VAN DER HAVE
voor
graszaadteelt
tel. 01102-1441*
Meerjarige contractteelt voor consumptieaardappelen.
r\E afzet van aardappelen moet in nieuwe banen
DT1\GE7\ VAN DE WEEK
6
worden geleid. Een op moderne leest geschoei
de en gespecialiseerde aardappelteelt vraagt grote
investeringen en de gehele bedrijfsstructuur dient
daarop te worden afgestemd. Ja, zelfs de structuur
van meerdere bedrijven gezamenlijk, om gewascom
binaties, perceelscombinaties, gezamenlijke inzet van
werktuigen, enz. beter tot zijn recht te doen komen.
Dit alles is echter alleen verantwoord als de gespe
cialiseerde teler zich vóór hij met het produktiepro-
ces begint, verzekerd weet van zijn afzet tegen een
in 't algemeen lonend prijspeil.
Deze duidelijke taal werd gesproken tijdens de
jaarvergadering van de Kring Zuid-West van de Ned.
Kontrakttelers Vereniging van de 3 C.L.O.'s welke
op vrijdag 11 februari j.l. te Roosendaal werd gehou
den. Genoemde kring, die Zeeland en Noord-Brabant
omvat, zag in 1971 het ledenaantal met 76 stijgen tot
799. Hiervan wonen 624 in Noord-Brabant en 175 in
Zeeland!
AKKERBOUWBEDRIJF WORDT
VOLLEGRONDSGROENTEBEDRIJF?
voorzitter, de heer B. van Dueren den Hollander,
hield na zijn openingswoord een inleiding geti
teld: „Vijf 1 toekomst". Aan het le lustrum is
namelijk één jaar toegevoegd, dat in meerdere opzich
ten reden gaf tot tevredenheid.
Hij wees op de uitbreiding van de werkzaamheden,
o.a. door de toename van de kontraktteelt. In dit ver
band kan genoemd worden, de verhuizing van de vol-
legrondstuinbouw naar de akkerbouw. Het wat klei
nere akkerbouwbedrijf kan daardoor op weg zijn naar
het grotere vollegrondsgroentenbedrijf.
Meer aandacht moet worden besteed aan de afzet.
Nederland is koploper als het gaat over hoeveelheid
per ha, dus over kwantum. Maar belangrijker is het
dat we het door ons geteelde produkt door een ander
aanbodsysteem tot een hogere waarde moeten zien te
brengen. We zullen in het presenteren elkaar minder
voor de voeten lopen. Al naar de verwerkingscapaci
teit van de fabriek kan het gericht en gebundeld pre
senteren van het benodigde assortiment plaats moeten
vinden door een of meer producentengroeperingen.
Daarbij mag het niet zo worden dat de ene coöperatie
de andere belaagt, maar ook hierbij moet zo nodig
coördinatie plaats vinden.
Het overleg betreffende kontraktteelt van peul
vruchten voor conserven heeft ca 5 prijsverhoging
opgeleverd, na harde onderhandelingen. Bij de zaai
graanvermeerdering is weinig verandering gekomen.
Graszaad 'biedt beter perspectief, hoewel voor een ras
als Italiaans wat minder. Onduidelijk is nog steeds
voor wie de toeslag is. Binnenkort kan hierover 'een
uitspraak worden verwacht. Bij de kleinere produkten
wordt aandacht besteed aan o.a. knolselderij, kroten,
wortelen (zowel Amsterdamse bak als Flakkese win
terwortelen), aan spinazie en diverse koolsoorten.
Verder zijn er grote moeilijkheden bij de zaaiuien.
Vanuit het gehele land is gevraagd om een „partijen-
gesprek" betreffende de kontrakttekst alsook com
mercie. Binnenkort zal onderhandeld worden.
