TUINBOUW-
KLANKEN
Meer fruit naar veiling Rotterdam
Coöperatieve bewaring
en afzet van uien van start
Voor- en nadelen van 't Walcherse klimaat
DINGEN VAN DE WEEK
i
I
Voor diegenen op SCHOUWEN EN DUIVELAND
die de uien nog op het land hadden liggen, is het de
laatste tijd weer met bijzonder natte en mistige
nachten. Zodoende kon pas laat op de dag met oog
sten worden begonnen. Hoewel in de uienprijs nog
weinig beweging zit, valt waar te nemen dat de
telersprijs met een paar cent per kg is aangetrokken.
Mogelijk een gevolg van het minder dringende aan
bod. Zij die hun uien in opslag hebben zullen voor
lopig niet genegen zijn de uien voor minder dan 15
cent per kg af te zetten.
Uit onze omgeving zijn nogal wat telers die zich
hebben aangesloten bij de coöperatieve opslag- en
afzetorganisatie. De mogelijkheid is niet uitgesloten
dat hiermee een concurrerende werking ontstaat,
wat de telersprijs ten goede kan komen.
De laatste weken is de ontwikkeling van de knol
selderij vrij gunstig geweest. Voor hen die een goede
aanslag van de planten hebben gehad, een goede
kans op redelijke kg-opbrengst. De percelen die een
holle stand vertonen, zullen nogal wat knollen geven
met groeischeuren. Bij het huidige vochtig en tame
lijk warme najaarsweer zal het mogelijk nog ge
wenst zijn een bespuiting uit te voeren tegen de
vlekkenziekte.
Hier en daar zijn al wat tulpen geplant. Mocht het
de komende week gunstig weer zijn, dan zal het
meeste tulpenplantgoed wel aan de grond worden
toevertrouwd. Hoewel het prijsverloop van de tul
pen van laatste oogst niet teleurstellend verloopt, is
voor de meeste telers het rendement niet best ge
weest, vanwege het te geringe aantal leverbare bol
len per roe. Dat is weer voorbij en met hoop op bete
re uitkomst wordt de eerste zorg aan het nieuwe
teeltseizoen ten koste gelegd. De rit voor de gladio-
lenoogst is begonnen. Bij de meeste drogerijen zijn
de eerste vroege soorten aangevoerd voor verdere
verwerking. Een paar drukke maanden staan de
telers en verwerkers te wachten. De gladiolenpellerij
biedt aan vele vrouwen en meisjes en andere gega
digden een kans op een welkome bijverdienste.
Met meer dan normale spanning gaat de belang
stelling uit naar de te maken prijzen op de veilingen,
die spoedig gaan draaien. De oorzaak hiervan is het
De fruittelers op SCHOUWEN-IHJIVELAND zitten
momenteel in een zeer drukke periode. Immers in de
periode van half september tot eind oktober moet op
de moderne bedrijven een heel groot percentage van
de oogst geplukt worden. We denken bij de appels
aan de Cox Oranje - Goudreinette - Lombards Cal
ville - Jonathan - Golden Delicious, en bij de peren
aan de Conference - Bonne Louise - Doyenne du Co-
mice e.a. Alles bij elkaar gaat dat voor vele bedrij
ven wel zo'n 70 tot 90 van de oogst betekenen.
Het is duidelijk dat dit de uiterste krachtsinspanning
vergt van de telers met hun helpers. Het is ook niet
alleen de pluk, maar daarnaast moet ook nog vaak
gesorteerd worden, want wat niet voor bewaring
bestemd is, of bewaard kan worden dienen we
te veilen. Ook dat geeft ons werk, en bij velen is dit
dan werk voor de avond-uren, omdat de plukdagen
ten volle benut dienen te worden. Maar een gedeelte
van de avond wordt reeds in beslag genomen om het
geplukte fruit uit de boomgaard te rijden, en zodoen
de wordt dan de centrale sortering of de veiling in
de arm genomen, voor die partijen die eetrijp zijn.
Al met al dus een zeer drukke periode.
Afgaande op de gegevens van de vervoerder, blijkt
dat er dit jaar op ons eiland veel meer fruit naar de
veiling gaat te Rotterdam. We dachten dat er dagen
zijn dat deze de grootste moeite heeft om alles te
In WALCHEREN liggen we wat het klimaat be
treft beslist in de goede hoek. We hebben wat min
der regenval dan normaal, 't Is zelfs zo dat 'het noord
westen 50 mm per jaar, gemiddeld althans, minder
regen heeft dan het zuidwesten van Walcheren, en
geheel Walcheren behoort tot de gebieden waar de
minste regen valt. Ook de temperatuur ligt vrij hoog,
vooral in 't voorjaar. Met het Noorden van ons land
kan dit in 't voorjaar tot soms 2 weken schelen voor
men buiten aan het werk kan.
