gelijke mate op de genomen maatregelen. Het ligt in
de bedoeling in een later stadium nader in te gaan op
de stikstofgift, stikstofdeling, OCC-gebruik en ziekte
bestrijding.
Gemiddelde zaadopbrengsten van de wintertarwe-
rassenproeven in het zuidwestelijk kleigebied
in verhoudingsgetallen
gem. van 1964-1973 gem. van 1974
100 6020 kg/ha 100 7190 kg/ha
normaal N normaal -f- 30 N
4- CCC Bavistin
RASSENBESCHRUVING
a) Goed wintervaste rassen
Clement geeft een vrij vlot maar steil groeiend,
weinig bladrijk gewas. Het stro is kort en vrij ste
vig. Het gewas rijpt vrij vroeg. Het is het imeest
produktieve ras. De laatste jaren wordt het in toe
nemende mate aangetast door meeldauw, bruine
roest en afrijpingsziekten. Dit jaar bleek Clement
ook vatbaar voor een nieuw fysio van gele roest.
Het ras is zeer gevoelig voor voetziekte. De schot-
resistentie is goed.
Caribo stelt geen hoge eisen aan de grond en kan
op de wat minder vruchtbare .gronden ook goede
opbrengsten geven. Op vruchtbare grond vormt dit
ras erg veel 'blad, waarbij de stevigheid dan te
wensen overlaat. Met een aangepaste stikstofbe
mesting en het gebruik van CCC kan dit bezwaar
.grotendeels ondervangen worden. Rijpt vrij vroeg.
Werd in voorgaande jaren sterk door meeldauw en
bruine roest aangetast, maar rijpt meestal gezond
af. De korrel is wat gevoelig voor schot.
Manella is een vroeg rijpende tarwe met een goede
resistentie tegen gele roest.. Het stro is kort. De
Ervaringen in voorgaande jaren en met an
dere tarwerassen geven aan dat een sterke
verbreiding van één ras grote gevaren in
houdt. De kans op doorbreking van resisten
tie tegen bepaalde ziekten neemt daardoor
namelijk sterk toe.
stevigheid laat iets te wensen over, door voetziekte
treedt vaak platte legering op. Is in voorgaande ja
ren nogal aangetast door meeldauw en bruine
roest. Stelt hogere eisen aan de grond dan Caribo
en Lely. Heeft een geringe gevoeligheid voor schot.
Wordt de 'laatste jaren door andere rassen in op
brengst overtroffen. Manella is gevoelig voor de
duietbestrijdingsmiddelen Dicuran en Dosanex.
Lely rijpt vrij iaat en heeft kort stevig stro. Is erg
vatbaar voor meeldauw en afrijpingsziekten, maar
kan, gezien de opbrengsten in 1974, bij een gezond
gewas en op goede tarwegrond zeer produktief zijn.
Bestrijding van afrijpingsziekten door bespuiting
met chemische middelen is vooral bij dit ras raad
zaam. De korrel is vrij gevoelig voor schot. Lely is
gevoelig voor de duistbestrijdingsmiddelen Dicu
ran en Dosanex.
b) Middelmatig wintervaste rassen
Cyrano rijpt vroeg en heeft kort zeer stevig stro.
Lijdt in het algemeen niet sterk aan afrijpings
ziekten. maar wel aan meeldauw. De korrel is zeer
resistent tegen schot, maar zit los in het kaf, zodat
korreluitval voor kan komen. Het ras voelt zich
thuis op de goede tarwegronden en geeft daar ho
ge opbrengsten.
Cyrano is een uitstekende dekvrucht voor groenbe-
mestingsgewassen. Als dekvrucht voor graszaad
teelt is de grote neiging tot korreluitval en daar
door de kans op veel opslag een nadeel.
c) Matig wintervaste rassen
Norda heeft tamelijk kort en stevig stro. Het ras
is erg vatbaar voor .meeldauw en afrijpingsziekten.
Bestrijding van deze ziekten is voor dit ras dan
ook vrijwel steeds noodzakelijk.
Het oogstjaar 1974 bevestigde wederom de hoge
produktiviteit van het ras als het gewas voldoende
gezond blijft. De korrel is vrij weinig gevoelig voor
schot. Het ras is het meest geschikt voor late zaai,
bijvoorbeeld in december/januari.
d) In onderzoek zijnde nieuwe rassen
Adamant lijkt middelmatig wintervast. Het stro is
zeer kort en zeer stevig. Erg vatbaar voor meel
dauw en afrijpingsziekten. Werd in 1974 op enkele
proefvelden door gele roest aangetast. Is bjj het
onderzoek vatbaar gebleken voor alle bekende fy-
sio's. Heeft goede eigenschappen omtrent korreluit
val en schot.
Anouk lijkt vrij goed tot goed wintervast. Het stro
is vrij kort en stevig. Zeer vatbaar voor meeldauw,
tamelijk vatbaar voor bruine roest en afrijpings
ziekten. Weinig gevoelig voor schot.