NIEUWE AFZETVORMEN VOOR AARDAPPELEN
IR. M. G. W. Hallmans, sekretaris commissie Be
drijfsontwikkeling van het Landbouwschap,
sprak over het onderwerp: „Waarom naar nieuwe af-
zetvormen voor konservengrondstoffen en konsump-
tie-aardappelen?" De heer Hallmans ging vooral in op
de aardappelteelt. De aardappel is van de „vrije pro
dukten" het belangrijkste gewas. De kg-opbrengst per
ha en de hoogte van de prijs bepalen daardoor in ster
ke mate het inkomen van de boer.
De telersorijzen waren de laatste jaren voor klei-
Bintje per 100 kg: 1966 16,40; 1967 7,70; 1968 12,85;
1969 23,20; 1970 9,70; 1971 In de periode 1959/1970
was de gemiddelde prijs 13,63. Wat opvalt is dat de
laatste depressie een dal is van twee achtereenvol
gende jaren. Mag hieruit worden afgeleid dat jaren
van marktevenwicht en redelijke prijsvorming in de
toekomst minder zullen optreden? Is het daarom niet
van belang de inkomensvorming een wat zekerder ba
sis te geven door de afzet van de aardappelen te ver
beteren, aldus spreker.
MEERJARIGE VERBINDINGEN
AM dat te bereiken zal de teler bereid moeten zijn
om een deel van de beschikkingsmacht over zijn
produkt aan derden over te dragen. Dat moet niet wor
den gezien als een stuk beknotting van de onderne
mersvrijheid, maar als een mogelijkheid om te komen
tot een verbetering van de afzet. Het is dwaasheid
om aardappelen te telen als er onvoldoende vraag is.
In verband met de grote investeringen voor de aard
appelteelt moet de teler zich verzekerd weten van de
afzet van zijn produkt tegen een lonende prijs. Dat is
te bereiken door meerjarige contracten tussen telers
en afzetorganen.
De afnemers van consumptie-aardappelen groot
winkelbedrijven en aardappelver werken de indus
trieën hebben belang bij een regelmatige voorzie
ning met aardappelen van een constante kwaliteit. Zij
moeten deze kunnen betrekken voor 'n concurrerende,
weinig fluctuerende prijs. Dat is voor deze bedrijven
noodzakelijk om een optimale positie op de consumen
tenmarkt te kunnen innemen. De afzet zal zich daarop
ook moeten richten.
Er worden nu al vrij grote hoeveelheden aardappe
len naar schatting 350.000 ton in geïntegreerd
verband afgezet. Dat zal echter nog sterk moeten wor
den uitgebreid. Er zal meer moeten worden gewerkt
met meerjarige bindingen tussen telers en htm coöpe
raties of groepen van telers met de particuliere handel.
GEEN CONTINGENTERING
iJVEZE betere organisatie van de aardappelafzet
I' wordt ook nodig in verband met de uitbreiding
van de EEG per 1 januari 1973. Dan zullen Engeland
en Frankrijk ongetwijfeld in Brussel gaan pleiten voor
een of andere vorm van interventie od de aardappel-
markt of voor een contingentering. In Engeland heeft
men nu het systeem van de Potato Marketing Board.
Dat berust op een contingentering per teler en een ex
portkraan. De aardappelprijs is gegarandeerd 13,80
per 100 kg voor de oogst 1971) en de telers betalen
een areaalheffing. Dit systeem heeft men daar zonder
al te grote moeilijkheden kunnen volgen, mede door
dat er in Engeland vrijwel geen voeraardappelen wor
den geteeld.
Natuurlijk zou een dergelijke werkwijze ook in de
EEG kunnen worden toegepast. Het zou echter wel
zeer hoge kosten met zich meebrengen en op langere
termijn gezien zou het voor Nederland waarschijnlijk
geen goede zaak zijn. Wij zijn er bij gebaat, dat de sa
nering van de aardappelteelt in West-Europa doorzet.
