Mechanisatie-
mogelijkheden vlasoogst
na het trekken
Bijdrageregeling O. en S.-fonds
Bevordering van rationele rundvlees-produktie
15
(Slot.)
5. De bossen- en pakkenlader.
Het laden van bossen met een gewicht van 810
feg- en van lage-drukpakken vraagt veel spier
kracht. Er werd om dit werk te verlichten en te
versnellen gedemonstreerd met een aangepaste
Omia pakkenlader. Dit is een 1,00 m brede ket
tingtransporteur met getande lijsten, die wel gevoe
lig is voor storingen. De schoven waren eerst met
de hand in de lengte in één zwad gelegd en ver
volgens vlot geladen. Boven de transporteur is een
lange leistaaf aangebracht, terwijl de -glijbaan van
leistaven is voorzien, die er voor zorgen dat de
bossen steeds in dezelfde stand op de wagen val
len. Het apparaat kost F. fr. 5250 en kan ook voor
allerlei andere produkten worden gebruikt. De ca
paciteit bedraagt 25 bossen per minuut bij 3 per
sonen bij het laden op de wagen (totaal 4 perso
nen). Met de Diadem-lader werden op de Coöp.
Vlasfabriek „Dinteloord" in de proeven in het voor
jaar 1968 betere resultaten bereikt.
6 Speciale opraap-hoge-druk vlaspers
Doel van deze machine was het volledig vervan
gen van de handenarbeid bij het opladen en trans
port van de schoven gedauwroot vlas en de snelle
afvoer van het veld. Voorts wordt de benodigde
ruimte voor transport en opslag door het maken
van balen onder hoge druk van 200 kg per m3
verkleind en tenslotte denkt men de machine nog
voor andere landbouwprodukten te kunnen gebrui-
DROGEN IN HET ZWAD GEVOLGD DOOR
MECHANISCH OPRAPEN EN PERSEN
Met medewerking van de Coöp. Vlasfabriek „Dintel
oord" werd in een perceel Reina bij de heer Stikker
aan de Kleiweg in de NOP een halve ha ter beschik
king gekregen. Het vlas was van goede kwaliteit en
recht van stengel, maar wat aan de korte kant. Het
vlas werd getrokken op 22 juli met een getrokken
Depoortere machine met aflegapparaat en in het zwad
gelegd, waarbij het vochtgehalte van het goed afge-
rijpte stro tussen de 50 en 60 lag. Een deel van het
vlas werd na enkele dagen opstijven in de haag ge
zet, het overige vlas op 28 juli met de hand gekeerd.
Het direkt in hagen zetten van vers geplukt vlas levert
beswaren op. Ondanks twee regendagen -kon het vlas
na 9 dagen op 31 juli worden geraapt en geperst, waar
bij het vochtgehalte zowel voor het licht aangerote
vlas in de haag als in het zwad tot 12 a 14 was
teruggelopen.
Gewerkt werd met een Rivierre-Casalis TR 2100
lage-drukpers ter beschikking gesteld door de firma
Lindeteves-Jacoberg in Harderwijk met een werk-
snelheid van ongeveer 5 km per uur. Bij deze snel
heid en een werkhreedte van resp. 12 en 15 m be
draagt de werktijd op het perceel voor het persen en
laden (1 man op de trekker en 2 op de aangehangen
wagen) 2l/2 resp. 2 uw* per ha (7/2 resp. 6 manuren
per ha). Ter vergelijking: de werktijd hij het opbok
ken, schelven en laden in handwerk bedraagt zeker 20
manuren per ha. Met deze lage-drukpers werd het
vlas opgeraapt en tot pakken met een gewicht van
gemiddeld 91/kg geperst.
Aanvankelijk sprong het gewas bij het oprapen wat
op, zodat het min of meer kriskras in de pers kwam.