Overzicht van de belangrijkste raseigenschappen
stro
geschikt-
ras
winter
blad
lengte stevig-
korrel-
heid
vastheid
rijk
heid
uitval
als
heid
dek
vrucht
Clement
7,5
6,5
6
8
6
8
Caribo
8
8
7
7
6
6
Manella
8
7
6
7
7
8
Lely
8
7
6
8
9
7
Cyrano
6
6
6
8,5
4
9
Norda
5
7,5
6
8
7
8
CONCLUSIE EN ADVIES
Ervaringen in voorgaande jaren en met andere tar
werassen geven aan dat een sterke verbreiding van één
ras grote gevaren inhoudt. De kans op doorbreking van
resistentie tegen bepaalde ziekten, waardoor deze dan
veel schade kunnen aanrichten, wordt daarmede erg
groot. Het is om deze reden dat gewezen moet worden
op de noodzaak van rassenspreiding. Temeer daar het
ras Clement nu de kans loopt op een zeer grote uitbrei
ding. Om dit gevaar te beperken achten wij het ge
wenst dat van dit ras niet meer dan 50 van het
areaal wordt uitgezaaid.
Lely en Norda kunnen bij een effectieve bestrijding
van de afrijpingsziekten zeer goede resultaten geven.
Lely doet het vooral goed op de vruchtbare gronden.
Op de wat minder vruchtbare gronden zijn Caribo en
Norda de meest aanbevelenswaardige rassen.
Manella is geien koploper meer, maar wordt op menig
bedrijf gewaardeerd om de regelmatige goede op
brengst en goede oogstzekerheid.
Cyrano behoort niet tot de meest produktieve ras
sen, maar verdient door de goede strostevigheid, de
goede resistentie tegen ziekten en geringe schotgevoe
ligheid een plaats in het sortiment op de vruchtbare
kleigronden.
Ook voor 1975 geldt de noodzaak meer dan één ras
uit te zaaien voor het behoud van goede tarwe-opbreng-
sten. Vooral voor bedrijven waar, bij een flink areaal gra
nen, wintertarwe de hoofdmoot vormt, ie uitzaai van 2 of
3 rassen gewenst.
Clement
120
107
116
Caribo
99
97
109
Manella
95
94
108
Lely
101
102
114
Cyrano
104
91
99
Norda
102
99
110
Adamant
92
100
108
Anouk
106
100
109
De met grote spanning afgewachte landbouw-debat in
de Tweede Kamer is op THOLEN en St. PHILIPSLAND
in de praktijk als zeer onbevredigend overgekomen.
De benadering en ook de felheid van de diverse spre
kers der politieke partijen, over de toch wel erkende
benarde inkomenspositie in de landbouw, is naar onze
gevoelens ver beneden de verwachting gebleven. De
politieke belangen bleken inderdaad te prevaleren bo
ven de nijpende situatie in alle sectoren van onze 'be
drijfstak.
De direkte inkomensverbetering voor de gehele land
bouw via de BTW per '1 september j.l. van 2 gaat
ondanks de uitdrukkelijke eis van de georganiseerde
'landbouw, door toedoen van de Kamer niet door. Voor
vele bedrijfsgenoten die met 'het verhandelen van hun
produkt een afwachtende houding hadden aangenomen,
gaat de in eerste instantie grote teleurstelling over in
een geprikkelde stemming!
De eisen van de georganiseerde landbouw waren mi
nimaal, gezien de enorme kostenstijgingen van de laat
ste tijd, zelfs zo minimaal dat ze op dit moment zover
beneden de maat zijn. Waarom dan geen honorering van
het minimale eisenpakket?
Het lijkt wel of onze volksvertegenwoordigers toch
nog onvoldoende beseffen dat onze bedrijfstak in moei
lijkheden verkeert, ondanks de bewering dat ze de
landbouwbelangen hoog aan slaan!
Wij zijn dan ook geenszins tevreden met de nationale
maatregelen. De eisen zijn onvoldoende ingewilligd,
daarom zullen ook aktie's van de georganiseerde land
bouw tegenover de nationale maatregelen niet uit kun
nen blijven!
Als we tevens zien hoe in Brussel de 'landbouwminis
ters ook nog niet tot een definiteif besluit hebben kun
nen komen over de tussentijdse prijsverhogingen, laat
staan het marktmechanisme door b.v. verlagingen van
de heffingen aan de grenzen door deze zo te corrige
ren dat de iboer meer voor zijn produkten ontvangt, dan
krijgen wij het gevoel dat we ook niet al te veel op di
rekte resultaten vanuit Brussel zullen kunnen rekenen.
De oproep van de gezamenlijke EJ2.G.-landbouworga
nisatie^ om a.s. maandag tot demonstratieve dag uit te
roepen, teneinde haar eisen kracht bij te zetten, zullen
we daarom temeer ook van onderaf dienen te steunen!
Het is deze en ook vorige week door de grote hoeveel
heden neerslag tamelijk rustig geweest met de werk
zaamheden op onze bedrijven. De meeste collega's zit
ten nu te popelen, gezien de eerste twee weken van
september reeds vervlogen ziin, om wanneer de grond
het toelaat met het aardappelrooien te beginnen, begrij
pelijk omdat op veel bedrijven de rooiwerkzaamheden
een grote arbeidspiek veroorzaken.
Ondanks de vele werkzaamheden, zullen we echter
wanneer door onze organisatie van de achterban ge
vraagd wordt, om mee te werken aan bepaalde aktie's
voor onze gerechtvaardige eisen, de sollidariteit op moe
ten brengen om eensgezind, tuinder alsook de loonwer
kers, de belangen van onze gehele bedrijfstak proberen
uit te tillen boven onze individuele belangen.
Willen we als landbouw wat bereiken, zullen we dit
voor ogen moeten houden!
(Zie verder pag. 6)