Daarbij zal de aardappelteelt moeten gaan naar die ge
bieden en die bedrijven, die daarvoor het meest ge
schikt zijn.
INSTEMMING EN VOORBEHOUD
AP de lezing van de heer Hallmans volgde een le-
V vendige discussie. Naast instemming waren er
ook vragen en kritische opmerkingen, die op voorbe
houd wezen. We noemen er enkele:
a. Tot nu hadden we bij de aardappelteelt zowel
kans op een lage prijs als op een gunstige prijs.
Betekent kontraktteelt van aardappelen niet jaar
lijks telen tegen een lage prijs?
b. De laatste tijd wordt in de vakbladen over de
noodzaak van bundeling van de afeet geschreven
op een manier, alsof hiermee alle problemen kun
nen worden opgelost. Bij overproduktie is echter
ook met bundeling geen gunstige prijs te be
dingen!
c. De kwaliteitseisen zijn bij kontraktteelt zodanig,
dat er altijd wel een reden voor afkeuring is als
dit voor de handel voordelig uitkomt.
d. Er wordt wel gesproken over meerjarige kon
trakten, doch de prijs moet elk jaar opnieuw wor
den vastgesteld, Wat gebeurt er als over de prijs
geen overeenstemming wordt bereikt?
De heer Hallmans antwoordde dat hij geen garantie
kan geven dat de prijs bij kontraktteelt hoger zal zijn
dan bij vrije teelt. Er zijn echter bij de afzet ontwik
kelingen aan de gang, die om begeleiding vragen. Het
gaat er daarbij om aan de wensen van de handel tege
moet te komen, om zich als aardappelproducent in de
EEG te kunnen handhaven. Bundeling van de afzet
lost het overproduktieprobleem inderdaad niet op,
maar is wel dringend nodig om tot oplossing van het
afeetprobleem te kunnen komen. Wat de overige pun
ten betreft, is het vooral belangrijk dat er een goede
verhouding tot stand komt tussen handel en teler. De
belangen lopen voor een groot deel parallel. Het komt
aan op een goed samenspel, dat is in het belang van
beide partijen! Al met al een instructieve bijeenkomst,
die stof tot nadenken kan geven.
\A/E zijn vorige week toch wel geschrokken van
de mededeling van het Produktschap voor
Groenten en Fruit dat er per begin februari in ons
land nog een appelvoorraad was van 190 miljoen kg,
dat is 50 miljoen kg meer dan het jaar daarvoor. Nu
is daarbij niet vermeld hoeveel goede kwaliteiten er
voorradig zijn. Dat kan wel eens tegenvallen, maar
het neemt niet weg, dat er toch een enorme voorraad
is en dat er veel zal moeten gebeuren alvorens deze
helemaal is geruimd. Ook peren waren er per begin
februari nog aanzienlijk meer dan een jaar geleden
namelijk 18 miljoen kg tegen 14 miljoen kg het vorig
jaar en 10 miljoen kg twee jaar geleden.
Het Produktschap voor Groenten en Fruit stelde
samen met het Centraal Bureau van de Tuinbouwvei
lingen dit overzicht van de voorraden vast. Er is in
ons land het afgelopen seizoen een appelproduktie
geweest van 520 miljoen kg en hiervan is tot begin
februari 330 miljoen kg geruimd. Het vorig jaar be
droeg de appelproduktie 450 miljoen kg en twee jaar
geleden 475 miljoen kg. Een record oogst dus en dat
wisten we ook wel. Het gevolg van deze record-oogst
is dat er veel kleine maten zijn en hierdoor is ook de
betrekkelijk gunstige markt voor de grote maten te
verklaren. De consument wil grote appels en peren
en die zijn er weinig en daarom duur. Het moet op
nieuw een les zijn voor de komende jaren: er is geen
behoefte aan klein fruit Er moet worden gedaan wat
mogelijk is om alleen grote vruchten te telen.