Lager stellen van de boven de opraper aanwezige
windveren verhielp dit, zodat de stengels opvallend
mooi evenwijdig in de pakken kwamen. Bij doorsnij
den van de banden vielen de pakken goed open. Er
trad bij het persen iets zaadverlies op. Volgens de
Franse deelnemers aan de nabespreking, die wat er
varing met een Claas LD 100 pers hadden opgedaan,
kan dit worden voorkomen door de aan de kant van
de koppen gelegen tanden van de opraper en de toe-
voerhark te demonteren. Dit kan leiden tot iets min
der goed gevormde bossen, zodat het nuttig lijkt eerst
na te gaan hoe groot het zaadverlies is en of dit kan
worden voorkomen door een goede afstemming van
de rijsnelheid op het toerental van de pers. Ook lijkt
het mogelijk uitgevallen zaad aan het einde van het
uiteraard sterk afhankelijk van het weersverloop tij
dens het in het zwad liggen van het vlas. De proef
zal het volgend jaar op grotere schaal worden voort
gezet, terwijl het IBVL een meer gedetailleerd rap
port zal opstellen over de vezelopbrengst en de vezel-
kwaliteit in vergelijking met het traditioneel gehokte
en geschelfde vlas, zodira de analyse-resultaten be
schikbaar zijn.
HOOIBEHANDEUNG VAN DAUWROOTVLAS
Door het vlasbedrijf A. Paredaen-Herrebout in St.
Kruis werd dit jaar een -geheel afwijkende werkwijze
toegepast bij het diauwrot/en van vlas, teneinde een
belangrijke arbeidsbesparing te bereiken. Na 2 tot 6
dagen in het zwad gelegen te hebben, wordt het vlas
met een normale hooikeerder type P.Z. geschud en ge-
keerd^ hetgeen zonodig herhaald wordt. Zodra het
dauwrootproces voldoende vergevorderd en het vlas
droog is, wordt het vlas met een achter op de trek
ker gemonteerde Fahr-cirkelhark in wier sen gebracht
en met een normale hoge-drukpers in pakken geperst.
De pakken hebben een gewicht van circa 20 kg en
zijn met 2 ijzerdraden gebonden.
De verwerking van de pakken geschiedt via een
automatische opener, een pletrol, een schudder om het
zaad en kaf af te scheiden en een grote breekmachine
met braak, tamboer en schudder, waarna de verkre
gen vezel als „lin total" in balien wordt geperst voor
opslag en afvoer.
Als voordelen kunnen worden genoemd: een be
langrijke arbeidsbesparing; een snellere en meer ge
controleerde roting en minder transport en opslag
ruimte. Als nadelen: het over het zwad rijden, wat tot
veel zaadverlies aanleiding kan geven; de pakken
blijven te veel aan elkaar hangen, indien' de pers niet
goed snijdt en de automatische voeding van de breek-
vlasmachine is nog niet opgelost. Hiervoor zijn ver
moedelijk wel technische oplossingen mogelijk. De
kernvraag is of het verlies aan zaad en de mindere
kwaliteit vezel welke verkregen wordt in ruime mate
gedekt worden door de bereikte arbeidsbesparing.
De ontwikkeling van dit systeem zal vanuit „Wage-
ningien" begeleid worden.
AFVOER VAN HET LAND
Voor de teler, vooral wanneer hij graszaad of klaver
als ondervrucht heeft ingezaaid, is het van groot be
lang, dat de tollen of klampen vlas zo spoedig moge
lijk van het veld worden afgevoerd. Hiervoor werd
door de heer G. Blink een palletsysteem ontwikkeld
De hogedrukvlaspers in acie.
ken. Het prototype van de aoor het ITL en CNEE-
MA ontwikkelde en bij Depoortere gebouwde pers
voor pakken van 150200 kg kan in principe zo
wel los vlas als schoven verwerken. Voor nadere
bijzonderheden vérwijzen wij naar het verslag.
DE PROEVEN IN NEDERLAND
yAN de door de Werkgroep „Mechanisatie van de
oogstwerkzaamheden na het vlastrekken" als
eerste oriëntering dit jaar opgezette proeven, die door
de afdeling Handelsgewassen in nauwe samenwerking
met het IBVL, het ILR en het Consulentschap Land
bouwwerktuigen werden uitgevoerd, vermelden wij
nog de volgende bijzonderheden.