Dat elke zonzijde ook z'n schaduwen heeft ontdek
ten we aan de uienoogst. De gemiddelde opbrengst
ligt n.l. beduidend onder de andere teeltgebieden.
grotere opgeplante areaal. Laten we hopen dat de
handel kans ziet de aanvoer vlot te plaatsen.
Als dit nummer van ons land- en tuinbouwblad
uitkomt zal de gladiolen-rooidemonstratie, die op
Flakkee is georganiseerd, reeds achter de rug zijn.
Voor zover we uit de vakbladen hebben vernomen
zal daar heel wat materiaal op de te leveren presta
tie worden beproefd. Ook in deze tak van het agra
risch bedrijf schrijdt de automatisering en de mecha
nisering voort. Op zichzelf een normaal verschijnsel
in deze episode en waar de mechanisatie voor ver
verlichting van de menselijke arbeid heeft gezorgd,
mag ze als een goede zaak worden beschouwd.
De keerzijde van de medaille is vaak dat door een
ver doorgevoerde mechanisatie de ondernemer wordt
gelokt tot uitbreiding van teelten en produktie. Dat
zou bij de gladiolenteelt op een fiasco kunnen uit
lopen, daar de markt bij een bepaalde hoeveelheid
schijnt verzadigd. Een overschot in deze branche is
bijzonder gevaarlijk, met alle gemaakte kosten van
dien. We wensen elkander toe een veraangenaming
van de werkzaamheden als gevolg van de mechani
satie. Wel zullen we als ondernemers zelf een teelt-
beheersing moeten hanteren. Daardoor alleen is een
redelijke kans aanwezig op goed betaalde arbeid en
een gunstig rendement van geïnvesteerd kapitaal.
verwerken, en op tijd aan de veiling te krijgen. Twee
factoren zullen daar wel de hoofdrol in spelen n.l. als
le de hogere productie in de nog jonge bedrijven, en
ten tweede dat er te weinig fruit op stam is verkocht.
Wanneer U dit leest, dan zitten we hoogstwaar
schijnlijk ook weer met kisten-gebrek, want het
depot te Haamstede is reeds leeg en ook op de vei
ling schijnen weinig kisten meer te zijn.
In tegenstelling met enkele pererassen die aan de
kleine kant waren wat de maat betreft, zullen we
een goede Golden Delicious mogen plukken, goed
van maat en glad van schil. Gelukkig zijn er ook deze
herfst weer veel mooie plukdagen, en heeft de storm
nog niet zoveel schade aangericht.
Tenslotte vallen ook de prijzen onze telers zeer
tegen, en wordt helaas de vrees die daarover reeds
bestond tot nu toe bewaarheid. Op dit moment zul
len we daar maar niet meer van schrijven, nu is onze
opdracht om de oogst zo snel en goed mogelijk te
bergen. In het aanstaande winterseizoen zullen we,
mede in afwachting van de te nemen maatregelen in
E.E.G.-verband, ons moeten beraden, veelal ieder
voor zich, wat we gaan doen. We besluiten met de
wens dat op 19 en 20 oktober de ministers inderdaad
met betere regelingen voor de dag komen.
Zelf hebben we ook een flink perceel uien. Door de
droge zomer zijn ze ook bij ons erg klein gebleven.
Gelukkig waren ze de laatste weken nog goed bijge
trokken. Toch zijn er in Walcheren veel fijne uien
en zullen vele uientelers o.i. tevreden moeten zijn
met 30 ton per ha.
We lazen juist in onze krant dat het in 50 jaar niet
zo'n warme zomer is geweest en daar een courant
alléén waarheden schrijft zullen we het daar maar
op houden. Een pluspunt is wel dat er weinig weer
veriet is en dat alles snel en vlug geoogst kan wor
den. Zo zijn veel fruitkwekers, doordat ze steeds
kunnen plukken wel voor op het schema, wat dan
ook wel het enige goede is dat hier te vermelden
valt.
Met enige verwondering hebben we de strijd om
de 400,gevolgd en geconstateerd dat de mens wel
erg klein blijft. Ondanks C.A.O.'s die met veel moei
te tot stand komen en ondanks het feit dat vele be
drijven en dan vooral ook de kleinere, constant met
liquiditeitsmoeilijkheden zitten, mede door de hoge
rentetarieven, is de 400-eis als een sneeuwbal door
ons land gerold. Of 't kan of ifiet kan, afspraken over
loonbeleid en C.A.O.'s ten spijt, 't moet en zal er
komen. Dat prompt alles weer naar boven gaat in
teresseert bijna niemand. Ook zullen de bedrijven,
vooral zij die niet mogen doorberekenen, dienstver
lenende bedrijven zoals veilingen e.d. steeds minder
uit kunnen keren of nog strakker loonbeleid moeten
voeren. Het gevolg zal zijn dat er weer gemechani
seerd zal worden om de mens uit te schakelen. We
volgen klakkeloos het Amerikaanse voorbeeld van
halen waar te halen valt en de mens eruit. In Ame
rika is er dan ook een werkloosheidspercentage van
ruim 5 En hoewel er momenteel nog om perso
neel gevochten wordt, zal toch de wal het schip
keren. En ook dit is een economische wet, dat de
zwaksten er eerst uit gaan. We hopen maar dat we
te pessimistisch zijn op dit gebied, maar geloven doen
we er niet in.