1A/ANNEER we de cijfers van de voorraden bekij-
ken dan is het niet best te begrijpen dat er
zo weinig animo is om te ruimen uit de koelhuizen.
We moeten er direct bij zeggen dat dit niet geldt voor
elke veilirrg en voor elk gebied. Soms loopt dat aar
dig, soms echter mankeert er veel aan. Vorige week
kwam het bij de veiling in Kapelle-Biezelinge tot een
uitbarsting van de zijde van de handel die besloot
geen fruit te kopen. Al weken ergerde men zich aan
het feit dat er te weinig goed fruit in de veilinghal
werd aangevoerd, terwijl er wel goed fruit werd ver
laden voor C.B. 11, de afzetorganisatie van het Cen
traal Bureau van de Tuinbouwveilingen.
Op een enkele uitzondering na, besloten alle han-
laren, die normaal in Kapelle fruit kopen, geen plaats
te nemen in de banken. Het was een gebeurtenis die
niet dikwijls voor komt en het nodige opzien baarde.
De voor- en tegenstanders van C.B. 11 kwamen in
aktie.
De handel kwam tot haar daad zonder overleg met
veijingbestuur en direktie. Toen dit overleg daarna
wel plaats vond was het spoedig bekeken. Vrijdag
werd er weer normaal geveild, nadat van de zijde van
de veiling de verzekering was gegeven dat men de
telers zal vragen om geregeld aan te voeren en voor
al niet buitenom de veilingklok te verkopen. Op de
handel werd een beroep gedaan ook geen zaken te
doen buiten de veilingklok om. Wat de C.B. 11 trans-
aktie betreft zei voorzitter B. Leys van de Kapelse
veiling dat het hier gaat om een zeer gering deel van
het totale beschikbare kwantum bewaarfruit. Gemid
deld werd ongeveer 20 voor deze centrale afzet
opgegeven. De moeilijkheid is echter dat er de laat
ste weken geregeld Conference peren verladen moes
ten worden voor C.B. 11 terwijl er geen of te weinig
werden aangeboden door de telers uit de z.g. vrije
voorraad.
Voor wat de appelen betreft gaat volgens de heer
Leys het verwijt van de handel helemaal niet op, want
er is in dit bewaarseizoen nog geen enkele kilo klasse
I appelen aan C.B. 11 geleverd geworden. Wanneer
de handel zegt dat alle goede kwaliteiten naar C.B.
II gaan dan is dat een kreet en ook niet meer dan
dat.
\A/E hebben begrepen dat er op redelijke basis
is gepraat kunnen worden in Kapelle. De nor
male situatie bij de afzet heeft zich hersteld en dat
is gelukkig, want niemand heeft belang bij verstoor
de verhoudingen bij de afzet van ons fruit, waarmee
het toch al niet zo bést gaat.
Dat het van belang is in de komende weken ge
regeld aan te voeren en ook een begin te maken met
de verkoop van Golden Delicious uit de c.a. cellen,
staat vast. Overleg met de veilingdirektie is zeer ge
wenst. Dat C.B. 11 e(en nuttige funktie kan vervullen
bij de afzet van fruit, geloven wij ook. Dat er gezocht
moet worden naar een methode om te voorkomen
dat de gewone handel over onvoldoende voorraad
beschikt wanneer het prijspeil redelijk is, behoefte
eveneens geen nader betoog.
Hiervoor is dan echter noodzakelijk dat men vol
doende fruit beschikbaar heeft om een flexibel af-
zetbeleid te volgen. Hiertoe maatregelen nemen tegen
dat het nieuwe seizoen begint, zou wel eens een be
langrijke zaak kunnen zijn om in deze maanden van
het jaar nog aan te pakken. Het duurt niet lang meer
of het wordt drukker op de bedrijven en ook de be
stuurders hebben het dan weer druk. Nu is er ech
ter nog volop gelegenheid om zich bezig te houden
met deze dringende problemen!