Een 150200 kg zwaar pak wordt met 6 draden
gebonden.
perskanaal op te vangen, zodat het niet verloren gaat
of opslag geeft. Tijdens het persen liep een wiel over
de koppen, omdat de van drie pluke-lementen afkom
stige zwaden wat dicht bij elkaar lagen. Het lijkt daar
om nodig met vier- of meerriji-ge machines te pluk
ken.
Het drogen in het zwad verliep ondanks het min
der gunstige weer even goed als het drogen in hagen.
Indien deze voorlopige resultaten bij latere proeven
mochten worden bevestigd, lijkt het arbeidsintensieve
hagen en mijten of hokken in schelven vervangen te
kunnen worden.
Hoewel technisch deze werkwijze wel perspektief
biedt, dient nog te worden nagegaan of de gevormde
perspakken bij de verdere verwerking in „Dinteloord"
of „Rijsoord" geen moeilijkheden opleveren. Voorts
is het eventuele zaadverlies en de mate van dauwroten
Na doorknippen van de draden valt het pak uit elkaar
en liggen de schoven weer los.
dat in de praktijk zijn bruikbaarheid wel bewezen
heeft. Door middel van een sledepallet kan hiermede
de hierop liggende pallet, welke rond 400 kg strovlas
kan bevatten direct vanuit de hok van het land af
worden gevoerd naar de rand of het verharde -gedeel
te van het perceel. De prijs van een dergelijke pallet
bedraagt circa 50,per stuk. Uitgaande van een
gemiddelde vlasoogst van 8 ton per ha zou dit een
investering betekenen van 1.000,per ha.
HET MAAIDORSEN VAN VLAS
Hoewel het van stam maaidorsen van vlas tech
nisch wel uitvoerbaar zou zijn, hebben de eerste oriën
terende proeven aangetoond, dat de resterende stop
pel op het land zeker een vezel verlies van circa 10
oplevert en het verkregen, vlasstro sleohts tot lagere
vezelkwaliteiten kan worden verwerkt.
Het bestuur van de Stichting O.- en S.-Fonds voor de
Landbouw heeft een bijdrageregeling vastgesteld ter be
vordering van proefnemingen op het gebied van een
rationele rundvleesproduktie en van de coördinatie van
produktie en afzet van kwaliteitsrundvlees. Deze bijdra
geregeling bestaat uit 2 delen:
aan ten hoogste vier groepen van in zogenaamde
rundvleesproduktiekernen samenwerkende landbou
wers kan in de kosten van de organisatie een bijdrage
worden verleend van maximaal 40.000,per kern.
Een dergelijke rundvleesproduktiekern dient rechts
persoonlijkheid te bezitten en zowel de aankoop als
de verkoop op basis van leveringscontracten van ten
minste 1.000 runderen per jaar t.b.v. de deelnemers
te verzorgen. Het mesten van runderen en het opfok
ken van kalveren, bestemd voor de rundveemesterij,
imoet overwegend in eenheden van tenminste 50 die
ren per landbouwer plaatsvinden.
aan maximaal vijftig ondernemers, die hun hoofdbe
roep in de landbouw hebben, kan een bijdrage wor
den verleend in de investeringskosten in gebouwen
voor huisvesting van mestrunderen en van kalveren,
bestemd voor de rundveemesterij. Zowel deelnemers
aan een rundvleesproduktiekern als individuele onder
nemers kunnen voor deze bijdrage in aanmerking
komen. De gebouwen dienen te zijn ingericht voor
de huisvesting van tenminste 100 mestrunderen of
100 kalveren en moeten zijn goedgekeurd door de
rijkslandbouwconsulent voor boerderijbouw te Wage-
ningen. De bijdrage bedraagt 25 van de geraamde
investeringskosten in gebouwen en inrichting tot een
maximum van 20.000,De investeringskosten
moeten tenminste 10.000,bedragen.
Aanvragen voor een bijdrage kunnen worden ingediend
bij de H.I.D. voor de bedrijfsontwikkeling in de provin
cie, waarin de rundvleesproduktiekern dan wel het be-<
drijf van de ondernemer is gevestigd.