JYAT het in verschillende sectoren van het agra-
risch bedrijfsleven niet best zit, is bekend. Voor
velen van ons is de noodsituatie in de fruitteelt een
bron van dagelijkse zorg. Op de eiermarkt blijkt overi
gens de situatie al weinig beter te zijn. In verschillen
de dag- en weekbladen werd dezer dagen uitvoerig
aandacht besteed aan de moeilijkheden rond de afzet
van eieren. We werden getroffen door een ,,kop" in
het Algemeen Dagblad over deze aangelegenheid.
Deze luidde: „Iedereen wacht tot zijn buurman er mee
opheoudt". Het ging over de overproduktie van eie
ren en over de noodzaak daarin verandering te bren
gen. We geloven dat deze kop ook heel toepasselijk
zou zijn voor de situatie in de fruitteelt. Hier ligt de
zaak nog wel iets anders omdat er mee ophouden nog
moeilijker is dan in de kippensektor, zulks vanwege de
enorme kapitalen die zijn geïnvesteerd in de opstand
en die waardeloos is wanneer men stopt. Maar in we
zen hebben we met eenzelfde toestand te maken!
Vorige week brachten enkele vakbladen ons het
verhaal over de bevindingen van enkele deskundigen
van N.F.O. en Centraal Bureau van de veilingen in de
EEG-fruitgebieden. We hebben in deze verslagen niet
alles gevonden wat we er in zochten, maar we hebben
wel begrepen dat het ook in het buitenland meestal be
roerd slecht is rond de afzet van fruit. We hebben gele
zen dat de EEG-rooiregeling een fiasco is geworden,
iets wat trouwens ook niet anders kan bij een der
gelijke opzet.
Dat een betere EEG-rooiregeling de oplossing voor
de fruitcrisis in Europa zal moeten brengen staat vast.
In „Groenten en Fruit" van het Centraal Bureau van
de Tuinbouwveilingen werd het zo gesteld: Als een
verbeterde rooiregeling uitblijft, zal de druk van de
overproduktie nog jaren kunnen aanhouden; voor pe
ren verkeert deze zelfs nog pas in een aanvangsfase.
En verder: wil men tot een versnelde sanering van
de appelmarkt komen, dan is er slechts één middel:
op grote schaal rooien. Worden daartoe op korte ter
mijn geen effectieve maatregelen getroffen dan zijn
de gevolgen in de komende jaren niet te overzien.
De situatie in de Europese fruitteelt is zeer slecht; de
stemming onder de telers uiterst pessimistisch. De
C.B./N.F.O.-rapporteurs geven de ernst van de toe
stand duidelijk weer. Daaruit kan slechts één con
clusie worden getrokken: er moet snel en doeltreffend
worden gehandeld anders vervalt deze hele bedrijfs
tak tot armoede en verpaupering. Dan zou ook de
toekomst van een gezonde fruitteelt in gevaar worden
gebracht. Tot zover dit gedeelte uit het overzicht van
het Centraal Bureau van de veilingen.
f\E gang van zaken in de fruitteelt blijft ook de pu-
blieke opinie bezig houden. Over het uit de markt
nemen van fruit komen nog al wat verschillende op
merkingen en commentaren. Dat het in landelijk ver
band gezien een enorme omvang aanneemt blijkt uit
de cijfers die het Produktschap voor Groenten en
Fruit hierover bekend maakte. In de week van 28 sep
tember tot 3 oktober bleken er in ons land niet minder
dan 4354 ton appelen en 11503 ton peren uit de markt
te zijn genomen. Dat is dus niet minder dan bijna 16
miljoen kg in één week. Wanneer we hierbij de Zeeuw
se situatie vergelijken dan blijkt het elders in het land
nog droeviger gesteld te zijn met het verschil tussen
wat wordt verkocht en wat wordt vernietigd, dan ip
ons gebied.
Vanaf het begin van dit seizoen tot 3 oktober wer
den er in ons land 13,7 miljoen kg appelen uit de
markt genomen en 19,7 miljoen kg peren. Het zijn
cijfers om stil bij te worden. Ze tonen zeer duidelijk
aan van welk een omvang de fruitteelt-crisis is
geworden.
Deskundigen schatten het teveel aan appelen bin
nen de gehele EEG op ongeveer een miljoen ton! Om
dat probleem voor de komende jaren op te lossen zal
er wel een zeer drastische ingreep moeten plaats vin
den. Er zal veel gerooid moeten worden en dan in elk
EEG-land! Hopelijk zal het daarbij niet zijn als in de
legkippensektor dat iedereen wacht tot zijn buurman
er mee ophoudt! Het zal het probleem enkel maar
erger maken en de oplossing belemmeren!
